Poetycka książka trzydziestolecia: rekomendacja nr 12

Dłu­go się zasta­na­wia­łem nad wybo­rem ksią­żek poetyc­kich do deba­ty Biu­ra Lite­rac­kie­go i dosze­dłem do wnio­sku, że chy­ba nie mogę poważ­nie odpo­wie­dzieć na pyta­nie, „któ­re z ksią­żek wywar­ły naj­więk­sze wra­że­nie i wpływ na współ­cze­sną lite­ra­tu­rę pol­ską”, bo nie zaj­mu­ję się tak sys­te­ma­tycz­nie pol­ską poezją jak pol­scy kry­ty­cy czy też czy­tel­ni­cy. Mogę nato­miast podać nazwi­ska i książ­ki, któ­re na mnie jako nie-pol­skie­go czy­tel­ni­ka i tłu­ma­cza wywar­ły duże wra­że­nie. W takim sen­sie nale­ży zro­zu­mieć nastę­pu­ją­cą listę.

1. Julia Har­twig, Nie ma odpo­wie­dzi / Bez poże­gna­nia
Te dwa tomy, to dla mnie swo­isty poetyc­ki prze­wod­nik po histo­rii pol­skiej XX wie­ku. Napi­sa­ny przez nie­zwy­kłą kobie­tę, któ­ra wła­śnie poprzez powścią­gli­wość i umiar w opi­sa­niu nawet dra­ma­tycz­nych wyda­rzeń lub bole­snych chwil bar­dzo sil­nie prze­ma­wia do czy­tel­ni­ka.

2. Tade­usz Róże­wicz, Sza­ra stre­fa / Wyj­ście
Kolej­ny dyp­tyk, jak­by rewers pierw­sze­go. Gdzie Har­twig sta­ra się zacho­wać for­mę, by nie pod­dać się gory­czy czy roz­pa­czy, Róże­wicz wła­śnie pod­kre­śla (acz­kol­wiek mniej rady­kal­nie niż we wcze­snej twór­czo­ści) pęk­nię­cia i rany zada­ne przez histo­rię.

3. Tomek Różyc­ki, Kolo­nie
U Różyc­kie­go fascy­nu­ją­ce jest prze­kła­da­nie się na sie­bie róż­nych świa­tów czy wymia­rów rze­czy­wi­sto­ści − w tym przy­pad­ku dzie­ciń­stwa i doro­sło­ści, swoj­sko­ści i egzo­ty­ki − oraz gra for­mą, tu sone­tem.

4. Artur Szlo­sa­rek, Pod obcym nie­bem / List do ścia­ny
Na pierw­szy rzut oka poezja dość her­me­tycz­na, ale trud czy­tel­ni­ka w roz­szy­fro­wa­niu wier­szy odpo­wia­da tru­do­wi czło­wie­ka w odna­le­zie­niu się w świe­cie. Bo wszy­scy żyje­my pod obcym nie­bem, nawet jeśli nie byli­śmy zmu­sze­ni do opusz­cze­nia naszej ojczy­zny.