książki / POEZJE

Gałązka rozmarynu

Amy Lowell

Andrzej Szuba

Leszek Engelking

Tadeusz Sławek

Fragmenty książki Amy Lowell Gałązka rozmarynu w tłumaczeniu Leszka Engelkinga, Tadeusza Sławka i Andrzeja Szuby, wydanej w Biurze Literackim 7 października 2025 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

W ogrodzie

Wer­sja Andrze­ja Szu­by

Wytry­sku­jąc z ust kamien­nych posą­gów,
By roz­lać się bez­tro­sko pod nie­bem,
W base­nach o gra­ni­to­wych kra­wę­dziach,
Gdzie tęcza zwil­ża im sto­py
I szep­cze do prze­lot­ne­go wia­tru,
Woda napeł­nia szme­rem ogród pośród
Cichych, krót­ko przy­strzy­żo­nych traw­ni­ków.

Woń wil­got­nych papro­ci w kamien­nych tune­lach,
Gdzie ciur­ka­ją i plusz­czą fon­tan­ny,
Mar­mu­ro­we fon­tan­ny, pożół­kłe od obfi­to­ści wody.

Woda – roz­bry­zgu­jąc się na zma­to­wia­łych
Od mchu stop­niach – opa­da;
I powie­trze wodą pul­su­je,
Jej bul­go­tem i pędem, jej spa­zma­mi,
I głę­bo­kim, chłod­nym pomru­kiem.

A ja pra­gnę­łam nocy i cie­bie,
Chcia­łam cię oglą­dać w base­nie,
Biel i blask w cęt­ko­wa­nej sre­brem wodzie,
Gdy wyso­ko na łuku nocy
Nad ogro­dem wędro­wał księ­życ,
A won­ne bzy ogar­niał wiel­ki spo­kój.

Noc i woda, i ty, bie­lu­sień­ka, w kąpie­li!


Gałązka rozmarynu

Wer­sja Andrze­ja Szu­by

Kie­dy o tobie myślę,
Nie widzę twa­rzy,
Widzę tyl­ko ręce,
Two­je ręce,
Gdy szy­ją,
Trzy­ma­ją książ­kę,
Odpo­czy­wa­ją przez chwi­lę na para­pe­cie.
Przed ocza­mi mam zawsze two­je ręce,
Ale w moim ser­cu miesz­ka melo­dia two­je­go gło­su
I mięk­ka jasność, któ­ra jest two­ją duszą.


Jaka ja głupia

Wer­sja Tade­usza Sław­ka

Masa dni przede mną pię­trzy się bez­ład­nie,
Cha­os ato­mów, z któ­rym do ładu dojść muszę,
Jakoś prze­żyć, a naj­pierw trze­ba je odku­rzyć.
Wszyst­ko musi być na czas, sta­ran­nie,
Nie będzie odro­czeń czy powtó­rzeń żad­nych.
Jak mnich, gdy różań­cem leczy swo­ją duszę,
Tak ja prze­su­wam te zim­ne cząst­ki bez wzru­szeń,
Trud podej­mu­jąc codzien­ny, co jest jak pył mar­ny.
Zna­łam wiel­kich słońc chwa­łę nie­skoń­czo­ną,
Gdy dni pul­so­wa­ły ogniem i rado­ścią!
Piłam szam­pa­na z kie­li­cha namięt­no­ści
I czu­łam, jak śmie­je się w żyłach krew roz­ża­rzo­na!
Lecz ręka była zbyt nie­cier­pli­wa i wino roz­la­ła,
Roz­bi­ła kie­lich, nic nie zro­zu­mia­ła.


Dama

Wer­sja Lesz­ka Engel­kin­ga

Jesteś pięk­na i wybla­kła
Jak melo­dia ze sta­rej ope­ry
Na kla­wi­kor­dzie zagra­na
Lub jak zala­ne słoń­cem jedwa­bie
Osiem­na­sto­wiecz­ne­go budu­aru.
W two­ich oczach
Tlą się opa­dłe róże prze­ży­tych chwil,
Aro­mat two­jej duszy
Jest nie­uchwyt­ny, ulot­ny
I ma w sobie ostry zapach
Szczel­nie zamknię­tych sło­icz­ków z przy­pra­wa­mi.
Zachwy­ca­ją mnie two­je pół­to­ny,
Sza­leń­stwem napeł­nia spoj­rze­nie
Na two­je pomie­sza­ne kolo­ry.

Mój ani­musz jest jak świe­żo wybi­ty mie­dziak,
Któ­ry rzu­cam ci pod sto­py.
Pod­nieś go, otrzyj z kurzu,
Jego blask może się oka­zać zabaw­ny.


Dziesięć lat

Wer­sja Andrze­ja Szu­by

Kie­dy nasta­łeś, byłeś jak miód i czer­wo­ne wino,
I twój smak palił mi usta sło­dy­czą.
Dzi­siaj jesteś jak chleb powsze­dni,
Znam twój aro­mat, więc pra­wie cię nie kosz­tu­ję,
A czu­ję się syta.


Wrzesień 1918

Wer­sja Tade­usza Sław­ka

Dwaj chłop­cy leżą na brzu­chu,
Uważ­nie zbie­ra­ją jago­dy,
Wkła­da­ją do kar­to­no­we­go pudeł­ka.

Kie­dyś nie będzie woj­ny.
Wte­dy wyj­mę to popo­łu­dnie,
Poobra­cam je w pal­cach
I poczu­ję w ustach jego słod­ki smak,
I ude­rzy mnie rześ­ki sze­lest jego buj­nych liści.

Dzi­siaj mogę tyl­ko jakoś je zebrać,
Wło­żyć do pudeł­ka z dru­gim śnia­da­niem,
Bo cza­su star­cza mi jedy­nie na to,
By pró­bo­wać utrzy­mać się na nogach
W potrza­ska­nym świe­cie.


Opal

Wer­sja Lesz­ka Engel­kin­ga

Jesteś lodem i ogniem.
Parzysz mi dło­nie jak śnieg.
Jesteś zim­nem i żarem.
Jesteś szkar­ła­tem ama­ry­li­su,
Sre­brem magno­lii w pro­mie­niach księ­ży­ca.
Gdy jestem z tobą,
Moje ser­ce sta­je się zamar­z­łym sta­wem,
Iskrzą­cym się od wzbu­rzo­nych pochod­ni.

O autorach i autorkach

Amy Lowell

Urodziła się 9 lutego 1874 roku w Brookline w stanie Massachusetts, zmarła tamże 12 maja 1925 roku. Amerykańska poetka i krytyczka. Pochodziła ze znanej rodziny z Nowej Anglii, z której wywodził się m.in. poeta James Russell Lowell; jej brat był przez pewien czas rektorem Uniwersytetu Harvarda. Już jako dziecko wiele podróżowała. Odebrała staranne wykształcenie domowe. Pierwszy tom wierszy autorki – A Dome of Many-Coloured Glass (1912) – był dosyć konwencjonalny. Dopiero spotkanie z grupą imagistów nadało poezji Lowell rysy nowatorskie, a jeden jej wiersz znalazł się w antologii Des Imagistes. Publikacja antologii Some Imagist Poets w 1915 roku uczyniła z Lowell przywódczynię ruchu, który odtąd trzymał się kilku precyzyjnie sformułowanych zasad. Dzięki swej zamożności poetka została też mecenaską imagizmu. Lowell wydała m.in. tomy wierszy: Sword Blades and Poppy Seed (1914), Men, Women and Ghosts (1916), Pictures of the Floating World (1919), Legends (1921) oraz Whats OClock (1925), za który przyznano jej Nagrodę Pulitzera. Po śmierci autorki ukazały się East Wind (1926) i Ballads for Sale (1927). Najważniejsze krytycznoliterackie prace Lowell to Six French Poets (1915) i Tendencies in Modern American Poetry (1917). Poetka jest również autorką biografii angielskiego poety romantycznego Johna Keatsa (John Keats, 1925). Interesowała się liryką Dalekiego Wschodu, tłumaczyła utwory poetów chińskich i japońskich.

Andrzej Szuba

Urodził się w 1949 roku. Poeta, tłumacz literatury anglojęzycznej, lektor i krytyk literacki. W 1972 roku ukończył filologię angielską na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1970–1990 aktywnie uczestniczył w katowickim środowisku literackim – był współzałożycielem grupy poetyckiej Kontekst, przewodniczącym Koła Młodych przy ZLP i redaktorem almanachu „Studio”. Członek Związku Literatów Polskich (do 1990), Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1990) i Polskiego PEN Clubu (od 1996). Debiutował jako poeta w 1973 roku na łamach czasopisma „Student”, jako tłumacz – w 1974 w „Poezji”. Współpracownik „Literatury na Świecie”, publikował również w „Poezji”, „Poglądach”, „Tak i Nie”, „Opolu”. Przekładał m.in. Walta Whitmana, Ezrę Pounda, Lawrence’a Ferlinghettiego, Gary’ego Snydera i Medbh McGuckian. Autor licznych przekładów poezji amerykańskiej, brytyjskiej i irlandzkiej, a także własnych tomów wierszy. Mieszka w Katowicach.

Leszek Engelking

Urodził się w 1955 roku, zmarł w 2022. Poeta, nowelista, tłumacz, literaturoznawca i krytyk literacki. W 1979 roku ukończył filologię polską (specjalizacja filmoznawcza) na UW. W latach 1984–1995 był redaktorem miesięcznika „Literatura na Świecie”. Od 1997 do 1998 roku wykładał historię literatury na Uniwersytecie Palackiego w Ołomuńcu. Był adiunktem w katedrze Teorii Literatury na Uniwersytecie Łódzkim. Prowadził też zajęcia z teorii i praktyki tłumaczenia artystycznego. Opublikował m.in. monografie: Vladimir Nabokov (1989) i Podivuhodný podvodník. Vladimir Nabokov (1997), tom szkiców o literaturze czeskiej Surrealizm, underground, postmodernizm (2001), pracę Codzienność i mit. Poetyka, programy i historia Grupy 42 w kontekstach dwudziestowiecznej awangardy i postawangardy (2005), monografię Chwyt metafizyczny. Vladimir Nabokov – estetyka z sankcją wyższej rzeczywistości (2011), a także Nowe mity. Twórczość Jáchyma Topola (2016) i Bytom w literaturze. Dzieła, miejsce, zakorzenienie, tożsamość, mit (2016). Napisał też osiem tomów wierszy i jeden zbiór krótkich próz. Jego poezje tłumaczono na wiele języków. Przekładał literaturę piękną m.in. z angielskiego, czeskiego, hiszpańskiego, rosyjskiego i słowackiego. W Biurze Literackim ukazały się w jego tłumaczeniu: antologia wierszy czeskich Maść przeciw poezji (2012) oraz Wiersze, poematy i Pieśni Ezry Pounda (2024).

Tadeusz Sławek

Urodzony w 1946 roku w Katowicach. Ukończył Liceum im. Adama Mickiewicza w tymże mieście, absolwent filologii polskiej i angielskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Związany z Uniwersytetem Śląskim nieprzerwanie od 1971 roku, rektor Uniwersytetu w latach 1996-2002. Wraz z kontrabasistą Bogdanem Mizerskim autor i wykonawca esejów na głos i kontrabas. Zajmuje się historią literatury angielskiej i amerykańskiej, literaturą porównawczą, zagadnieniami życia publicznego. Ważniejsze publikacje: Calling of Jonah. Problems of Literary Voice (wspólnie z Donaldem Weslingiem), Maszyna do pisania. O teorii literatury Jacquesa Derridy (wspólnie z Tadeuszem Rachwałem), U-bywać. Człowiek, świat, przyjaźń w twórczości Williama Blake’a (2001), Antygona w świecie korporacji (2002), Ujmować. Henry David Thoreau i wsponota świata (2009), NIC-owanie świata. Zdania z Szekspira (2012), U-chodzić (2015).

Powiązania

Maść przeciw poezji

dzwieki / WYDARZENIA Jáchym Topol Leszek Engelking Michal Ajvaz

Zapis całe­go spo­tka­nia autor­skie­go z udzia­łem Micha­la Ajva­za, Lesz­ka Engel­kin­ga i Jáchy­ma Topo­la pod­czas Por­tu Wro­cław 2009.

Więcej

Wiara, nadzieja i krwawa łaźnia

nagrania / transPort Literacki Różni autorzy

Spo­tka­nie z udzia­łem Fili­pa Łobo­dziń­skie­go, Tade­usza Sław­ka i Oli Bud­ki w ramach festi­wa­lu Trans­Port Lite­rac­ki 27. Muzy­ka Hubert Zemler.

Więcej

Pięć esejów Homerowskich

nagrania / transPort Literacki Bogdan Mizerski Hubert Zemler Tadeusz Sławek

Esej Tade­usza Sław­ka otwie­ra­ją­cy festi­wal Trans­Port Lite­rac­ki 27. Muzy­ka Bog­dan Mizer­ski i Hubert Zemler.

Więcej

Pięć esejów Homerowskich

recenzje / IMPRESJE Tadeusz Sławek

Impre­sja Tade­usza Sław­ka, otwie­ra­ją­ca festi­wal Trans­Port Lite­rac­ki 27.

Więcej

Bojownicy bez broni, Przełykanie włosa i Pernambuco

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie wokół ksią­żek Bojow­ni­cy bez bro­ni Mor­te­na Nie­lse­na, Prze­ły­ka­nie wło­sa Jána Ondru­ša i Per­nam­bu­co Iva­na Wer­ni­scha z udzia­łem Bogu­sła­wy Sochań­skiej, Zbi­gnie­wa Mache­ja, Lesz­ka Engel­kin­ga, Karo­la Mali­szew­skie­go i Joan­ny Orskiej w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 26.

Więcej

Pchli teatrzyk, teatr cieni, teatr marionetek

recenzje / ESEJE Leszek Engelking

Szkic Lesz­ka Engel­kin­ga, towa­rzy­szą­cy wyda­niu książ­ki Per­nam­bu­co, w tłu­ma­cze­niu Lesz­ka Engel­kin­ga, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 25 stycz­nia 2021 roku.

Więcej

Książki z Biura: Odcinek 5 Wyspa na Księżycu

nagrania / między wierszami Tadeusz Sławek William Blake

Pią­ty odci­nek cyklu Książ­ki z Biu­ra. Nagra­nie zre­ali­zo­wa­no w ramach pro­jek­tu Kar­to­te­ka 25.

Więcej

Pernambuco (2)

utwory / zapowiedzi książek Ivan Wernisch Leszek Engelking

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Iva­na Wer­ni­scha Per­nam­bu­co, w tłu­ma­cze­niu Lesz­ka Engel­kin­ga, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 25 stycz­nia 2021 roku.

Więcej

Klasyka europejskiej poezji: Blake, Espriu, Todorović, Župančič

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie wokół ksią­żek Wyspa na Księ­ży­cu Wil­lia­ma Bla­ke­’a, świ­nia jest naj­lep­szym pły­wa­kiem Mir­jo­lu­ba Todo­ro­vi­cia, Kie­lich upo­je­nia Oto­na Župa­nči­ča oraz Skó­ra byka Salva­do­ra Espriu z udzia­łem Tade­usza Sław­ka, Jakub Korn­hau­ser, Miło­sza Bie­drzyc­kie­go, Fili­pa Łobo­dziń­skie­go, Joan­ny Orskiej i Jaku­ba Skur­ty­sa w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 25.

Więcej

Pernambuco

utwory / zapowiedzi książek Ivan Wernisch Leszek Engelking

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Iva­na Wer­ni­scha Per­nam­bu­co, w tłu­ma­cze­niu Lesz­ka Engel­kin­ga, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 25 stycz­nia 2021 roku.

Więcej

Żeby w sam raz to nie…. (coś, co mogłoby być listem do Filipa Łobodzińskiego, choć nie całkiem)

recenzje / ESEJE Tadeusz Sławek

Recen­zja Tade­usza Sław­ka, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Joh­na Len­no­na Prze­stwo­rzo­ne rze­czy, w tłu­ma­cze­niu Fili­pa Łobo­dziń­skie­go, któ­rą uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 30 listo­pa­da 2020 roku.

Więcej

Santarém, Samotność przestrzeni oraz Nie gódź się

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie wokół ksią­żek San­ta­rém Eli­za­beth Bishop, Samot­ność prze­strze­ni Emi­ly Dic­kin­son i Nie gódź się Pat­ti Smith z udzia­łem Tade­usza Sław­ka, Fili­pa Łobo­dziń­skie­go, Joan­ny Muel­ler oraz Juliu­sza Pie­li­chow­skie­go w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 24.

Więcej

Dopiero wyobraźnia wyzwoli rozum, czyniąc go faktycznie rozumnym

wywiady / o książce Krzysztof Siwczyk Tadeusz Sławek

Roz­mo­wa Krzysz­to­fa Siw­czy­ka z Tade­uszem Sław­kiem, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

List rozbitka z Wyspy na Księżycu

recenzje / KOMENTARZE Tadeusz Sławek

Autor­ski komen­tarz Tade­usza Sław­ka, towa­rzy­szą­cy wyda­niu książ­ki Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Wyspa na Księżycu (2)

utwory / zapowiedzi książek Tadeusz Sławek William Blake

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Wyspa na Księżycu

utwory / zapowiedzi książek Tadeusz Sławek William Blake

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Wil­lia­ma Blake’a Wyspa na Księ­ży­cu, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 2 mar­ca 2020 roku.

Więcej

Wiersze i opowiadania doraźne 2019

utwory / zapowiedzi książek Różni autorzy

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy alma­nach Wier­sze i opo­wia­da­nia doraź­ne 2019, któ­ry uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 4 wrze­śnia 2019 roku.

Więcej

Wiersz jak granulka czasu

wywiady / o książce Juliusz Pielichowski Tadeusz Sławek

Roz­mo­wa Juliu­sza Pie­li­chow­skie­go z Tade­uszem Sław­kiem, towa­rzy­szą­ca wyda­niu książ­ki Samot­ność prze­strze­ni Emi­ly Dic­kin­son, w tłu­ma­cze­niu i wybo­rze Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­za­ła się w Biu­rze Lite­rac­kim 24 czerw­ca 2019 roku.

Więcej

Poetycka książka trzydziestolecia: rekomendacja nr 23

debaty / ankiety i podsumowania Tadeusz Sławek

Głos Tade­usza Sław­ka w deba­cie „Poetyc­ka książ­ka trzy­dzie­sto­le­cia”.

Więcej

Samotność przestrzeni

utwory / zapowiedzi książek Emily Dickinson Tadeusz Sławek

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Samot­ność prze­strze­ni Emi­ly Dic­kin­son, w tłu­ma­cze­niu Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się w Biu­rze Lite­rac­kim 24 czerw­ca 2019 roku.

Więcej

Pieśń torby na pawia i Tarantula

nagrania / stacja Literatura Różni autorzy

Spo­tka­nie autor­skie wokół ksią­żek Taran­tu­la Boba Dyla­na oraz Pieśń tor­by na pawia Nic­ka Cave­’a z udzia­łem tłu­ma­czy Fili­pa Łobo­dziń­skie­go i Tade­usza Sław­ka w ramach festi­wa­lu Sta­cja Lite­ra­tu­ra 23. Pro­wa­dze­nie Jerzy Jar­nie­wicz.

Więcej

Pieśń torby na pawia (2)

utwory / zapowiedzi książek Nick Cave Tadeusz Sławek

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Pieśń tor­by na pawia Nic­ka Cave’a w prze­kła­dzie Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 9 kwiet­nia 2018 roku.

Więcej

Pieśń torby na pawia (1)

utwory / zapowiedzi książek Nick Cave Tadeusz Sławek

Frag­ment zapo­wia­da­ją­cy książ­kę Pieśń tor­by na pawia Nic­ka Cave’a w prze­kła­dzie Tade­usza Sław­ka, któ­ra uka­że się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 9 kwiet­nia 2018 roku.

Więcej

Maść przeciw poezji

nagrania / między wierszami Bohdan Zadura Grzegorz Jankowicz Leszek Engelking

Pre­zen­ta­cja anto­lo­gii Lesz­ka Engel­kin­ga Maść prze­ciw poezji. Prze­kła­dy z poezji cze­skiej. Książ­kę komen­tu­ją Grze­gorz Jan­ko­wicz, Boh­dan Zadu­ra oraz tłu­macz. Wier­sze Jaro­sla­va Vrchlic­kie­go „Śpią­ca Pra­ga” i „Venus Ver­ti­cor­dia” we wła­snej aran­ża­cji muzycz­nej wyko­nu­je Sam­bor Dudziń­ski.

Więcej

„Co to za woda? Może ostateczna?”

recenzje / ESEJE Leszek Engelking

Recen­zja Lesz­ka Engel­kin­ga z książ­ki Pod­szep­ty Vla­di­míra Bal­li.

Więcej

Strumień ciemności (fragment)

recenzje / KOMENTARZE Leszek Engelking

Komen­tarz Lesz­ka Engel­kin­ga do wier­sza Petra Mike­ša z anto­lo­gii poezji cze­skiej Maść prze­ciw poezji.

Więcej

W tej przeklętej wolierze Czech

recenzje / KOMENTARZE Leszek Engelking

Posło­wie Lesz­ka Engel­kin­ga do anto­lo­gii poezji cze­skiej Maść prze­ciw poezji, któ­ra uka­za­ła się nakła­dem Biu­ra Lite­rac­kie­go 27 paź­dzier­ni­ka 2008 roku.

Więcej
Strzyżono na glacę małego chłopczyka

Strzyżono na glacę małego chłopczyka

recenzje / KOMENTARZE Leszek Engelking

Komen­tarz Lesz­ka Engel­kin­ga do wier­sza Jose­fa Kaina­ra z anto­lo­gii poezji cze­skiej Maść prze­ciw poezji.

Więcej