Komentarz Tadeusza Dąbrowskiego do wiersza "Zawiłość"

Zawiłość

– – bo ludzie są, jak gospody, w których się można roztrwonić;
za postój krótko przydrożny dać szczerość, co złotem dzwoni –
– – bo słowa są, niby lasy, w których się można zabłąkać;
a gdzież jest szlak do prostoty tak słodkiej, jak miodna łąka?
W tych zapomnianych zdarzeniach,
w przypadku, który już przebiegł,
w bezładzie spotkań i żegnań
zgubiłam – zgubiłam siebie.
A gdzież jest własne poznanie i radość krągła jak pierścień?
(Można się zgubić od razu, w ogromie zgubić się świerszczem,
można się zgubić po cząstce: rozwagę, czułość i spokój).
Radości, krągła jak pierścień, pierścieniem palce mi okuj!
A w słowach, co są zakłamaniem,
i w samej siebie zaparciu – –
we własnych prawd zaprzeczeniu
straciłam swoje oparcie.
Pomylą echem wołanie, treść uzawilą koliście,
szczerość przysypią, okryją, jak kwiaty – jesienne liście;
oplączą prawdę, jak węże i z rozmów udźwigną beztreść
– o słowa silne a wrogie, kiedyż was zwalę i zetrę?
Być może ktoś niezawiły, ktoś zwykły i wiejsko bosy,
ktoś w swej prostocie najszczerszy lipcowym wezwie mnie głosem,
nie każe gubić się w słowach, nie zechce myśli mych poznać,
po prostu powie: jest wiosna i poznam znak – że jest wiosna.

Prostoto, prosta prostoto –
Szarotko, szara szarotko –
być może znajdę się nagle
i sama siebie napotkam.

O naszych działaniach decydują zdania, nad którymi przeszliśmy do porządku dziennego. Ginczankę mierzi „porządek dzienny”, biegnie przez chaszcze doznań, zachłannie bierze świat na język. Lecz przychodzi taki moment, że gubi się w smakach, że zaczyna tęsknić do tych najprostszych. Chce się wydobyć z języka, by odnaleźć słowo-ciało, słowo-przedmiot. Wypluwa język ze smakiem, z gorzką świadomością, że nigdy się go nie pozbędzie, ze słodką tęsknotą za jego iluzorycznością. Słono płacąc za siebie wypoczwarzającą się z tekstu. Bez cienia pewności, czy na końcu jest jabłko z drzewa poznania, czy zapach kwaśnych jabłek. Fascynuje mnie u Ginczanki ten ledwie zarysowany, ale zauważalny gest porzucania poezji, gest Mickiewicza i Różewicza.