Pokątny pastuszek

Euge­niusz Tka­czy­szyn-Dyc­ki za tom wier­szy Pio­sen­ka o zależ­no­ściach i uza­leż­nie­niach otrzy­mał dwa lata temu nagro­dą NIKE. Teraz uka­za­ło się Imię i zna­mię, tom boga­ty i wie­lo­war­stwo­wy, w któ­rym znaj­dzie­my zna­jo­me wąt­ki: cho­ro­bę mat­ki, homo­ero­tyzm, upo­ko­rze­nie, śmierć. Tym razem jesz­cze głę­biej wcho­dzi­my w rodzin­ną histo­rię i trau­mę z nią zwią­za­ną. W przy­pi­sie na koń­cu książ­ki autor opo­wia­da o tym, jak część rodzi­ny zna­la­zła się w UPA (Ukra­iń­skiej Armii Powstań­czej), co było u nie­go w domu tema­tem tabu. Mat­ka w wier­szach wystę­pu­je jako „ban­de­rów­ka” i po raz pierw­szy poja­wia się ojciec, pol­ski nacjo­na­li­sta, któ­ry mówił mie­sza­ni­ną pol­skie­go i ukra­iń­skie­go (języ­kiem cha­chłac­kim). To był też pierw­szy język poety. Z histo­rii rodzin­nej i z nie­ist­nie­ją­ce­go języ­ka („hnił­ki” i „bziucz­ki”) czer­pie poezja, któ­ra jest jed­nak nie tyl­ko powro­tem, ale i bun­tem prze­ciw­ko prze­szło­ści, pró­bą wyzwo­le­nia się. W tomach Tka­czy­szy­na-Dyc­kie­go zwy­kle poja­wiał się jakiś boha­ter, czę­sto był to „Dycio”. Tym razem jest to postać poety pastusz­ka, któ­ry pasie wier­sze – baran­ki.

Ten tom zno­wu uświa­da­mia nam wyjąt­ko­wość Dyc­kie­go, któ­ry w nie­sły­cha­ny spo­sób łączy iro­nię, liryzm i naj­dal­sze reje­stry: od tajem­ni­cze­go języ­ka cha­chłac­kie­go, przez język uli­cy, po cyta­ty z Iwasz­kie­wi­cza. I z tej mie­szan­ki two­rzy pio­sen­ki nie­zwy­kłej uro­dy: „otóż poeta zro­bi wiersz z każdego/ździebka choć­by z nekro­lo­gu”.