Piotr SOMMER: Siedemdziesiąt siedem
nagrania / muzyka słowa Piotr SommerCzytanie z książki Siedemdziesiąt siedem z udziałem Piotra Sommera w ramach festiwalu TransPort Literacki 30.
WięcejFragmenty książki Briana Pattena Słoń i kwiat. Prawie-bajki w przekładzie Piotra Sommera, która ukazała się nakładem Biura Literackiego w serii "Dziecinada" 31 sierpnia 2009 roku.
Biuro Literackie
Od czasu do czasu wzgórze, na którym mieszkał słoń i kwiat, odwiedzała żyrafa. Żyrafa miała bardzo długą szyję i kiedy stawała na pagórku i wyciągała ją, to ponad drzewami i górami widziała koniec świata.
Któregoś dnia kwiat zadał jej pytanie:
– Jak wygląda koniec świata?
– Jest piękny – powiedziała żyrafa.
– A kto tam mieszka? – spytał słoń.
– Żyrafy, rzecz jasna – odparła żyrafa.
Słoń zwykł uważać, że na końcu świata żyją słonie. A kwiat zawsze sądził, że tylko kwiaty mogą mieszkać w tak odległym miejscu.
– Nie ma tam nawet jednego słonia? – zapytał słoń.
Żyrafa wyciągnęła szyję tak wysoko, jak tylko mogła. Przez dłuższy czas patrzyła ponad drzewami i górami, po czym rzekła:
– Nie, tylko żyrafy.
– Może żyrafy zasłaniają sobą jakieś kwiaty – podpowiedział kwiat.
– Wykluczone – odrzekła żyrafa.
– Ona nie mówi prawdy – odezwał się jakiś głos ponad nimi. Był to wróbel, który przez cały czas siedział na głowie żyrafy. – Widzę koniec świata trochę lepiej niż ona – i jest tam pełno wróbli. Bardzo dużych wróbli, nawet większych niż orły.
[…]
Ważka i kwiat przysiedli na krzaku głogu i rozmawiali ze sobą. Prowadzili niezwykle mądrą konwersację o kolorach i o tym, co jest, a co nie jest piękne.
Wtedy właśnie napatoczyła się świnia.
– Witajcie – powiedziała. – Czy mogę się do was przyłączyć?
– Nie sądzę, aby nasza rozmowa mogła cię szczególnie zainteresować – odezwała się ważka.
– O, przepraszam – odrzekła świnia. – Świnie doskonale radzą sobie z konwersacjami.
– Mam wrażenie, że rozmawiamy o sprawach, których świnie zbytnio nie rozumieją – powiedziała ważka, pragnąc, aby świnia sobie poszła.
– Świnie rozumieją wszystko – odrzekła świnia.
[…]
– Dzień dobry – powiedział motyl.
– Dzień dobry – odparł kwiat. – Dawno cię nie widziałem.
– Jak to: dawno? – spytał motyl. – Dopiero kilka godzin temu wyszedłem z kokonu.
– To znaczy, że jesteś kim innym? – zapytał kwiat. – Dziwne, wyglądasz zupełnie tak samo jak motyl, którego widziałem rok temu.
– Wykluczone – rzekł motyl. – My, motyle, nie żyjemy zwykle tak długo. Życie motylka to krótka chwilka – zacytował. – Żyję dopiero dwie godziny i o wszystkim wiem bardzo niewiele.
– Więc na początek – powiedział kwiat – ja jestem kwiat, a to mój przyjaciel słoń. – I wskazał na słonia, który spał pod pagórkiem. – Trzeba ci wiedzieć, że to najmniejszy słoń na świecie.
– Czy on już długo żyje? – spytał motyl.
– Długo – odpowiedział kwiat.
– Naprawdę? Dłużej niż dwa dni?
– Oczywiście – odparł kwiat. – O wiele dłużej niż dwa dni.
– To on już pewnie dużo wie? – pytał dalej motyl. Kwiat spojrzał na przyjaciela, który chrapał raczej donośnie.
– Nie sądzę, żeby on naprawdę coś wiedział. A dlaczego pytasz?
– Bo dopiero co się urodziłem i niedługie życie mnie czeka a chciałbym dowiedzieć się o świecie ile tylko się da – powiedział wszystko jednym tchem.
– Też mi zmartwienie – rzekł słoń, którego właśnie obudziła paplanina motyla. – Ale wiedza może się przecież przydać – odparł motyl.
– Zbyt miły mamy dziś dzień, żeby się włóczyć i zadawać głupie pytania – ziewnął słoń, po czym zasnął znowu, gdyż słońce grzało naprawdę mocno.
[…]
Słoń siedział na pagórku i patrzył na chmury, które przypominały bardzo duże słonie. Czasami wyglądały jak okręty, kiedy indziej krzywiły się jak krzaki, ale dziś wyglądały najlepiej. Patrzenie do góry sprawiało mu dużą przyjemność, gdy wtem spostrzegł, że kwiat zachowuje się nieco dziwacznie.
Chodził cały czas wokół niego, zatrzymując się co chwila i kiwając głową, jak gdyby zgadzał się w jakiejś sprawie z samym sobą.
– Coś nie tak? – zagadnął go słoń.
– Przyszło mi właśnie na myśl – odpowiedział kwiat – że niezłe z ciebie dziwadło.
– Dziwadło? – zawołał słoń. – Dziwadło?
– Owszem, dziwadło – powtórzył kwiat. – Nie masz ani jednego płatka. W gruncie rzeczy nie masz nawet zwykłego listka. Słoń zastanowił się przez chwilę.
– To ty jesteś dziwadło – powiedział. – Nie masz przecież kłów.
[…]
Nadeszła północ.
Kwiat zasnął. Śniły mu się pszczoły i motyle.
Nagle obudziło go ciche popiskiwanie słonia.
– Co ci jest? – ziewnął kwiat.
– Przestraszyłem się – powiedział słoń i pisnął trochę głośniej.
– Co, u licha, mogło cię tutaj przestraszyć? – spytał kwiat.
– Tamto – odrzekł słoń, wskazując trąbą w dół, w stronę drzew u podnóża pagórka.
Między drzewami, podskakując wśród gęstej mgły, zajaśniał jakiś dziwny, biały kształt. Przeskoczył nad ciemnym konturem krzewów i po chwili znikł.
– Chodźmy zobaczyć, co to takiego – zaproponował kwiat, zdobywając się na odwagę.
– Idź sam – powiedział słoń. – Słonie nie mają wielkiego pociągu do duchów.
– Duchów! – powtórzył kwiat. – A więc to duch! To dlaczego nie mówisz od razu? Kwiaty mają jeszcze mniejszy pociąg do duchów niż słonie.
Kwiat przestał ziewać i rozbudził się na dobre. Myśl o tym, że miałby sam pójść do dżungli, sprawiła, że zaczęły mu się kulić płatki.
– Tchórz z ciebie – powiedział do słonia.
– Nie przeczę – przytaknął słoń. – Szczególnie, jeśli są w to zamieszane duchy.
Przycupnęli na wzgórku, jak tylko mogli najciszej. Dziwny biały kształt znów zaczął się poruszać.
– Myślisz, że nas zobaczył? – szepnął słoń.
– Ćśśś! – uciszył go kwiat. – Ćśśś!
Po dłuższej chwili duch wszedł głębiej między drzewa i zniknął im z oczu. Minęło niemało czasu, zanim słoń i kwiat zdołali znowu zasnąć, a kiedy zasnęli, mieli obaj koszmarne sny.
[…]
Urodził się w 1946 roku. Najwyżej ceniony poeta grupy liverpoolskiej, zaliczany do nurtu poezji pop i performance. Debiutował tomem "Little Johnny’s Confession" (1967). Następnie wydał sześć książek poetyckich: "Notes to the Hurrying Man" (1969), "The Irrelevant Song" (1971), "Vanishing Trick" (1976), "Grave Gossip" (1979), "Storm Damage" (1988), "Armada" (1996) oraz tomy wierszy wybranych "Selected Poems" (2007) i "Love Poems" (2007). Napisał wiele książek dla dzieci i młodzieży. Dwie z nich ostatnio opublikowało Biuro Literackie: "Słoń i kwiat "(2009) oraz "Skaczący Myszka" (2011). Jest członkiem Królewskiej Akademii Literatury i honorowym obywatelem miasta Liverpool.
Jest m.in. autorem wierszy, przekładów wierszy, szkiców o wierszach. W ostatniej dekadzie opublikował m.in. książkę prozatorską Środki do pielęgnacji chmur (2024), zbiór wierszy Lata praktyki (2022), tom szkiców Kolekcja wiosenna (2020), poemat dydaktyczny Ładne rzeczy (2020), a z przekładów: antologię poezji amerykańskiej O krok od nich (2018, wyd. II rozszerzone), Tysiąc sztuk awangardowych Kennetha Kocha (2019) i powieść Charlesa Reznikoffa Muzykant (2024, wspólnie z Marcinem Szustrem). Ułożył i zredagował antologię szkiców o przekładzie O nich tutaj (2016), a tom Ucieczka w bok (2016, wyd. II rozszerzone) przynosi wybór opublikowanych z nim rozmów. We wznowieniach ukazały się także dwa tomy jego wcześniejszych szkiców o poezji: Smak detalu (2015) i Po stykach (2018, wyd. zmienione i rozszerzone). Tom Siedemdziesiąt siedem (2025) uwzględnia wiersze z jego wcześniejszych książek poetyckich. Jest laureatem m.in. Silesiusa (2010, 2023), Gdyni (2020) i Nagrody m.st. Warszawy (2022).
Czytanie z książki Siedemdziesiąt siedem z udziałem Piotra Sommera w ramach festiwalu TransPort Literacki 30.
Więcej
Czterdziesty szósty odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 30.
Więcej
Zapis całego spotkania autorskiego z Jackiem St. Burasem, Jakubem Ekierem, Zdzisławem Jaskułą, Andrzejem Kopackim, Sławą Lisiecką, Tomaszem Ososińskim i Piotrem Sommerem podczas festiwalu Port Wrocław 2012.
Więcej
Głos Piotra Sommera w debacie „Kroniki osobiste”.
Więcej
Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Piotra Sommera podczas Portu Wrocław 2010.
Więcej
Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Piotra Sommera i Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego podczas Portu Wrocław 2009.
Więcej
Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Zbigniewa Macheja i Piotra Sommera podczas Portu Wrocław 2008.
Więcej
Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Augusta Kleinzahlera i Piotra Sommera podczas Portu Wrocław 2007.
Więcej
Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Piotra Sommera podczas Portu Wrocław 2007.
Więcej
Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Urszuli Kozioł, Ryszarda Krynickiego, Bohdana Zadury, Piotra Sommera, Jerzego Jarniewicza, Zbigniewa Macheja, Andrzeja Sosnowskiego, Tadeuszy Pióry, Darka Foksa, Wojciecha Bonowicza, Marcina Sendeckiego, Dariusza Suski, Mariusza Grzebalskiego, Dariusza Sośnickiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik i Jacka Dehnela podczas Portu Wrocław 2007.
Więcej
Zapis spotkania autorskiego poświęconego pamięci D.J. Enrighta podczas Portu Legnica 2003.
Więcej
Rozmowa Jerzego Jarniewicza i Piotra Sommera z Markiem Fordem opublikowana w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.
Więcej
Rozmowa Agnieszki Wolny-Hamkało z Brianem Pattenem, towarzysząca wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.
Więcej
Wiersz z tomu Słoń i kwiat, zarejestrowany podczas spotkania „Mały Port” na festiwalu Port Wrocław 2010, czyta Piotr Sommer.
Więcej
Wiersz Piotra Sommera z książki Piosenka pasterska.
Więcej
Wiersz Piotra Sommera z książki Dni i noce.
Więcej
Wiersz Piotra Sommera z książki Dni i noce.
Więcej
Fragment posłowia Piotra Sommera do książki Raj w obrazkach D.J. Enrighta, która ukazała się nakładem Biura Literackiego w 2008 roku.
Więcej
Autorski komentarz Briana Pattena do ksiażki Skaczący myszka, wydanej nakładem Biura Literackiego 28 kwetnia 2011 roku.
Więcej
Fragment wstępu Piotra Sommera do drugiego wydania Zapisów rozmów.
Więcej
Fragment posłowia do książki Seamusa Heaneya Kolejowe dzieci.
Więcej
Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Piotra Sommera podczas Portu Wrocław 2010.
Więcej
Wiersz z tomu Słoń i kwiat, zarejestrowany podczas spotkania „Mały Port” na festiwalu Port Wrocław 2010, czyta Piotr Sommer.
Więcej
Esej Ewy Świerżewskiej towarzyszący premierze ksiażki Słoń i kwiat. Prawie-bajki Briana Pattena.
Więcej
Komentarze Anny Pajdo, Marleny Stremler, Patrycji Zelinki, Joanny Żurek o książce Słoń i kwiat Briana Pattena.
Więcej
Recenzja Cezarego Polaka z książki Teraz będziemy spać, leżeć bez ruchu lub ubierzemy się na powrót Briana Pattena.
Więcej
Recenzja Marii Nowakowskiej z książki Skaczący Myszka Briana Pattena.
Więcej
Recenzja Agnieszki Wolny-Hamkało z książki Zapisy rozmów. Wywiady z poetami brytyjskimi Piotra Sommera.
Więcej
Recenzja Agaty Pyzik z książki Przed snem Piotra Sommera.
Więcej
Recenzja Joanny Żabnickiej z książki Skaczący Myszka Briana Pattena.
Więcej
Komentarz Filipa Zawady do książki Skaczący Myszka Briana Pattena, wydanej nakładem Biura Literackiego 28 kwietnia 2011 roku.
Więcej
Recenzja Macieja Roberta z książki Teraz będziemy spać, leżeć bez ruchu lub ubierzemy się na powrót Briana Pattena.
Więcej
Recenzja Adama Poprawy z książki Zapisy rozmów Piotra Sommera.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej z książki Dni i noce Piotra Sommera.
Więcej
Recenzja Piotra Matywieckiego z książki Dni i noce Piotra Sommera.
Więcej
Esej Ewy Świerżewskiej towarzyszący premierze ksiażki Słoń i kwiat. Prawie-bajki Briana Pattena.
Więcej
Komentarze Anny Pajdo, Marleny Stremler, Patrycji Zelinki, Joanny Żurek o książce Słoń i kwiat Briana Pattena.
Więcej
Recenzja Grzegorza Jankowicza z książki Dni i noce Piotra Sommera.
Więcej
Recenzja Mateusza Kotwicy z książki Dni i noce Piotra Sommera.
Więcej
Recenzja Jakuba Ekiera z książki Dni i noce Piotra Sommera.
Więcej
Recenzja Adama Poprawy z książki O krok od nich Piotra Sommera.
Więcej
Recenzja Jacka Gutorowa z książki O krok od nich Piotra Sommera.
Więcej