wywiady / O PISANIU

Kariera poetę zabija

Agnieszka Wolny-Hamkało

Brian Patten

Rozmowa Agnieszki Wolny-Hamkało z Brianem Pattenem, towarzysząca wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Agnieszka Wolny-Hamkało: Czy na Wyspach istnieje pozytywny snobizm na poezję?

Brian Patten: W samej Anglii jest około 25 większych i mniejszych festiwali literackich. W Londynie każdej nocy odbywa się kilkanaście różnych wydarzeń poetyckich w klubach czy pubach. Często są to całe poetyckie kabarety, w których występują zarówno komicy, muzycy, jak i poeci. Sam prowadzę w radiu BBC 4 program “Zaginione głosy”. W każdym tygodniu koncentruje się on na, moim zdaniem niedocenionym, poecie dwudziestowiecznym. Istnieją co najmniej dwa inne programy, w których można regularnie usłyszeć więcej o poezji współczesnej. Od czasu, kiedy popularniejsza stała się poezja do słuchania – mniej liczących się wydawców jest zainteresowanych publikowaniem poezji. W tej chwili istnieją może cztery brytyjskie wydawnictwa wyspecjalizowane w wydawaniu wierszy. Poezja jest oczywiście formą sztuki dla wybranych. W Wielkiej Brytanii ma jednak jeszcze mniejsze znaczenie niż w większości innych krajów. Powód tego jest prosty. Zacytuję słowa poety Adriana Mitchella: “Większość ludzi ignoruje większość poezji, ponieważ większość poezji ignoruje większość ludzi”.

Czy istnieje coś takiego jak “kariera poetycka”?

I to we wszystkich kulturach, ale kiedy poeta ją już zrobi, osiągnie tę pozycję, kiedy zaczyna wykładać o poezji albo wręcz jej “uczyć” – wtedy coś w nim umiera. Poeci, których szanuję najbardziej, nigdy nie napisali recenzji cudzej książki poetyckiej. Już samo to wystarczy, żeby ich podziwiać.

Częścią pracy poety jest odświeżanie języka. Nie myślę, żeby pojawiały się jakieś nowe prawdy, ale na pewno są nowe sposoby, żeby je wyrażać. Najlepsza poezja przypomina nam to, o czym zapomnieliśmy, że to wiemy. Poeci to szczęściarze – mogą wyrażać rzeczy, których inni wyrazić nie potrafią.

Wiersz, tak samo jak obraz, nigdy nie bywa skończony. Jest jedynie opuszczony.

A może wiersze się spełniają dopiero wtedy, kiedy są prezentowane?

Na świecie jest miejsce dla wierszy wszelkiego rodzaju. Wiersze pomyślane, napisane “na kartkę” i wiersze performatywne nie powinny ze sobą konkurować. To smutne, że większość poetów akademickich i krytyków nie rozumie, że poezja performatywna jest tak samo wartościowa jak istniejąca tylko na papierze, są gałęziami tego samego drzewa. Niektóre wiersze lepiej działają na kartce, inne czytane na głos. Kiedy poeci występują na scenie, stają się aktorami, więc muszą umieć stosować siłę tej formy wyrazu.

Różnego typu działania wokół wiersza – muzyka, obraz, taniec – nie przeszkadzają w jego odbiorze?

Czytelnik zasługuje na to, żeby mu przeszkadzać. Nie ma nic złego w eksperymentowaniu z poezją. Wspaniale, jeśli taki eksperyment kończy się sukcesem, ale nie ma też niczego złego w tym, jeśli kończy się porażką.

 Za wstęp na wieczór poetycki powinno się pobierać opłaty, sprzedawać bilety jak na spektakl?

Często pracuję z Rogerem McGoughem, z którym zaczynałem pisać 45 lat temu w Liverpoolu i z którym nadal wspólnie występuję na wieczorach autorskich. Mieszamy na nich wiersze dowcipne z poważnymi, czasami występujemy z muzykami. Nie informujemy nawet publiczności, które wiersze są moje, a które jego – po prostu robimy z nich teatr. Jest niemal niemożliwe pokazanie tego na festiwalach za granicą, ponieważ zazwyczaj jest mało czasu, żeby przygotować przedstawienie, istnieje też bariera językowa. Na co dzień nasza publiczność, kiedy czytamy w teatrze, zapełnia sale 700-osobowe. Więc oczekujemy wynagrodzenia.

Pisze pan dużo dla dzieci. Traktuje pan to poważnie?

U nas to normalne, że poeci piszą również dla dzieci. Za udane zbiory poezji dla dzieci otrzymuje się znacznie wyższe honoraria niż nawet za popularne tomiki dla dorosłych. Podchodzę więc do tego serio. Chociaż większość poezji, którą piszę dla dzieci, operuje nieco staromodnym humorem i z powodu rymów i gier językowych jest trudna do tłumaczenia.

Czym różni się literatura dla dzieci od tej dla dorosłych?

Najlepsze rzeczy napisane po angielsku dla dzieci unikają abstrakcji. No i literatura dla dzieci starzeje się znacznie wolniej niż książki napisane dla dorosłych.


Tekst opublikowany w “Gazecie Wyborczej” (08.04.2011). 

 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury

 

belka_1

O AUTORACH

Agnieszka Wolny-Hamkało

Urodzona 24 lutego 1979 roku we Wrocławiu. Poetka, publicystka. Współpracuje m.in. z „Gazetą Wyborczą”, „Polityką” i „Lampą”. Mieszka we Wrocławiu.

Brian Patten

Urodził się w 1946 roku. Najwyżej ceniony poeta grupy liverpoolskiej, zaliczany do nurtu poezji pop i performance. Debiutował tomem "Little Johnny’s Confession" (1967). Następnie wydał sześć książek poetyckich: "Notes to the Hurrying Man" (1969), "The Irrelevant Song" (1971), "Vanishing Trick" (1976), "Grave Gossip" (1979), "Storm Damage" (1988), "Armada" (1996) oraz tomy wierszy wybranych "Selected Poems" (2007) i "Love Poems" (2007). Napisał wiele książek dla dzieci i młodzieży. Dwie z nich ostatnio opublikowało Biuro Literackie: "Słoń i kwiat "(2009) oraz "Skaczący Myszka" (2011). Jest członkiem Królewskiej Akademii Literatury i honorowym obywatelem miasta Liverpool.

powiązania

Słoń i kwiat

dzwieki / WYDARZENIA Brian Patten Piotr Sommer

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Piotra Sommera podczas Portu Wrocław 2010.

WIĘCEJ

Po zjedzeniu możesz przeżyć moje życie

debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Agnieszka Wolny-Hamkało

Odpowiedzi Agnieszki Wolny-Hamkało na pytania Grzegorza Dyducha w „Kwestionariuszu 2004”.

WIĘCEJ

Drobiazgowa explozja

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Bartłomiej Majzel Jerzy Jarniewicz Marcin Sendecki Marta Podgórnik

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Jerzego Jarniewicza, Bartłomieja Majzla, Marty Podgórnik, Marcina Sendeckiego i Agnieszki Wolny-Hamkało podczas Portu Wrocław 2006.

WIĘCEJ

Rafał Wojaczek, który jest

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Bogusław Kierc Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Edward Pasewicz Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Jerzy Jarniewicz Jurij Andruchowycz Krzysztof Siwczyk Maciej Malicki Maciej Melecki Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Tadeusz Pióro Tomasz Majeran Tomasz Różycki Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego poświęconego twórczości Rafała Wojaczka podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Damski boks

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Bohdan Zadura Julia Fiedorczuk Klara Nowakowska Marta Podgórnik

Zapis całego spotkania autorskiego Julii Fiedorczuk, Klary Nowakowskiej, Marty Podgórnik, Agnieszki Wolny-Hamkało oraz Bohdana Zadury podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Żyrafa która widziała koniec świata

dzwieki / RECYTACJE Brian Patten

Wiersz z tomu Słoń i kwiat, zarejestrowany podczas spotkania “Mały Port” na festiwalu Port Wrocław 2010, czyta Piotr Sommer.

WIĘCEJ

Szymon Słomczyński, Nadjeżdża

recenzje / ESEJE Agnieszka Wolny-Hamkało

Recenzja Agnieszki Wolny-Hamkało z książki Nadjeżdża Szymona Słomczyńskiego.

WIĘCEJ

Żarłoczna panna P.

recenzje / ESEJE Agnieszka Wolny-Hamkało

Recenzja Agnieszki Wolny-Hamkało z książki Zapisy rozmów. Wywiady z poetami brytyjskimi Piotra Sommera.

WIĘCEJ

Karol Maliszewski, Po debiucie

recenzje / ESEJE Agnieszka Wolny-Hamkało

Recenzja Agnieszki Wolny-Hamkało z książki Po debiucie. Dziennik krytyka Karola Maliszewskiego.

WIĘCEJ

Od autora

recenzje / KOMENTARZE Brian Patten

Autorski komentarz Briana Pattena do ksiażki Skaczący myszka, wydanej nakładem Biura Literackiego 28 kwetnia 2011 roku.

WIĘCEJ

Bachanalia w przedsionku wiersza

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało

Nota Agnieszki Wolny-Hamkało o książce Lekkie czasy ciężkich chorób Przemysława Witkowskiego.

WIĘCEJ

O Od pieśni do skowytu

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Edward Pasewicz Grzegorz Jankowicz Tadeusz Pióro

Komentarze Grzegorza Jankowicza, Edwarda Pasewicza, Tadeusza Pióro, Agnieszki Wolny-Hamkało.

WIĘCEJ

O Żółtym popołudniu

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Edward Pasewicz Grzegorz Jankowicz Justyna Sobolewska Kacper Bartczak

Komentarze Kacpra Bartczaka, Grzegorza Jankowicza, Edwarda Pasewicza, Justyny Sobolewskiej, Agnieszki Wolny-Hamkało.

WIĘCEJ
O Zebranych

O Zebranych

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Jakub Winiarski Jerzy Jarniewicz Justyna Sobolewska Maciej Robert Tomasz Majeran

Komentarze Jerzego Jarniewicza, Tomasza Majerana, Macieja Roberta, Justyny Sobolewskiej, Jakuba Winiarskiego, Agnieszki Wolny-Hamkało, Henryka Zbierskiego.

WIĘCEJ

Poezja terapeutyczna, miłująca krytyka

recenzje / ESEJE Agnieszka Wolny-Hamkało

Recenzja Agnieszki Wolny-Hamkało z książki Po debiucie. Dziennik krytyka Karola Maliszewskiego.

WIĘCEJ

O Po debiucie

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Bartosz Sadulski Grzegorz Jankowicz Przemysław Witkowski

Komentarze Agnieszki Wolny-Hamkało, Grzegorza Jankowicza, Bartosza Sadulskiego, Przemysława Witkowskiego.

WIĘCEJ

O Mniej, więcej

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Bogusław Kierc Paweł Mackiewicz

Komentarze Agnieszki Wolny-Hamkało, Bogusława Kierca, Pawła Mackiewicza.

WIĘCEJ

O Po sobie

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Krystyna Miłobędzka Piotr Kępiński Wojciech Bonowicz

Komentarze Wojciecha Bonowicza, Piotra Kępińskiego, Krystyny Miłobędzkiej, Andrzeja Sosnowskiego, Agnieszki Wolny-Hamkało.

WIĘCEJ

O Somie

recenzje / Agnieszka Wolny-Hamkało Artur Nowaczewski Bohdan Zadura Grzegorz Tomicki Inga Iwasiów Maciej Robert Marcin Orliński Mariusz Grzebalski Piotr Kępiński

Komentarze Bohdana Zadury, Agnieszki Wolny-Hamkało, Ingi Iwasiów, Pawła Lekszyckiego, Mariusza Grzebalskiego, Macieja Roberta, Marcina Orlińskiego, Artura Nowaczewskiego, Grzegorza Tomickiego, Piotra Kępińskiego.

WIĘCEJ

O Ustaleniach z Maastricht

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Jacek Bierut Karol Pęcherz Krzysztof Siwczyk

Komentarze Agnieszki Wolny-Hamkało, Jacka Bieruta, Karola Pęcherza i Krzysztofa Siwczyka.

WIĘCEJ

Nieprzyzwoite skupienie na sobie

wywiady / O KSIĄŻCE Agnieszka Wolny-Hamkało Artur Burszta

Rozmowa Artura Burszty z Agnieszką Wolny-Hamkało, towarzysząca premierze książki Ani mi się śni, wydanej w Biurze Literackim 19 października 2005 roku.

WIĘCEJ

pruć, kolęda, no i (nie zaczyna się)

recenzje / KOMENTARZE Agnieszka Wolny-Hamkało

Autorski komentarz Agnieszki Wolny-Hamkało do wierszy z książki Gospel, która ukazała się nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

W hołdzie człowiekowi wertykalnemu

wywiady / O PISANIU Ian Sansom Stephen Romer

Rozmowa Iana Sansoma ze Stephenem Romerem towarzysząca wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Stacja: Łódź – 1989–1990

recenzje / ESEJE Stephen Romer

Esej Stephena Romera, towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Stacja: Łódź – 1989–1990

utwory / premiery w sieci Stephen Romer

Esej Stephena Romera, towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Na trzech calach kwadratowych

wywiady / O PISANIU Craig Raine Jerzy Jarniewicz

Rozmowa Jerzego Jarniewicza z Craigem Rainem, towarzysząca wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Poezja rozbitego lustra

recenzje / ESEJE Joanna Formago

Szkic Joanny Formago na temat Craiga Rainego, towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

O, Craig! O, Tony! O…

recenzje / ESEJE Zdzisław Jaskuła

Szkic Zdzisława Jaskuły na temat Craiga Rainego, towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Wiersze młodsze od bomb

recenzje / ESEJE Jerzy Jarniewicz

Szkic Jerzego Jarniewicza towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Dwadzieścia trzy słowa

recenzje / ESEJE Grzegorz Jankowicz

Szkic Grzegorza Jankowicza towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Radykalna jak rzeczywistość

wywiady / O PISANIU Carol Rumens Robyn Bolam

Rozmowa Robyn Bolam z Carol Rumens, towarzysząca wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Carol Rumens i jej „poezja postfeminizmu”

recenzje / ESEJE Lyn Pykett

Esej Lyn Pykett na temat poezji Carol Rumens, towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Wrażliwość wiersza

wywiady / O KSIĄŻCE Jerzy Jarniewicz Juliusz Pielichowski

Rozmowa Juliusza Pielichowskiego z Jerzym Jarniewiczem na temat antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Poezja i sztuka rozpruwania ubrań

wywiady / O PISANIU Jerzy Jarniewicz Seamus Heaney

Rozmowa Jerzego Jarniewicza z Seamus Heaney, towarzysząca wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Rzeczywista przyjemność

recenzje / ESEJE Tadeusz Pióro

Recenzja Tadeusza Pióry antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Nieumówione spotkania albo jak czytałem Heaneya po polsku

recenzje / ESEJE Jacek Gutorow

Esej Jacka Gutorowa na temat poezji Seamusa Heaneya, towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Testowanie Heaneya

recenzje / IMPRESJE Jerzy Jarniewicz

Esej Jerzego Jarniewicza na temat poezji Seamusa Heaneya, towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Mińsk, czyli Casablanca

wywiady / O PISANIU Jerzy Jarniewicz Lavinia Greenlaw

Rozmowa Jerzego Jarniewicza z Lavinią Greenlaw, towarzysząca wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Język to zjawisko widmowe

wywiady / O PISANIU Jacek Gutorow Simon Armitage

Rozmowa Jacka Gutorowa z Simonem Armitage’em, towarzysząca wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 15 października 2018 roku.

WIĘCEJ

Simon Armitage z profilu

recenzje / ESEJE Jeremy Noel-Tod

Esej Jeremy’ego Noel-Toda na temat poezji Simona Armitage’a, towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 15 października 2018 roku.

WIĘCEJ

100 wierszy wypisanych z języka angielskiego (3)

utwory / zapowiedzi książek Jerzy Jarniewicz

Fragment zapowiadający antologię 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 15 października 2018 roku.

WIĘCEJ

100 wierszy wypisanych z języka angielskiego (2)

utwory / zapowiedzi książek Jerzy Jarniewicz

Fragment zapowiadający antologię 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 15 października 2018 roku.

WIĘCEJ

100 wierszy wypisanych z języka angielskiego (1)

utwory / zapowiedzi książek Jerzy Jarniewicz

Fragment zapowiadający antologię 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 15 października 2018 roku.

WIĘCEJ

Parę trudnych pytań do Batmana

recenzje / ESEJE Cezary Polak

Recenzja Cezarego Polaka z książki Teraz będziemy spać, leżeć bez ruchu lub ubierzemy się na powrót Briana Pattena.

WIĘCEJ

Wysokie Skoki

recenzje / ESEJE Maria Nowakowska

Recenzja Marii Nowakowskiej z książki Skaczący Myszka Briana Pattena.

WIĘCEJ

Nie podskakuj! Czyli o tym, czy mysz udźwignie przesłanie?

recenzje / ESEJE Joanna Żabnicka

Recenzja Joanny Żabnickiej z książki Skaczący Myszka Briana Pattena.

WIĘCEJ

Testowane na dzieciach

recenzje / KOMENTARZE Filip Zawada

Komentarz Filipa Zawady do książki Skaczący Myszka Briana Pattena, wydanej nakładem Biura Literackiego 28 kwietnia 2011 roku.

WIĘCEJ

Working Class Hero albo piąty członek The Beatles

recenzje / ESEJE Maciej Robert

Recenzja Macieja Roberta z książki Teraz będziemy spać, leżeć bez ruchu lub ubierzemy się na powrót Briana Pattena.

WIĘCEJ

Dżungla jak malowana

recenzje / IMPRESJE Ewa Świerżewska

Esej Ewy Świerżewskiej towarzyszący premierze ksiażki Słoń i kwiat. Prawie-bajki Briana Pattena.

WIĘCEJ

O Słoniu i kwiecie

recenzje / NOTKI I OPINIE

Komentarze Anny Pajdo, Marleny Stremler, Patrycji Zelinki, Joanny Żurek o książce Słoń i kwiat Briana Pattena.

WIĘCEJ