recenzje / IMPRESJE

Almudena Grandes

Małgorzata Kolankowska

Szkic Małgorzaty Kolankowskiej o Almudenie Grandes zapowiadający książkę Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Almudena Grandes mieszka w Madrycie, kocha Madryt i czuje się z nim bardzo związana emocjonalnie. Zaczęła pisać już jako dziecko i jak wyznaje we wstępie do tomu opowiadań Modelos de mujer, stało się to dzięki piłce nożnej. Mała Almudena chodziła z ojcem do domu dziadka i tam obaj oglądali mecze. W tym czasie cała reszta musiała chodzić na paluszkach. Dzieciom dawano kredki i miały rysować. Gruba czarnulka, jaką była Grandes, nie umiała rysować, więc zaczęła pisać – i tak jej zostało.

Początkowo chciała studiować łacinę, ale ostatecznie wybrała historię jako główny kierunek. Fascynacja przeszłością znalazła przełożenie w jej twórczości w dużej mierze zdeterminowanej przez sytuację społeczno-polityczną w dwudziestowiecznej Hiszpanii. Jakby czuła się dłużniczką Historii i musiała opisać to, co trudne, bolesne i niezrozumiałe – sportretować społeczeństwo, które nie potrafi ustalić jednej wspólnej wersji dotyczącej tego, co wydarzyło się po 1936 roku. Badacz kultury José Colmeiro mówi wręcz o kryzysie pamięci w społeczeństwie hiszpańskim, ponieważ okresy ciszy, związane z przemilczaniem bądź ukrywaniem prawdy, wpłynęły negatywnie na kształtowanie się pamięci zbiorowej. W tym kontekście niezwykle ważną rolę spełnia literatura nawiązująca do wydarzeń z przeszłości. Do głosu dochodzi pokolenie nazwane przez Marianne Hirsch pokoleniem postpamięci, które stawia sobie za cel redefiniowanie historii. Tak jest w przypadku Almudeny Grandes, która w kolejnych powieściach analizuje różne epizody z okresu wojny domowej bądź epoki frankizmu. Nie są to jednak powieści historyczne, lecz obyczajowe, które pozwalają dostrzec konsekwencje braku zgodności w interpretowaniu przeszłości. Często, jak w przypadku Corazón helado, są to portrety rodzin czy wręcz sagi, które pokazują tragedie, do jakich doszło w wielu rodzinach z powodu konfliktów ideologicznych. Obrazują, jak głęboko jest zakorzeniony podział na dwie Hiszpanie oraz to, jak poglądy polityczne mogą skłócić najbliższych. Almudena Grandes jest mistrzynią intrygi, baczną obserwatorką i mistrzynią języka. W jej opowiadaniach i powieściach dominują postacie kobiece, które wplątują się w trudne, skomplikowane relacje z mężczyznami.

Jedną z książek, które naznaczyły ją na całe życie, była Odyseja, którą podarował jej na pierwszą komunię dziadek. Sama dostrzega, że bohaterowie jej książek to głównie ci, którym z jakichś względów udało się przeżyć, chociaż, jak Odyseusz, musieli zmierzyć się z wieloma przeciwnościami losu. Takie postacie są według niej ciekawsze niż bohaterowie czy antybohaterowie. Grandes czuje się również dłużniczką Cervantesa, ponieważ ci rozbitkowie przypominają równie często Don Kichota, tyle że niejednokrotnie jest nim kobieta. Podobieństwo daje się zauważyć również na poziomie narracji, gdyż autorka lubi kompozycję szkatułkową, w której jedna historia skrywa w sobie drugą, a ta z kolei jeszcze inną, jak w matrioszce.

W jej opowiadaniach i powieściach, podobnie jak u innych autorek z antologii, powraca motyw pożądania. Almudena uważa, że jest to czynnik warunkujący ludzkie życie, dlatego jest nieodłącznym elementem jej twórczości. W tekstach, które znalazły się w Portrecie kobiety, ukazane są różne rodzaje pragnienia – od tego rodzącego się dopiero w sercu małej dziewczynki, po to stłumione przez wszystkich u dorosłej kobiety, która boi się nawet swoich marzeń. Pragnienie i pożądanie nie zawsze jest wyrażone explicité, często ukrywa się między wierszami, w kolorowych flakonikach, pianie w czasie kąpieli albo w sennych marzeniach. Od czasów Lulu autorka lubi szokować i zaskakiwać czytelników. Prowokuje i gorszy. Po co? Chce przede wszystkim „odczarować” literaturę pisaną przez kobiety, sprzeciwia się dzieleniu jej według płci i dobrowolnemu umniejszaniu jej wartości przez same pisarki. Jest odważna, głośna, płodna pod względem literackim.

Od wielu lat rządzi na hiszpańskiej scenie literackiej, a jej książki odnoszą sukces za sukcesem. I ten sukces sprawia też, że jest niedostępna. Nie odpowiada na maile i rzadko umawia się na wywiady. Zbudowała wokół siebie mur i bardzo broni swojej prywatności, nawet gdy ktoś tłumaczy, że polski czytelnik chciałby ją bliżej poznać, usłyszeć. Nie ma czasu, ani w Madrycie, ani przez Skype’a. W tym miejscu miała być rozmowa, ale pomimo kilkunastu czy łącznie kilkudziesięciu maili, nie udało się uzyskać już nawet nie tyle zgody, co odpowiedzi.

O AUTORZE

Małgorzata Kolankowska

Hispanistka, medioznawca, tłumacz przysięgły. Doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego.

powiązania

Smak opuncji w Katalonii

wywiady / O KSIĄŻCE Małgorzata Kolankowska Najat El Hachmi

Rozmowa Małgorzaty Kolankowskiej z Najat El Hachmi, towarzysząca premierze książki Ostatni patriarcha Najat El Hachmi w tłumaczeniu Anny Sawickiej, wydanej w Biurze Literackim 27 czerwca 2022 roku.

WIĘCEJ

Byłbym pisarzem, nawet gdybym niczego nie napisał

wywiady / O PISANIU Bruno Vieira Amaral Małgorzata Kolankowska

Rozmowa Małgorzaty Kolankowskiej z Bruno Vieirą Amaralem. Prezentacja w ramach projektu Nowe głosy z Europy.

WIĘCEJ

Metafora Portugalii

recenzje / NOTKI I OPINIE Małgorzata Kolankowska

Głosy o twórczości Bruno Vieiry Amarala, wybrane przez Małgorzatę Kolankowską. Prezentacja w ramach projektu Nowe głosy z Europy.

WIĘCEJ

Zabawa w kotka i myszkę

wywiady / O PISANIU Albert Forns Małgorzata Kolankowska

Rozmowa Małgorzaty Kolankowskiej z Albertem Fornsem. Prezentacja w ramach projektu Nowe głosy z Europy.

WIĘCEJ

Narracyjny patchwork

recenzje / NOTKI I OPINIE Małgorzata Kolankowska

Głosy o twórczości Alberta Fornsa, wybrane przez Małgorzatę Kolankowską. Prezentacja w ramach projektu Nowe głosy z Europy.

WIĘCEJ

Śnienie

recenzje / IMPRESJE Małgorzata Kolankowska

Esej Małgorzaty Kolankowskiej towarzyszący premierze książki dla dzieci Sposoby na zaśnięcie, wydanej w Biurze Literackim 13 lipca 2015 roku.

WIĘCEJ

O szkole, flamastrach, snach i strupiącej czaszce

wywiady / O KSIĄŻCE Daniel de Latour Małgorzata Kolankowska

Rozmowa Małgorzaty Kolankowskiej z autorem ilustracji Danielem de Latourem do książki Przedszkolny sen Marianki Jacka Podsiadły, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 20 kwietnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Esther Tusquets

recenzje / IMPRESJE Małgorzata Kolankowska

Szkic Małgorzaty Kolankowskiej o Esther Tusquets zapowiadający książkę Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek.

WIĘCEJ

As you like darling (fragment)

dzwieki / RECYTACJE Carme Riera

Fragment prozy z tomu Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek, zarejestrowany podczas spotkania “Języki obce” na festiwalu Port Wrocław 2014.

WIĘCEJ

Przezroczyste ciała (fragment)

dzwieki / RECYTACJE Marina Mayoral

Fragment prozy z tomu Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek, zarejestrowany podczas spotkania “Języki obce” na festiwalu Port Wrocław 2014.

WIĘCEJ

Być kobietą, być kobietą…

recenzje / ESEJE Magdalena Boczkowska

Recenzja Magdaleny Boczkowskiej z książki Portret kobiety. W opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek w wyborze i przekładzie Małgorzaty Kolankowskiej.

WIĘCEJ

(Nie)przeźroczyste ciała

recenzje / ESEJE Anka Czytankowa

Recenzja z książki Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek w wyborze i przekładzie Małgorzaty Kolankowskiej.

WIĘCEJ

Portret kobiety

recenzje / ESEJE Adam Kraszewski

Recenzja Adama Kraszewskiego z książki Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek w wyborze i przekładzie Małgorzaty Kolankowskiej.

WIĘCEJ

Miłość jest kłamstwem, ale działa

recenzje / IMPRESJE Justyna Sobolewska

Esej Justyny Soblewskiej towarzyszący premierze antologii Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek w wyborze i przekładzie Małgorzaty Kolankowskiej.

WIĘCEJ

Esther Tusquets

recenzje / IMPRESJE Małgorzata Kolankowska

Szkic Małgorzaty Kolankowskiej o Esther Tusquets zapowiadający książkę Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek.

WIĘCEJ

Prawo do różnorodności

recenzje / ESEJE Monika Tomassi

Recenzja Moniki Tomassi z antologii Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek w wyborze i przekładzie Małgorzaty Kolankowskiej.

WIĘCEJ

Być kobietą, być kobietą…

recenzje / ESEJE Magdalena Boczkowska

Recenzja Magdaleny Boczkowskiej z książki Portret kobiety. W opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek w wyborze i przekładzie Małgorzaty Kolankowskiej.

WIĘCEJ

(Nie)przeźroczyste ciała

recenzje / ESEJE Anka Czytankowa

Recenzja z książki Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek w wyborze i przekładzie Małgorzaty Kolankowskiej.

WIĘCEJ

Portret kobiety

recenzje / ESEJE Adam Kraszewski

Recenzja Adama Kraszewskiego z książki Portret kobiety w opowiadaniach dziesięciu hiszpańskich autorek w wyborze i przekładzie Małgorzaty Kolankowskiej.

WIĘCEJ