Kolejowe dzieci

Mossbawn: Dwa wiersze poświęcone

Dla Mary Heaney

1. W  s ł o ń c u

To była nasłoneczniona nieobecność.
Na podwórku hełmiasta pompa
wygrzewała swoje żelazo,
w zawieszonym wiadrze

woda gęstniała w miód
a słońce jak blacha do pieczenia
chłodziło się oparte
o ścianę

każdego długiego popołudnia.
No i jej ręce szastały się
po stolnicy,
rozpalony piec

przypinał jej na plecach łatkę żaru
tam gdzie stała
przy oknie, w obsypanym mąką
fartuchu.

Teraz właśnie gęsim skrzydłem
omiata stolnicę,
a teraz siedzi, w rozkroku,
z pobielonymi paznokciami

i czerwonymi łydkami:
oto jeszcze raz
przestrzeń, placek rosnący
w takt dwóch tykających zegarów.

A oto i miłość
jak cynowa chochla
co zgubiła gdzieś połysk
zatopiona w misie.

2.  C h ł o p i  p r z e c i n a j ą c y  k a r t o f l e

Wydają się odlegli o stulecia. Breughlu
Ty ich rozpoznasz, jeśli ich uchwycę trafnie.
Klęczą w półkolu obok żywopłotu
Osłonięci od wiatru i przewiani wiatrem.
Będą sadzić, teraz przecinają ziemniaki
Które pod słomą w kopcu zdążyły już puścić
Frędzlowate pędy. Czasu jest pod dostatkiem,
Więc co tu się zabijać. Każdy nóż tnie
Leniwie każdą bulwę i w otwartej dłoni
Bulwa rozpada się: wycieka mleczny poblask,
A w samym środku ciemnieje znak wodny.
Doroczne obyczaje! Ty naszkicuj obraz
Jak siedzą pod miotłą złocistego żarnowca –
Z nami wszystkimi, w naszych anonimowościach.

Sen

Sierpakiem
O ciężkiej, ręcznie kutej głowni
ścinałem badyl
Gruby jak słup telegraficzny.
Miałem podwinięte rękawy
I powietrze owiało mi chłodem ramiona,
Kiedy wziąłem zamach i wbiłem ostrze,
A potem usiłowałem je wyciągnąć.

Następny cios
Ujawnił pod sierpem ludzką głowę.
Zanim się obudziłem
Usłyszałem stal zatrzymującą się
W kości czoła. 

Kopać

Pomiędzy kciukiem a wskazującym palcem
Tkwi przysadziste pióro; jak spluwa w garści.

Pod oknem przenikliwie zgrzyta
Wbijana w piach i żwir łopata –
To ojciec, kopie. Ja z góry patrzę

Aż jego naprężony wśród rabatek grzbiet
Zegnie się – i podniesie młodszy o dwadzieścia lat
I będzie się pochylał w rytmie kartoflanych bruzd,
Gdzie chodził kopać.

But stawiał na krawędzi, trzonek
Oparty o kolano był mocną dźwignią.
A on obrywał łęty, wbijał błyszczące ostrze
I wysypywał młode kartofle, któreśmy zbierali –
Lubiliśmy ich twardość oraz chłód.

Bóg świadkiem, staruszek umiał trzymać szpadel.
Tak jak i jego ojciec.

Tyle torfu co dziadek w jeden dzień
Nie wyciął żaden kopacz na Tonerowym bagnie.
Kiedyś zaniosłem mu butelkę mleka
Zakorkowaną byle jak papierem. Przerwał
Żeby je wypić, i dalejże znakować torf
I ciąć na równe kostki, i rzucać darń
Za siebie, i schodzić coraz głębiej
Po dobry torf. I kopać.

Ten zimny zapach kartofliska, plaskanie i chlupoty
Namokłego torfu, i ciach-ciach przecinanie
Żywych korzeni, to wszystko staje przed oczami.
Ale ja nie mam szpadla, żeby robić to, co oni.

Pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym
Tkwi przysadziste pióro.
Nim będę kopać.

Kraina bagien

T.P. Flanaganowi

U nas nie ma prerii, które by o zachodzie
Krajały w plastry ogromne słońce –
Wzrok wszędzie ustępuje
Inwazji horyzontu,

Wabi go cyklopowe oko
Stawu. Nasz kraj bez płotów
To bagno, co między spojrzeniami słońca
Robi się coraz bardziej chrupkie.

Z torfu wydobyto szkielet
Wielkiego Łosia Irlandzkiego
I ustawiono go – zdumiewającą
Klatkę pełną powietrza.

Masło zatopione pod
Warstwą stu lat z okładem
Okazało się słone i białe.
Sama ziemia jest życzliwa, czarne masło

Które się topi i rozstępuje pod nogami –
Minęła się ze swoją ostatnią definicją
O miliony lat.
Tu nigdy nie wykopią węgla,

Tylko namokłe pnie
Ogromnych jodeł, miękkie jak miazga.
Nasi pionierzy wciąż się posuwają
W głąb i w dół,

Każdy odkryty pokład
Nosi ślad wcześniejszego obozowiska.
Bagienne doły są może przeciekami Atlantyku.
Wilgotne centrum nie ma dna.