Po domu

Albo choć odciąć puentę

Ist­nie­je pew­ne praw­do­po­do­bień­stwo,
że gdy­by zebrać plon tyl­ko z poło­wy pola, to dru­ga jego poło­wa, ta z plo­nem,
nie była­by w listo­pa­dzie stra­szą­cym wyrzu­tem sumie­nia,
posie­ka­nym przez desz­cze miej­scem doko­na­ne­go w ramach poku­ty
samo­są­du na odmień­cu z sąsied­niej wio­ski,
ale otwo­rzy­ła­by przed nami ser­ca naszych sza­rych sióstr kuro­patw,
tych sza­ry­tek pól, oby­wa­te­lek przy­droż­nych rowów
i śród­pol­nych zadrze­wień, lek­ko zgar­bio­nych pod cię­ża­rem codzien­nych spraw;
ach, jak one umie­ją poprze­sta­wać na małym!

Ist­nie­je pew­ne praw­do­po­do­bień­stwo,
że gdy­by dopro­wa­dzić dro­gę na esta­ka­dzie jedy­nie do poło­wy,
tę strza­łę mkną­cą przez bagna, nie­ko­niecz­nie Czer­wo­ne, poro­śnię­te turzy­ca­mi i olsem,
i zakoń­czyć ją zaim­pro­wi­zo­wa­nym napręd­ce tara­sem wido­ko­wym,
to roz­cią­ga­ją­cy się stam­tąd widok nie był­by
kolej­ną ale­go­rią naszej zbio­ro­wej nie­świa­do­mo­ści, zatru­tej i nie­prze­by­tej,
ale sobą, z całą gamą niu­an­sów, ciem­no­sza­rych w listo­pa­dzie,
jasno­sza­rych w lip­cu, prze­tka­nych wstąż­ką zimo­zie­le­ni,
co daje stra­wę łagod­ne­mu oku; ach, jak ono by lubi­ło tę tra­wę na śnia­da­nie,

dość się naoglą­da­ło nagich ciał!

Ist­nie­je pew­ne praw­do­po­do­bień­stwo,
że gdy­by zatrzy­mać prze­mo­wę poli­ty­ka w poło­wie, albo choć odciąć puen­tę,
i to samo zro­bić z kaza­niem kazno­dziei, to zwo­len­ni­cy i wier­ni
nie ode­bra­li­by tego jako ozna­ki sła­bo­ści lide­ra, kry­zy­su stron­nic­twa albo kościo­ła,
mil­czą­ce­go napo­mnie­nia, prze­cią­ga­ją­cej się
minu­ty ciszy ku czci ojców zało­ży­cie­li i męczen­ni­ków,
ale jako zachę­tę do samo­dziel­ne­go myśle­nia i roz­war­cia szy­ków ducho­wych;
z jaką ocho­tą świat wpa­dał­by wte­dy sam do środ­ka i ile by
tego świa­ta mogło tak wpaść,

ach!

Ist­nie­je tak­że pew­ne praw­do­po­do­bień­stwo,
że te i podob­ne powścią­gli­wo­ści, gdy­by się jed­nak na nie zde­cy­do­wać
i gdy­by wygrać los na lote­rii w posta­ci wła­ści­wej reak­cji,
swo­jej i świa­ta, nie były­by naszym sty­lem póź­nym i łabę­dzim śpie­wem,
ale jaskół­ką fun­da­men­tal­nej zmia­ny i jutrzen­ką swo­bo­dy,

praw­dzi­wą Auro­rą;

owszem, ist­nie­je takie praw­do­po­do­bień­stwo,
ale jest ono sto­sun­ko­wo nie­wiel­kie,
może nie bar­dzo małe, ale też nie­zbyt duże, powiedz­my, że jest ono
umiar­ko­wa­ne, czy­li dokład­nie takie, jakie powin­no być.

Pan domu

Pan domu publicz­ne­go Bar­dzo chęt­nie
z jed­no­oso­bo­wym dostę­pem

i z piw­ni­cą tak ciem­ną, że jej real­ny brak nie sta­je jej na prze­szko­dzie
w dosłow­nie niczym.

Pan domu, pan­to­kra­tor, wiel­ka domo­wa pan­da, pan zabie­rze.

Pan dużo, dużo zło­tych na godzi­nę,
pan w swo­je imię

doma­ga­ją­cy się przy­le­gło­ści od rze­czy
nie dzię­ki wyobraź­ni,

pan jaź­ni.

Pan dźwig dźwi­ga­ją­cy pry­wat­ne spra­wy tego świa­ta,
pan strach rzu­co­ny w wir spraw, któ­re go pory­wa­ją, ale wte­dy gałąź.

Pan domu gosz­czą­cy powódź
na par­ce­li sąsia­da,

opła­ca­ją­cy hoj­nie
powie­trze, głód, ogień i woj­nę

tam­że.

Syn­dyk wła­snej masy upa­dło­ścio­wej
i wie­rzy­ciel tej­że,

odgry­wa­ją­cy koro­nę stwo­rze­nia
w scen­ce rodza­jo­wej uro­dzo­ne­go szy­der­cy:

pan nie ustę­pu­ją­cy w niczym,

pan przede wszyst­kim,

Pan Pierw­szy.

Nie płacz,
prze­cież go nie kocha­łeś,

on jest przed­mio­tem,
któ­ry trze­ba wynieść z domu.

Cud przed świętami

Z mat­ki
zatrud­nio­nej w kali­skiej dru­kar­ni,
z ojca akwa­ry­sty

– jeden Pan Tade­usz,
dwa nume­ry
„Akwa­rium” –

posze­dłem w świat
z dzie­dzic­twem
Nowej Fali:

miska z wodą,
płyn do mycia naczyń,
ocet i puszy­sta

pia­na, któ­rą mat­ka
ście­ra z okien gaze­ta­mi;
trze i trze,

a potem ojciec
każe mi
podzi­wiać przez te okna

świat.

Zebry Giacomettiego

Bądź­cie pew­ni, że nocą
zamie­nia­ją się miej­sca­mi,
i to dokład­nie tak,
jak byście się spo­dzie­wa­li:

led­wie zapa­da ciem­ność,
rusza­ją po linii w pra­wo,
kie­dy gęst­nie­je ciem­ność,
skrę­ca­ją po linii w lewo,
i kie­dy rzed­nie ciem­ność,
znów w lewo.

Przez całą

tę noc­ną wędrów­kę
linia mie­ści się ide­al­nie
pomię­dzy ich kopy­ta­mi,
nie zda­rzy­ło się jesz­cze,
by na nią nastą­pi­ły,

a rów­no­mier­ność ich kro­ku
i syme­trycz­ność pozy­cji
god­ne są naj­wyż­sze­go
podzi­wu.

Tę ostat­nią

potra­fią osią­gnąć,
nie spo­glą­da­jąc ni razu
jed­na na dru­gą,
choć ich widzial­ność w nocy
wca­le nie jest zła:

nów czy peł­nia,
każ­da mogła­by widzieć
przy­naj­mniej poło­wę
dru­giej.

Wjazd marcowy (w ulicę Edmunda Calliera w Poznaniu, od strony rynku Łazarskiego, aktualnie w remoncie)

Dla­cze­go pra­wa bur­ta
bia­łej cię­ża­rów­ki
fir­my prze­pro­wadz­ko­wej Kamiń­scy,
ta z napi­sa­mi, jest czar­na
jak kli­sza wiel­kie­go nekro­lo­gu?

I co z lewą,
któ­rej nie widzę?

Na Morzu Białym

Top­niał,
malał,
ciem­niał,

zapa­dał się w sobie
i chy­lił do zie­mi,

a ta coraz śmie­lej
trak­to­wa­ła go
jako swój wybryk.

Ale w nocy
– w nocy na zie­mi –
napa­da­ło

i teraz jest bia­ło,

i teraz jest bia­łą,
prze­ko­ły­sa­ną na bok
boją

na Morzu Bia­łym.

Równonoc

Za dnia

w Morzu Czar­nym
kąpa­łem się tyl­ko raz,

w oko­li­cach Ode­ssy:

sza­ry piach,

dużo łupin sło­necz­ni­ka,
czar­nych tru­mie­nek,

w gło­wie szum
noc­ne­go pocią­gu z pół­no­cy

i woda
fak­tycz­nie ciem­na,

jak­by z Lety.

Tak że mimo impo­nu­ją­cych
wysił­ków słoń­ca

– do dziś mam pod powie­ka­mi
jego czar­ny kwa­drat –

wszyst­ko się zga­dza­ło.