książki / POEZJE

Soma

Łukasz Jarosz

Fragmenty książki Soma Łukasza Jarosza, wydanej w Biurze Literackim 29 maja 2006 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Zwierzę zabite

Zwierzę zabite. Rodzice do późna ćwiartują mięso.
Z piwnicy, gdzie na ścianach w ciszy dojrzewa pleśń,
dobiegają głuche uderzenia. Rozmokły śnieg jak utarte
jabłko, gładkie oko studni. Na dłoniach rdza, nad sosnami
obojczyk księżyca. Kotka w zębach przenosi swoje
ślepe małe, wślizguje się między deski stodoły.

Po nas też przychodzi włochate zwierzę, obwąchuje
i chwyta za kark. Skrada się po pajęczynach nerwów,
gnieździ w źrenicy. Przez okienko spoglądam, co robi
ojciec – wiszące jelita zapycha mięsem, kroi w kostkę i wrzuca
do parującego garnka wielkie, bordowe serce. Pod sufitem pełga
w kagańcu żarówka, w jej świetle koci język oblizuje ostrze.


Thalassa

Larwa słońca pochłania otwartą ranę zatoki.
Zgrzytają wciągane do jeziora łodzie i jachty, przycumowane
tratwy. Siedzimy na brzegu, obserwujemy rozpięte między
drzewami cięciwy światła. Naprzeciwko grasują dzieci –
depczą mrówki, ganiają za kundlem. Podobna czereda biega wokół tych
dwojga oglądanych wczoraj na archiwalnym filmie; kochankowie
z zawieszonymi na szyjach napisami prowadzeni są środkiem ulicy,
przed nimi chłopcy grają na trąbkach, wokół krzyki, ujadanie psów.
W końcu na placu obcinają i palą ich włosy. Wyobrażam sobie, co dzieje się
z nimi dalej – ona poznaje twarz kierowniczki obozu kobiecego, on smaruje
sznur mydłem, poślinionym palcem gasi płomień świecy.
Wieczór. Rozczesuję dłonią jej włosy, cedzę wino, by do kieliszków
nie dostały się kawałki pokruszonego korka. Lato gaśnie na naszej skórze.
W powietrzu charczy niedziela, modlitwa rozrywa serce głośnika.
Fale trawią zanurzone w wodzie wiosła.


Soma

Ciała mamy chude i blade. Siadamy na kładce,
wysoko nad szynami, obok wagonów. Zlizuję z jej szyi
kurz i światło, dłoń wędruje po twardej pięcie, po słońcu
śródstopia. Przed nami pokancerowane, żylaste miasto,
mur fabryki, napis Jude raus przypominający oglądane rano
zdjęcia; pędzeni na dworzec ludzie, setki kopanych, leżących
twarzą do ziemi, wzrok lekarza obozowego, macewy służące
za płot ogrodu. Gośka ma w sobie dużo ciszy. Miłość jest jeszcze
bezkształtna niczym płód, łożysko. Dopiero uczymy się wchłaniać
siebie, nie wykłócać o nic, bo nic nie jest naszą winą.
Odprowadzam ją na peron. Nie chce, żeby nieść jej plecak pełen
konserw i słoików z jedzeniem. Kilka dni potem leżymy w obcym
domu. Nasze nagie, matowe ciała obejmują się w ciemnościach.
Drżą jak przed operacją, jakby czekały na dłuto, kleszcze, trepan.


Miejsca

1.

Pochylam się nad wanną, by wypłukać głowę z resztek obciętych
włosów. Przez kratkę w kominie słychać śpiewy; kobiety noszą
po wsi święty obraz, zaglądają do okien, pukają do drzwi.
Wieje, w kącie porusza się pajęczyna, zmieszana ze śliną
skuteczny lek na rany i skaleczenia. Próbuję przypomnieć sobie miejsca,
których do dziś nie potrafię nazwać – moje szeroko otwarte oczy
widzące pierwszy raz morze, moment, gdy zanoszę psu jedzenie a on nie reaguje.
Dopiero ojciec po kilku godzinach mówi, co się stało.
Przez kilka dni wykradam z domu jedzenie i zanoszę pod pustą budę.

2.

Nad ranem mama wspomina Marię Płonowską.
W rozłożystym kapeluszu rozsiadała się ze sztalugami koło drogi,
malowała kapliczkę w Olewinie. W powietrzu trzaskało lato,
w krzakach pokrzywy rozwijały swe skrzydła. Wokół niej biegały dzieci,
dziwiły się szkicowanym obrazom. Zabiły ją otwarte drzwi pociągu,
gdy z pędzlami i płótnami szła wzdłuż nasypu.
Zmiękczone włókna mięśni, porozrzucane pędzle.
Mama z tamtych lat pamięta jeszcze piesze wędrówki do oddalonego
o kilkanaście kilometrów kościoła i smak posypywanych makiem ciastek.
Wieczorem słyszę, jak przygotowuje się do snu – wyłącza telewizor,
ubija ręką poduszkę. Z okna widać pękatą beczkę z deszczówką,
przygasły na horyzoncie wolfram słońca i rozwartą dłoń rzeki.

3.

Pamiętam również, jak zmarła matka Mateusza. Kilka dni przed śmiercią
rzuciła mi z okna szalik, gdy obcinaliśmy rosnące pod jej blokiem topole.
Piotrek z piłą wspinał się na drzewa, obrzynał konary, ja na kilkunastometrowym
pasie ciągnąłem ten ciężar w dół. Chmury napinały swe rozdęte brzuchy,
dzieci z masek samochodów zbierały świeży śnieg.
Czasem czuję, jakby wsadzano mnie na tratwę i odpychano od brzegu;
zostało jeszcze trochę mnie – w miejscach pielęgnowanych w źrenicy,
na pasku nieopalonej skóry pod zegarkiem. Jest prawie północ,
nadchodzi krótka lecz ostra zima. Już teraz w płótno podwórza
wrzyna się pierwsza łyżwa mrozu.


Noir

Lato wycofuje się opornie. Wiatr ściele gniazda, ryby linią boczną
zakrzywiają ścięgno rzeki. Sąsiad skoszoną trawę rozrzuca
między drzewami, liśćmi karmi ognisko. Wewnątrz tyle miejsc;
strach przed telefonem w środku nocy, widok pełnej leków
kosmetyczki ojca, przeczytana w gazecie wiadomość, jaką kobieta
wysłała do swego męża przed skokiem z jedenastego piętra:
Zawiadom policję, żebyśmy długo nie leżały na bruku.
Nie martw się, Klaudusia mocno śpi.

Wczoraj też zostałem ponaglony – moje ciało przefrunęło
nad kierownicą roweru, głowa upadła w trawę, kilka centymetrów
od sękatego kamienia. Tak o sobie przypomina czerń – natrętnym
zapachem szpitala, chłodem przylegającej do klatki piersiowej szyby
rentgena, przynosi sny – śniła się przecież płonąca skrzynia lasu,
wypadające z ust zęby, rozłożone na popiele pstrągi.
Ich zwęglone, rozprute podbrzusza.

O AUTORZE

Łukasz Jarosz

Urodzony w 1978 roku. Poeta, wokalista, perkusista i autor tekstów grupy Lesers Bend, Chaotic Splutter, Panoptikum, Katil Ferman, Zziajani Porywacze Makowców, Mgłowce. Laureat wielu konkursów poetyckich m.in.: im. K. K Baczyńskiego, im. Rafała Wojaczka, im. Reinera Marii Rilkego. Jego debiutancka książka poetycka Soma została wyróżniona I nagrodą w Konkursie Młodych Twórców im. W. Gombrowicza. Laureat pierwszej edycji Nagrody im. Wisławy Szymborskiej (2013) za tom Pełna krew. Mieszka w Żuradzie pod Olkuszem.

powiązania

Srebro i kwarc

dzwieki / WYDARZENIA Adam Zdrodowski Anna Podczaszy Łukasz Jarosz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Łukasza Jarosza, Anny Podczaszy i Adama Zdrodowskiego podczas Portu Wrocław 2008.

WIĘCEJ

Kochankowie na otwartm morzu

dzwieki / WYDARZENIA Dariusz Sośnicki Jacek Dehnel Julia Fiedorczuk Krzysztof Siwczyk Łukasz Jarosz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Jacka Dehnela, Julii Fiedorczuk, Łukasza Jarosza, Krzysztofa Siwczyka i Dariusza Sośnickiego podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Połów. Poetyckie debiuty 2005

dzwieki / WYDARZENIA Dominik Bielicki Łukasz Jarosz Marcin Jagodziński Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Rafał Wawrzyńczyk Szczepan Kopyt

Zapis całego spotkania autorskiego Dominika Bielickiego, Marcina Jagodzińskiego, Łukasza Jarosza, Szczepana Kopyta, Rafała Wawrzyńczyka, Mariusza Grzebalskiego i Marty Podgórnik podczas Portu Wrocław 2005.

WIĘCEJ

Stopień pokrewieństwa

nagrania / Stacja Literatura Łukasz Jarosz

Czytanie z książki “Stopień pokrewieństwa” z udziałem Łukasza Jarosza w ramach festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Poezja z nagrodami: Pełna krew

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Jarosz

Łukasz Jarosz odpowiada na pytania w ankiecie dotyczącej książki Pełna krew, wydanej w wersji elektronicznej w Biurze Literackim 22 sierpnia 2018 roku. Książka ukazuje się w ramach akcji „Poezja z nagrodami”.

WIĘCEJ

Biały tydzień

nagrania / Z Fortu do Portu Łukasz Jarosz

Wiersze z książki Biały tydzień. Fragment spotkania autorskiego w ramach 13. festiwalu literackiego Port Wrocław 2008.

WIĘCEJ

Twarzą w twarz z nicością

wywiady / O KSIĄŻCE Karina Stempel Łukasz Jarosz

Rozmowa Kariny Stempel z Łukaszem Jaroszem, towarzysząca premierze książki Stopień pokrewieństwa, wydanej nakładem Biura Literackiego 9 października 2017 roku.

WIĘCEJ

Wejście

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Jarosz

Autorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu „Historia jednego tekstu”, towarzyszący premierze książki Stopień pokrewieństwa, wydanej nakładem Biura Literackiego 9 października 2017 roku.

WIĘCEJ

Opierając się o szlaban liczymy wagony

dzwieki / RECYTACJE Łukasz Jarosz

Wiersz z tomu Poeci na nowy wiek, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2010.

WIĘCEJ

Stopień pokrewieństwa (2)

utwory / zapowiedzi książek Łukasz Jarosz

Fragment zapowiadający książkę Stopień pokrewieństwa Łukasza Jarosza, która ukaże się w Biurze Literackim 9 października 2017.

WIĘCEJ

Stopień pokrewieństwa (1)

utwory / zapowiedzi książek Łukasz Jarosz

Fragment zapowiadający książkę Stopień pokrewieństwa Łukasza Jarosza, która ukaże się w Biurze Literackim 2 października 2017.

WIĘCEJ

Lepiej zrozumieć świat

wywiady / O KSIĄŻCE Łukasz Jarosz Olgerd Dziechciarz

Rozmowa Olgerda Dziechciarza z Łukaszem Jaroszem, towarzysząca premierze książki Święto żywych, wydanej w Biurze Literackim 13 czerwca 2016 roku.

WIĘCEJ

Naganiacz

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Jarosz

Autorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze książki Święto żywych, wydanej w Biurze Literackim 13 czerwca 2016 roku.

WIĘCEJ

Serce lasu

dzwieki / KONCERTY Łukasz Jarosz

Fragment koncertu zespołu Lesers Bend. Port Wroclaw, 13 kwietnia 2007 roku.

WIĘCEJ

Jedzcie dorsze!

wywiady / O KSIĄŻCE Kuba Mikurda Łukasz Jarosz

Rozmowa Kuby Mikurdy z Łukaszem Jaroszem, towarzysząca premierze e-booka Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

Las na papierze

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Jarosz

Autorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze e-booka pt. Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

Komentarz do wiersza „Inkrustacja”

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Jarosz

Autorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu “Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze książki Kardonia i Faber, wydanej w Biurze Literackim 5 października 2015 roku.

WIĘCEJ

Oko

dzwieki / RECYTACJE Łukasz Jarosz

Wiersz z tomu Poeci na nowy wiek, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2010.

WIĘCEJ

Niedziela Palmowa

dzwieki / RECYTACJE Łukasz Jarosz

Wiersz z debiutanckiego tomu poety Soma (2006), zarejestrowany podczas spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” na festiwalu Port Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Świniobicie

dzwieki / RECYTACJE Łukasz Jarosz

Wiersz z debiutanckiego tomu poety Soma (2006), zarejestrowany podczas spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” na festiwalu Port Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Chciałem zobaczyć kulistą duszę światła

dzwieki / RECYTACJE Łukasz Jarosz

Wiersz z tomu Biały tydzień, zarejestrowany podczas spotkania premierowego na festiwalu Port Wrocław 2008.

WIĘCEJ

Katalog

dzwieki / RECYTACJE Łukasz Jarosz

Wiersz z tomu Biały tydzień, zarejestrowany podczas spotkania premierowego na festiwalu Port Wrocław 2008.

WIĘCEJ

„Mimikra” – instrukcja obsługi

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Jarosz

Czy jest to wiersz w jakimś sensie społeczny? Nie wiem. Nie wiem także, czy poeta powinien takie pisać, czy powinien zajmować się takimi sprawami. A może jest to wiersz religijny?

WIĘCEJ

O Antypodach

recenzje / NOTKI I OPINIE Grzegorz Jankowicz Łukasz Jarosz Maciej Robert Maciej Woźniak Marek K. E. Baczewski Mariusz Grzebalski

Komentarze Mariusza Grzebalskiego, Grzegorza Jankowicza, Marka K. E. Baczewskiego, Macieja Roberta, Łukasza Jarosza, Grzegorza Wysockiego oraz Macieja Woźniaka do książki Antypody Sławomira Elsnera.

WIĘCEJ

„Ciężar”, „Żydowski król”

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Jarosz

Wędrował ode wsi do wsi, szukając zarobku. Znikał, gdy nadchodziła jesień. Dzisiaj nikt niestety nie pamięta już jego imienia i nazwiska.

WIĘCEJ

O Antologii hałasu

recenzje / NOTKI I OPINIE Anna Kałuża Łukasz Jarosz Rafał Derda

Komentarze Tomasza Fijałkowskiego, Anny Kałuży, Rafała Derdy, Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

O Pocałunku na wstecznym

recenzje / NOTKI I OPINIE Anna Kałuża Karol Maliszewski Łukasz Jarosz Tomasz Ważny

Komentarze Karola Maliszewskiego, Tomasza Ważnego, Anny Kałuży i Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

Jedzcie dorsze!

wywiady / O KSIĄŻCE Kuba Mikurda Łukasz Jarosz

Rozmowa Kuby Mikurdy z Łukaszem Jaroszem, towarzysząca premierze e-booka Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

Las na papierze

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Jarosz

Autorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze e-booka pt. Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

Świat dotkliwie fizyczny

recenzje / IMPRESJE Marek Olszewski

Recenzja Marka Olszewskiego towarzysząca premierze e-booka Łukasza Jarosza Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

Niedziela Palmowa

dzwieki / RECYTACJE Łukasz Jarosz

Wiersz z debiutanckiego tomu poety Soma (2006), zarejestrowany podczas spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” na festiwalu Port Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Świniobicie

dzwieki / RECYTACJE Łukasz Jarosz

Wiersz z debiutanckiego tomu poety Soma (2006), zarejestrowany podczas spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” na festiwalu Port Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Symetria i świeżość

recenzje / ESEJE Janusz Pasterski

Recenzja Janusza Pasterskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

Sto tysięcy uderzeń. O debiucie poetyckim Łukasza Jarosza

recenzje / ESEJE Marcin Orliński

Recenzja Marcina Orlińskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

O Somie

recenzje / Agnieszka Wolny-Hamkało Artur Nowaczewski Bohdan Zadura Grzegorz Tomicki Inga Iwasiów Maciej Robert Marcin Orliński Mariusz Grzebalski Piotr Kępiński

Komentarze Bohdana Zadury, Agnieszki Wolny-Hamkało, Ingi Iwasiów, Pawła Lekszyckiego, Mariusza Grzebalskiego, Macieja Roberta, Marcina Orlińskiego, Artura Nowaczewskiego, Grzegorza Tomickiego, Piotra Kępińskiego.

WIĘCEJ

Śmierć zapisuje w nim całe zdania. Krótko o doskonałym debiucie Łukasza Jarosza

recenzje / NOTKI I OPINIE Piotr Kępiński

Recenzja Piotra Kępińskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

Święto żywych wierszy

recenzje / ESEJE Oliwia Betcher

Recenzja Oliwii Betcher towarzysząca premierze książki Łukasza Jarosza Święto żywych, wydanej w Biurze Literackim 13 czerwca 2016 roku.

WIĘCEJ

Zagadać, zagłuszyć, zapisać/ śmierć

recenzje / IMPRESJE Urszula Honek

Recenzja Urszuli Honek z książki Łukasza Jarosza Kardonia i Faber.

WIĘCEJ

Kardonia i Faber Łukasza Jarosza

recenzje / ESEJE Przemysław Koniuszy

Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Kardonia i Faber Łukasza Jarosza, która ukazała się na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.

WIĘCEJ

To wszystko jest prawdziwe

recenzje / ESEJE Anna Augustyniak

Recenzja Anny Augustyniak z książki Łukasza Jarosza Kardonia i Faber.

WIĘCEJ

Przebudzenie do śmierci

recenzje / IMPRESJE Marek Olszewski

Esej Marka Olszewskiego towarzyszący premierze książki Kardonia i Faber Łukasza Jarosza, która ukazała się 5 października 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Inny świat Jarosza

recenzje / IMPRESJE Karina Stempel

Szkic Kariny Stempel towarzyszący premierze książki Kardonia i Faber Łukasza Jarosza, która ukazała się 5 października 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Wymuszony powrót do natury. O Mimikrze Łukasza Jarosza.

recenzje / ESEJE Mateusz Kotwica

Recenzja Mateusza Kotwicy z książki Mimikra Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

Kilroy is here, czyli o życiorysach i kadencji w Mimikrze Łukasza Jarosza

recenzje / ESEJE Maciej Topolski

Recenzja Macieja Topolskiego z książki Mimikra Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

Symetria i świeżość

recenzje / ESEJE Janusz Pasterski

Recenzja Janusza Pasterskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

Sto tysięcy uderzeń. O debiucie poetyckim Łukasza Jarosza

recenzje / ESEJE Marcin Orliński

Recenzja Marcina Orlińskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ

O Białym tygodniu

recenzje / NOTKI I OPINIE Karol Maliszewski Miłosz Biedrzycki Rafał Skonieczny Wojciech Bonowicz

Komentarze Karola Maliszewskiego, Wojciecha Bonowicza, Rafała Skoniecznego, Miłosza Biedrzyckiego, Jarosława Nowosada.

WIĘCEJ

O Somie

recenzje / Agnieszka Wolny-Hamkało Artur Nowaczewski Bohdan Zadura Grzegorz Tomicki Inga Iwasiów Maciej Robert Marcin Orliński Mariusz Grzebalski Piotr Kępiński

Komentarze Bohdana Zadury, Agnieszki Wolny-Hamkało, Ingi Iwasiów, Pawła Lekszyckiego, Mariusza Grzebalskiego, Macieja Roberta, Marcina Orlińskiego, Artura Nowaczewskiego, Grzegorza Tomickiego, Piotra Kępińskiego.

WIĘCEJ

Śmierć zapisuje w nim całe zdania. Krótko o doskonałym debiucie Łukasza Jarosza

recenzje / NOTKI I OPINIE Piotr Kępiński

Recenzja Piotra Kępińskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.

WIĘCEJ