O Białym tygodniu

Drzwi nie zostały skopane zbyt dotkliwie. Mówię o drzwiach domu literatury. Pisanie przeciwko starym poetom jest tu pisaniem dzięki starym poetom. Stąd czytelność tych wierszy, które brzmią jak wpisy do księgi pamiątkowej liryki polskiej XX wieku. A prócz tego wszystkiego jeszcze wzniosłe pragnienie, by z opowiadanych historyjek wynikało coś dla wielu. Wynika, wynika. Dotyka. Tańczy przed oczami. Czy to jest dusza świata? Czy udało się ją opisać? Na razie opisano czas. I miejsce. Jedno i drugie jest wręcz dotykalne. I tak zostało zrobione, iż pozwala zapomnieć, że tu chodzi o jakąś poezję. Tak chyba robi się prawdę.

Karol Maliszewski

Siłą wierszy Łukasza Jarosza jest operowanie obrazem, który nigdy nie zastyga, nie ustala się – rozszarpywany przez kolejne wspomnienia, skojarzenia, aluzje albo przez niepokój samych słów. Rozedrganym wierszem Jarosz opowiada o rozedrganym, ranliwym, okaleczonym świecie.

Wojciech Bonowicz

“Hej mobilki, jak tam ścieżka na “Biały tydzień”? Misiaki suszą na dziewięć cztery między “Sierpniem” i “Kochanką Grochowiaka”, poza tym masz czysto, Kolego. Podziękował, Kolego, w drugą stronę masz remont i korek od Zedermana za Przeginię, około godziny stania, możesz próbować obejść przez “Dies Irae” i “Taniec Świętego Wita”. Podziękował, szerokości! Lustereczko w twoją stronę, Kolego, szerokiej i suchej, a po powrocie do domu wąskiej i mokrej, bajo!”.

Miłosz Biedrzycki

Poezja Łukasza Jarosza w swych najciekawszych przejawach pokazuje związki między – zdawałoby się – odległymi rzeczami, choćby między przeszłością i dniem dzisiejszym, cywilizacją i naturą, codziennymi czynnościami a metafizyką (w tym i sacrum). Relacje między sprawami wielkimi i małymi, światem jako całością a pojedynczym szczegółem. Jest coraz bardziej udatną próba realizacji postulatu Williama Blake’a: “Zobaczyć świat w ziarenku piasku”. A także miejsce ziarenka

Jarosław Nowosad

Biały tydzień zastaje nas dokładnie tam, gdzie zostawiła Soma. Na pograniczu, na krawędzi, na brzegu wyschniętego bajorka, na skraju suchego pola. Z dala od centrum. Perspektywa jednak uległa przesunięciu. Obrazowo wyglądałoby to tak: jeśli świat Somy był zamknięty w kropli krwi dyndającej na zranionym kciuku, to teraz kropla oderwała się od ciała i użyźniła glebę. Pragnienie odkrycia “kulistej duszy świata” rodzi się na styku tych dwóch materii, w miejscu, gdzie “zaczyna się rozkruszony kraj”. Mięsiste obrazowanie i zupełnie wyjątkowa, jak na wesołe czasy postmoderny, zmysłowość poety, sytuuje jego twórczość na pograniczu poezji i prozy. Brak fabuły rekompensuje twardy konkret, który z kolei pozornie zwyczajne sytuacje zamienia w głębokie przeżycie. Kontemplacja służy transgresji: “wyłuskuję błoto z bieżnika buta. A ciemność wypatruje”. A jednak czyta się Biały tydzień (Somę zresztą też) jak powieść podróżniczą. Dobra literatura sprawdza się w drodze. Łukasz Jarosz sprawdza się w drodze. Jest poetą w ruchu i ruch dostrzega również w stałości i niezmienności, jak narodziny i śmierć. Paradoks tej poezji polega na tym, że świat (jakie to okropne, poważne i niewystarczalne słowo, ale jak inaczej?) odczuwany jest w swojej nienaruszalnej całości i rozproszeniu jednocześnie. Obrazy są jak żywe, organiczne, pulsujące malunki na skale. “Cały dzień z krowiego oka piją muchy” – o tym właśnie mówię. Przy czym, w swojej drugiej książce Jarosz jest odważniejszy językowo, nie tracąc świadomości ograniczeń, jakie język stawia: “z każdym słowem widzę, jak pisać się uczę, jak pisać / nie umiem i otrzepać się nie potrafię, strząsnąć z pleców obce dłonie”. “Kulista dusza świata” to esencja, fragment przestrzeni, z którego pochodzimy i do którego próbujemy powrócić, by poznać i zrozumieć własną naturę. Nie naturę ludzkości (kolejne niewygodne słowo, ale przynajmniej ładnie brzmi), tylko nieredukowalną, niepowtarzalną, maleńką cząstkę, o której z czystym sumieniem możemy powiedzieć “ja”. Ostatecznie “nic nie może mnie wytłumaczyć, / nic nie tłumaczy tych wierszy”. Złapmy się za ręce, konwulsyjny Taniec Świętego Wita trwa.

Rafał Skonieczny