
Srebro i kwarc
dzwieki / WYDARZENIA Adam Zdrodowski Anna Podczaszy Łukasz JaroszZapis całego spotkania autorskiego z udziałem Łukasza Jarosza, Anny Podczaszy i Adama Zdrodowskiego podczas Portu Wrocław 2008.
WIĘCEJRozmowa Kuby Mikurdy z Łukaszem Jaroszem, towarzysząca premierze e-booka Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.
Kuba Mikurda: Opowiesz skąd pomysł na motto z Płatonowa? To mocny fragment, ustawia lekturę całego tomu.
Łukasz Jarosz: Natknąłem się na to opowiadanie podczas pisania książki i zdałem sobie sprawę, że dobrze pasuje do całego tomiku. Mówi poniekąd o tych samych sprawach, które poruszam w wierszach. To próba pisania o śmierci, a temat śmierci jest dla mnie ważny i w widoczny sposób mnie inspiruje. Mimo, że sam nie wkroczyłem jeszcze w „smugę cienia”. Dodatkowo w Rodowodzie majstra pojawiają się ryby, jezioro – rzeczy bliskie mi, by tak rzec, mentalnie, filozoficznie, znaczeniowo.
„Ryba jest pomiędzy życiem a śmiercią i dlatego jest niema i patrzy bez wyrazu” – pisze Płatonow. Sporo tych ryb u ciebie: „zimne rybie mięso” w poincie wiersza o „wujku Ryśku”, „ryba zwana / po japońsku kin matsuba – złota igła jodły”, która płynie „żyłami, w górę rzeki”, ćmy, które trzepocą wokół lampy „jak ryby wyrzucone na brzeg”, „ciała ryb, które przesuwają się bezszelestnie” pod powierzchnią lodu itd.
Symbolika ryby u Płatonowa bardzo mi odpowiada. A tak w ogóle, to faktycznie, mam chyba jakąś obsesję na punkcie ryb. Muszę z tym skończyć (śmiech). Mocno działają mi na wyobraźnię, stąd często pojawiają się w wierszach. No i lubię ryby. Ostatnio moja dziewczyna przyrządziła bardzo smaczną, chyba japońską właśnie, nazywa się panga. Szczerze polecam. Nie polecam za to ukraińskiego pasztetu „szprotnyj”, śmierdzi mułem i wygląda jak zaprawa cementowa. Nie wiem, jak można z ryby robić jeszcze pasztet. Przypomina mi się, jak moja mama mówiła: „jedzcie dorsze, bo gówno gorsze!” (śmiech)
Zastanawiałem się nad okładką Somy. Czy na zdjęciu jest rybia łuska? A może ćma ze złożonymi skrzydełkami?
Ani jedno, ani drugie. Ani nie paznokieć, jak ktoś mi kiedyś sugerował. To ziarenko sosny. I ciało, skóra. Ale to dobrze, że okładka nie jest jednoznaczna. Drzewo, ciało – zauważyłem, że często wracam do tych motywów.
Co do powtarzalności: ważniejsza od stałych motywów wydała mi się powtarzalność, by tak rzec, kompozycyjna. Zwykle jest tak, że rozpoczynasz pewną narrację, budujesz klimat, a potem, w okolicach finału, jednoznacznie go przełamujesz, w konwencji „bum-bum”.
Często jest tak, że „na wejściu” mam już gotową pointę, tylko nie bardzo wiem, jak do niej dojść, jak skierować opowiadanie, ustawić historię w tym kierunku. Pierwsze i ostatnie zdanie – to chyba najtrudniejsze w pisaniu.
Piszesz „powoli dochodzę do takiego etapu, gdzie myśl jest szybsza od serca”. Jak to rozumieć? Twoje teksty są raczej emocjonalne, zmysłowe, „somatyczne”. Szykujesz niespodziankę?
W Somie są bardzo różne wiersze, często nawzajem się wykluczają. Tomik składałem bardzo długo. Choć większość tekstów to całkiem nowe rzeczy, kilka wierszy powstało siedem, osiem lat temu. Ciągle ulegam urokom „emocjonalności”, choć teraz pewnie nie popełniłbym większości głupot, które przytrafiły mi się „w młodości”, wcale przecież niedalekiej (śmiech). Możliwe, że to powolne „obumieranie serca” to właśnie pierwsze symptomy śmierci. Ale chyba nie jest jeszcze tak źle. Choć bohater wierszy Łukasza Jarosza jest często starszy niż Łukasz Jarosz (śmiech).
Zdajesz się bardzo dyskretnie używać „efektów językowych”, stawiasz raczej na obrazowanie, konkretne sceny, rekwizyty, narracje. Czy zgodzisz się, że to repertuar częściej kojarzony z prozą? Piszesz prozę?
Nie, nie piszę, choć wiele osób sugerowało mi bym spróbował. Co nie znaczy, że nie jestem świadom tego, że moje wiersze ciążą ku jakiejś „epickości”, „narracyjności” itd. Często to jakieś opowiastki, trochę gawędziarstwo. Nigdy nie próbowałem pisać opowiadań, nie mówiąc o większych formach. Najpierw trzeba umieć dobrze opowiadać, potem pisać. Mam wrażenie, że dobry wiersz czasem potrafi powiedzieć więcej niż kilkanaście stron prozy – jest pojemniejszy, kumuluje sensy i znaczenia.
W książce dziękujesz Mariuszowi Grzebalskiemu i Tomaszowi Różyckiemu. Tych autorów też ciągnie do form prozatorskich, żeby wspomnieć Człowieka, który biegnie przez las czy 12 stacji. Jakich poetów czytasz z przyjemnością?
Moje typy to: Wojciech Bonowicz, Tomasz Różycki, Klara Nowakowska, Eugeniusz Dycki, Julia Hartwig, Jan Rybowicz, Bruno-Milczewski, Andrzej Płatonow, Andrzej Stasiuk (u tych dwóch ostatnich jest bardzo dużo poezji). Lista wciąż się zmienia.
Śpiewasz swoje teksty w Lesers Bend?
Tak. Zacząłem od pisania tekstów dla zespołu, wiersze pojawiły się później. Zazwyczaj piszę osobno wiersze, a osobno teksty.
Czy jakieś teksty z Somy funkcjonują jako piosenki?
Tak, Pod koronami leszczyn i tytułowa Gea z ostatniej płyty Lesers Bend.
Dziękuję bardzo za rozmowę.
Ja również. I pamiętajcie: jedzcie dorsze!
Rozmowa ukazała się pierwotnie 22 sierpnia 2006 roku w Biurowym portalu Przystań i czytaj! i towarzyszyła premierze papierowej wersji książki Soma.
Urodzony w 1981 roku. Dziennikarz, filmoznawca, psycholog, filozof. Członek zespołów redakcyjnych „Wide Screen”, „International Journal for Žižek Studies” i „Krytyki Politycznej”. Współpracuje z Katedrą Kultury Współczesnej UJ, Centre for Advanced Studies in the Humanities UJ. Nagrodzony w konkursie im. Krzysztofa Mętraka (2007, 2008). W 2008 roku zwycięzca polskiej edycji konkursu „International Young Screen Entrepreneur” organizowanego przez British Council. Mieszka w Krakowie.
Urodzony w 1978 roku. Poeta, wokalista, perkusista i autor tekstów grupy Lesers Bend, Chaotic Splutter, Panoptikum, Katil Ferman, Zziajani Porywacze Makowców, Mgłowce. Laureat wielu konkursów poetyckich m.in.: im. K. K Baczyńskiego, im. Rafała Wojaczka, im. Reinera Marii Rilkego. Jego debiutancka książka poetycka Soma została wyróżniona I nagrodą w Konkursie Młodych Twórców im. W. Gombrowicza. Laureat pierwszej edycji Nagrody im. Wisławy Szymborskiej (2013) za tom Pełna krew. Mieszka w Żuradzie pod Olkuszem.
Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Łukasza Jarosza, Anny Podczaszy i Adama Zdrodowskiego podczas Portu Wrocław 2008.
WIĘCEJZapis całego spotkania autorskiego z udziałem Jacka Dehnela, Julii Fiedorczuk, Łukasza Jarosza, Krzysztofa Siwczyka i Dariusza Sośnickiego podczas Portu Wrocław 2007.
WIĘCEJZapis całego spotkania autorskiego Dominika Bielickiego, Marcina Jagodzińskiego, Łukasza Jarosza, Szczepana Kopyta, Rafała Wawrzyńczyka, Mariusza Grzebalskiego i Marty Podgórnik podczas Portu Wrocław 2005.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Mikurdy z Bronką Nowicką, towarzysząca wydaniu książki Bronki Nowickiej Kodeks Pomylonych, która ukazała się w Biurze Literackim 29 października 2020 roku.
WIĘCEJCzytanie z książki “Stopień pokrewieństwa” z udziałem Łukasza Jarosza w ramach festiwalu Stacja Literatura 23.
WIĘCEJFragment koncertu zespołu Lesers Bend w ramach festiwalu Port Wrocław 2007.
WIĘCEJŁukasz Jarosz odpowiada na pytania w ankiecie dotyczącej książki Pełna krew, wydanej w wersji elektronicznej w Biurze Literackim 22 sierpnia 2018 roku. Książka ukazuje się w ramach akcji „Poezja z nagrodami”.
WIĘCEJWiersze z książki Biały tydzień. Fragment spotkania autorskiego w ramach 13. festiwalu literackiego Port Wrocław 2008.
WIĘCEJRozmowa Kariny Stempel z Łukaszem Jaroszem, towarzysząca premierze książki Stopień pokrewieństwa, wydanej nakładem Biura Literackiego 9 października 2017 roku.
WIĘCEJAutorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu „Historia jednego tekstu”, towarzyszący premierze książki Stopień pokrewieństwa, wydanej nakładem Biura Literackiego 9 października 2017 roku.
WIĘCEJWiersz z tomu Poeci na nowy wiek, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2010.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Stopień pokrewieństwa Łukasza Jarosza, która ukaże się w Biurze Literackim 9 października 2017.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Stopień pokrewieństwa Łukasza Jarosza, która ukaże się w Biurze Literackim 2 października 2017.
WIĘCEJWiersz z tomu Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJRozmowa Olgerda Dziechciarza z Łukaszem Jaroszem, towarzysząca premierze książki Święto żywych, wydanej w Biurze Literackim 13 czerwca 2016 roku.
WIĘCEJAutorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze książki Święto żywych, wydanej w Biurze Literackim 13 czerwca 2016 roku.
WIĘCEJFragment koncertu zespołu Lesers Bend. Port Wroclaw, 13 kwietnia 2007 roku.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Święto żywych Łukasza Jarosza, która ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Święto żywych Łukasza Jarosza, która ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJAutorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze e-booka pt. Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.
WIĘCEJFragment zapowiadający e-book Soma Łukasza Jarosza, który ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJAutorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu “Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze książki Kardonia i Faber, wydanej w Biurze Literackim 5 października 2015 roku.
WIĘCEJWiersz z tomu Poeci na nowy wiek, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2010.
WIĘCEJWiersz z debiutanckiego tomu poety Soma (2006), zarejestrowany podczas spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” na festiwalu Port Wrocław 2007.
WIĘCEJWiersz z debiutanckiego tomu poety Soma (2006), zarejestrowany podczas spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” na festiwalu Port Wrocław 2007.
WIĘCEJWiersz z tomu Biały tydzień, zarejestrowany podczas spotkania premierowego na festiwalu Port Wrocław 2008.
WIĘCEJWiersz z tomu Biały tydzień, zarejestrowany podczas spotkania premierowego na festiwalu Port Wrocław 2008.
WIĘCEJCzy jest to wiersz w jakimś sensie społeczny? Nie wiem. Nie wiem także, czy poeta powinien takie pisać, czy powinien zajmować się takimi sprawami. A może jest to wiersz religijny?
WIĘCEJGłos Kuby Mikurdy w debacie “Z Fortu do Portu”.
WIĘCEJZ Jackiem Dehnelem o książce Ekran kontrolny rozmawia Kuba Mikurda.
WIĘCEJGłos Łukasza Jarosza w debacie “Poeci na nowy wiek”.
WIĘCEJKomentarze Johna Ashbery’ego, Andrzeja Sosnowskiego, Justyny Sobolewskiej, Kuby Mikurdy oraz Adama Zdrodowskiego.
WIĘCEJKomentarze Mariusza Grzebalskiego, Grzegorza Jankowicza, Marka K. E. Baczewskiego, Macieja Roberta, Łukasza Jarosza, Grzegorza Wysockiego oraz Macieja Woźniaka do książki Antypody Sławomira Elsnera.
WIĘCEJWędrował ode wsi do wsi, szukając zarobku. Znikał, gdy nadchodziła jesień. Dzisiaj nikt niestety nie pamięta już jego imienia i nazwiska.
WIĘCEJKomentarze Jacka Gutorowa, Pawła Mackiewicza, Kuby Mikurdy, Igi Noszczyk, Grzegorza Jankowicza.
WIĘCEJKomentarze Tomasza Fijałkowskiego, Anny Kałuży, Rafała Derdy, Łukasza Jarosza.
WIĘCEJAutorski komentarz Łukasza Jarosza towarzyszący premierze książki Soma.
WIĘCEJZ Sławomirem Elsnerem rozmawia Kuba Mikurda.
WIĘCEJRozmowa Kuby Mikurdy z Rafałem Skoniecznym.
WIĘCEJRozmowa Kuby Mikurdy z Karolem Pęcherzem o płycie Trackless Andrzeja Sosnowskiego & Chain Smokers.
WIĘCEJRozmowa Kuby Mikurdy z Andrzejem Sosnowskim.
WIĘCEJKomentarze Karola Maliszewskiego, Tomasza Ważnego, Anny Kałuży i Łukasza Jarosza.
WIĘCEJKomentarze Kuby Mikurdy, Karola Maliszewskiego, Julii Fiedorczuk, Jakuba Winarskiego i Darka Pado.
WIĘCEJKomentarze Tomasza Fijałkowskiego i Łukasza Jarosza.
WIĘCEJRozmowa Kuby Mikurdy z Wojciechem Bonowiczem.
WIĘCEJKomentarza Jacka Gutorowa, Jarosława Borowca, Dariusza Sośnickiego, Mariana Stali, Piotra Kępińskiego i Kuby Mikurdy.
WIĘCEJRozmowa Kuby Mikurdy z Julią Szychowiak.
WIĘCEJZ Kacprem Bartczakiem rozmawia Kuba Mikurda.
WIĘCEJZ Jackiem Dehnelem, tłumaczem poezji Philipa Larkina z wydanej w Biurze Literackim książki Zebrane, rozmawia Kuba Mikurda.
WIĘCEJRozmowa Kuby Mikurdy ze Zbigniewem Machejem.
WIĘCEJEsej Kuby Mikurdy towarzyszący premierze książki Pozytywki i marienbadki (1987-2007) Andrzeja Sosnowskiego.
WIĘCEJRecenzja Kuby Mikurdy z książki Nouvelles Impressions d’Amerique Andrzeja Sosnowskiego
WIĘCEJRozmowa Kuby Mikurdy z Tadeuszem Pióro.
WIĘCEJRozmowa Kuby Mikurdy z Andrzejem Sosnowskim.
WIĘCEJWiersz z tomu Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJRecenzja Ingi Iwasiów z książki Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJAutorski komentarz Łukasza Jarosza w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze e-booka pt. Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.
WIĘCEJRecenzja Marka Olszewskiego towarzysząca premierze e-booka Łukasza Jarosza Soma, wydanego w Biurze Literackim 22 marca 2016 roku.
WIĘCEJFragment zapowiadający e-book Soma Łukasza Jarosza, który ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJWiersz z debiutanckiego tomu poety Soma (2006), zarejestrowany podczas spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” na festiwalu Port Wrocław 2007.
WIĘCEJWiersz z debiutanckiego tomu poety Soma (2006), zarejestrowany podczas spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” na festiwalu Port Wrocław 2007.
WIĘCEJRecenzja Janusza Pasterskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJRecenzja Marcina Orlińskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJAutorski komentarz Łukasza Jarosza towarzyszący premierze książki Soma.
WIĘCEJKomentarze Bohdana Zadury, Agnieszki Wolny-Hamkało, Ingi Iwasiów, Pawła Lekszyckiego, Mariusza Grzebalskiego, Macieja Roberta, Marcina Orlińskiego, Artura Nowaczewskiego, Grzegorza Tomickiego, Piotra Kępińskiego.
WIĘCEJRecenzja Piotra Kępińskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJRecenzja Oliwii Betcher towarzysząca premierze książki Łukasza Jarosza Święto żywych, wydanej w Biurze Literackim 13 czerwca 2016 roku.
WIĘCEJRecenzja Ingi Iwasiów z książki Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJRecenzja Urszuli Honek z książki Łukasza Jarosza Kardonia i Faber.
WIĘCEJRecenzja Przemysława Koniuszego z książki Kardonia i Faber Łukasza Jarosza, która ukazała się na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.
WIĘCEJRecenzja Anny Augustyniak z książki Łukasza Jarosza Kardonia i Faber.
WIĘCEJEsej Marka Olszewskiego towarzyszący premierze książki Kardonia i Faber Łukasza Jarosza, która ukazała się 5 października 2015 roku nakładem Biura Literackiego.
WIĘCEJSzkic Kariny Stempel towarzyszący premierze książki Kardonia i Faber Łukasza Jarosza, która ukazała się 5 października 2015 roku nakładem Biura Literackiego.
WIĘCEJRecenzja Mateusza Kotwicy z książki Mimikra Łukasza Jarosza.
WIĘCEJRecenzja Macieja Topolskiego z książki Mimikra Łukasza Jarosza.
WIĘCEJLaudacja Romana Honeta, prowadzącego projekt Poeci na nowy wiek.
WIĘCEJRecenzja Marcina Orlińskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJRecenzja Janusza Pasterskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJKomentarze Karola Maliszewskiego, Wojciecha Bonowicza, Rafała Skoniecznego, Miłosza Biedrzyckiego, Jarosława Nowosada.
WIĘCEJKomentarze Bohdana Zadury, Agnieszki Wolny-Hamkało, Ingi Iwasiów, Pawła Lekszyckiego, Mariusza Grzebalskiego, Macieja Roberta, Marcina Orlińskiego, Artura Nowaczewskiego, Grzegorza Tomickiego, Piotra Kępińskiego.
WIĘCEJRecenzja Piotra Kępińskiego z książki Soma Łukasza Jarosza.
WIĘCEJ