recenzje / KOMENTARZE

Sum, Ortalion, Nadzieja – bez zaskoczeń

Krzysztof Siwczyk

Autorski komentarz Krzysztofa Siwczyka do wierszy z książki List otwarty.

Biuro Literackie

Sum

W mroku klatki schodowej ktoś powiesił roślinę
Rdzawy bluszcz już nie wżera się pod uszczelkę okna
To przejście graniczne było szczelnie zamknięte Przyssane
do zakurzonej szyby liście odpadają zostawiając ślady
swoich żyłek napęczniałych martwym pulsem

Tutaj na półpiętrze w połowie kolejnego miesiąca
w drodze do mieszkania zawsze przystaję
na parę znanych możliwości działania: wejść do pokoju i
drepcząc w bezdechu wtapiać się w tłum ciszy
albo ze starego przywiązania do pewnych rytuałów

praktykować swoje ciało ciut sprawniej niż ostatnio
albo starać się wytrzymać bez mrugnięcia powiekami
spojrzenie śniętego w akwarium suma Tak
Tutaj na półpiętrze w połowie kolejnego tygodnia
w drodze do mieszkania zawsze powtarzam

parę dobrze znanych intencji: żeby wreszcie zaczęły grzać
kaloryfery żeby jakiś Bóg przeżarł się jak rdza
na moją stronę nieba i żeby do tego czasu
starczyło mi jeszcze moich cieni do wieszania
na ścianach ciemniejącej klatki schodowej


Tytuł mógłby sugerować, że wiersz ten jest manifestem obecności, dowodem na “bycie”. Wydaje się być infantylnym wyznaniem wiary we własne możliwości istnienia, którego poszczególne przejawy dokumentuje w opisie czynności potwierdzających występowanie zjawiska “życia”. Bohater wiersza znajduje się w fazie przejścia, próbuje pokonać kolejny etap inicjacji, której stawką jest zdobycie wiedzy dotyczącej paru zasadniczych mitów: Boga, śmierci czy bezpieczeństwa socjalnego. Niestety wrażenie ogólne z jakim pozostaje czytelnik nie pozostawia wątpliwości, że bohater wiersza nie spełnił własnych marzeń o znalezieniu kamienia filozoficznego i położeniu fundamentów pod solidne iluzje, z którymi mógłby zawędrować w dorosłość.


Ortalion

Kroki za drzwiami mieszkania Szybkie ukłucia
szpilek zostawiają wyraźne ślady
echa w ciszy klatki schodowej

Już chyba nadszedł czas zorientować wskazówki
zegarka na jakąś konkretną godzinę od której
mógłbym zacząć wszystko od nowa Nie

Nie staram się już nie rozpoznawać w lustrze
swojej twarzy która się coraz głębiej zapada
w pamięć i nie przypomina o niczym istotnym

Na dworze szarzeje Wychodzę ubrany w ortalion
który przyparty przez wiatr do mojej skóry koloru muru
szamocze się i tłamsi ciało Trudno się uwolnić

W parku jesień zaczyna śmierdzieć podobnie
jak czarne worki foliowe zalegające na zapleczu
punktu krwiodawstwa Może tu się powiedzie

Oddać krew ulubione sztruksy maszynopisy
wierszy nerkę oszczędności i inne przysługi
nie żądając niczego w zamian Jak najszybciej

wyzbyć się oddać się pozbyć się
Zobaczyć wszystko czarno na białym


W wierszu tym ponownie czytelnik spotyka znajomego bohatera, który tym razem postanawia zostawić swoje dotychczasowe “życie”. Pragnie coś zmienić, w sobie właściwy sposób dokonuje szeregu operacji, które mają na celu oddzielenie go od rzeczy tego świata. I tak wyzbywa się cennych atrybutów “bycia”: krwi, odzienia wierzchniego, własnych literackich prób. Przy tej okazji orientuje się, że jego kondycję określają warunki pogodowe i fizyczne, natura i ciało. To zasadnicze odkrycie staje się dla bohatera wiersza przyczynkiem do stworzenia fantastycznej wizji dwubiegunowej rzeczywistości, w której czarne jest czarne, a białe jest białe.


Nadzieja – bez zaskoczeń

Maćkowi Meleckiemu

Po tej stronie bloku blade jak kalafior słońce
świeci na zimno Wieczny cień Szarą matę nieba
nakłuwają strzykawki anten Żadnych pisków Tylko
czasami jęk hamulców przed skrzyżowaniem
Dostawczy żuk z piekarni stoi na czerwonym
Zapach ciepłych chlebów i rogali na chwilę zapalił
pożądanie w ustach siedzących na przystanku

którzy jednak szybko bez zbędnych gestów zawodu
opuścili głowy Podjechał autobus z maseczką
pary na szybach Ruch na przystanku Nikt
nie wysiadał To jest pierwszy ranny postój Wchodzę
do środka z nadzieją odnalezienia na siedzeniach
resztek ciepła pasażerów ostatniego wczorajszego
kursu Siadam Kładę ręce pod uda

Pod dłońmi zimny skaj


Po raz kolejny czytelnik natrafia na ślad bohatera. Wiersz ten jest opisem jednego z ciężkich poranków jakich doznał bohater. Poranek jest porą dnia, w której zwykle okazuje się, że świat obojętnieje na wszelkie próby jego sakralizacji. Na szczęście bohater wiersza nie jest postawiony przed tym problem sam. Uświadamia sobie, że jego roszczenia wobec rzeczywistości są wspólne dla wszystkich bohaterów, którzy tym razem znaleźli swoje miejsce w tym wierszu.

O AUTORZE

Krzysztof Siwczyk

Urodzony w 1977 roku w Knurowie. Poeta, recenzent literacki oraz okazjonalnie aktor. W „Polityce” ukazują się jego felietony, pracuje w Instytucie Mikołowskim. Laureat nagród literackich: „Czasu Kultury” (1995) i Fundacji Kultury (1999), Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych (2003), Fundacji im. Kościelskich (2014). Był nominowany także do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” (czterokrotnie), Narody Literackiej Gdynia oraz Nagrody Poetyckiej im. W. Szymborskiej. Zagrał tytułową rolę w filmie Wojaczek, za którą był nominowany do Europejskiej Nagrody Filmowej (2000). Dotychczas opublikował kilkanaście książek poetyckich, ostatnio: Krematoria 1/Krematoria 2. Mieszka w Gliwicach.

powiązania

Moje likwidacje

dzwieki / WYDARZENIA Krzysztof Siwczyk Marta Podgórnik Roman Honet

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Romana Honeta, Marty Podgórnik i Krzysztof Siwczyk podczas Portu Wrocław 2009.

WIĘCEJ

Kochankowie na otwartm morzu

dzwieki / WYDARZENIA Dariusz Sośnicki Jacek Dehnel Julia Fiedorczuk Krzysztof Siwczyk Łukasz Jarosz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Jacka Dehnela, Julii Fiedorczuk, Łukasza Jarosza, Krzysztofa Siwczyka i Dariusza Sośnickiego podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Rozbiórka

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Dariusz Suska Jacek Dehnel Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Piotr Sommer Ryszard Krynicki Tadeusz Pióro Urszula Kozioł Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Urszuli Kozioł, Ryszarda Krynickiego, Bohdana Zadury, Piotra Sommera, Jerzego Jarniewicza, Zbigniewa Macheja, Andrzeja Sosnowskiego, Tadeuszy Pióry, Darka Foksa, Wojciecha Bonowicza, Marcina Sendeckiego, Dariusza Suski, Mariusza Grzebalskiego, Dariusza Sośnickiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik i Jacka Dehnela podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Moi Moskale

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Anna Podczaszy Bogusław Kierc Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Jerzy Jarniewicz Julia Fiedorczuk Krzysztof Siwczyk Natalia Gorbaniewska Natalia Woroszylska Tadeusz Pióro Wiktor Woroszylski

Zapis całego spotkania autorskiego wokół antologii Moi Moskale podczas Portu Wrocław 2006.

WIĘCEJ

W państwie środka

dzwieki / WYDARZENIA Bogusław Kierc Dariusz Sośnicki Krzysztof Siwczyk Tomasz Broda Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Bogusława Kierca, Zbigniewa Macheja, Krzysztofa Siwczyka, Dariusza Sośnickiego i Tomasza Brody podczas Portu Wrocław 2005.

WIĘCEJ

Z niedanych jestem

wywiady / O KSIĄŻCE Kacper Bartczak Krzysztof Siwczyk

Rozmowa Krzysztofa Siwczyka z Kacprem Bartczakiem, towarzysząca premierze książki Widoki wymazy, wydanej w Biurze Literackim 19 kwietnia 2021 roku.

WIĘCEJ

Rafał Wojaczek, który jest

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Bogusław Kierc Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Edward Pasewicz Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Jerzy Jarniewicz Jurij Andruchowycz Krzysztof Siwczyk Maciej Malicki Maciej Melecki Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Tadeusz Pióro Tomasz Majeran Tomasz Różycki Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego poświęconego twórczości Rafała Wojaczka podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Dzikie wrażenia kreta (poeci trzech pokoleń)

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Krzysztof Siwczyk Tomasz Majeran

Zapis całego spotkania autorskiego Tomasza Majerana, Krzysztofa Siwczyka, Andrzeja Sosnowskiego i Bohdana Zadury podczas Portu Literackiego 2004.

WIĘCEJ

Dowód z tożsamości i Zdania z treścią

dzwieki / WYDARZENIA Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk

Zapis całego spotkania autorskiego Jerzego Jarniewicza i Krzysztofa Siwczyka podczas Portu Legnica 2003.

WIĘCEJ

Dopiero wyobraźnia wyzwoli rozum, czyniąc go faktycznie rozumnym

wywiady / O KSIĄŻCE Krzysztof Siwczyk Tadeusz Sławek

Rozmowa Krzysztofa Siwczyka z Tadeuszem Sławkiem, towarzysząca wydaniu książki Williama Blake’a Wyspa na Księżycu, w tłumaczeniu Tadeusza Sławka, która ukazała się w Biurze Literackim 2 marca 2020 roku.

WIĘCEJ

Rewizyta z zaświatów na okoliczność lektury

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recenzja Krzysztofa Siwczyka, towarzysząca wydaniu książki Williama Blake’a Wyspa na Księżycu, w tłumaczeniu Tadeusza Sławka, która ukazała się w Biurze Literackim 2 marca 2020 roku.

WIĘCEJ

Drugie dotknięcie i Dane dni

dzwieki / WYDARZENIA Krzysztof Siwczyk Mariusz Grzebalski

Zapis całego spotkania autorskiego Mariusza Grzebalskiego i Krzysztofa Siwczyka podczas Portu Legnica 2000.

WIĘCEJ

Dyskusja: O “Wojaczku wielokrotnym”

dzwieki / DYSKUSJE Bogusław Kierc Katarzyna Batorowicz-Wołowiec Krzysztof Siwczyk Maciej Szczawiński Romuald Cudak Stanisław Bereś Stanisław Srokowski

Dyskusja wokół książki Stanisława Beresia i Katarzyny Batorowicz-Wołowiec Wojaczek wielokrotny z udziałem Romualda Cudaka, Bogusława Kierca, Stanisława Srokowskiego, Macieja M. Szczawińskiego, Krzysztof Siwczyka.

WIĘCEJ

Nazywacz

recenzje / IMPRESJE Krzysztof Siwczyk

Szkic Krzysztofa Siwczyka do poematu Palamedes Piotra Matywieckiego, wydanego w Biurze Literackim 1 maja 2017 roku.

WIĘCEJ

Dyskusja “Poeci a ikonosfera współczesności”

nagrania / Z Fortu do Portu Adam Wiedemann Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Krzysztof Siwczyk Marcin Świetlicki

Krzysztof Siwczyk, Marcin Świetlicki, Andrzej Sosnowski, Adam Wiedemann i Bohdan Zadura spierają się o ikonosferę współczesności. Port Legnica 2002.

WIĘCEJ

Dyskusja “Czy poezja może zmienić świat?”

nagrania / Między wierszami Anna Podczaszy Bohdan Zadura Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk Tomasz Broda Zbigniew Machej

Krzysztof Siwczyk, Anna Podczaszy, Bohdan Zadura, Jerzy Jarniewicz, Zbigniew Machej oraz Tomasz Broda o tym, czy poezja to próba “dania w pysk światu”, czy może jego zmiany?

WIĘCEJ

Dyskusja “Słowa ujemne poetycko”

nagrania / Między wierszami Bohdan Zadura Krzysztof Siwczyk Marcin Świetlicki Zbigniew Machej

Zbigniew Machej, Krzysztof Siwczyk, Marcin Świetlicki i Bohdan Zadura zastanawiają się, czy istnieją słowa o ujemnym potencjale poetyckim. Port Legnica 2002.

WIĘCEJ

Rodzaj przenikliwości

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recenzja Krzysztofa Siwczyka z książki Farsz Marcin Sendeckiego.

WIĘCEJ

Osiemdziesiąt pięć prawd o Rafale Wojaczku

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recenzja Krzysztofa Siwczyka z książki Wojaczek wielokrotny. Wspomnienia, relacje, świadectwa Stanisława Beresia i Katarzyny Batorowicz-Wołowiec.

WIĘCEJ

"Gra w literackość" i "gra w życie"

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recenzja Krzysztofa Siwczyka z książki Inne tempo Jacka Gutorowa.

WIĘCEJ

Półświatek

recenzje / IMPRESJE Krzysztof Siwczyk

Recenzja Krzysztofa Siwczyka z książki Studium temperamentu Ronalda Firbanka.

WIĘCEJ

Koszmarne mroki

recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk

Recenzja Krzysztofa Siwczyka z książki Pięć opakowań Marty Podgórnik.

WIĘCEJ

[Blant chwacko przyjmuje…], [Wjazd do osady smutnych religii], [I nadal żywisz urazę…]

recenzje / KOMENTARZE Krzysztof Siwczyk

Autorski komentarz Krzysztofa Siwczyka do wierszy z książki Centrum likwidacji szkód.

WIĘCEJ

O Egzotycznych ptakach i roślinach

recenzje / NOTKI I OPINIE Joanna Wajs Julia Fiedorczuk Krzysztof Siwczyk

Komentarze Julii Fiedorczuk, Joanny Wajs, Krzysztofa Siwczyka.

WIĘCEJ

O Wycieczkach krajoznawczych

recenzje / NOTKI I OPINIE Karol Maliszewski Krzysztof Siwczyk Marta Podgórnik

Komentarze Karola Maliszewskiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik.

WIĘCEJ

O Ustaleniach z Maastricht

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Jacek Bierut Karol Pęcherz Krzysztof Siwczyk

Komentarze Agnieszki Wolny-Hamkało, Jacka Bieruta, Karola Pęcherza i Krzysztofa Siwczyka.

WIĘCEJ

…jak aksjomat na granicy kilku geometrii (o poezji Kacpra Bartczaka)

recenzje / NOTKI I OPINIE Krzysztof Siwczyk

Krzysztof Siwczyk o poezji Kacpra Bartczaka.

WIĘCEJ

Ludzie, których znacie, Słowa do muzyki, Bez

recenzje / KOMENTARZE Krzysztof Siwczyk

Autorski komentarz Krzysztofa Siwczyka do wierszy z książki W państwie środka.

WIĘCEJ

Cóż, Jeść, Głupi Jaś

recenzje / KOMENTARZE Krzysztof Siwczyk

Autorski komentarz Krzysztofa Siwczyka do wierszy z książki Dane dni.

WIĘCEJ

On młody i genialny był…

recenzje / ESEJE Piotr Śliwiński

Recenzja Piotra Śliwińskiego z książki List otwarty Krzysztofa Siwczyka.

WIĘCEJ

O Centrum likwidacji szkód

recenzje / NOTKI I OPINIE Bartosz Sadulski Małgorzata Niklasińska

Komentarze Bartosza Sadulskiego, Magdaleny Jędrusiak, Małgorzaty (Kingosi) Niklasińskiej oraz Łukasza Baduli.

WIĘCEJ

On młody i genialny był…

recenzje / ESEJE Piotr Śliwiński

Recenzja Piotra Śliwińskiego z książki List otwarty Krzysztofa Siwczyka.

WIĘCEJ