Zdjęcie króla, Zanim, Osmoza

Zdjęcie króla

Król Faisal Drugi obejmuje tron.
Tak to wygląda, jakby raczej on

był objęty przez krzesło. Ma dopiero cztery
lata, choć ta postawa królewska, maniery

widoczne w ułożeniu korpusu i nóg
dają pomyśleć, że prawie by mógł

mieć więcej, choćby dwanaście, to nie ma
znaczenia dla Iraku i dla nas. Obiema

rękami utrzymuje równowagę, by
na tym tronie monarchą niezachwianym być,

Ale widać wyraźnie, że to jeszcze dziecko,
a nie widać, że zginie i zginie zdradziecko

za dziewiętnaście lat; cokolwiek bądż
zdarzy się, chłopcze, choćby tyle – bądź!

Naprawdę był taki król i naprawdę widziałem jego zdjęcie, czyli fotografię (nie widziałem jego zdjęcia z tronu). Trochę podobny do małego Kawafisa (chyba niewielka różnica lat była między nimi – nie chce mi się sprawdzać, bo nie o to chodzi), wydał mi się bliski, a raczej – bliski chłopczyka, który we mnie nie chce abdykować.

W tak zwanych “moich czasach” czteroletni chłopcy bawili się w króla. Miało to znaczenie.

Ten został prawdziwym królem. Król, który ma cztery lata może się bawić w króla, którym jest. Ale od razu jest królem wyszydzonym. Przez to, do czego nie dorasta. Nawet przez krzesło tronu.

Dożył 23 lat.

Te dwie liczby lat: 4 i 23 powtarzają się w mojej książce. Pamiętam dobrze mądrość czteroletnich Mirka i Miłka, pamiętam dwudziestotrzyletnich: Rafała Wojaczka, Krzysia Siwczyka, Bartka Majzla, Jurka, Łukasza… Ich niepokorną wolność. Królewską.

Dwudziesty trzeci rok życia Rafała był najobfitszym czasem pisania. Dwudziestotrzyletni Bartek jest autorem “Robaczywości”, Bohdan Zadura debiutuje “W krajobrazie z amfor”, a wśród nowych ważnych wierszy ma już wtedy “Piosenki pseudoromantyczne”… Dobra, dobra, mogę sobie te legendy ciągnąć (i naciągać) dalej, ale…

Ale z czego się bierze ta dzika dziwność dwudziestego trzeciego roku życia mężczyzny?

Może jest to rok pierwszej gruntownej inicjacji w śmierć. I przeciw niej się śpiewa “łabędzim głosem” i mobilizuje wszystkie atuty ducha i ciała?

Czytajcie “Zdjęcie króla” (jeśli chcecie czytać) pamiętając motta do “Szewskiego poniedziałku”.

Zanim

A tu pod lustereczkiem wody
migocą lustereczka wody;

powietrze się w powietrzu wietrzy,
przed wiatrem zwiewa wiotki wietrzyk;

błękit się błąka po błękicie,
życie się pławi w płowym życie;

światło świegoce o Światłości,
Wysokość kłania się niskości;

ciemne dno dnieje ponade mną,
mność mniema o mnie: ma mnie nie-mność.

Lustereczko, lustereczka, wietrzyk są ironicznymi infantylizmami. Choć ta ironia – jak to często bywa – jest asekuracyjna. Bo jak tu opowiadać o czymś, co było dawniej niż dawno, dawno temu i nie jest bajką? Ani uzurpacją.

Może cały ten wierszyk to tylko rozgadanie tego, co powinienem był zapisać tak:

m’nie(ma)?

Bo tak było (jest), kiedy mnie nie ma; kiedy nieme “nie ma” mniema o nim-mnie – jeśli tak można (choć nie można) powiedzieć. Zanim.

Osmoza

Mówię o tym, ale przecież wiem, że chodzi
o to samo, które właśnie jest tym bardziej,

im nie będąc wcale bardziej tym, co podziw
mój pochłania, jest poza tym – jego twardziel

trwa jak nazwa wycedzona przez te zęby
liścia całkiem podobnego do tysięcy

liści tego jedynego tutaj dębu,
który ledwie drzewem będąc jest mniej więcej

dębem cicho szeleszczącym o szczegółach
rozgałęzień, korowiny i żołędzi,

gdy dygresja dostatecznie już zasnuła
to, co miało być jedynie tym, co będzie

poza drzewem, kiedy patrząc nań dębieję
a przede mną – jeszcze nie wiem, co się stało

z tym bezdrzewnym i bezludnym, które  n i e   j e s t
tak  n i e  b ę d ą c  jak zdębiałe moje ciało.

Wiersz o mówieniu. O moim mówieniu, któremu się zdaje (jeśli mówieniu coś może się zdawać), że wchłania mówienie (?) dębu; wmawiam więc (sobie i Tobie), że nie wiadomo, czy to ja mówię dębem czy dąb mówi mną, kiedy właśnie ja i on nikniemy w  n i e b y c i u  (niebycie?), choć ja czuję to niebycie moim (jeszcze moim? dopiero moim?) ciałem dębu. Nie ma co gadać: zdębiałem wobec dębu.