Historia jednego wiersza: „jatki”

jatki

1.

wąż zabrał mi syna
i musi być tak

tam są sterty mięsa
lecz nie jest mi żal

w katowni jest ciepło
od końskich much ciemno

wąż zabrał mi syna
i musi być tak

2.

nie chcemy takiej mamy
wrzucimy ją do jamy

nie chcemy takiej matki
wrzucimy ją do jatki

Ogromnie bałem się tego typu rymów, aż w moim życiu pojawił się Franciszek Lew, chwilę temu Józef Izaak, a wraz z nimi przypomniałem sobie o Baśniach braci Grimm, które rzecz jasna nie nadają się do czytania małym dzieciom, ponieważ opowiadają o bezosłonkowej rzeczywistości, a przy tym przez to, że należą do świata sztuki i muzyki, i baśni, mogą opisywać ten okrutny świat celniej i dosadniej. Wiersz „Jatki” kończy Zagadkę i w pewnym sensie zasysa wszystkie strzępy które go poprzedzają. Zagadka to książka o dzieciach i rodzicach, podobnie jak Karl Heinz. I Karl, i Zagadka wywodzą się nie tylko z sytuacji bycia ojcem, ale z mojej pracy na rezydencji pisarskiej w Wiedniu. Głównym celem tej sytuacji było zbadanie tragicznego tematu wiedeńskiej kliniki Am Spiegelgrund, w której mordowano dzieci w ramach akcji T4. Dlatego w Zagadce pojawia się Heinrich Gross, który niejako otwiera wrota do świata przemocy wobec dzieci. Wydaje mi się, że moim głównym tematem do czasu Karla i Zagadki było eksplorowanie sytuacji rodzinnej, a dokładnie historii mojego dziadka Józefa Kwiatkowskiego i jego siostry Marty Kwiatkowskiej. Obydwoje przeszli przez obozy koncentracyjne i obydwoje zostali przez te obozy duchowo i częściowo fizycznie zniszczeni. W sytuacji założenia rodziny moja niejako stara najbliższa rodzina zeszła na dalszy plan, ale wciąż eksplorowałem to, co znam najlepiej – moje własne podwórko i moją własną rodzinę vide punkt wyjścia i oś. Summa summarum okazało się, że obecnie jestem niemal w tym samym miejscu, co kiedyś, ponieważ w centrum problemu znajduje się wciąż przemoc i przeszłość miesza się z teraźniejszością – zarówno z powodu tragicznej przeszłości rodziny mojej żony, jak też z powodu moich własnych śladów i strzępów. W mojej debiutanckiej książce Przeprawa w wierszu „Dom” znajduje się następujący fragment: „przy zielonej rzece dom/ z czerwonej cegły/ a za domem pastwiska/ i poligon i łuski”. To był opis mojego domu rodzinnego na Oruni, czyli do dzisiaj jednej z najbiedniejszych i najniebezpieczniejszych dzielnic Gdańska. Obok tego domu znajdował się też inny dom z czerwonej cegły. Był to największy gdański dom dziecka. Jednym z nauczycieli tych dzieci była moja mama, a tragiczne historie z tego miejsca i czasami jego wychowankowie docierali do mojego domu. Te wszystkie sytuacje wpłynęły na chęć napisania Zagadki i na jej zawartość. Szczególnie na wiersz „jatki”.