wywiady / O KSIĄŻCE

“Podniecająca jest myśl, że można mówić rzeczy wprost”

Julia Szychowiak

Marta Koronkiewicz

Z Julią Szychowiak o książce Intro rozmawia Marta Koronkiewicz.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Wydajesz książkę po dość długiej przerwie – choć poprzednia nie ukazała się wcale tak dawno, to wrażenie wynika najprawdopodobniej z braku publikacji „w międzyczasie”, nie brałaś też udziału w tzw. życiu literackim. Stąd pytanie – kiedy powstawały wiersze do Intro? Podjęłaś pisanie po jakiejś przerwie czy zaczęłaś fragmenty zbierać zaraz po wydaniu Wspólnego języka? Co sprawiło, że uznałaś książkę za gotową do wydania?

Po Wspólnym języku zrobiłam sobie przerwę w pisaniu, ale bez konkretnej przyczyny czy też motywacji. Jednak z myślą o tym, że nie będzie to długotrwałe. Nie wyszło, przegapiłam moment powrotu. Wiersze do Intro zaczęły powstawać po jakichś trzech latach. Co sprawiło, że uznałam książkę za gotową do wydania? Termin…

Co to znaczy, że przegapiłaś moment powrotu?

To znaczy mniej więcej tyle, że po latach byłam zmuszona zaczynać wszystko od początku. Tak to właśnie dla mnie wyglądało.

Oczywiście to, co powiedziałam wcześniej, nie do końca zgodne jest z prawdą – nie trzeba nawet być wśród twoich „przyjaciół” na Facebooku, żeby wiedzieć, że regularnie publikujesz tam notki, małe prozy, zrzuty z codzienności. Ta forma ostatnio robi się coraz bardziej popularna, mamy nawet klasyków gatunku – jak Łukasz Najder. Czy to notowanie ma dla Ciebie jakiś związek z pisaniem wierszy? Stanowi rodzaj rezerwuaru materiału, ćwiczenie z redukcji, testowanie wrażliwości czytelników?

Facebook nie ma żadnego związku z pisaniem wierszy, nie mam także zamiaru testować czytelników z czegokolwiek. Nic nie jest celowe. To, po prostu, przyjemna zabawa.
P.S. Jeśli ktoś tu jest klasykiem, to Piotr Czerski.

Intro zamykasz wierszem dedykowanym Tomkowi Pułce, wierszem, który w istocie jest cytatem z twojej debiutanckiej książki, z tekstu Wpław. Rzadko dedykujesz wiersze, rzadko stosujesz autocytaty. A w tym przypadku cały wiersz właściwie składa się tylko z tych dwóch elementów. Jedno, co w nim zmieniłaś, to wersyfikacja – przez co słowo „jesteśmy” wybiło się na incipit. Czasownik w czasie teraźniejszym, choć wiersz dedykowany tragicznie zmarłemu. Powiesz coś o powstaniu tego tekstu?

Historia jest krótka. Jest to fragment wiersza, który napisałam będąc w związku z Tomkiem; biorąc pod uwagę okoliczności jego śmierci, jest to bardzo znamienny fragment, znaczący, dlatego zdecydowałam się na umieszczenie go w tej książce, też dla mniej ważnej.

Zawsze byłaś oszczędna – krótkie wiersze, krótkie książki. Paweł Kaczmarski pisał o konstytutywnym dla Twojej poetyki poczuciu niedosytu, z którym czytelnik coś musi zrobić – jakoś je dla siebie przepracować, zrozumieć. Intro to zaledwie 26 wierszy, sporo z nich krótszych niż dotychczasowa „średnia”. Ta pogłębiona redukcja wydaje się jednak nie działać na rzecz wspomnianego niedosytu (choć oczywiście chciałoby się, by było więcej), ponieważ zaczęłaś częściej wiersze puentować – domykać je, choćby najkrótsze, rodzajem kody, kadencyjnego oznajmienia. Czy możesz spróbować powiedzieć, skąd ta zmiana?

Tak, krótkim formom pozostałam wierna. A co do języka: po drugiej książce przeczuwałam, że moja kolejna, o ile się ukaże, będzie pisana innym językiem, nie tak metaforyczna i hermetyczna, a bardziej osobista i radykalna. Ryzykownie szczera.  I tak się stało.

Fraza „ryzykowna szczerość” pada też w książce. Co to dla ciebie znaczy? Dlaczego przeciwstawiasz szczerości hermetyzm?

Podniecająca jest myśl, że można mówić rzeczy wprost, żyletką po oczach, przy pomocy niewielu słów.

W rozmowie z Jarosławem Borowcem, po wydaniu Wspólnego języka, mówiłaś: „w pierwszej książce, poniekąd, badałam siebie, tu następuje rozszerzenie świata, próba wyjścia od «ja» do «wy». Czy Intro to powrót do siebie, intro-wersja? W twojej nowej książce pojawiają się jednak „oni”. Kim są dla ciebie ujmowane w wierszach „inne światy” spoconych mężczyzn od honoru i ojczyzny?

Teraz już nie będę się tak wymądrzać i silić na efektowne wywiady. Postanowiłam, że będę rozmawiać o książce raczej powierzchownie, bo, jak sądzę, czytelnika interesują raczej same wiersze, a nie to, co się dzieje dookoła nich.

O AUTORACH

Julia Szychowiak

Urodzona we Wrocławiu. Poetka. Za debiutancką książkę Po sobie (2007) otrzymała Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius (2008), nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek (2008) oraz nagrodę "Gazety Wyborczej" wARTo (2009). Mieszka w Księżycach.

Marta Koronkiewicz

Urodzona w 1987, krytyczka literacka, asystent w Instytucie Filologii Polskiej UWr. Współredaguje 8. Arkusz „Odry”, „Przerzutnię. Magazyn literatury i badań nad codziennością” (www.przerzutnia.pl) oraz „WIDMA. A Journal of American and Polish Verse”. Mieszka we Wrocławiu.

powiązania

Żeby poezji szło jak najlepiej

debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Julia Szychowiak

Odpowiedzi Julii Szychowiak z księgarni Tajne Komplety na pytania zawarte w raporcie „Autorskie księgarnie w Polsce 2023”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „[Mówisz, że chcesz wiedzieć]”

recenzje / KOMENTARZE Julia Szychowiak

Autorski komentarz Julii Szychowiak, towarzyszący premierze książki Do środka, wydanej w Biurze Literackim 6 listopada 2023 roku.

WIĘCEJ

Samochód na babilońskich numerach

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Julia Szychowiak Wojciech Bonowicz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Wojciecha Bonowicza, Andrzeja Sosnowskiego i Julii Szychowiak podczas Portu Wrocław 2008.

WIĘCEJ

Połów 2007

dzwieki / WYDARZENIA Julia Szychowiak Kamil Zając Tomasz Fijałkowski Tomasz Ważny

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Tomasza Fijałkowskiego, Julii Szychowiak, Tomasza Ważnego i Kamila Zająca podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Dni powszednie i święta

nagrania / Stacja Literatura Julia Szychowiak

Czytanie z książki Dni powszednie i święta z udziałem Julii Szychowiak w ramach festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Dni powszednie i święta (2)

utwory / zapowiedzi książek Julia Szychowiak

Fragment zapowiadający książkę Dni powszednie i święta Julii Szychowiak, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Dni powszednie i święta (1)

utwory / zapowiedzi książek Julia Szychowiak

Fragment zapowiadający książkę Dni powszednie i święta Julii Szychowiak, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.

WIĘCEJ

Amnezja

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z arkusza Poprawiny, zarejestrowany podczas spotkania “Połów 2007” na festiwalu Port Wrocław.

WIĘCEJ

Po sobie

nagrania / Z Fortu do Portu Julia Szychowiak

Wiersze z książki Po sobie. Fragment spotkania autorskiego w ramach 13. festiwalu literackiego Port Wrocław 2008.

WIĘCEJ

Sankcje. Posłowie

wywiady / O KSIĄŻCE Marta Koronkiewicz Paweł Kaczmarski

Rozmowa Marty Koronkiewicz i Paweł Kaczmarski o twórczości Jerzego Jarniewicza, będąca posłowiem do książki Sankcje, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 30 kwietnia 2018 roku.

WIĘCEJ

Literatura na wysypisku kultury

nagrania / Stacja Literatura Marta Koronkiewicz Marta Podgórnik Piotr Matywiecki Przemysław Owczarek Robert Rybicki

Spotkanie autorskie “Literatura na wysypisku kultury” z udziałem Piotra Matywieckiego, Przemysława Owczarka, Marty Podgórnik, Roberta Rybickiego i Marty Koronkiewicz w ramach festiwalu Stacja Literatura 22.

WIĘCEJ

Punkty wspólne, punkty odniesienia

recenzje / ESEJE Marta Koronkiewicz Paweł Kaczmarski

Szkic Marty Koronkiewicz i Pawła Kaczmarskiego o poezji Konrada Góry i Szczepana Kopyta, prezentujący antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, wydaną w Biurze Literackim 20 września 2016 roku, a w wersji elektronicznej 18 grudnia 2017 roku.

WIĘCEJ

Praca wiersza

recenzje / ESEJE Marta Koronkiewicz

Recenzja Marty Koronkiewicz z książki Pokarm suweren Kacpra Bartczaka, wydanej w Biurze Literackim 12 czerwca 2017 roku.

WIĘCEJ

Polityczna, niepartyjna?

nagrania / Stacja Literatura Kamila Janiak Maciej Taranek Marta Koronkiewicz Tomasz Bąk

Spotkanie autorskie “Polityczna, niepartyjna?” z udziałem Kamili Janiak, Macieja Taranka, Tomasza Bąka i Marty Koronkiewicz w ramach festiwalu literackiego Stacja Literatura 21.

WIĘCEJ

Apokalypsis

recenzje / KOMENTARZE Julia Szychowiak

Komentarz Julii Szychowiak do wiersza “Apokalypsis” z tomu Intro, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 17 listopada 2014 roku.

WIĘCEJ

Rzeczywistość bez retuszu

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z tomu Intro, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Po sobie

nagrania / Z Fortu do Portu Julia Szychowiak

Ceremonia przyznania Julii Szychowiak Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2008 za najlepszy debiut roku Po sobie.

WIĘCEJ

Polska – albo „melanchujnia”

recenzje / ESEJE Marta Koronkiewicz

Szkic Marty Koronkiewicz o poezji Jakobe Mansztajna. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Poeci na nowy wiek

nagrania / Z Fortu do Portu Joanna Mueller Julia Szychowiak Justyna Bargielska

Zapis spotkania autorskiego “Poeci na nowy wiek” z Justyną Bargielską, Joanną Mueller i Julią Szychowiak w ramach 20. edycji festiwalu Port Literacki 2015.

WIĘCEJ

Fonosfera i mantra

recenzje / ESEJE Marta Koronkiewicz

Szkic Marty Koronkiewicz o poezji Piotra Przybyły. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Bez polskich znaków

wywiady / O PISANIU Maciej Taranek Marta Koronkiewicz

Rozmowa Marty Koronkiewicz z Maciejem Tarankiem. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Kult cargo i brzydkie wyrazy

recenzje / ESEJE Marta Koronkiewicz

Szkic Marty Koronkiewicz o poezji Tomasza Bąka. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

O rusztowaniach niewyrażalnego

wywiady / O KSIĄŻCE Julia Szychowiak Magdalena Rybak

Rozmowa Magdaleny Rybak z Julią Szychowiak o wierszu “Amnezja”, towarzysząca premierze książki Naraz, wydanej w Biurze Literackim 4 kwietnia 2016 roku.

WIĘCEJ

[Jestem bardzo kobietą]

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z tomu Intro, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Łóżko, w którym leżę, puste

utwory / zapowiedzi książek Julia Szychowiak

Fragment zapowiadający książkę Naraz Julii Szychowiak, która ukaże się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Rym męski, rym klęski

debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Marta Koronkiewicz

Głos Marty Koronkiewicz w debacie „Formy zaangażowania”, towarzyszącej premierze antologii Zebrało się śliny, która ukaże się niebawem w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

[Weszłam pod wodę żeby myśleli że tonę]

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z tomu Wspólny język, zarejestrowany podczas spotkania “Jestem, język, poems” na festiwalu Port Wrocław 2010.

WIĘCEJ

[To się jeszcze dzieje]

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z tomu Intro, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

[Morze było spokojne jakby przed zaśnięciem]

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z tomu Wspólny język, zarejestrowany podczas spotkania “Jestem, język, poems” na festiwalu Port Wrocław 2010.

WIĘCEJ

[Dziewczynko wykradli mi ciebie]

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z tomu Wspólny język, zarejestrowany podczas spotkania “Jestem, język, poems” na festiwalu Port Wrocław 2010.

WIĘCEJ

Szybko, szybciej, wróć

recenzje / IMPRESJE Marta Koronkiewicz

Recenzja Marty Koronkiewicz towarzysząca premierze książki Szybko przez wszystko Justyny Bargielskiej, wydanej w Biurze Literackim 13 października 2013 roku.

WIĘCEJ

Wszystkie ciała Sosnowskiego

recenzje / ESEJE Marta Koronkiewicz

Recenzja Marty Koronkiewicz z książki Dożynki (1987-2003) Andrzeja Sosnowskiego, która ukazała się  w książce Wiersze na głos. Szkice o twórczości Andrzeja Sosnowskiego (WBPiCAK, Poznań 2011).

WIĘCEJ

O Trapie

recenzje / NOTKI I OPINIE Adam Zdrodowski Anna Kałuża Bartosz Sadulski Grzegorz Jankowicz Julia Szychowiak Kamil Zając

Komentarze Anny Kałuży, Grzegorza Jankowicza, Adama Zdrodowskiego, Julii Szychowiak, Kamila Zająca, Bartosza Sadulskiego.

WIĘCEJ

O Skądinąd

recenzje / NOTKI I OPINIE Dagmara Sumara Julia Szychowiak Justyna Sobolewska Kamil Zając Karol Maliszewski

Komentarze Julii Szychowiak, Karola Maliszewskiego, Justyny Sobolewskiej, Dagmary Sumary, Kamila Zająca.

WIĘCEJ

Wciąż przed debiutem

recenzje / KOMENTARZE Julia Szychowiak

Autorski komentarz Julii Szychowiak towarzyszący premierze książki Po sobie.

WIĘCEJ

O Dobrych manierach

recenzje / NOTKI I OPINIE Jerzy Jarniewicz Julia Szychowiak Marta Podgórnik

Komentarze Julii Szychowiak, Marty Podgórnik, Jerzego Jarniewicza.

WIĘCEJ

Poezja, która się wydarza

recenzje / IMPRESJE Malwina Mus

Esej Maliwny Mus towarzyszący premierze książki Intro Julii Szychowiak, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 17 listopada 2014 roku.

WIĘCEJ

Apokalypsis

recenzje / KOMENTARZE Julia Szychowiak

Komentarz Julii Szychowiak do wiersza “Apokalypsis” z tomu Intro, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 17 listopada 2014 roku.

WIĘCEJ

Rzeczywistość bez retuszu

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z tomu Intro, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

[Jestem bardzo kobietą]

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z tomu Intro, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Intro Julii Szychowiak

recenzje / ESEJE Przemysław Koniuszy

Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Intro Julii Szychowiak, która ukazała się na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.

WIĘCEJ

Cicha symfonia Ja

recenzje / ESEJE Marek Olszewski

Recenzja Marka Olszewskiego z książki Intro Julii Szychowiak

WIĘCEJ

[To się jeszcze dzieje]

dzwieki / RECYTACJE Julia Szychowiak

Wiersz z tomu Intro, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Ryzykowna szczerość

recenzje / IMPRESJE Judyta Gulczyńska

Esej Judyty Gulczyńskiej towarzyszący premierze tomu Intro Julii Szychowiak, który ukazał się właśnie nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Poezja „szkieletu”, ogołocenia

recenzje / ESEJE Wojciech Bonowicz

Recenzja Wojciecha Bonowicza, towarzysząca premierze premierze książki Do środka Julii Szychowiak, wydanej w Biurze Literackim 6 listopada 2023 roku.

WIĘCEJ

Poezja, która się wydarza

recenzje / IMPRESJE Malwina Mus

Esej Maliwny Mus towarzyszący premierze książki Intro Julii Szychowiak, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 17 listopada 2014 roku.

WIĘCEJ

Intro Julii Szychowiak

recenzje / ESEJE Przemysław Koniuszy

Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Intro Julii Szychowiak, która ukazała się na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.

WIĘCEJ

Cicha symfonia Ja

recenzje / ESEJE Marek Olszewski

Recenzja Marka Olszewskiego z książki Intro Julii Szychowiak

WIĘCEJ

Ryzykowna szczerość

recenzje / IMPRESJE Judyta Gulczyńska

Esej Judyty Gulczyńskiej towarzyszący premierze tomu Intro Julii Szychowiak, który ukazał się właśnie nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Puste łóżko

recenzje / ESEJE Marcin Orliński

Recenzja Marcina Orlińskiego z książki Po sobie Julii Szychowiak, która ukazała się w “Tygodniku Powszechnym”.

WIĘCEJ

Julia Szychowiak: Po sobie

recenzje / ESEJE Małgorzata Pieczara

Recenzja Małgorzaty Pieczary z książki Po sobie Julii Szychowiak, która ukazała się w “Twórczości”.

WIĘCEJ

Julia w smudze cienia

recenzje / ESEJE Agnieszka Kołodyńska

Recenzja Agnieszki Kołodyńskiej z książki Wspólny język Julii Szychowiak, która ukazała się w “Gazecie Wyborczej”.

WIĘCEJ

Być w idiomie

recenzje / ESEJE Michał Płaczek

Recenzja Michała Płaczka z książki Wspólny język Julii Szychowiak.

WIĘCEJ

Nie wszystek umrę

recenzje / ESEJE Lucyna Marzec

Recenzja Lucyny Marzec z książki Wspólny język Julii Szychowiak.

WIĘCEJ

O Po sobie

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Krystyna Miłobędzka Piotr Kępiński Wojciech Bonowicz

Komentarze Wojciecha Bonowicza, Piotra Kępińskiego, Krystyny Miłobędzkiej, Andrzeja Sosnowskiego, Agnieszki Wolny-Hamkało.

WIĘCEJ

Początek pięknej historii

recenzje / IMPRESJE Jakub Winiarski

Recenzja Jakuba Winiarskiego z arkusza Poprawiny Julii Szychowiak.

WIĘCEJ