recenzje / KOMENTARZE

Wieczór, Center, Piasek, Kruki, Występek, Wzgórze

Wojciech Bonowicz

Szkic Wojciecha Bonowicza opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

O WŁASNYCH WIERSZACH
(Wzór podania o pracę dla poszukującego bezskutecznie)

Mam opinię poety “hermetycznego” i “introwertycznego”. Chciałbym jednak być widzianym także jako poeta społeczny. W gruncie rzeczy to, co najbardziej wewnętrzne, jest równocześnie najbardziej społeczne. Wiersz poniższy jest komentarzem do naszych rozczarowań z połowy lat dziewięćdziesiątych.


Wieczór

Już byliśmy doskonali i znowu nie jesteśmy.
Przerażony język drugi język chwyta.
Na drodze leżą światła w otworach między ludźmi.
Wspierając o nie pyski konie ciągną pieśni.


W moich wierszach często pojawia się figura profety, jasnowidza, kogoś, kto widzi inaczej, może wyraźniej, to, co się z nim dzieje i co nas czeka. Jest to stara figura, z którą prowadzę pewną grę, ale grę serio.


Center

Co napisałem mogło przyjść o świcie.
Dom nasiąkał powoli a wypita woda
rurami ciała wracała do ziemi.

Co napisałem dziś w czarnym zeszycie
mogło się zdarzyć. Leżałem ostrożnie
i gdy zrobiło się jasno zasnąłem.


Czasem rzeczywiście coś, co napisze się tak ni z tego, ni z owego, spełnia się w życiu. W grudniu 1995 napisałem wiersz “Piasek” oparty na śnie, a dokładniej na pewnym obrazie, który do mnie w snach powracał.


Piasek

Kiedy skończyliśmy jeść weszła do pokoju
zbierająca naczynia ubrana w skromną suknię.
Tego wieczoru powódź zabrała z domu
jej krewnych kota i dwie gipsowe ręce.


Lubię wiersze sytuacyjne, wiersze, które opowiadają. I które – jak w życiu – nie mają wyrazistej puenty. Wiem, że “opowiadając historie”, wciągam czytelnika, mocniej go angażuję. Lubię, kiedy wiersz ma kilku bohaterów. Czasem zacieram granice między nimi. W poniższym wierszu te granice są wyraźne.


Kruki

Oto opowieść na prostych linijkach.
Zdarzyło się że na dachu we dwóch pracowali:
jeden młodszy i siwy drugi stary czarny
z chustką pod szyją. Razem ten dach oczyszczali

z mchu i trawy. Kiedy młodszy wracał
po południu żartował z żoną “O ja się nie mylę
z dachu wszystko widzę”. Ona potakiwała
i jedną ręką (bo drugiej nie miała) poprawiała w tyle

głowy włosy. Długo była kobietą lecz twarz
miała jasną. Ubłagano ją w końcu żeby wyszła za mąż
i trzeba powiedzieć – młodszy miał szczęście którego
brakowało starszemu. Jego rodzice zresztą myśleli tak samo

choć właśnie się rozeszli w dwie równoległe tragedie.
Później mieli ten dach smołować. Starszy pił za dużo
i zostawiał robotę. Byli już spóźnieni jesień się
przechylała. Aż któregoś dnia czarny spadł na podwórze

twarzą w dół. Siwy nie słyszał upadku i dopiero
krzyki poderwały mu głowę. Komuś obryzgało pranie
ktoś inny wołał dziecko ale dziecko patrzyło tak
jak patrzą żywi na martwych. Na pewno spuszczą mu lanie.


Zacząłem pisać wiersze, bo w pewnym momencie przestałem rozumieć, co ludzie do mnie mówią. Myślę, że z tego samego powodu inni chcą wiersze czytać albo ich słuchać. Daję tu na koniec dwa wiersze o poezji. Jeden ukazuje ją jako występek, drugi jako konieczność. Oba są ironiczne, ale też oba mówią chyba prawdę.


Występek

Udało nam się
zabrać w tę podróż ludzi.
Składamy ręce dziękujemy.
I zarażamy ich natychmiast.


Wzgórze

O jak dobrze obudowała poezja
nasze starania. Bez niej nasz kraj
byłby płaski a środkiem równiny
przechodziłyby obojętne na wszystko
powieści. Bez niej nasz kraj nie byłby
żyłką pulsującą na szyi świata. Bez świata
nasz kraj byłby tylko żyłką na szyi.

Obojętność powieści krzyki opowiadań
pomruk poezji. Niczego nie zwiastuje a jednak
budzimy się zapisujemy żyjemy tym jeszcze.

 

 

O AUTORZE

Wojciech Bonowicz

Urodzony 10 stycznia 1967 roku w Oświęcimiu. Poeta, publicysta, dziennikarz. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Otrzymał wyróżnienie w Konkursie na Brulion Poetycki (1989), nagrodę główną w konkursach poetyckich "Nowego Nurtu" (1995) oraz im. K.K. Baczyńskiego (1995). Laureat Nagrody Literackiej Gdynia za tom Pełne morze (2007). Do Nagrody Literackiej Nike nominowano biografię Tischner (2001) oraz Pełne morze (2007). Tom Echa (2013) nominowany do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Stale współpracuje z "Tygodnikiem Powszechnym" (jako felietonista) i miesięcznikiem "Znak". Mieszka w Krakowie.

powiązania

Poezja „szkieletu”, ogołocenia

recenzje / ESEJE Wojciech Bonowicz

Recenzja Wojciecha Bonowicza, towarzysząca premierze premierze książki Do środka Julii Szychowiak, wydanej w Biurze Literackim 6 listopada 2023 roku.

WIĘCEJ

Samochód na babilońskich numerach

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Julia Szychowiak Wojciech Bonowicz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Wojciecha Bonowicza, Andrzeja Sosnowskiego i Julii Szychowiak podczas Portu Wrocław 2008.

WIĘCEJ

Rozmowy rodzinne po latach

dzwieki / WYDARZENIA Bogusław Kierc Mariusz Grzebalski Wojciech Bonowicz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Wojciecha Bonowicza, Mariusza Grzebalskiego i Bogusława Kierca podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Rozbiórka

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Dariusz Suska Jacek Dehnel Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Piotr Sommer Ryszard Krynicki Tadeusz Pióro Urszula Kozioł Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Urszuli Kozioł, Ryszarda Krynickiego, Bohdana Zadury, Piotra Sommera, Jerzego Jarniewicza, Zbigniewa Macheja, Andrzeja Sosnowskiego, Tadeuszy Pióry, Darka Foksa, Wojciecha Bonowicza, Marcina Sendeckiego, Dariusza Suski, Mariusza Grzebalskiego, Dariusza Sośnickiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik i Jacka Dehnela podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Rafał Wojaczek, który jest

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Bogusław Kierc Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Edward Pasewicz Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Jerzy Jarniewicz Jurij Andruchowycz Krzysztof Siwczyk Maciej Malicki Maciej Melecki Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Tadeusz Pióro Tomasz Majeran Tomasz Różycki Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego poświęconego twórczości Rafała Wojaczka podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Wiersze ludowe i Konwalia

dzwieki / WYDARZENIA Adam Wiedemann Wojciech Bonowicz

Zapis całego spotkania autorskiego Wojciecha Bonowicza i Adama Wiedemanna podczas festiwalu Port Legnica 2001.

WIĘCEJ

Pozytywki i marienbadki

nagrania / Między wierszami Andrzej Sosnowski Anna Kałuża Jacek Gutorow Joanna Orska Kamil Zając Piotr Śliwiński Wojciech Bonowicz

O twórczości Andrzeja Sosnowskiego wypowiadają się Wojciech Bonowicz, Jacek Gutorow, Anna Kałuża, Joanna Orska, Piotr Śliwiński, Kamil Zając.

WIĘCEJ

Poeci: Marcin SENDECKI

nagrania / Między wierszami Marcin Sendecki Wojciech Bonowicz

Odcinek nowego programu literackiego „Poeci”, w którym Wojciech Bonowicz rozmawia z Marcinem Sendeckim.

WIĘCEJ

Dialog w ciemności – posłowie

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły.

WIĘCEJ

Dwa wiersze z komentarzami

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Komentarz Wojciecha Bonowicza do wierszy „Jeszcze raz” i „Świateczne popołudnie” pochodzących z książki Echa.

WIĘCEJ

Kraść bezceremonialnie, nie spodziewać się profitów

wywiady / O KSIĄŻCE Marcin Baran Wojciech Bonowicz

Z Wojciechem Bonowiczem o książce Echa rozmawia Marcin Baran.

WIĘCEJ

Sebyła. Wojna zabrała mu życie, ale oszczędziła archiwum

recenzje / IMPRESJE Wojciech Bonowicz

Esej Wojciecha Bonowicza towarzyszący premierze książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły.

WIĘCEJ

Dialog w ciemności – posłowie

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do książki Dialog w ciemności Władysława Sebyły wydanej nakładem Biura Literackiego 2 lutego 2012.

WIĘCEJ

O Przygodach przyrody

recenzje / NOTKI I OPINIE Bohdan Zadura Tomasz Fijałkowski Wojciech Bonowicz

Komentarze Wojciecha Bonowicza, Tomasza Fijałkowskiego, Anny Kałuży oraz Bohdana Zadury.

WIĘCEJ

Hieny, Pickpocket

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do wierszy z książki Hurtownia ran i Wiersze ludowe.

WIĘCEJ

O Białym tygodniu

recenzje / NOTKI I OPINIE Karol Maliszewski Miłosz Biedrzycki Rafał Skonieczny Wojciech Bonowicz

Komentarze Karola Maliszewskiego, Wojciecha Bonowicza, Rafała Skoniecznego, Miłosza Biedrzyckiego, Jarosława Nowosada.

WIĘCEJ

O Po sobie

recenzje / NOTKI I OPINIE Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Krystyna Miłobędzka Piotr Kępiński Wojciech Bonowicz

Komentarze Wojciecha Bonowicza, Piotra Kępińskiego, Krystyny Miłobędzkiej, Andrzeja Sosnowskiego, Agnieszki Wolny-Hamkało.

WIĘCEJ

Albo-albo, Znaleźli o świcie

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do wierszy z książki Wybór większości i Wiersze z okolic.

WIĘCEJ

Hieny, Pickpocket

recenzje / KOMENTARZE Wojciech Bonowicz

Autorski komentarz Wojciecha Bonowicza do wierszy z książki Hurtownia ran i Wiersze ludowe.

WIĘCEJ

O Hurtowni ran i Wierszach ludowych

recenzje / NOTKI I OPINIE Adam Wiedemann Karol Maliszewski Marcin Świetlicki

Komentarze Adama Wiedemanna, Marcina Świetlickiego, Karola Maliszewskiego.

WIĘCEJ

„Pół świata nas / nienawidzi. / Drugie pół to my”, czyli esencja i ekstaza w ogrodzie detali

recenzje / ESEJE Przemysław Koniuszy

Recenzja Przemysława Koniuszego z książki Echa Wojciecha Bonowicza, która ukazała się 20 grudnia 2013 roku na stronie Biblioteka Młodego Człowieka.

WIĘCEJ

Powrót podmiotu odłożony

recenzje / ESEJE Paweł Mackiewicz

Recenzja Pawła Mackiewicza z książki Polskie znaki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Alt + a i inne polskie znaki Wojciecha Bonowicza

recenzje / ESEJE Marcin Jurzysta

Recenzja Marcina Jurzysty z książki Polskie znaki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Polska: tyle, ile znaczy z perspektywy dżdżownicy

recenzje / IMPRESJE Przemysław Rojek

Recenzja Przemysława Rojka z książki Polskie znaki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Nie (wy)obrażać sobie za wiele…

recenzje / IMPRESJE Konrad Wojtyła

Recenzja Konrada Wojtyły z książki Polskie znaki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Notatki o nowej książce Wojtka Bonowicza

recenzje / ESEJE Jacek Gutorow

Recenzja Jacka Gutorowa z książki Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

O Hurtowni ran i Wierszach ludowych

recenzje / NOTKI I OPINIE Adam Wiedemann Karol Maliszewski Marcin Świetlicki

Komentarze Adama Wiedemanna, Marcina Świetlickiego, Karola Maliszewskiego.

WIĘCEJ

O Wyborze większości i Wierszach z okolic

recenzje / NOTKI I OPINIE Adam Wiedemann Karol Maliszewski Marian Stala Radosław Kobierski Rafał Rżany

Komentarze Adama Wiedemanna, Mariana Stali, Artura Grabowskiego, Radosława Kobierskiego, Karola Maliszewskiego, Rafała Rżanego.

WIĘCEJ

Znaki dla odważnych

recenzje / ESEJE Marian Stala

Recenzja Mariana Stali z książki Pełne morze Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

Znaki wspólnoty

recenzje / ESEJE Jacek Gutorow

Recenzja Jacka Gutorowa z książki Pełne morze Wojciecha Bonowicza.

WIĘCEJ

O Pełnym morzu

recenzje / NOTKI I OPINIE Dariusz Sośnicki Jacek Gutorow Jarosław Borowiec Kuba Mikurda Piotr Kępiński

Komentarza Jacka Gutorowa, Jarosława Borowca, Dariusza Sośnickiego, Mariana Stali, Piotra Kępińskiego i Kuby Mikurdy.

WIĘCEJ