recenzje / ESEJE

Zaproszenie do wspólnej podróży

Jakub Pszoniak

Impresja Jakuba Pszoniaka na temat poezji Michała Dziedzica, wyróżnionego w ramach projektu „Pracownie otwarte wierszem 2023”.

Proszę wybaczyć czerwstwawy dowcip – czerstwota jest nieusuwalnym elementem onomastycznych żartów – ale czy może być ktoś odpowiedniejszy do podejmowania kwestii dziedziczenia niż ktoś, kto w spadku od antenatów otrzymał nazwisko Dziedzic? Zebrane w Tajaniu wiersze próbują się z tym tematem mierzyć. Autor przygląda się swoim rodzinnym korzeniom, śledząc równolegle mechanizmy wyodrębniania się człowieka ze świata zwierząt. Każe w ten sposób zastanowić się nad autonomią jednostki uwikłanej w rodzinne schematy, religię, kulturę, zwierzęce odruchy i atawizmy.

Mimo podejmowania znanych i często ostatnio podejmowanych tropów – dzieciństwa, wiejskiego pochodzenia, przyglądania się relacji z dziadkami – poeta unika powtarzania wytartych schematów. Daleko mu też do konfesyjnej miałkości i duchologicznego sentymentalizmu. (Skądinąd to ciekawe, że coraz więcej piszących osób sięga po temat relacji rozciągniętych przez trzy pokolenia, pomijając figury rodziców). Dziedzic nie pisze po to (a przynajmniej nie tylko po to), aby domknąć niepozałatwiane z samym sobą sprawy. Pisze, by bez nachalności zaprosić czytelnika do wspólnej podróży w przeszłość zamkniętą w nas samych. Mimo świadomie podjętej stawki wyraźnie zależy mu, by zapewnić czytelnikowi przyjemność z lektury. Ta nie powinna się nudzić. Czegóż tu nie ma – statek i czterokołowy rower o tej samej nazwie Apollo, sklepy GS-u, T-Rexy, wyspa Isla Nublar, mirra i kadzidło skutecznie odpędzające komary. Mimo tylu atrakcji autor panuje nad swoją bardzo plastyczną frazą, gdzieniegdzie tylko pozwalając sobie na odrobinę brawury. W konsekwencji otrzymujemy dobrze poprowadzony, dynamiczny film, który jednocześnie potrafi wzruszyć i stawia ważne pytania. Wciągającą rozrywkę, która jest mądra, ale nie przemądrzała. Z niecierpliwością czekam na sequel.

O AUTORZE

Jakub Pszoniak

Urodzony w 1983 r. w Bytomiu. Poeta i grafik, autor nagrodzonego Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius 2020 tomu Chyba na pewno (Biuro Literackie, 2019), wyboru wierszy Mirona Białoszewskiego Z dnia robię noc (Biuro Literackie, 2022) oraz przekładów wierszy Kateriny Michalicyny (Głosy, Fundacja Pogranicze, 2022). Publikował w czasopismach i zbiorach literackich i naukowych. Stypendysta gminy Bytom. Był tłumaczony na polski.

powiązania

Rozmowy na koniec: odcinek 28 Jakub Pszoniak

nagrania / Stacja Literatura Antonina Tosiek Jakub Pszoniak Jakub Skurtys

Dwudziesty ósmy odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

lorem ipsum

nagrania / Stacja Literatura Jakub Pszoniak Resina

Czytanie z książki lorem ipsum z udziałem Jakuba Pszoniaka ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Wiersze o splątaniach

recenzje / ESEJE Jakub Pszoniak

Impresja Jakuba Pszoniaka na temat poezji Anny Rosłoniec, wyróżnionej w ramach projektu „Pracownie otwarte wierszem 2023”.

WIĘCEJ

Manikiry, plakaty, miejscowe idiotki i tutejsi kretyni

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksander Trojanowski Jakub Pszoniak

Rozmowa Jakuba Pszoniaka z Aleksandrem Trojanowskim, towarzysząca premierze książki Która godzina, gówniarzu? Juliana Tuwima i Aleksandra Trojanowskiego, która ukaże się w Biurze Literackim 4 września 2023 roku.

WIĘCEJ

Romantyczność 2022

nagrania / TransPort Literacki Aleksandra Byrska Aleksandra Kasprzak Antonina Tosiek Artur Burszta Daniel Tamkun Helena Burdzińska Jacek Dehnel Jakub Kornhauser Jakub Pszoniak Joanna Mueller Joanna Roszak Karol Maliszewski Karolina Sałdecka Katarzyna Szaulińska Łukasz Cabajewski Maria Krzywda Michał Domagalski Miłosz Biedrzycki Natalia Malek

Czytanie z książki Romantyczność. Współczesne ballady i romanse inspirowane twórczością Adama Mickiewicza w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.

WIĘCEJ

Z dnia robię noc

nagrania / TransPort Literacki Hubert Zemler Jakub Pszoniak Miron Białoszewski

Czytanie z książki Z dnia robię noc Mirona Białoszewskiego z udziałem Jakuba Pszoniaka w ramach festiwalu TransPort Literacki 27. Muzyka Hubert Zemler.

WIĘCEJ

Rozmowy na koniec: odcinek 8 Miron Białoszewski (Jakub Pszoniak)

nagrania / TransPort Literacki Antonina Tosiek Jakub Pszoniak Jakub Skurtys

Ósmy odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „wtenczas”

recenzje / KOMENTARZE Jakub Pszoniak

Autorski komentarz Jakuba Pszoniaka, towarzyszący premierze książki lorem ipsum, która ukaże się w Biurze Literackim 24 października 2022 roku.

WIĘCEJ

Martwe języki w hali odjazdów milczą o tym, o czym żywe mówią szeptem lub krzyczą

wywiady / O KSIĄŻCE Jakub Pszoniak Jakub Sęczyk

Rozmowa Jakuba Sęczyka z Jakubem Pszoniakiem, towarzysząca premierze książki lorem ipsum Jakuba Pszoniaka, wydanej w Biurze Literackim 31 października 2022 roku.

WIĘCEJ

lorem ipsum (2)

utwory / zapowiedzi książek Jakub Pszoniak

Fragmenty zapowiadające książkę lorem ipsum Jakuba Pszoniaka, która ukaże się w Biurze Literackim 24 października 2022 roku.

WIĘCEJ

lorem ipsum (1)

utwory / zapowiedzi książek Jakub Pszoniak

Fragmenty zapowiadające książkę lorem ipsum Jakuba Pszoniaka, która ukaże się w Biurze Literackim 24 października 2022 roku.

WIĘCEJ

„Któregoś marca (2022)”

recenzje / KOMENTARZE Jakub Pszoniak

Autorski komentarz Jakuba Pszoniaka, towarzyszący premierze książki Z dnia robię noc Mirona Białoszewskiego, wydanej w Biurze Literackim 4 kwietnia 2022.

WIĘCEJ

Koryto dzikiej rzeki

wywiady / O KSIĄŻCE Jakub Pszoniak Przemysław Suchanecki

Rozmowa Przemysława Suchaneckiego z Kubą Pszoniakiem, towarzysząca premierze książki Mirona Białoszewskiego Z dnia robię noc, wydanej w Biurze Literackim 4 kwietnia 2022.

WIĘCEJ

Bo język bywa komunikatem

wywiady / O KSIĄŻCE Jakub Pszoniak Tomasz Bąk

Rozmowa Tomasza Bąka z Jakubem Pszoniakiem, towarzysząca wydaniu książki Chyba na pewno, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 1 kwietnia 2019 roku.

WIĘCEJ

ajnfart

recenzje / KOMENTARZE Jakub Pszoniak

Autorski komentarz Jakuba Pszoniaka do książki Chyba na pewno, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 1 kwietnia 2019 roku.

WIĘCEJ

Chyba na pewno (2)

utwory / zapowiedzi książek Jakub Pszoniak

Fragment zapowiadający książkę Chyba na pewno Jakuba Pszoniaka, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 1 kwietnia 2019 roku.

WIĘCEJ

Chyba na pewno (1)

utwory / zapowiedzi książek Jakub Pszoniak

Fragment zapowiadający książkę Chyba na pewno Jakuba Pszoniaka, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 1 kwietnia 2019 roku.

WIĘCEJ

Wiersz doraźny: Gwatemala

utwory / premiery w sieci Aglaja Janczak Aleksander Trojanowski Antonina Tosiek Jakub Głuszak Jakub Pszoniak Paweł Harlender

Finałowy zestaw „Wierszy doraźnych 2018” autorstwa Jakuba Głuszaka, Pawła Harlendera, Aglai Janczak, Antoniny Małgorzaty Tosiek, Aleksandra Trojanowskiego, Jakuba Pszoniaka.

WIĘCEJ

szkody górnicze

utwory / premiery w sieci Jakub Pszoniak

Premierowy zestaw wierszy Jakuba Pszoniaka. Prezentacja w ramach projektu „Pierwsza książka”.

WIĘCEJ

Mija mi ja

wywiady / O PISANIU Jakub Pszoniak Krzysztof Sztafa

Rozmowa Krzysztofa Sztafy z Jakubem Pszoniakiem. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających almanach Połów. Poetyckie debiuty 2016, który ukaże się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Lux ex Silesia

recenzje / KOMENTARZE Jakub Pszoniak

Autorski komentarz Jakuba Pszoniaka w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających almanach Połów. Poetyckie debiuty 2016, który ukaże się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Oko przyłożone do dziurki, którą najpierw trzeba wydrapać (tylko notatki)

recenzje / ESEJE Karol Maliszewski

Recenzja Karola Maliszewskiego, towarzysząca premierze książki lorem ipsum Jakuba Pszoniaka, wydanej w Biurze Literackim 24 października 2022 roku.

WIĘCEJ

Przekład wewnętrzny – uwaga wstępna do wierszy Kuby Pszoniaka

recenzje / ESEJE Kacper Bartczak

Komentarz Kacpra Bartczaka do zestawu wierszy Kuby Pszoniaka „Chyba na pewno”. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających almanach Połów. Poetyckie debiuty 2016, który ukaże się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ