
Rozmowy na koniec: odcinek 38 Agata Dyczko
nagrania / transPort Literacki Agata Dyczko Antonina Tosiek Jakub PszoniakTrzydziesty ósmy odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 29.
WięcejRozmowa Jakuba Pszoniaka z Marcinem Sendeckim, towarzysząca premierze książki Marcina Sendeckiego Węgierskie morze, wydanej w Biurze Literackim 28 stycznia 2025 roku.
Jakub Pszoniak: Wiek się zdążył przełamać, z nowego uciekła już prawie ćwiartka i taka niespodzianka – właśnie ukazuje się Węgierskie morze! Wreszcie, bo Węgierskie morze miało być twoją drugą książką. Jest, jeśli dobrze liczę, dwudziestą. Skąd pomysł, by wrócić do tego tytułu?
Marcin Sendecki: Skoro już pojawiły się liczby, wypada zacząć od rachunków. Jeśli dobrze rachuję, Węgierskie morze to książka osiemnasta (wliczając Z wysokości. Parcele, gdzie był spory blok wierszy wcześniej w formie zwartej niepublikowanych, i napisany wspólnie z Marcinem Baranem poemat Koniec wakacji) albo, jeśli dodać do tego wiersze zebrane sprzed ponad dekady i trzy późniejsze wybory, dwudziesta druga.
Pierwotnie miał to być niewielki okolicznościowy wybór dawnych tekstów, ale okazało się, że nie mam dobrego pomysłu, jak go zrobić. Znalazłem tylko ten tytuł, wymyślony i porzucony w latach 90., i uznałem, że zabawnie będzie go wykorzystać i może coś, nie wiem zresztą, co dokładnie, domknąć. Tak więc książeczka składa się z wierszy napisanych od wiosny roku 2020 do dzisiaj, to jest do grudnia 2024. Z jednym wyjątkiem: kawałek pod tytułem „Hamlet i śmierć” napisałem w 2017 i włożyłem do wydanego wtedy tomu „11 przypisów do 22 oraz 33 inne obiekty tekstowe”. Wpadł mi w ręce, kiedy składałem W.m. i przeglądałem różne zapiski, i w wyniku jakiegoś zaćmienia umysłu uznałem, że nie było go w żadnej książce. A kiedy w ostatniej chwili przed drukiem uświadomiłem sobie, jak się sprawy mają, po chwili namysłu postanowiłem nic już nie zmieniać. Ot i cała historia.
Mimo formalnej różnorodności książka jest bardzo spójna. Jaki klucz przyjmowałeś, włączając wiersze w zbiór?
Zebrałem to, co miałem, to i owo dopisałem i wymyśliłem kolejność kawałków. Taka to i robota.
Gdy sięga się po twoje wiersze, nie można mieć wątpliwości, kto jest ich autorem – twój głos jest bardzo silny i charakterystyczny. Wydaje mi się, że w ostatnich książkach twój język stawał się jednak nieco inny, wydawał mi się bardziej przejrzysty. Czytając Węgierskie morze, mam wrażenie, że to książka dawnego Sendeckiego, za którym, przyznaję, trochę tęskniłem. Sendeckiego z czasów, kiedy twój język jednych porywał i sprawił, że już na zawsze mieli zostać twoimi czytelnikami, innych zaś pchał do pisania artykułów o hermetyczności poezji. Czy zwrot w stronę tej dykcji był przez ciebie zamierzony?
Kiedy coś się pisze, robi się to w jakiś sposób. Sposoby mogą się mniej czy bardziej różnić. Ale w moim przypadku znaczy to tylko tyle, że jeśli coś publikuję, to zostało to napisane w jedyny możliwy dla mnie sposób w danej chwili. Nie umiem powiedzieć nic więcej.
Ten przywołujący twoje stare książki sposób pisania przypomina też to tym, jak chętnie odnajdywane były w twoich książkach tropy awangardowe. Nie inaczej, zapewne, będzie i teraz. W swoich wierszach równie chętnie sięgasz jednak po literacką tradycję. Korzystałeś też często z klasycznych form. Od samego początku Twoja poezja jest z jednej strony niezwykle współczesna, z drugiej jest „cała z wczoraj”. Jaki jest twój stosunek do awangardy i tego, że bywasz czytany jako jej reprezentant?
Awangarda jest całkiem już leciwą częścią tradycji, z której miło jest czerpać, bo zawiera w sobie mnóstwo pięknych rzeczy. Czasem więc przydaje się sonet (albo pseudo-sonet), czasem, powiedzmy, awangardowy tryb organizacji tekstu. Natomiast awangarda jako pewna formacja czy też propozycja ideowo-estetyczna należy bezpowrotnie do historii, co mnie wcale nie martwi, bo jej niegdysiejsze eksterminacyjne i totalistyczne zapędy wobec myślących i piszących inaczej pachną bardzo nieładnie. Tak czy inaczej, żadnej awangardy już nie ma. Jeśli ktoś przedstawia się jako awangardzista, robi ludzi w balona. Co się, zresztą, często ludziom wybitnie podoba.
Twierdzisz, że „autofikcja się płoży”, ale w twoich książkach istotne są ślady autobiograficzne. Czasem są odsłonięte, często trudniej do nich dotrzeć. Na ile te osobiste ślady w wierszach są, według ciebie, istotne jako pryzmat dla ich głębokiej lektury?
Płoży się, bo widocznie tak rośnie, nie tu nic ocennego. Elementy autobiograficzne muszą być istotne, bo piszę o tym, o czym myślę i czego doświadczam.
Poza doświadczeniem i wynikającym z niego przeżyciem, o którym mówisz, podmiot twoich wierszy jest jeszcze obserwatorem rzeczywistości, choć jest to, mam wrażenia, obserwacja zdystansowana. Podmiot patrzy przez okno, przygląda się ptakom, strzechom, szyldom salonów urody (Studio Urody „Malowana Lala” istnieje naprawdę – sprawdziłem!). Jest to świat realny, materialny, oderwany od jego wirtualnej warstwy, która coraz częściej przejmuje naszą uwagę również w poezji. Nawet zwracając się ku instagramerce, jak mi się wydaje, patrzysz na żywego, prawdziwego człowieka, a nie cyberświat, w którym przebywa i który konstruuje jej tożsamość. Czy to skupienie się na realności w cybernetycznych czasach należy czytać jako rodzaj manifestu?
Nie, w żadnym razie. Ja zresztą tego „prawdziwie wirtualnego świata”, który gdzieś podobno istnieje, w ogóle nie znam, więc o nim nie piszę. A to co znam jest przecież – z punktu widzenia wiersza – równie realne jak świerk albo pancernik.
W Węgierskim morzu wierszami mierzysz się nie tylko z tym, czego doświadczasz i co obserwujesz, ale i z samym wierszem i z pisaniem. Z, idąc za jednym z Twoich wierszy, „uporem, z którym się pisze i uporem, żeby nie pisać”. Ze stawianiem na „parceli ze słów” „kwatery ze słów”. Czy ta kwatera jest miejscem spotkania z czytelnikiem, do którego go zapraszasz, czy przeciwnie – samotnią pozwalającą schować się przed światem?
Kiedy się pisze wiersze, trzeba się z nimi mierzyć, nie da się inaczej. A kwatera jest w istocie wieloznaczna, ale w finalnym wierszu tej książeczki oznacza może przede wszystkim kwaterę cmentarną.
Natomiast skoro wydaje się książkę, to przecież nie po to, żeby się schować przed światem, tylko żeby zaprosić kilkanaście czy kilkadziesiąt osób do jej lektury.
Czy Marcin Sendecki pisze z natury?
Zazwyczaj. Cokolwiek miałoby to tutaj znaczyć.
Urodzony w 1983 r. w Bytomiu. Poeta i grafik, autor książek poetyckich Chyba na pewno (Biuro Literackie 2019), za którą otrzymał Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius, Lorem ipsum (Biuro Literackie 2022) oraz Karnister (Biuro Literackie 2024). Tłumacz tomów Głosy Kateriny Michalicyny (Pogranicze 2022), Oddychaj Oleny Stepanenko (Pogranicze 2023) oraz Tryb Switłany Powalajewej (Pogranicze 2024), autor wyboru wierszy Mirona Białoszewskiego Z dnia robię noc (Biuro Literackie 2022).
Urodził się w 1967 roku w Gdańsku, dorastał w Tomaszowie Lubelskim, mieszka w Warszawie. Jest autorem ponad dwudziestu książek i arkuszy poetyckich, a także współautorem (z Andrzejem Sosnowskim i Bohdanem Zadurą) przekładu Trzech poematów Jamesa Schuylera (Biuro Literackie, 2012). Wspólnie z Marcinem Baranem i Marcinem Świetlickim zredagował dwa zbiory wierszy kryminalnych: Długie pożegnanie. Tribute to Raymond Chandler (Zebra, 1997) i Żegnaj, laleczko. Wiersze noir (EMG, 2010). Opublikował też antologię Pogoda ziemi. Wiersze polskie po 1918 roku (Eurograf, 2010). W ostatnich latach wydał napisany wspólnie z Marcinem Baranem poemat Koniec wakacji (wydawnictwo j, 2019), tom Do stu (WBPiCAK, 2020) oraz wybór wierszy Franciszka Karpińskiego Rdza żelazo zmocuje (PIW, 2021). Jest laureatem Silesiusa za tom Przedmiar robót (BL, 2014) oraz Nagrody „Odry” i Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom W (BL, 2016). W roku 2022 otrzymał nagrodę Silesiusa za „całokształt twórczości”.
Trzydziesty ósmy odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 29.
WięcejTrzydziesty siódmy odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 29.
WięcejTrzydziesty szósty odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 29.
WięcejTrzydziesty piąty odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 29.
WięcejGłos Jakuba Pszoniaka w debacie „Kroniki osobiste”.
WięcejRozmowa Jakuba Skurtysa z Jakubem Pszoniakiem, towarzysząca premierze książki Karnister Jakuba Pszoniaka, wydanej w Biurze Literackim wydanej w Biurze Literackim 28 października 2024 roku.
WięcejTrzydziesty trzeci odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 29.
WięcejTrzydziesty trzeci odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 29.
WięcejDwudziesty ósmy odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.
WięcejCzytanie z książki lorem ipsum z udziałem Jakuba Pszoniaka ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.
WięcejZapis rozmowy z udziałem Julii Fiedorczuk, Jolanty Kowalskiej, Kuby Mikurdy, Marcina Sendeckiego, Andrzeja Sosnowskiego i Bohdana Zadury podczas festiwalu Port Wrocław 2010.
WięcejImpresja Jakuba Pszoniaka na temat poezji Michała Dziedzica, wyróżnionego w ramach projektu „Pracownie otwarte wierszem 2023”.
WięcejImpresja Jakuba Pszoniaka na temat poezji Anny Rosłoniec, wyróżnionej w ramach projektu „Pracownie otwarte wierszem 2023”.
WięcejRozmowa Jakuba Pszoniaka z Aleksandrem Trojanowskim, towarzysząca premierze książki Która godzina, gówniarzu? Juliana Tuwima i Aleksandra Trojanowskiego, która ukaże się w Biurze Literackim 4 września 2023 roku.
WięcejCzytanie z książki Romantyczność. Współczesne ballady i romanse inspirowane twórczością Adama Mickiewicza w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WięcejZapis całego spotkania autorskiego z udziałem Jerzego Jarniewicza, Marcina Sendeckiego i Dariusza Suski podczas Portu Wrocław 2008.
WięcejCzytanie z książki Z dnia robię noc Mirona Białoszewskiego z udziałem Jakuba Pszoniaka w ramach festiwalu TransPort Literacki 27. Muzyka Hubert Zemler.
WięcejÓsmy odcinek z cyklu „Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WięcejAutorski komentarz Jakuba Pszoniaka, towarzyszący premierze książki lorem ipsum, która ukaże się w Biurze Literackim 24 października 2022 roku.
WięcejRozmowa Jakuba Sęczyka z Jakubem Pszoniakiem, towarzysząca premierze książki lorem ipsum Jakuba Pszoniaka, wydanej w Biurze Literackim 31 października 2022 roku.
WięcejFragmenty zapowiadające książkę lorem ipsum Jakuba Pszoniaka, która ukaże się w Biurze Literackim 24 października 2022 roku.
WięcejFragmenty zapowiadające książkę lorem ipsum Jakuba Pszoniaka, która ukaże się w Biurze Literackim 24 października 2022 roku.
WięcejAutorski komentarz Jakuba Pszoniaka, towarzyszący premierze książki Z dnia robię noc Mirona Białoszewskiego, wydanej w Biurze Literackim 4 kwietnia 2022.
WięcejRozmowa Przemysława Suchaneckiego z Kubą Pszoniakiem, towarzysząca premierze książki Mirona Białoszewskiego Z dnia robię noc, wydanej w Biurze Literackim 4 kwietnia 2022.
WięcejOdpowiedzi Jakuba Pszoniaka na pytania Tadeusza Sławka w „Kwestionariuszu 2022”.
WięcejZapis całego spotkania autorskiego z udziałem Urszuli Kozioł, Ryszarda Krynickiego, Bohdana Zadury, Piotra Sommera, Jerzego Jarniewicza, Zbigniewa Macheja, Andrzeja Sosnowskiego, Tadeuszy Pióry, Darka Foksa, Wojciecha Bonowicza, Marcina Sendeckiego, Dariusza Suski, Mariusza Grzebalskiego, Dariusza Sośnickiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik i Jacka Dehnela podczas Portu Wrocław 2007.
WięcejZapis całego spotkania autorskiego z udziałem Jerzego Jarniewicza, Bartłomieja Majzla, Marty Podgórnik, Marcina Sendeckiego i Agnieszki Wolny-Hamkało podczas Portu Wrocław 2006.
WięcejZapis całego spotkania autorskiego poświęconego twórczości Rafała Wojaczka podczas Portu Legnica 2004.
WięcejZapis całego spotkania autorskiego Krystyny Miłobędzkiej i Marcina Sendeckiego podczas Portu Legnica 2004.
WięcejCzytanie z książki Chyba na pewno z udziałem Jakuba Pszoniaka w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.
WięcejSzkic Marcina Sendeckiego opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.
WięcejZapis całego spotkania Marcina Sendeckiego i Dariusza Sośnickiego podczas festiwalu Port Legnica 2002.
WięcejZdobywca II nagrody w III edycji konkursu „Nakręć wiersz”. Zespół w składzie: Zuzanna Głód, Antonina Maj.
WięcejRozmowa Tomasza Bąka z Jakubem Pszoniakiem, towarzysząca wydaniu książki Chyba na pewno, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 1 kwietnia 2019 roku.
WięcejAutorski komentarz Jakuba Pszoniaka do książki Chyba na pewno, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 1 kwietnia 2019 roku.
WięcejFragment zapowiadający książkę Chyba na pewno Jakuba Pszoniaka, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 1 kwietnia 2019 roku.
WięcejFragment zapowiadający książkę Chyba na pewno Jakuba Pszoniaka, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 1 kwietnia 2019 roku.
WięcejAutorski komentarz Marcina Sendeckiego do książki W, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 26 grudnia 2016 roku, a w wersji elektronicznej 3 października 2018 roku. Książka ukazuje się w ramach akcji „Poezja z nagrodami”.
WięcejFinałowy zestaw „Wierszy doraźnych 2018” autorstwa Jakuba Głuszaka, Pawła Harlendera, Aglai Janczak, Antoniny Małgorzaty Tosiek, Aleksandra Trojanowskiego, Jakuba Pszoniaka.
WięcejWiersz z tomu Przedmiar robót, zarejestrowany podczas spotkania „Ambasadorzy Poezji” na festiwalu Port Wrocław 2015.
WięcejOdcinek nowego programu literackiego „Poeci”, w którym Wojciech Bonowicz rozmawia z Marcinem Sendeckim.
WięcejPremierowy zestaw wierszy Jakuba Pszoniaka. Prezentacja w ramach projektu „Pierwsza książka”.
WięcejImpresja Marcina Sendeckiego na temat zestawu wierszy Pogranicza Katarzyny Szwedy, laureatki 12. edycji „Połowu”.
WięcejImpresja Marcina Sendeckiego na temat zestawu wierszy Wtracenie Przemysława Suchaneckiego, laureata 12. edycji „Połowu”.
WięcejSpotkanie autorskie „Tribute to John Ashbery” w ramach festiwalu Stacja Literatura 22.
WięcejImpresja Marcina Sendeckiego na temat zestawu wierszy Prawo lasu Pauliny Pidzik, laureatki 12. edycji „Połowu”.
WięcejMarcin Sendecki odpowiada na pytania w ankiecie dotyczącej książki Przedmiar robót, wydanej w formie elektronicznej w Biurze Literackim 28 marca 2018 roku. Książka ukazuje się w ramach akcji „Poezja z nagrodami”.
WięcejWiersz z książki Farsz, zarejestrowany podczas spotkania „Tadeusz Pióro Marcin Sendecki i Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki” na festiwalu Port Wrocław 2012.
WięcejCzytanie z książki W z udziałem Marcina Sendeckiego i Ola Walickiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 22.
WięcejGłos Jakuba Pszoniaka w debacie „Biurowe książki roku 2017”.
WięcejSpotkanie „Jeden akapit” wokół książki Kochając Henry’ego Greena w przekładzie Andrzeja Sosnowskiego z udziałem Marcina Sendeckiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 22.
WięcejImpresja Marcina Sendeckiego na temat zestawu wierszy Święto ofiarowania Pawła Bienia, laureata 12. edycji „Połowu”.
WięcejGłos Jakuba Pszoniaka w debacie „Zmiana warty”.
WięcejWiersz z książki Farsz, zarejestrowany podczas spotkania „Tadeusz Pióro Marcin Sendecki i Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki” na festiwalu Port Wrocław 2012.
WięcejRozmowa Adama Poprawy z Marcinem Sendeckim, towarzysząca premierze książki W, wydanej w Biurze Literackim w wersji papierowej 27 grudnia 2016 roku, a w wersji elektronicznej 3 lipca 2017 roku.
WięcejWiersz z tomu Z wysokości. Parcele, zarejestrowany podczas spotkania „Drobiazgowa eksplozja” na festiwalu Port Wrocław 2006.
WięcejWiersz z tomu Trap, zarejestrowany podczas spotkania „Cafe Cobro” na festiwalu Port Wrocław 2008.
WięcejZapis spotkania autorskiego „Ambasadorzy Poezji” z Marcinem Sendeckim, Dariuszem Sośnickim i Eugeniuszem Tkaczyszynem-Dyckim w ramach 20. festiwalu literackiego Port Wrocław 2015.
WięcejGłos Marcina Sendeckiego w debacie „Na scenie czy w polu?”.
WięcejWiersz z tomu Przedmiar robót, zarejestrowany podczas spotkania „Ambasadorzy Poezji” na festiwalu Port Wrocław 2015.
WięcejRozmowa Krzysztofa Sztafy z Jakubem Pszoniakiem. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających almanach Połów. Poetyckie debiuty 2016, który ukaże się w Biurze Literackim.
WięcejAutorski komentarz Jakuba Pszoniaka w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających almanach Połów. Poetyckie debiuty 2016, który ukaże się w Biurze Literackim.
WięcejZapis spotkania z laureatami 3. edycji konkursu Komiks wierszem w ramach 20. edycji festiwalu Port Literacki 2015.
WięcejFragment książki W Marcina Sendeckiego, która ukaże się w Biurze Literackim.
WięcejFragment książki W Marcina Sendeckiego, która ukaże się w Biurze Literackim.
WięcejGłos Jakuba Pszoniaka w debacie „Czytam naturalnie”.
WięcejKomentarz Marcina Sendeckiego do motta z książki Lamety, wydanej w Biurze Literackim 16 listopada 2015 roku.
WięcejWiersz z książki Farsz, zarejestrowany podczas spotkania „Tadeusz Pióro Marcin Sendecki i Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki” na festiwalu Port Wrocław 2012.
WięcejRecenzja Marcina Sendeckiego z książki Kochanka Norwida Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, która ukazała się 4 sierpnia 2014 roku na stronie internetowej Instytutu Książki.
WięcejGłos Marcina Sendeckiego w debacie „Z uwagi na tekst”.
WięcejRecenzja Marcina Sendeckiego z książki Do szpiku kości Krzysztof Jaworskiego.
WięcejRecenzja Marcina Sendeckiego z książki Zuch Edmund White’a, która ukazała się na łamach czasopisma „Exlusiv”.
WięcejRecenzja Marcina Sendeckiego z książki Przeludnienie i sztuka Johna Cage’a.
WięcejKomentarze Bohdana Zadury, Marcina Sendeckiego, Bartłomieja Majzla i Tomasza Fijałkowskiego.
WięcejRecenzja Karola Maliszewskiego, towarzysząca premierze książki lorem ipsum Jakuba Pszoniaka, wydanej w Biurze Literackim 24 października 2022 roku.
WięcejKomentarz Kacpra Bartczaka do zestawu wierszy Kuby Pszoniaka „Chyba na pewno”. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających almanach Połów. Poetyckie debiuty 2016, który ukaże się w Biurze Literackim.
WięcejDwugłos Jakuba Nowackiego i Weroniki Janeczko o książce Marcina Sendeckiego W, wydanej w Biurze Literackim w wersji papierowej 27 grudnia 2016 roku, a w wersji elektronicznej 3 lipca 2017 roku.
WięcejEsej Andrzeja Frączystego towarzyszący premierze książki Marcina Sendeckiego Lamety, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 16 listopada 2015 roku.
WięcejEsej Ilony Podleckiej towarzyszący premierze książki Marcina Sendeckiego Lamety, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 16 listopada 2015 roku.
WięcejEsej Paweła Mackiewicza towarzyszący premierze książki Przedmiar robót Marcina Sendeckiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 1 grudnia 2014 roku.
WięcejEsej Natalii Malek towarzyszący premierze książki Przedmiar robót Marcina Sendeckiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 1 grudnia 2014 roku.
WięcejRecenzja Pawła Paszka z książki Błam (1985–2011) Marcina Sendeckiego, która ukazała się w portalu Wywrota.pl.
WięcejRecenzja Pawła Mackiewicza z książki Błam (1985–2011) Marcina Sendeckiego.
WięcejRecenzja Pawła Mackiewicza z książki Pół Marcina Sendeckiego.
WięcejRecenzja Pawła Mackiewicza z książki Farsz Marcina Sendeckiego.
WięcejRecenzja Krzysztofa Siwczyka z książki Farsz Marcin Sendeckiego.
WięcejEsej Michała Domagalskiego towarzyszący premierze książki Farsz Marcina Sendeckiego.
WięcejRecenzja Damiana Kowala z książki Farsz Marcina Sendeckiego.
WięcejRecenzja Pawła Paszka z książki Farsz Marcina Sendeckiego.
WięcejRecenzja Joanny Orskiej z książki Farsz Marcina Sendeckiego.
WięcejRecenzja Marcina Barana z książki Farsz Marcina Sendeckiego.
WięcejKomentarze Anny Kałuży, Grzegorza Jankowicza, Adama Zdrodowskiego, Julii Szychowiak, Kamila Zająca, Bartosza Sadulskiego.
Więcej