książki / POEZJE

Dzieła zebrane, tom 2

Tymoteusz Karpowicz

Fragmenty książki Tymoteusza Karpowicza Dzieła zebrane, tom 2, wydanej w Biurze Literackim 5 lipiec 2012 roku.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Odwrócone światło

kopia artystyczna
KOŁO TAŃCA MIŁOSNEGO
i z miłości zdjęła chustkę z włosów
potem zdjęła włosy poza chustkę
potem co mogło przypominać włosy
potem co niczego już nie przypominało
zachodziła go ze wszystkich stron szyi
potem szyja zachodziła w strony
potem strony zachodziły w szyję
potem stronom było już bez stron
potem szyjom było już bez szyi
była wesoła zrywała się z ciała
potem ciało zrywała z ciała
potem co mogło nie pamiętać ciała
potem co niczego już nie pamiętało
była ciągle taka sama jego
jak nie jego była taka sama
jak nie taka sama była już nie jego
jak nie sama była już nie taka

oryginał

PROSTE Z OBWODU

kalka logiczna

MODUS PONENDO TOLLENS
wciąż wydajesz a nasiębiernie
blask pęciny na pociętym wietrze
lub wciąż bierzesz a wydająco
jego pasma do ust przekrwione
zatem mówisz rzecz bardzo prostą
tylko w uchu na przestrzał zwiniętym

kalka logiczna

ILOCZYN ZBIORÓW
przewiązana w pęcinach różańcem
szatanica w rędzinach ciała
szczodrze grzechem wysłana
a pogórze plewe i niepalne
na nią stosy naniosły boczne
ze zgarnięcia w rozwarcie

kopia artystyczna

TRÓJBRZEŻNA KOŁYSANKA
(kosmogonia)

w nie ustalonym dotąd niebie
waha się promień jego matka
w macierzystej gwieździe sama sobie
ściele brzeg kołysanki sama sobie
ssie pierś sama sobie podtrzymuje język
sama sobie odbiera swój poród sama sobie
zadaje płeć a potarta o nie swoje usta
nie całuje już światła tylko spluwa w oczy
znów samej sobie i zaplątana w pępowinę własną
siekierą brzuch otwiera i siekierą zszywa
mięsną arkę noego wciąż napastowana
przez parzystego samca swe własne ramiona
broni się na odlew swych ud a na prawo
odcina im odwrót na bok a gdy rosną
odjada boczne dzieci i nawarstwia na nie
nawały wietrznej skóry a w tym huraganie
nie ma w co włożyć szyi własnej widać
jak odstaje z miejsca na uścisk jak ściśnięta
przędzie go z wątków rozwarcia jak zgarnia
szczupły zasób wieczności pod doczesny trzewik
syna który na dwubrzeżnym świetle sam sobie
ściele matkę i sam się dogryza swych własnych
zębów za językiem którym wylizuje z łona
swe własne urodziny potem spluwa w także wylizane
z siebie własne źrenice i siekierę z lędźwi
własnych dostaje i płata zastałą krew w miednicy
serca za co przychwycony na własnym kainie
podpala ogień bioder a gdy rośnie
odjada boczną matkę i w nawale siebie
też nie ma komu wtulić swej szyi więc zgarnia
matkę pod sobą lecz nie może trafić do uścisku
obok z dwu stron poruszana do środka kołyska
samozbijająca swe deski i z gwoździ samośpiewająca
naraz trzy kołysanki w różne strony śpiewu

oryginał

ODSTAWANIE CIOSÓW

kalka logiczna

REGUŁA ODRYWANIA
élan vital cwałuje bez portek
na narowistej kobyle rodzaju
jak się rzekło we wszystkie strony
imiennicy swojej i zwierza
niepodobna jeszcze na dobre
dogodzić krzakiem i ogniem
gdzie zalegną w sobie tożsami
a z nadmiaru boków odstaną

kalka logiczna

PRZEKŁADALNOŚĆ
naręcza pępowin
wyrzuca się do kubłów
gdyż susz z pępowiny
jest bez treści pasza się
zaczyna gdzie jedzenie się
kończy widać to na trawie
którą rozrąbują dwa płaskie
ostrza ciał siekane
danie ludzkie odkłada
jedzenie za wargi
gdy na głodzie leży

 

kalka logiczna

METAROTACJE
rozpraszające zgromadzenie zmysłów
kość roznosi do środka a obiegająca
te wszystkie zęby krew usta przywiera
do wirującej poza sobą skóry

kopia artystyczna

WIADOMOŚCI OD OJCA
w imię ojca i syna
wszyscy tu niepiśmienni
a jeśli jak sprawdzisz
co napiszą
bez papieru i bukw

matka zdrowa
niepotrzebnie umarła
mamy kłopoty z obejściem
nie przyjmuje się na nowym

brat ciągle chce tu robić
złote ruble na czarnej rzodkwi
ale jak ją odróżnić
od białej

wuj często wychodzi na drogę
podobno patrzy
w waszą stronę
ale jak to zobaczyć

otóż to z tym widzeniem się
to najgorzej to hukamy
ale też o tym nie słychać

więc przesyłam to przez okazję
nie bardzo wiem jaką
a najlepiej przyjdź i sam zobacz

oryginał

DOBIJANIE SIĘ DO POKRYWY

kalka logiczna

KONIECZNOŚĆ
to potrzeba nawiązania luzów
do wybiegu w szczerych gaciach
całym prostym na pole
zmierzchem barbarzyństwa
reszta wiąże nas dostatecznie

kopia artystyczna

PŁOWA ROZMOWA PO LESIE
(ofladrowana)

kończy się krew
muszę się streszczać
ufaj mi jestem
z twojej niepamięci
dumny po ogonie
i kle wbitym szczerze
aż do mego serca
za marnotrawstwo braci
zadeptanej rui
pochyl swą sierść w stronę
mego stygnącego karku
być może wspólnym grzbietem
ominie nas człowiek
więc możliwie cicho
nie wyjmy słyszę go
ma napady
odwracania
co chwilę
mijania

oryginał

DZIKA KWESTA NA LUDZI

kalka logiczna

ZNAK RÓWNOWAŻNOŚCI
w koronkowych próbkach powietrza
nawias krzyku na oścież
to dwudyszna różnica płuc
prowadzona wzdłuż jednej tchawicy
przepoławia swoją równowagę

 

kopia artystyczna

ODWRÓCONE ŚWIATŁO
kiedy moja łódka dobije do słońca
zaczekam chwilę nie wysiądę z brzegu
popatrzę stąd na wszystkie zachody
światła na jego nazwy i na synonimy
jak wieczny pęd pod górę pot
błyskawiczne ostrogi w oku oszalały
jeździec bez konia batożący zapartą
w cudzym koniu gałąź bzu przedwczesnego rozorany
litością policzek kolczuga rozkazu
w moim narowistym ramieniu lodowata
foka śmierci na tych śniegach chwały
które lepiej przemilczeć jak
przegryziony tunel bratniego gardła
gdzie szczury gniazda wiły z manifestów
moja własna ręka grzebiąca w obcym mózgu
w poszukiwaniu formuły otwartego życia
w zakapturzonych sidłach śmierci szafot na ołtarzu
bóg w battledressach wraz z obroną długo
obcięta ręka pamięci na znaku

to wszystko było przecież moim odwróconym światłem
paliło się gdy gasło i gasło się paląc
ale kiść narodu na sercu sunęła wciąż w górę
krwi za którą ciągle nie widziałem słońca

oryginał

NIBELUNGI W CHLEWIE JAKO PULSARY

kalka logiczna

ZMIENNA INDYWIDUALNA
symbol p jak pole ale w takim wietrze
że predykat może zaledwie utrzymać
godzinę zdanie w ręku w takim
dęciu w składnię o los pytać
kapelusza na głowie trzeba nie mieć w życiu
doprawdy nawet kropki na początku frazy

kalka logiczna

ZMIENNA ZWIĽZANA
często drutem kolczastym i pośrodku globu
wleczona za włosy do kolan była jest
i będzie moją ranną ojczyzną bo mam od niej
buty na apele codzienne kiedy je sznuruję
supłam krew która nie chce uchodzić beze mnie

O AUTORZE

Tymoteusz Karpowicz

Urodzony 15 grudnia 1921 w Zielonej koło Wilna. Poeta, prozaik, dramaturg, tłumacz. Pracował jako asystent na Uniwersytecie Wrocławskim, a także redaktor w pismach: "Nowe Sygnały", "Odra", "Poezja". W 1973 roku wyjechał do USA, potem do RFN i Berlina Zachodniego, w 1978 roku osiadł w Chicago, obejmując katedrę literatury polskiej na uniwersytecie stanu Illinois. Za ostatni tom, Słoje zadrzewne (1999), otrzymał Nagrodę "Odry" oraz nominację do Nagrody Literackiej Nike. Zmarł w Oak Park 29 czerwca 2005.

powiązania

Małe cienie wielkich czarnoksiężników

dzwieki / WYDARZENIA Tymoteusz Karpowicz

Zapis wydarzenia poświęconego książce Małe cienie wielkich czarnoksiężników Tymoteusza Karpowicza podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Odwrócona strefa (2)

utwory / zapowiedzi książek Tadeusz Różewicz Tymoteusz Karpowicz

Fragmenty zapowiadające książkę Odwrócona strefa, która ukaże się w Biurze Literackim 13 grudnia 2021 roku.

WIĘCEJ

Zmyślony człowiek, Credo, Prawdziwe życie bohatera

nagrania / Stacja Literatura Bogusław Kierc Jan Stolarczyk Joanna Orska Joanna Roszak Karol Maliszewski Rafał Wojaczek Tadeusz Różewicz Tymoteusz Karpowicz

Spotkanie wokół książek Zmyślony człowiek Tymoteusza Karpowicza, Credo Tadeusza Różewicza i Prawdziwe życie bohatera Rafała Wojaczka z udziałem Joanny Roszak, Jana Stolarczyka, Bogusława Kierca, Joanny Orskiej i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.

WIĘCEJ

Czym jest poezja?

recenzje / KOMENTARZE Tymoteusz Karpowicz

Komentarz Tymoteusza Karpowicza, przytoczony w związku z wydaniem książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.

WIĘCEJ

Zmyślony człowiek

utwory / zapowiedzi książek Tymoteusz Karpowicz

Fragment zapowiadający książkę Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukaże się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.

WIĘCEJ

O twórczości Krystyny Miłobędzkiej

recenzje / IMPRESJE Tymoteusz Karpowicz

Szkic Tymoteusza Karpowicza opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Każde dzieło sztuki istnieje niejako podwójnie

recenzje / IMPRESJE Tymoteusz Karpowicz

Esej Tymoteusza Karpowicza towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 2.

WIĘCEJ

Śmierć która sercu śpiewa

recenzje / KOMENTARZE Tymoteusz Karpowicz

Fragment szkicu Tymoteusza Karpowicza o poezji Rafała Wojaczka.

WIĘCEJ

Każde dzieło sztuki istnieje niejako podwójnie

recenzje / IMPRESJE Tymoteusz Karpowicz

Esej Tymoteusza Karpowicza towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 2.

WIĘCEJ

Poza drzewa, poza języki

recenzje / IMPRESJE Jacek Gutorow

Esej Jacka Gutorowa towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 2 Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Einstein poezji

recenzje / IMPRESJE Stanisław Srokowski

Esej Stanisława Srokowskiego towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 2 Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Odwrócić odwrócone

recenzje / IMPRESJE Bianka Rolando

Esej Bianki Rolando o książce Odwrócone światło Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Lekcje lasu w poezji Tymoteusza Karpowicza

recenzje / ESEJE Joanna Roszak

Szkic Joanny Roszak towarzyszący wydaniu książki Tymoteusza Karpowicza Zmyślony człowiek, w opracowaniu Joanny Roszak, która ukazała się w Biurze Literackim 24 czerwca 2020 roku.

WIĘCEJ

W błysku tasaka. Komentarz Bogusława Kierca do trzech dramatów Tymoteusza Karpowicza

recenzje / KOMENTARZE Bogusław Kierc

Komentarz Bogusława Kierca do trzech dramatów Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

"Kotwice rzeczowości" w dramatach Tymoteusza Karpowicza

recenzje / IMPRESJE Zbigniew Solski

Esej Zbigniewa Solskiego towarzyszący premierze szóstego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się 24 sierpnia 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

"Rewolucję trzeba robić każdego dnia…"

recenzje / ESEJE Ewelina Godlewska-Byliniak

Tekst Eweliny Godlewskiej-Byliniak towarzyszący premierze we Wrocławskim Teatrze Współczesnym dramatu „Niewidzialny chłopiec”, pochodzącego z szóstego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się 24 sierpnia 2015 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Dramat jako sufler. Przypadek Tymoteusza Karpowicza

recenzje / IMPRESJE Joanna Roszak

Esej Joanny Roszak towarzyszący premierze piatego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 13 kwietnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Aleatoryzm niekontrolowany. Noc jest to tylko wygnanym dniem Tymoteusza Karpowicza

recenzje / KOMENTARZE Jakub Momro

Komentarz Jakuba Momry do dramatu Tymoteusza Karpowicza z piątego tomu Dzieł zebranych, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 13 kwietnia 2015 roku.

WIĘCEJ

Otwarcie ciężkich drzwi. Słowo o czwartym tomie Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza

recenzje / IMPRESJE Bartosz Małczyński

Esej Bartosza Małczyńskiego towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 4 Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Autonomia i metonimia

recenzje / IMPRESJE Jakub Momro

Esej Jakuba Momro towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 3 Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Słowa ogromne niby pierścienie Saturna

recenzje / ESEJE Patrycja Wojkowska

Recenzja Patrycji Wojkowskiej z książki Dzieła zebrane, tom 3 Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Każde dzieło sztuki istnieje niejako podwójnie

recenzje / IMPRESJE Tymoteusz Karpowicz

Esej Tymoteusza Karpowicza towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 2.

WIĘCEJ

Poza drzewa, poza języki

recenzje / IMPRESJE Jacek Gutorow

Esej Jacka Gutorowa towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 2 Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Einstein poezji

recenzje / IMPRESJE Stanisław Srokowski

Esej Stanisława Srokowskiego towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 2 Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Niechęć wobec dźwigów

recenzje / ESEJE Paweł Kozioł

Recenzja Pawła Kozioła z pierwszego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Karpowicz: zarys encyklopedyczny

recenzje / ESEJE Jakub Momro

Recenzja Jakuba Momro z pierwszego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

We wszystkim będę pana słuchał. O pierwszych kontaktach z Tymoteuszem Karpowiczem

recenzje / IMPRESJE Janusz Styczeń

Esej Janusza Stycznia towarzyszący premierze pierwszego tomu Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Interpretacja interpretacji. Konieczność poezji niemożliwej

recenzje / IMPRESJE Joanna Roszak

Esej Joanny Roszak o twórczości Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Odwrócić odwrócone

recenzje / IMPRESJE Bianka Rolando

Esej Bianki Rolando o książce Odwrócone światło Tymoteusza Karpowicza.

WIĘCEJ

Mały cień wielkiego czarnoksiężnika

recenzje / ESEJE Joanna Mueller

Esej Joanny Mueller o Tymoteuszu Karpowiczu.

WIĘCEJ

Jak wszedłem w posiadanie tych tekstów

recenzje / ESEJE Andrzej Falkiewicz

Posłowie Andrzeja Falkiewicza do książki Małe cienie wielkich czarnoksiężników Tymoteusza Karpowicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 23 kwietnia 2007.

WIĘCEJ

O Małych cieniach wielkich czarnoksiężników

recenzje / NOTKI I OPINIE Bogusław Kierc Jacek Gutorow Karol Maliszewski

Komentarze Jacka Gutorowa, Karola Maliszewskiego i Bogusława Kierca.

WIĘCEJ

Apetyt na Karpowicza

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Mirosław Spychalski

Rozmowa Artura Burszty z Mirosławem Spychalskim, towarzysząca premierze książki Mówi Karpowicz, wydanej w Biurze Literackim 11 listopada 2005 roku.

WIĘCEJ