Lekcja Różewicza

Tade­usz Róże­wicz jest w pol­skiej poezji oso­bo­wo­ścią tak sil­ną, że każ­da jego książ­ka – tak­że, jak ta, zło­żo­na z wier­szy już zna­nych – sta­no­wi wyzwa­nie i zada­nie. nauka cho­dze­nia ujaw­nia zna­mien­ny rys tej poezji: prze­nik­nię­tej wdzięcz­no­ścią, spła­ca­ją­cej dłu­gi, nie­ustan­nie wska­zu­ją­cej na innych. „Szu­kam nauczy­cie­la i mistrza” – pisał przed laty poeta – „niech przy­wró­ci mi wzrok słuch i mowę / niech jesz­cze raz nazwie rze­czy i poję­cia”. W tytu­ło­wym wier­szu oma­wia­ne­go tomu sły­chać echo tam­tych słów: „w ostat­nich dwóch latach bio­rę lek­cje / u pasto­ra Die­tri­cha Bon­ho­ef­fe­ra […] zacznij od począt­ku / zacznij jesz­cze raz mówił do mnie / naukę cho­dze­nia / naukę pisa­nia czy­ta­nia / myśle­nia”. Podob­ne gesty znaj­dzie­my rów­nież w innych utwo­rach.

Ze spo­tka­nia z cudzą myślą, z roz­mów z inny­mi rodzą się dwie tro­ski: tro­ska o posta­wę i tro­ska o sło­wo. Sło­wo u Róże­wi­cza słu­ży posta­wie. Jakiej posta­wie? „Nasze poko­le­nie nie wariu­je / do koń­ca / ma oczy otwar­te” – pisze poeta w wier­szu adre­so­wa­nym do Tade­usza Kon­wic­kie­go. Mieć oczy otwar­te, być wier­nym temu, co zoba­czo­ne, doświad­czo­ne. Oto lek­cja mistrzów. Oto lek­cja Róże­wi­cza.