Konceptualizm podwójnie fizyczny
recenzje / ESEJE Joanna OrskaRecenzja Joanny Orskiej, towarzysząca premierze książki Bagaż Jerzego Jarniewicza, wydanej w Biurze Literackim 6 marca 2023 roku.
WięcejRecenzja Joanny Orskiej z arkusza Artykuły pochodzenia zwierzęcego Bartosza Sadulskiego.
Biuro Literackie
Czy wiersze mogą być trendy? Czy istnieje coś takiego jak moda poetycka? Czy pojawiłaby się w miejsce lirycznych tradycji, tendencji, czy też „linii”, dzięki którym można było porządkować przestrzeń poetyckiej współczesności? Jeżeli odpowiedź na te wszystkie pytania brzmiałaby: „tak”, to muszę powiedzieć, że poezja Bartka Sadulskiego – odpowiednio wylansowana – mogłaby się okazać prawdziwym hitem. Znajdziemy tu bowiem wszystko, co ostatnimi czasy trafia do czytelników – oczywiście tych bardziej wyrafinowanych, niekoniecznie wyczekujących od liryki społecznego zaangażowania. To, co miejskie połączone więc zostało w „Artykułach pochodzenia zwierzęcego” nieuchronnie z tym, co organiczne. A podmiot – wiadomo – bardzo jest dandy w labiryncie ulic, kiedy okazuje się bezradny wobec pływów morza, kwadr księżyca i tajemnic płci. Z tym oczywiście wiąże się miłość, czy też raczej rozrodczość i nieodłączna od niej zapowiedź rozkładu. Nie powinno zabraknąć też odrobiny tak zwanych „kłopotów z językiem”, no i oczywiście soku pomarańczowego.
Gdybym poprzestała na takim myśleniu o debiutanckim arkuszu poetyckim Sadulskiego, byłabym jednak bardzo niesprawiedliwa. Po pierwsze, zlekceważyłabym dojrzały tu już warsztat literacki – świetne wykonanie tego, co w dzisiejszym poetyckim świecie coraz częściej zaczyna być ogrywane niczym jazzowe standardy. Po drugie, nie zauważyłabym przynajmniej paru w tej książeczce wierszy, które być może stanowią krok w kierunku bardziej autorskiego rozumienia poezji – dla mnie przynajmniej są to teksty „Syte dziecko” i „Ćmienie pod kontrolą”. Po trzecie – po prostu wydaje mi się, że Sadulski może okazać się naprawdę świetnym poetą. Chodzi tu nie tylko o kilka przykuwających uwagę fraz, które w książce, w rozmaitych miejscach się odzywają: „(pulsują rzeki i drżą ośnieżone piętra/ jakby przez nas ta recesja krach na giełdach świata)” czy „malowano noc i jej narzędzia: puste ulice/ i morza jak ropa pochodzące z wnętrza”. Jest u Sadulskiego także trudna do prześlepienia liryczna wrażliwość, która powoduje, że jakkolwiek często mamy w jego wierszach do czynienia z wariacjami na motywach poetyckich, które go uwiodły, to jego praca nie polega jedynie na uskutecznianiu ładnych, pełnych inwencji powtórzeń. Dlatego też z ciekawością można oto rozpocząć oczekiwanie na ciąg dalszy Artykułów. Być może zaś przede wszystkim na to, by autor przestał być wobec języków, które kocha, tak grzeczny.
Urodzona w 1973 roku. Krytyk i historyk literatury. Recenzje i artykuły publikuje w "Odrze", "Nowych Książkach", "Studium". Autorka książek: Przełom awangardowy w dwudziestowiecznym modernizmie w Polsce, Liryczne narracje. Nowe tendencje w poezji polskiej 1989-2006, Republika poetów. Poetyckość i polityczność w krytycznej praktyce, Performatywy. Składnia/retoryka, gatunki i programy poetyckiego konstruktywizmu oraz wspólnie z Andrzejem Sosnowskim antologii Awangarda jest rewolucyjna albo nie ma jej wcale. Jest pracownikiem naukowym w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Mieszka we Wrocławiu.
Recenzja Joanny Orskiej, towarzysząca premierze książki Bagaż Jerzego Jarniewicza, wydanej w Biurze Literackim 6 marca 2023 roku.
Więcej
Spotkanie wokół książek Bojownicy bez broni Mortena Nielsena, Przełykanie włosa Jána Ondruša i Pernambuco Ivana Wernischa z udziałem Bogusławy Sochańskiej, Zbigniewa Macheja, Leszka Engelkinga, Karola Maliszewskiego i Joanny Orskiej w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
Więcej
Spotkanie wokół książek Zmyślony człowiek Tymoteusza Karpowicza, Credo Tadeusza Różewicza i Prawdziwe życie bohatera Rafała Wojaczka z udziałem Joanny Roszak, Jana Stolarczyka, Bogusława Kierca, Joanny Orskiej i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Biurowe książki 2020 roku”.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej towarzysząca premierze książki Agaty Jabłońskiej dla moich dziewczyn, wydanej w Biurze Literackim 8 marca 2021 roku.
Więcej
Spotkanie wokół książek Wyspa na Księżycu Williama Blake’a, świnia jest najlepszym pływakiem Mirjoluba Todorovicia, Kielich upojenia Otona Župančiča oraz Skóra byka Salvadora Espriu z udziałem Tadeusza Sławka, Jakub Kornhauser, Miłosza Biedrzyckiego, Filipa Łobodzińskiego, Joanny Orskiej i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Nowe języki poezji”.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej, towarzysząca wydaniu książki Konrada Góry Wojna (pieśni lisów), która ukazała się w Biurze Literackim 19 października 2020 roku.
Więcej
Spotkanie wokół książki Mordercze ballady Marty Podgórnik z udziałem Marty Podgórnik, Joanny Orskiej i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.
Więcej
Spotkanie z udziałem Anny Kałuży, Karola Maliszewskiego, Joanny Mueller, Joanny Orskiej oraz Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej, towarzysząca wydaniu książki Miroljuba Todorovicia świnia jest najlepszym pływakiem, w tłumaczeniu Kingi Siewior i Jakuba Kornhausera, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 23 marca 2020 roku.
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Biurowe książki 2019 roku”.
Więcej
Rozmowa Joanny Orskiej z Jerzym Jarniewiczem, opublikowana w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej książki Kalendarz majów Konrada Góry, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 14 maja 2019 roku.
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Poetycka książka trzydziestolecia”.
Więcej
O twórczości Andrzeja Sosnowskiego wypowiadają się Wojciech Bonowicz, Jacek Gutorow, Anna Kałuża, Joanna Orska, Piotr Śliwiński, Kamil Zając.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej, towarzysząca premierze antologii Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, wydanej w Biurze Literackim 20 września 2016 roku, a w wersji elektronicznej 18 grudnia 2017 roku.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej z książki W Marcina Sendeckiego, wydanej w Biurze Literackim w wersji papierowej 27 grudnia 2016 roku, a w wersji elektronicznej 3 lipca 2017 roku.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej towarzysząca premierze książki Dom ran Andrzeja Sosnowskiego, która ukazała się w Biurze Literackim 9 lutego 2015 roku.
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Formy zaangażowania”, towarzyszącej premierze antologii Zebrało się śliny, która ukaże się w Biurze Literackim.
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Nowy (polski) głos w Europie”
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Powiadacie, że chcecie rewolucji”.
Więcej
Szkic Joanny Orskiej towarzyszący premierze książki Rytmy jesienne Jacka Łukasiewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej z książki Farsz Marcina Sendeckiego.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej z książki Rezydencja surykatek Marty Podgórnik.
Więcej
Esej Joanny Orskiej poświęcony książkom Stratygrafie Joanny Mueller i Bumerang Anny Kałuży.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej z książki Dni i noce Piotra Sommera.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej z książki Niepiosenki Mariusza Grzebalskiego.
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Dożynki 2008”.
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Barbarzyńcy czy nie? Dwadzieścia lat po ‘przełomie’ ”.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej z książki Studium temperamentu Ronalda Firbanka.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej z książki Tlen Julii Fiedroczuk.
Więcej
Głos Joanny Orskiej w debacie „Książka 2008”.
Więcej
Recenzja Joanny Orskiej z książki Słynne i świetne Mariusza Grzebalskiego.
Więcej
Autorski komentarz Bartosza Sadulskiego do wiersza z książki Artykuły pochodzenia zwierzęcego.
Więcej
Recenzja Przemysława Witkowskiego z książki Artykuły pochodzenia zwierzęcego Bartosza Sadulskiego.
Więcej