recenzje / NOTKI I OPINIE

Czy wiersze mogą być trendy?

Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej z arkusza Artykuły pochodzenia zwierzęcego Bartosza Sadulskiego.

Biuro Literackie

Czy wiersze mogą być trendy? Czy istnieje coś takiego jak moda poetycka? Czy pojawiłaby się w miejsce lirycznych tradycji, tendencji, czy też “linii”, dzięki którym można było porządkować przestrzeń poetyckiej współczesności? Jeżeli odpowiedź na te wszystkie pytania brzmiałaby: “tak”, to muszę powiedzieć, że poezja Bartka Sadulskiego – odpowiednio wylansowana – mogłaby się okazać prawdziwym hitem. Znajdziemy tu bowiem wszystko, co ostatnimi czasy trafia do czytelników – oczywiście tych bardziej wyrafinowanych, niekoniecznie wyczekujących od liryki społecznego zaangażowania. To, co miejskie połączone więc zostało w “Artykułach pochodzenia zwierzęcego” nieuchronnie z tym, co organiczne. A podmiot – wiadomo – bardzo jest dandy w labiryncie ulic, kiedy okazuje się bezradny wobec pływów morza, kwadr księżyca i tajemnic płci. Z tym oczywiście wiąże się miłość, czy też raczej rozrodczość i nieodłączna od niej zapowiedź rozkładu. Nie powinno zabraknąć też odrobiny tak zwanych “kłopotów z językiem”, no i oczywiście soku pomarańczowego.

Gdybym poprzestała na takim myśleniu o debiutanckim arkuszu poetyckim Sadulskiego, byłabym jednak bardzo niesprawiedliwa. Po pierwsze, zlekceważyłabym dojrzały tu już warsztat literacki – świetne wykonanie tego, co w dzisiejszym poetyckim świecie coraz częściej zaczyna być ogrywane niczym jazzowe standardy. Po drugie, nie zauważyłabym przynajmniej paru w tej książeczce wierszy, które być może stanowią krok w kierunku bardziej autorskiego rozumienia poezji – dla mnie przynajmniej są to teksty “Syte dziecko” i “Ćmienie pod kontrolą”. Po trzecie – po prostu wydaje mi się, że Sadulski może okazać się naprawdę świetnym poetą. Chodzi tu nie tylko o kilka przykuwających uwagę fraz, które w książce, w rozmaitych miejscach się odzywają: “(pulsują rzeki i drżą ośnieżone piętra/ jakby przez nas ta recesja krach na giełdach świata)” czy “malowano noc i jej narzędzia: puste ulice/ i morza jak ropa pochodzące z wnętrza”. Jest u Sadulskiego także trudna do prześlepienia liryczna wrażliwość, która powoduje, że jakkolwiek często mamy w jego wierszach do czynienia z wariacjami na motywach poetyckich, które go uwiodły, to jego praca nie polega jedynie na uskutecznianiu ładnych, pełnych inwencji powtórzeń. Dlatego też z ciekawością można oto rozpocząć oczekiwanie na ciąg dalszy Artykułów. Być może zaś przede wszystkim na to, by autor przestał być wobec języków, które kocha, tak grzeczny.

O AUTORZE

Joanna Orska

Urodzona w 1973 roku. Krytyk i historyk literatury. Recenzje i artykuły publikuje w "Odrze", "Nowych Książkach", "Studium". Autorka książek: Przełom awangardowy w dwudziestowiecznym modernizmie w Polsce, Liryczne narracje. Nowe tendencje w poezji polskiej 1989-2006, Republika poetów. Poetyckość i polityczność w krytycznej praktyce, Performatywy. Składnia/retoryka, gatunki i programy poetyckiego konstruktywizmu oraz wspólnie z Andrzejem Sosnowskim antologii Awangarda jest rewolucyjna albo nie ma jej wcale. Jest pracownikiem naukowym w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Mieszka we Wrocławiu.

powiązania

Konceptualizm podwójnie fizyczny

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej, towarzysząca premierze książki Bagaż Jerzego Jarniewicza, wydanej w Biurze Literackim 6 marca 2023 roku.

WIĘCEJ

Bojownicy bez broni, Przełykanie włosa i Pernambuco

nagrania / Stacja Literatura Ivan Wernisch Ján Ondruš Joanna Orska Karol Maliszewski Leszek Engelking Morten Nielsen Zbigniew Machej

Spotkanie wokół książek Bojownicy bez broni Mortena Nielsena, Przełykanie włosa Jána Ondruša i Pernambuco Ivana Wernischa z udziałem Bogusławy Sochańskiej, Zbigniewa Macheja, Leszka Engelkinga, Karola Maliszewskiego i Joanny Orskiej w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.

WIĘCEJ

Zmyślony człowiek, Credo, Prawdziwe życie bohatera

nagrania / Stacja Literatura Bogusław Kierc Jan Stolarczyk Joanna Orska Joanna Roszak Karol Maliszewski Rafał Wojaczek Tadeusz Różewicz Tymoteusz Karpowicz

Spotkanie wokół książek Zmyślony człowiek Tymoteusza Karpowicza, Credo Tadeusza Różewicza i Prawdziwe życie bohatera Rafała Wojaczka z udziałem Joanny Roszak, Jana Stolarczyka, Bogusława Kierca, Joanny Orskiej i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.

WIĘCEJ

Instruktaż zwijania ciała

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej towarzysząca premierze książki Agaty Jabłońskiej dla moich dziewczyn, wydanej w Biurze Literackim 8 marca 2021 roku.

WIĘCEJ

Klasyka europejskiej poezji: Blake, Espriu, Todorović, Župančič

nagrania / Stacja Literatura Filip Łobodziński Jakub Kornhauser Jakub Skurtys Joanna Orska Miłosz Biedrzycki Miroljub Todorović Oton Župančič Salvador Espriu Tadeusz Sławek William Blake

Spotkanie wokół książek Wyspa na Księżycu Williama Blake’a, świnia jest najlepszym pływakiem Mirjoluba Todorovicia, Kielich upojenia Otona Župančiča oraz Skóra byka Salvadora Espriu z udziałem Tadeusza Sławka, Jakub Kornhauser, Miłosza Biedrzyckiego, Filipa Łobodzińskiego, Joanny Orskiej i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.

WIĘCEJ

Módl się do zwierząt

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej, towarzysząca wydaniu książki Konrada Góry Wojna (pieśni lisów), która ukazała się w Biurze Literackim 19 października 2020 roku.

WIĘCEJ

Mordercze ballady

nagrania / Stacja Literatura Joanna Orska Karol Maliszewski Marta Podgórnik

Spotkanie wokół książki Mordercze ballady Marty Podgórnik z udziałem Marty Podgórnik, Joanny Orskiej i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.

WIĘCEJ

Poetyckie książki trzydziestolecia

nagrania / Stacja Literatura Anna Kałuża Jakub Skurtys Joanna Mueller Joanna Orska Karol Maliszewski

Spotkanie z udziałem Anny Kałuży, Karola Maliszewskiego, Joanny Mueller, Joanny Orskiej oraz Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.

WIĘCEJ

Co sygnalizuje wąż?

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej, towarzysząca wydaniu książki Miroljuba Todorovicia świnia jest najlepszym pływakiem, w tłumaczeniu Kingi Siewior i Jakuba Kornhausera, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 23 marca 2020 roku.

WIĘCEJ

Makijaż zaczyna się od demakijażu

wywiady / O KSIĄŻCE Jerzy Jarniewicz Joanna Orska

Rozmowa Joanny Orskiej z Jerzym Jarniewiczem, opublikowana w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Poezja może mniej niż serial na Netflixie

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej książki Kalendarz majów Konrada Góry, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 14 maja 2019 roku.

WIĘCEJ

Pozytywki i marienbadki

nagrania / Między wierszami Andrzej Sosnowski Anna Kałuża Jacek Gutorow Joanna Orska Kamil Zając Piotr Śliwiński Wojciech Bonowicz

O twórczości Andrzeja Sosnowskiego wypowiadają się Wojciech Bonowicz, Jacek Gutorow, Anna Kałuża, Joanna Orska, Piotr Śliwiński, Kamil Zając.

WIĘCEJ

O poezji (i krytyce) zaangażowanej

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej, towarzysząca premierze antologii Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, wydanej w Biurze Literackim 20 września 2016 roku, a w wersji elektronicznej 18 grudnia 2017 roku.

WIĘCEJ

Podróż sentymentalna

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej z książki W Marcina Sendeckiego, wydanej w Biurze Literackim w wersji papierowej 27 grudnia 2016 roku, a w wersji elektronicznej 3 lipca 2017 roku.

WIĘCEJ

Maszyny Sosnowskiego

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej towarzysząca premierze książki Dom ran Andrzeja Sosnowskiego, która ukazała się w Biurze Literackim 9 lutego 2015 roku.

WIĘCEJ

O składnię wiersza polskiego

debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Joanna Orska

Głos Joanny Orskiej w debacie „Formy zaangażowania”, towarzyszącej premierze antologii Zebrało się śliny, która ukaże się w Biurze Literackim.

WIĘCEJ

Poeta uczony

recenzje / IMPRESJE Joanna Orska

Szkic Joanny Orskiej towarzyszący premierze książki Rytmy jesienne Jacka Łukasiewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 21 lipca 2014 roku. 

WIĘCEJ

Była sobie raz królewna

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej z książki Farsz Marcina Sendeckiego.

WIĘCEJ

Królowa poezji

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej z książki Rezydencja surykatek Marty Podgórnik.

WIĘCEJ

Próby nowej krytyki

recenzje / IMPRESJE Joanna Orska

Esej Joanny Orskiej poświęcony książkom Stratygrafie Joanny Mueller i Bumerang Anny Kałuży.

WIĘCEJ

Negatywność

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej z książki Niepiosenki Mariusza Grzebalskiego.

WIĘCEJ

Baśń dla znużonych ludzi

recenzje / IMPRESJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej z książki Studium temperamentu Ronalda Firbanka.

WIĘCEJ

Jak może wyglądać we współczesnej poezji rozpowiadanie tajemnic

recenzje / ESEJE Joanna Orska

Recenzja Joanny Orskiej z książki Słynne i świetne Mariusza Grzebalskiego.

WIĘCEJ

implozja

recenzje / KOMENTARZE Bartosz Sadulski

Autorski komentarz Bartosza Sadulskiego do wiersza z książki Artykuły pochodzenia zwierzęcego.

WIĘCEJ

"Wielki piątek w towarzystwie tych który odeszli"

recenzje / ESEJE Przemysław Witkowski

Recenzja Przemysława Witkowskiego z książki Artykuły pochodzenia zwierzęcego Bartosza Sadulskiego.

WIĘCEJ