
Telegrafista i jego meldunki
wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Jacek DehnelRozmowa Artura Burszty z Jackiem Dehnelem, towarzysząca premierze książki Najdziwniejsze, wydanej w Biurze Literackim 28 października 2019 roku.
WIĘCEJAutorski komentarz Jacka Dehnela do wiersza Ph. Glass: Glassworks - 5. Façades, towarzyszący premierze książki Ekran kontrolny, wydanej w Biurze Literackim 19 września 2009 roku.
Maciejowi Woźniakowi
Była siódma trzydzieści i słońce, odbite
od fasady Marriotta, odlanej ze światła,
tworzyło we mgle widmo: pozłoconą płytkę.
Jechaliśmy do Płocka; trzeba było świtem,
bo skasowali kursy (branża nieco siadła),
więc o siódmej trzydzieści, ze słońca odbiciem
jechaliśmy na dworzec. Dwie fasady, widne,
prawdziwa z nieprawdziwą; gdyby mgła opadła
wcześniej, diabli by wzięli pozłoconą płytkę,
lecz stały obie. Kiteź – myślałem – tak, Kiteź,
miasto pod taflą lodu, którą wznosi ta mgła,
mgła i siódma trzydzieści, i słońce odbite;
Jeruzalem Niebieskie, Atlantyda, Cittá
del Sole – dureń. Zwykłe załamanie światła,
stworzone we mgle widmo: pozłocona płytka.
Ale co jest prawdziwsze: czy to, co przeżyte,
czy to, co przeczytane? Sprawa nie jest łatwa.
Na wokandzie o siódmej trzydzieści: odbite
słońce przeciw ulotnej, pozłoconej płytce.
Warszawa, 13 IX 2008
Trudno mi napisać o jednym wierszu, wyjętym z Ekranu kontrolnego, bowiem niemal wszystkie, a może w ogóle wszystkie teksty tego tomu powiązane są z pozostałymi; nie sposób mówić o Bażancie nie mówiąc o Wizjerze, bo oba teksty dotykają tego co to znaczy należeć do gatunku i jakie są implikacje tego, że człowiek jest i zarazem nie jest zwierzęciem; oczywiście, od razu przychodzą w sukurs dwa dość błahe wierszyki Początek maja i KFC oraz położone głębiej w tomie zwierzątko człowiek z tekstu zaczynającego się od “Goła kiść dłoni…”. Ale, równocześnie, Bażant jest bardzo blisko Inskrypcji, a zwierzątko człowiek – Starego człowieka w oknie pałacu. I można to tak ciągnąć we wszystkie strony. Taki w ogóle, jak się zdaje, jest sens składania wierszy w tomiki – często bowiem jakiś problem czy dylemat rozkłada się w rozmaite sceny, wiąże się z kolejnymi obrazami i zdarzeniami, i szerszy sens wynika dopiero z oglądania wszystkich faset.
Ekran kontrolny, podobnie jak wcześniejsze tomy – choć w największym chyba stopniu – jest książką z przeplatającymi się (i łączącymi się w główne węzły) kilkoma wątkami, dotyczącymi spraw najistotniejszych: dzieciństwa, dojrzewania i starzenia się, aż po śmierć, słowem – biologicznej egzystencji zwierzątka człowiek, które od niepamiętnych czasów w kolejnych wcieleniach próbuje aplikować sobie rozmaite środki znieczulające (miłość, sztukę, religię, ceremonie żałobne), z miernym na ogół skutkiem. A boli, bo musi boleć.
W Ekranie kontrolnym sporo jest o projekcjach: o wyświetlaniu cierpienia przez media mówi tytułowy poemat, w cyklu Noc w Elizejskiej Pracowni Internetowej duchy obcują z życiem za pośrednictwem ciekłokrystalicznych monitorów, w pastiszu Larkinowskiego tekstu Posterity zamiast niesympatycznego biografa pojawiają się tumankowaci potomkowie przed jakimś komputerem przeszłości, wozy transmisyjne posyłają z Watykanu w eter umierającego Starego człowieka w oknie pałacu, i tak dalej. Ale najpełniej o ekranowości (czyli zarazem wyświetlaniu i zasłanianiu) mówi chyba tekst Ph. Glass: Glassworks – 5. Façades.
Kawałek życia jest tu prawdziwy: naprawdę jechaliśmy do Płocka rannym autobusem do adresata wiersza i naprawdę widzieliśmy przez okno taksówki jakąś sztuczkę optyczną z mgły i światła: podwojoną, rozzłoconą porannym słońcem fasadę Marriotta: prawdziwą i zwidującą się nieco dalej, jak hologram, w mglistym powietrzu. Ale oczywiście nie ma znaczenia to, czy jest tu jakiś element tak zwanego “prawdziwego życia”, czy zmyślenie; tekst mówi o odbiciu, urojeniu czy fatamorganie jako o metaforze sztuki w ogóle. Oto dostrzeżony nagle, nieoczekiwany element codzienności przegląda się w tym, co mózg zapamiętał o rozmaitych miastach urojonych, miastach-fatamorganach. Ale Niebieskie Jeruzalem, niewidzialny gród Kiteź czy utopia Campanelli to też sztuczne odbicia od jakiejś rzeczywistości, od idei miasta, którą autorzy zbudowali w sobie obcując z istniejącymi miastami. Spór o to, czy prawdziwsza jest sztuka, czy rzeczywistość, dwie zapładniające się nawzajem, przeglądające się w sobie siły, jest oczywiście pozorny, podobnie jak o to, czy prawdziwsze jest światło odbijające się od szyb fasady, czy to nieco dalej, załamane się w kropelkach mgły. Nie widzimy bowiem ani mgły, ani budynku, ani niczego innego, ale jedynie – światło, wyłącznie światło, które ma naturę, chciałoby się powiedzieć (choć to brzydkie słowo, ale niezastępowalne tutaj), metafizyczną. Jak życie, objawiające się nam tyleż w rzeczywistości, co i w sztuce.
Urodzony 1 maja 1980 roku w Gdańsku. Poeta, prozaik, tłumacz. Zajmuje się także malarstwem i rysunkiem. Laureat m.in. Nagrody Fundacji im. Kościelskich (2005), Paszportu "Polityki" (2007), Nagrody Splendor Gedanensis (2008) oraz Nagrody Śląski Wawrzyn Literacki (2009). Nominowany do Nagrody Literackiej Nike w 2009 i w 2010 roku. W 2014 roku nominowany do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej i Nagrody Literackiej m.st. Warszawy za tom Języki obce (2013). Mieszka w Warszawie.
Rozmowa Artura Burszty z Jackiem Dehnelem, towarzysząca premierze książki Najdziwniejsze, wydanej w Biurze Literackim 28 października 2019 roku.
WIĘCEJAutorski komentarz Jacka Dehnela towarzyszący premierze książki Najdziwniejsze, wydanej w Biurze Literackim 28 października 2019 roku.
WIĘCEJRozmowa Anny Adamowicz z Jackiem Dehnelem towarzysząca wydaniu książki Serce Chopina, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 11 czerwca 2018 roku.
WIĘCEJWiersz z książki Rubryki strat i zysków, zarejestrowany podczas spotkania “Justyna Bargielska Jacek Dehnel i Dariusz Suska” na festiwalu Port Wrocław 2012.
WIĘCEJSpotkanie “Jeden akapit” wokół książki Zimowe królestwo Philipa Larkina z udziałem tłumacza Jacka Dehnela w ramach festiwalu Stacja Literatura 22.
WIĘCEJRozmowa Radosława Wiśniewskiego z Jackiem Dehnelem.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Serce Chopina Jacka Dehnela, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 11 czerwca 2018 roku.
WIĘCEJRozmowa Joanny Mueller z Jackiem Dehnelem, towarzysząca premierze książki Zimowe królestwo, wydanej w Biurze Literackim 23 stycznia 2017 roku.
WIĘCEJKomentarz Jacka Dehnela do Zimowego królestwa Philipa Larkina, wydanego w Biurze Literackim 23 stycznia 2017 roku.
WIĘCEJWiersz z tomu Języki obce Jacka Dehnela.
WIĘCEJRozmowa Szymona Żuchowskiego z Jackiem Dehnelem, towarzysząca premierze książki Seria w ciemność, wydanej w Biurze Literackim 8 lutego 2016 roku.
WIĘCEJAutorski komentarz Jacka Dehnela w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze książki Seria w ciemność, wydanej w Biurze Literackim 8 lutego 2016 roku.
WIĘCEJZapis spotkania “Nowe sytuacje w Trybie męskim” podczas festiwalu Port Literacki 2014.
WIĘCEJWiersz z tomu Poeci na nowy wiek, zarejestrowany podczas spotkania “Poeci na nowy wiek” na festiwalu Port Wrocław 2010.
WIĘCEJJacek Dehnel czyta wiersz z tomu Brzytwa okamgnienia. Fragment spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” z festiwalu Port Wrocław 2007.
WIĘCEJJacek Dehnel czyta wiersz z tomu Brzytwa okamgnienia. Fragment spotkania “Kochankowie na otwartym morzu” z festiwalu Port Wrocław 2007.
WIĘCEJAutorski komentarz Jacka Dehnela do wiersza Odkopanie posągu Antinousa w Delfach, 1894 towarzyszący premierze książki Języki obce, wydanej w Biurze Literackim 3 października 2013 roku.
WIĘCEJZ Jackiem Dehnelem o książce Języki obce rozmawia Maciej Woźniak.
WIĘCEJKomentarz Jacka Dehnela do wiersza Na wydobycie pancernika “Gneisenau” Jarosława Iwaszkiewicza, towarzyszący premierze książki Wielkie, pobrudzone, zachwycone zwierzę, wydanej w Biurze Literackim 14 lutego 2013 roku.
WIĘCEJGłos Jacka Dehnela w debacie “Kto w Odsieczy”.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Winiarskiego z Jackiem Dehnelem i Jerzym Jarniewiczem o książce Zebrane Philipa Larkina, wydanej nakładem Biura Literackiego.
WIĘCEJRozmowa Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego z Edmundem White’em o książce Hotel de Dream, wydanej nakładem Biura Literackiego.
WIĘCEJAutorski komentarz Jacka Dehnela do wiersza „Kindertotenlieder”, towarzyszący premierze książki Rubryki strat i zysków, wydanej w Biurze Literackim 13 października 2011 roku.
WIĘCEJZ Jackiem Dehnelem o książce Rubryki strat i zysków rozmawia Joanna Mueller.
WIĘCEJRozmowa Romana Honeta z Jackiem Dehnelem, towarzysząca premierze antologii Poeci na nowy wiek, wydane w Biurze Literackim w 2010 roku.
WIĘCEJZ Jackiem Dehnelem o książce Ekran kontrolny rozmawia Kuba Mikurda.
WIĘCEJElżbieta Martysz i Przemysław Witkowski spierają się o nową książkę Jacka Dehnela Ekran kontrolny.
WIĘCEJKomentarz Jacka Dehnela do utworu Come to me Kārlisa Vērdiņša, towarzyszący premierze książki Niosłem ci kanapeczkę, wydanej w Biurze Literackim 3 sierpnia 2009 roku.
WIĘCEJKārlis Vērdiņš, autor wydanej w Biurze Literackim 3 sierpnia 2009 roku książki Niosłem ci kanapeczkę, w rozmowie z Jackiem Dehnelem.
WIĘCEJRecenzja Jacka Dehnela towarzysząca premierze książki Ronalda Firbanka Studium temperamentu, wydanej w Biurze Literackim 23 lutego 2009 roku.
WIĘCEJGłos Jacka Dehnela w debacie “Książka 2008”.
WIĘCEJKomentarz Jacka Dehnela do dwóch wierszy Philipa Larkina, towarzyszący premierze książki Zebrane, wydanej w Biurze Literackim 21 lipca 2008 roku.
WIĘCEJRozmowa Grzegorza Czekańskiego z Jackiem Dehnelem, tłumaczem wydanej przez Biuro Literackie książki Philipa Larkina Zebrane.
WIĘCEJKomentarze Anny Podczaszy, Jacka Dehnela, Tobiasza Melanowskiego, Pawła Sarny oraz Jakuba Winiarskiego, towarzyszące premierze książki Bogusława Kierca Cło, wydanej w Biurze Literackim 16 czerwca 2008 roku.
WIĘCEJRozmowa Anny Krzywani z Jackiem Dehnelem, towarzysząca wydaniu w Biurze Literackim książki Philipa Larkina Zabrane.
WIĘCEJZ Jackiem Dehnelem, tłumaczem poezji Philipa Larkina z wydanej w Biurze Literackim książki Zebrane, rozmawia Kuba Mikurda.
WIĘCEJZ Jackiem Dehnelem o książce Ekran kontrolny rozmawia Kuba Mikurda.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Winiarskiego towarzysząca premierze książki Jacka Dehnela Ekran kontrolny, wydanej w Biurze Literackim 19 października 2009 roku.
WIĘCEJElżbieta Martysz i Przemysław Witkowski spierają się o nową książkę Jacka Dehnela Ekran kontrolny.
WIĘCEJRecenzja Marcina Sierszyńskiego towarzysząca premierze książki Ekran kontrolny Jacka Dehnela, wydanej w Biurze Literackim 19 października 2009 roku.
WIĘCEJRecenzja Marcina Orlińskiego towarzyszące premierze książki Jacka Dehnela Ekran kontrolny, wydaje w Biurze Literackim 19 października 2009 roku.
WIĘCEJRecenzja Elizy Kąckiej towarzysząca premierze książki Jacka Dehnela Najdziwniejsze, wydanej w Biurze Literackim 28 października 2019 roku.
WIĘCEJRecenzja Judyty Gulczyńskiej towarzysząca premierze książki Jacka Dehnela Seria w ciemność, która ukazała się w Biurze Literackim 8 lutego 2016 roku.
WIĘCEJRecenzja Dominiki Ciechanowicz z książki Języki obce Jacka Dehnela.
WIĘCEJRecenzja Grzegorza Tomickiego z książki Rubryki strat i zysków Jacka Dehnela.
WIĘCEJRecenzja Sylwii Sekret z książki Języki obce Jacka Dehnela, która ukazała się na stronie Lubimyczytać.pl.
WIĘCEJRecenzja Aleksandry Reimann z książki Języki obce Jacka Dehnela, która ukazała się w styczniu 2014 roku w „Nowych Książkach”.
WIĘCEJRecenzja Przemysława Koniuszego z książki Języki obce Jacka Dehnela.
WIĘCEJEsej Janusza Drzewuckiego towarzyszący premierze książki Języki obce Jacka Dehnela.
WIĘCEJRecenzja Marcina Sierszyńskiego towarzysząca premierze książki Rubryki strat i zysków Jacka Dehnela, wydanej w Biurze Literackim 13 października 2011 roku.
WIĘCEJRecenzja Pawła Kozioła towarzysząca premierze książki Rubryki strat i zysków Jacka Dehnela, wydanej w Biurze Literackim 13 października 2011 roku.
WIĘCEJLaudacja Romana Honeta, prowadzącego projekt Poeci na nowy wiek.
WIĘCEJRecenzja Artura Nowaczewskiego z książki Żywoty równoległe Jacka Dehnela.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Winiarskiego towarzysząca premierze książki Jacka Dehnela Ekran kontrolny, wydanej w Biurze Literackim 19 października 2009 roku.
WIĘCEJRecenzja Marcina Sierszyńskiego towarzysząca premierze książki Ekran kontrolny Jacka Dehnela, wydanej w Biurze Literackim 19 października 2009 roku.
WIĘCEJRecenzja Marcina Orlińskiego towarzyszące premierze książki Jacka Dehnela Ekran kontrolny, wydaje w Biurze Literackim 19 października 2009 roku.
WIĘCEJRecenzja Karola Maliszewskiego z książki Brzytwa Ockhama Jacka Dehnela
WIĘCEJKomentarze Kuby Mikurdy, Karola Maliszewskiego, Julii Fiedorczuk, Jakuba Winarskiego i Darka Pado.
WIĘCEJNie ma potrzeby po raz kolejny powtarzać, że pisze poezję klasycyzującą lub neoklasycyzującą. Nie w tym zawiera się, jak sądzę, atrakcyjność i nośność jego propozycji…
WIĘCEJ