recenzje / ESEJE

Preppering na mikrokryzys

Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Ewy Tondys-Kohmann, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Zaczyna się niewinnie. Od chłopackich eksploracji na dzielni, tropienia przygód wyrywających z rutyny, podnoszących poziom adrenaliny, karmiących głód doświadczeń, zwłaszcza bycia na granicy. Inicjacja w dorosłość i poszukiwanie męskości – jednocześnie ekscytujące i bolesne.

Przychodzi jednak moment, kiedy nastoletnie wygłupy zmieniają się w poważne przygotowania na koniec świata. Zabawa w survival staje się dla dojrzałego już faceta sztuką przetrwania. Bycie preppersem to już nie tyle młodzieńcza fascynacja czy pasja, ile styl życia, któremu trzeba podporządkować każdy aspekt codzienności, nawet relacje z najbliższymi.

Ewa Tondys-Kohmann napisała powieść o niezwykle aktualnym i wielowymiarowym zjawisku prepperingu z perspektywy mikrokryzysów pary ‒ Jacentego i Idy, którzy próbują utrzymać kontrolę nad własnym życiem. Autorkę interesuje to, w jaki sposób kryzys otaczającej rzeczywistości splata się z indywidualnym kryzysem psychicznym; gdzie przebiega granica pomiędzy fascynacją a obsesją. Ale w Nie nazywajmy tego po imieniu istotna jest także ewolucja i mechanika relacji między mężczyzną ogarniętym paranoicznym poczuciem nadciągającego końca a kobietą usiłującą utrzymywać w pionie kondycję partnera, spajać wspólną egzystencję i balansować pomiędzy własnymi zapaściami.

Rozpisana na dwa głosy narracja Ewy Tondys-Kohmann absorbuje nie mniej niż przygotowania preppersów do kataklizmu. Wartkie retrospekcje autorka wykorzystuje do zbudowania rysopisu bohatera i etapów rozwijania jego strategii przetrwania w pozornie stabilnym świecie (zewnętrznym i wewnętrznym). W portretowaniu postaci posługuje się kontrastem. Za pomocą sensualnej frazy i afektywnej introspekcji odsłania postać bohaterki, która zdaje się porwana w tango ze śmiercią. W tle autorka szkicuje urban legend, wywołując somatyczne skojarzenia miejskiej tkanki z mięsnością trupa. W takiej przestrzeni Jacenty i Ida próbują poprzez (hiper)racjonalne myślenie i kontrolowanie chaosu uspokajać ciągły niepokój, wyciszać lęki, znajdować poczucie sprawczości i celowości funkcjonowania w świecie. Ale w tej nieoczywistej opowieści nie znajdziemy jasnej diagnozy, co tak naprawdę w tym (o)błędnym kole jest przyczyną, a co skutkiem.

Prywatne katastrofy, potencjalne zagrożenie, kryzys klimatyczny, ekonomiczny, polityczny czy złudne poczucie bezpieczeństwa w nowoczesnej rzeczywistości to tematy na czasie, ale źródłem i celem tej prozy bynajmniej nie jest koniunktura obliczona na łatwy sukces. Opowieść Ewy Tondys-Kohmann – mimo klasycznej formy i porywającego języka z elementami określonej stylizacji (kto zgadnie, kto?) – wymyka się gatunkowym szufladkom i schematycznym interpretacjom. Świadczy o tym chociażby sugestywnie budowany nastrój wyczekiwania i planowania, który doprowadza do kresu bohaterów, a u czytelniczek/ków pozostawia nieznośny dysonans i rozedrganie.

O AUTORZE

Aleksandra Grzemska

Doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, krytyczka literacka, redaktorka i edytorka. Adiunkt w Instytucie Literatury i Nowych Mediów Uniwersytetu Szczecińskiego; absolwentka edytorstwa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autorka monografii Matki i córki. Relacje rodzinne i artystyczne w autobiografiach kobiet po 1989 roku (Toruń 2020), wydanej w serii Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Współredaktorka monografii Polityki relacji w literaturze kobiet po 1945 roku (Szczecin 2017) i Po Czarnobylu: miejsce katastrofy w dyskursie współczesnej humanistyki (Kraków 2017). Sekretarz czasopisma naukowego „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media”. W 2024 roku w wydawnictwie Routledge ukaże się jej monografia Family and Artistic Relations in Polish Women’s Autobiographical Literature w serii: Routledge Auto/Biography Studies. Oprócz pracy naukowej prowadzi zajęcia i warsztaty redakcyjne na Studiach Pisarskich Uniwersytetu Szczecińskiego oraz redaguje prozę.

powiązania

Dojrzeć międzygatunkowy transfer

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Agaty Dyczko, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

W domach z betonu nie ma wolnych relacji

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Łukasza Wojtyski, laureata projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Ustanawianie umiejscowienia

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Recenzja Aleksandry Grzemskiej, towarzysząca premierze książki Obce stany Katarzyny Jakubiak, wydanej w Biurze Literackim 13 czerwca 2022 roku.

WIĘCEJ

Czytanie z symptomów

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Grzemska Elżbieta Łapczyńska

Rozmowa Aleksandry Grzemskiej z Elżbietą Łapczyńską, towarzysząca wydaniu książki Elżbiety Łapczyńskiej Bestiariusz nowohucki, która ukazała się w Biurze Literackim 21 grudnia 2020 roku.

WIĘCEJ

Kto za tym stoi

nagrania / Stacja Literatura Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Spotkanie z organizatorami festiwalu Stacja Literatura 23, w którym udział wzięli Damian Banasz, Artur Burszta, Mateusz Grzegorzewski, Aleksandra Grzemska, Polina Justowa, Dawid Mateusz, Mina, Joanna Mueller, Aleksandra Olszewska, Tomasz Piechnik, Juliusz Pielichowski, Magdalena Rigamonti i Maksymilian Rigamonti.

WIĘCEJ

O tym, jak „zadziała się” wspólnota

wywiady / O PISANIU Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Dyskusja redakcji Biura Literackiego z udziałem: Aleksandry Grzemskiej, Dawida Mateusza, Joanny Mueller, Aleksandry Olszewskiej, Juliusza Pielichowskiego i Artura Burszty na temat festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Spalić się w wierszu

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Grzemska Tomasz Pułka

Tomasz Pułka odpowiada na pytania Aleksandry Grzemskiej.

WIĘCEJ

Opowieść sprzed roku zerowego

recenzje / IMPRESJE Aleksandra Grzemska

Recenzja Aleksandry Grzemskiej towarzysząca premierze Książki o Unie Faruka Šehicia, wydanej w przekładzie Agnieszki Schreier w Biurze Literackim 21 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

Znaczenia i trzewia

recenzje / IMPRESJE Aleksandra Grzemska

Recenzja Aleksandry Grzemskiej towarzysząca premierze e-booka Katarzyny Jakubiak Nieostre widzenia, wydanego w Biurze Literackim 23 lutego 2016 roku.

WIĘCEJ

Rozmowy na koniec: odcinek 18 Miłosz Fleszar, Jakub Grabiak, Jakub Gutkowski, Joanna Łępicka, Amelia Żywczak

nagrania / TransPort Literacki Amelia Żywczak Antonina Tosiek Jakub Grabiak Jakub Gutkowski Jakub Skurtys Joanna Łępicka Miłosz Fleszar Resina

Osiemnasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Nowe poetyckie i prozatorskie głosy z polski 2023

nagrania / TransPort Literacki Agata Dyczko Amelia Żywczak Ewa Tondys-Kohmann Jakub Grabiak Jakub Gutkowski Joanna Łępicka Karolina Krasny Łukasz Wojtysko Marcin Czerniawski Miłosz Fleszar Resina

Czytanie z książki Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022 z udziałem Marcina Czerniawskiego, Agaty Dyczko, Miłosza Fleszara, Jakuba Grabiaka, Jakuba Gutkowskiego, Karoliny Krasny, Joanny Łępickiej, Ewy Tondys-Kohmann, Łukasza Wojtysk i Ameli Żywczak w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Roz-połów się… Gawęda o debiutach

recenzje / ESEJE Karol Maliszewski

Recenzja Karola Maliszewskiego, towarzysząca premierze książki Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022, wydanej w Biurze Literackim 14 sierpnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Wspólne podwórko

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Byrska Iwona Bassa

Rozmowa Iwony Bassy i Aleksandry Byrskiej, towarzysząca premierze książki Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022, wydanej w Biurze Literackim 14 sierpnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Slalom między obrazami

wywiady / O PISANIU Amelia Żywczak Jakub Grabiak

Rozmowa Jakuba Grabiaka z Amelią Żywczak, laureatką projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Wciąż czcimy pomniki ciemiężycieli, zbieramy się w lasach, by śpiewać do przebranych za bóstwa plantatorów i morderców, posłuszeństwo wobec władzy i silnego wrośnięte mamy w grubą od doświadczeń skórę

wywiady / O PISANIU Agata Dyczko Łukasz Wojtysko

Rozmowa Łukasza Wojtyski z Agatą Dyczko, laureatką projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

(O)patrzenie

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Amelii Żywczak, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „praga”

recenzje / KOMENTARZE Amelia Żywczak

Autorska impresja Amelii Żywczak, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Dojrzeć międzygatunkowy transfer

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Agaty Dyczko, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego akapitu: Stado

recenzje / KOMENTARZE Agata Dyczko

Autorska impresja Agaty Dyczko, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022 (proza)

utwory / zapowiedzi książek Agata Dyczko Ewa Tondys-Kohmann Karolina Krasny Łukasz Wojtysko Marcin Czerniawski

Fragmenty zapowiadające książkę Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022, która ukaże się w Biurze Literackim 14 sierpnia 2023 roku.

WIĘCEJ

High hopes

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Jakuba Gutkowskiego, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza zawęzić kontekst

recenzje / KOMENTARZE Jakub Gutkowski

Autorski komentarz Jakuba Gutkowskiego, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Nie pisze się w próżni

wywiady / O PISANIU Amelia Żywczak Jakub Gutkowski

Rozmowa Amelii Żywczak z Jakubem Gutkowskim, laureatem projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022 (poezja)

utwory / zapowiedzi książek Amelia Żywczak Jakub Grabiak Jakub Gutkowski Joanna Łępicka Miłosz Fleszar

Fragmenty zapowiadające książkę Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022, która ukaże się w Biurze Literackim 14 sierpnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Maszynka naiwnego bluźnierstwa na podobieństwo Maszyny Pragnącej

wywiady / O KSIĄŻCE Karolina Krasny Marcin Czerniawski

Rozmowa Karoliny Krasny z Marcinem Czerniawskim, laureatem projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Współczesna powieść łotrzykowska: Marcin Czerniawski, Łobuzy

recenzje / IMPRESJE Adam Kaczanowski

Impresja Adama Kaczanowskiego na temat prozy Marcina Czerniawskiego, laureata projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego akapitu: Pochwała flegmatycznego rozumu?

recenzje / KOMENTARZE Marcin Czerniawski

Autorski komentarz Marcina Czerniawskiego, laureata projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Sztuczne (k)raje

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Miłosza Fleszara, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „inferno clubbing”

recenzje / KOMENTARZE Miłosz Fleszar

Autorski komentarz Miłosza Fleszara, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

O zastygniętym czasie, lepiącym się do podniebienia?

wywiady / O PISANIU Jakub Gutkowski Miłosz Fleszar

Rozmowa Jakuba Gutkowskiego z Miłoszem Fleszarem, laureatem projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

W domach z betonu nie ma wolnych relacji

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Łukasza Wojtyski, laureata projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego akapitu: „Alejki z chodnikowych płyt”

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Wojtysko

Autorski komentarz Łukasza Wojtyski, laureata projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Oki to pa

utwory / premiera w sieci z Połowu Łukasz Wojtysko

Premierowa proza Łukasza Wojtyski „Cienka granica” z tomu opowiadań Oki to pa. Prezentacja w ramach projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022.

WIĘCEJ

Piramida Achillesa

wywiady / O PISANIU Ewa Tondys-Kohmann Łukasz Wojtysko

Rozmowa Ewy Tondys-Kohmann z Łukaszem Wojtyską, laureatem projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „City of Zeugma”

recenzje / KOMENTARZE Joanna Łępicka

Autorski komentarz Joanny Łępickiej, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Porzeczka, poziomka, nieczytelny podpis

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Joanny Łępickiej, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Uwertura do posłowia

wywiady / O PISANIU Joanna Łępicka Miłosz Fleszar

Rozmowa Miłosza Fleszara z Joanną Łępicką, laureatką projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Sześćset stron do końca świata

wywiady / O PISANIU Agata Dyczko Ewa Tondys-Kohmann

Rozmowa Agaty Dyczko z Ewą Tondys-Kohmann, laureatką projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego akapitu: „Pętko prawdy”

recenzje / KOMENTARZE Ewa Tondys-Kohmann

Autorski komentarz Ewy Tondys-Kohmann, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Nie nazywajmy tego po imieniu

utwory / premiera w sieci z Połowu Ewa Tondys-Kohmann

Premierowa proza Ewy Tondys-Kohmann Nie nazywajmy tego po imieniu. Prezentacja w ramach projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „[las odszedł na kurzej nodze]”

recenzje / KOMENTARZE Jakub Grabiak

Autorski komentarz Jakuba Grabiaka, laureata 17. edycji Połowu poetyckiego.

WIĘCEJ

Prometeusz i Neron podają sobie dłonie

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Jakuba Grabiaka, laureata 17. edycji Połowu poetyckiego.

WIĘCEJ

Ludzie w strażackich kaskach mają dzisiaj wolne

utwory / premiera w sieci z Połowu Jakub Grabiak

Premierowy zestaw wierszy Jakuba Grabiaka Ludzie w strażackich kaskach mają dzisiaj wolne. Prezentacja w ramach projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ