recenzje / ESEJE

W domach z betonu nie ma wolnych relacji

Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Łukasza Wojtyski, laureata projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Gdy czytam opowiadania Łukasza Wojtyski, dźwięczy mi w uszach parafraza znanej piosenki: w szybkim świecie i w domach z betonu nie ma wolnej miłości. Ale też bliskości, przyjaźni, miejsca i czasu na autorefleksję. Dominują skrajności, bo żyje się i kocha albo intensywnie, albo w rytmie slow, a czasem uprawia się niemożliwą ekwilibrystykę i próbuje pogodzić jedno i drugie. Taka sinusoida to obfite źródło dla całej masy fuck-upów. Wiedzą coś o tym bohaterowie i bohaterki Oki to pa.

Autor jest uważnym obserwatorem i tropicielem wykoślawionych elementów (mikro)światów i ich alternatywnych języków. Fascynują go wszelkie paradoksy, deformacje i porażki, zwłaszcza dotyczące queerowych bohaterów. Postaci z opowiadań co chwilę przekraczają własne i cudze granice emocjonalne, wykraczają poza ramy społeczne, choć niekiedy wcale nie przełamują stereotypów. Ich cechą charakterystyczną jest to, że wpadają w pułapki, które sami na siebie zastawiają, no i oczywiście niczego nie uczą się na swoich błędach.

Wojtysko oddaje te skomplikowane relacje międzyludzkie i relacje z samym/samą sobą bohaterów/bohaterek dzięki pracy w języku. Każde opowiadanie autor konstruuje w odniesieniu do konkretnego socjo- i/lub idiolektu, a dzięki temu udaje mu się uchwycić relację zwrotną między językiem a rzeczywistością (zewnętrzną i tą wewnętrzną). Zaprasza nas do pozornie banalnych miejsc (mieszkanie w centrum miasta, zakład fryzjerski czy pracownia architektoniczna) i konfrontuje nas z (nie)typowym sposobem mówienia przez postaci w rozmowach, smsach, kłótniach czy sytuacjach intymnych, a w ten sposób odwraca porządki, zarówno te estetyczne, jak i moralne.

Opowiadania z Oki to pa są o wielu z nas, próbujących ogarnąć dorosłe życie i budować relacje z innymi, którzy próbują tego samego. Jak wiadomo, udaje się to z sukcesem rzadko, a czasem nigdy. I właśnie przez to lektura tej prozy jest tak elektryzująca.

O AUTORZE

Aleksandra Grzemska

Doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, krytyczka literacka, redaktorka i edytorka. Adiunkt w Instytucie Literatury i Nowych Mediów Uniwersytetu Szczecińskiego; absolwentka edytorstwa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autorka monografii Matki i córki. Relacje rodzinne i artystyczne w autobiografiach kobiet po 1989 roku (Toruń 2020), wydanej w serii Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Współredaktorka monografii Polityki relacji w literaturze kobiet po 1945 roku (Szczecin 2017) i Po Czarnobylu: miejsce katastrofy w dyskursie współczesnej humanistyki (Kraków 2017). Sekretarz czasopisma naukowego „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media”. W 2024 roku w wydawnictwie Routledge ukaże się jej monografia Family and Artistic Relations in Polish Women’s Autobiographical Literature w serii: Routledge Auto/Biography Studies. Oprócz pracy naukowej prowadzi zajęcia i warsztaty redakcyjne na Studiach Pisarskich Uniwersytetu Szczecińskiego oraz redaguje prozę.

powiązania

Dojrzeć międzygatunkowy transfer

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Agaty Dyczko, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Preppering na mikrokryzys

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Ewy Tondys-Kohmann, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Ustanawianie umiejscowienia

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Recenzja Aleksandry Grzemskiej, towarzysząca premierze książki Obce stany Katarzyny Jakubiak, wydanej w Biurze Literackim 13 czerwca 2022 roku.

WIĘCEJ

Czytanie z symptomów

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Grzemska Elżbieta Łapczyńska

Rozmowa Aleksandry Grzemskiej z Elżbietą Łapczyńską, towarzysząca wydaniu książki Elżbiety Łapczyńskiej Bestiariusz nowohucki, która ukazała się w Biurze Literackim 21 grudnia 2020 roku.

WIĘCEJ

Kto za tym stoi

nagrania / Stacja Literatura Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Spotkanie z organizatorami festiwalu Stacja Literatura 23, w którym udział wzięli Damian Banasz, Artur Burszta, Mateusz Grzegorzewski, Aleksandra Grzemska, Polina Justowa, Dawid Mateusz, Mina, Joanna Mueller, Aleksandra Olszewska, Tomasz Piechnik, Juliusz Pielichowski, Magdalena Rigamonti i Maksymilian Rigamonti.

WIĘCEJ

O tym, jak „zadziała się” wspólnota

wywiady / O PISANIU Aleksandra Grzemska Aleksandra Olszewska Artur Burszta Dawid Mateusz Joanna Mueller Juliusz Pielichowski

Dyskusja redakcji Biura Literackiego z udziałem: Aleksandry Grzemskiej, Dawida Mateusza, Joanny Mueller, Aleksandry Olszewskiej, Juliusza Pielichowskiego i Artura Burszty na temat festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Spalić się w wierszu

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Grzemska Tomasz Pułka

Tomasz Pułka odpowiada na pytania Aleksandry Grzemskiej.

WIĘCEJ

Opowieść sprzed roku zerowego

recenzje / IMPRESJE Aleksandra Grzemska

Recenzja Aleksandry Grzemskiej towarzysząca premierze Książki o Unie Faruka Šehicia, wydanej w przekładzie Agnieszki Schreier w Biurze Literackim 21 marca 2016 roku.

WIĘCEJ

Znaczenia i trzewia

recenzje / IMPRESJE Aleksandra Grzemska

Recenzja Aleksandry Grzemskiej towarzysząca premierze e-booka Katarzyny Jakubiak Nieostre widzenia, wydanego w Biurze Literackim 23 lutego 2016 roku.

WIĘCEJ

Rozmowy na koniec: odcinek 18 Miłosz Fleszar, Jakub Grabiak, Jakub Gutkowski, Joanna Łępicka, Amelia Żywczak

nagrania / TransPort Literacki Amelia Żywczak Antonina Tosiek Jakub Grabiak Jakub Gutkowski Jakub Skurtys Joanna Łępicka Miłosz Fleszar Resina

Osiemnasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Nowe poetyckie i prozatorskie głosy z polski 2023

nagrania / TransPort Literacki Agata Dyczko Amelia Żywczak Ewa Tondys-Kohmann Jakub Grabiak Jakub Gutkowski Joanna Łępicka Karolina Krasny Łukasz Wojtysko Marcin Czerniawski Miłosz Fleszar Resina

Czytanie z książki Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022 z udziałem Marcina Czerniawskiego, Agaty Dyczko, Miłosza Fleszara, Jakuba Grabiaka, Jakuba Gutkowskiego, Karoliny Krasny, Joanny Łępickiej, Ewy Tondys-Kohmann, Łukasza Wojtysk i Ameli Żywczak w ramach festiwalu TransPort Literacki 28. Muzyka Resina.

WIĘCEJ

Roz-połów się… Gawęda o debiutach

recenzje / ESEJE Karol Maliszewski

Recenzja Karola Maliszewskiego, towarzysząca premierze książki Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022, wydanej w Biurze Literackim 14 sierpnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Wspólne podwórko

wywiady / O KSIĄŻCE Aleksandra Byrska Iwona Bassa

Rozmowa Iwony Bassy i Aleksandry Byrskiej, towarzysząca premierze książki Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022, wydanej w Biurze Literackim 14 sierpnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Slalom między obrazami

wywiady / O PISANIU Amelia Żywczak Jakub Grabiak

Rozmowa Jakuba Grabiaka z Amelią Żywczak, laureatką projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Wciąż czcimy pomniki ciemiężycieli, zbieramy się w lasach, by śpiewać do przebranych za bóstwa plantatorów i morderców, posłuszeństwo wobec władzy i silnego wrośnięte mamy w grubą od doświadczeń skórę

wywiady / O PISANIU Agata Dyczko Łukasz Wojtysko

Rozmowa Łukasza Wojtyski z Agatą Dyczko, laureatką projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

(O)patrzenie

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Amelii Żywczak, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „praga”

recenzje / KOMENTARZE Amelia Żywczak

Autorska impresja Amelii Żywczak, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Dojrzeć międzygatunkowy transfer

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Agaty Dyczko, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego akapitu: Stado

recenzje / KOMENTARZE Agata Dyczko

Autorska impresja Agaty Dyczko, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022 (proza)

utwory / zapowiedzi książek Agata Dyczko Ewa Tondys-Kohmann Karolina Krasny Łukasz Wojtysko Marcin Czerniawski

Fragmenty zapowiadające książkę Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022, która ukaże się w Biurze Literackim 14 sierpnia 2023 roku.

WIĘCEJ

High hopes

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Jakuba Gutkowskiego, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza zawęzić kontekst

recenzje / KOMENTARZE Jakub Gutkowski

Autorski komentarz Jakuba Gutkowskiego, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Nie pisze się w próżni

wywiady / O PISANIU Amelia Żywczak Jakub Gutkowski

Rozmowa Amelii Żywczak z Jakubem Gutkowskim, laureatem projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022 (poezja)

utwory / zapowiedzi książek Amelia Żywczak Jakub Grabiak Jakub Gutkowski Joanna Łępicka Miłosz Fleszar

Fragmenty zapowiadające książkę Połów. Poetyckie i prozatorskie debiuty 2022, która ukaże się w Biurze Literackim 14 sierpnia 2023 roku.

WIĘCEJ

Maszynka naiwnego bluźnierstwa na podobieństwo Maszyny Pragnącej

wywiady / O KSIĄŻCE Karolina Krasny Marcin Czerniawski

Rozmowa Karoliny Krasny z Marcinem Czerniawskim, laureatem projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Współczesna powieść łotrzykowska: Marcin Czerniawski, Łobuzy

recenzje / IMPRESJE Adam Kaczanowski

Impresja Adama Kaczanowskiego na temat prozy Marcina Czerniawskiego, laureata projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego akapitu: Pochwała flegmatycznego rozumu?

recenzje / KOMENTARZE Marcin Czerniawski

Autorski komentarz Marcina Czerniawskiego, laureata projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Sztuczne (k)raje

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Miłosza Fleszara, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „inferno clubbing”

recenzje / KOMENTARZE Miłosz Fleszar

Autorski komentarz Miłosza Fleszara, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

O zastygniętym czasie, lepiącym się do podniebienia?

wywiady / O PISANIU Jakub Gutkowski Miłosz Fleszar

Rozmowa Jakuba Gutkowskiego z Miłoszem Fleszarem, laureatem projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego akapitu: „Alejki z chodnikowych płyt”

recenzje / KOMENTARZE Łukasz Wojtysko

Autorski komentarz Łukasza Wojtyski, laureata projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Oki to pa

utwory / premiera w sieci z Połowu Łukasz Wojtysko

Premierowa proza Łukasza Wojtyski „Cienka granica” z tomu opowiadań Oki to pa. Prezentacja w ramach projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022.

WIĘCEJ

Piramida Achillesa

wywiady / O PISANIU Ewa Tondys-Kohmann Łukasz Wojtysko

Rozmowa Ewy Tondys-Kohmann z Łukaszem Wojtyską, laureatem projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „City of Zeugma”

recenzje / KOMENTARZE Joanna Łępicka

Autorski komentarz Joanny Łępickiej, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Porzeczka, poziomka, nieczytelny podpis

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Joanny Łępickiej, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Uwertura do posłowia

wywiady / O PISANIU Joanna Łępicka Miłosz Fleszar

Rozmowa Miłosza Fleszara z Joanną Łępicką, laureatką projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Sześćset stron do końca świata

wywiady / O PISANIU Agata Dyczko Ewa Tondys-Kohmann

Rozmowa Agaty Dyczko z Ewą Tondys-Kohmann, laureatką projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego akapitu: „Pętko prawdy”

recenzje / KOMENTARZE Ewa Tondys-Kohmann

Autorski komentarz Ewy Tondys-Kohmann, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Nie nazywajmy tego po imieniu

utwory / premiera w sieci z Połowu Ewa Tondys-Kohmann

Premierowa proza Ewy Tondys-Kohmann Nie nazywajmy tego po imieniu. Prezentacja w ramach projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Preppering na mikrokryzys

recenzje / ESEJE Aleksandra Grzemska

Impresja Aleksandry Grzemskiej na temat prozy Ewy Tondys-Kohmann, laureatki projektu „Połów. Prozatorskie debiuty 2022”.

WIĘCEJ

Historia jednego wiersza: „[las odszedł na kurzej nodze]”

recenzje / KOMENTARZE Jakub Grabiak

Autorski komentarz Jakuba Grabiaka, laureata 17. edycji Połowu poetyckiego.

WIĘCEJ

Prometeusz i Neron podają sobie dłonie

recenzje / ESEJE Jakub Skurtys

Impresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Jakuba Grabiaka, laureata 17. edycji Połowu poetyckiego.

WIĘCEJ

Ludzie w strażackich kaskach mają dzisiaj wolne

utwory / premiera w sieci z Połowu Jakub Grabiak

Premierowy zestaw wierszy Jakuba Grabiaka Ludzie w strażackich kaskach mają dzisiaj wolne. Prezentacja w ramach projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.

WIĘCEJ