W domach z betonu nie ma wolnych relacji

Gdy czytam opowiadania Łukasza Wojtyski, dźwięczy mi w uszach parafraza znanej piosenki: w szybkim świecie i w domach z betonu nie ma wolnej miłości. Ale też bliskości, przyjaźni, miejsca i czasu na autorefleksję. Dominują skrajności, bo żyje się i kocha albo intensywnie, albo w rytmie slow, a czasem uprawia się niemożliwą ekwilibrystykę i próbuje pogodzić jedno i drugie. Taka sinusoida to obfite źródło dla całej masy fuck-upów. Wiedzą coś o tym bohaterowie i bohaterki Oki to pa.

Autor jest uważnym obserwatorem i tropicielem wykoślawionych elementów (mikro)światów i ich alternatywnych języków. Fascynują go wszelkie paradoksy, deformacje i porażki, zwłaszcza dotyczące queerowych bohaterów. Postaci z opowiadań co chwilę przekraczają własne i cudze granice emocjonalne, wykraczają poza ramy społeczne, choć niekiedy wcale nie przełamują stereotypów. Ich cechą charakterystyczną jest to, że wpadają w pułapki, które sami na siebie zastawiają, no i oczywiście niczego nie uczą się na swoich błędach.

Wojtysko oddaje te skomplikowane relacje międzyludzkie i relacje z samym/samą sobą bohaterów/bohaterek dzięki pracy w języku. Każde opowiadanie autor konstruuje w odniesieniu do konkretnego socjo- i/lub idiolektu, a dzięki temu udaje mu się uchwycić relację zwrotną między językiem a rzeczywistością (zewnętrzną i tą wewnętrzną). Zaprasza nas do pozornie banalnych miejsc (mieszkanie w centrum miasta, zakład fryzjerski czy pracownia architektoniczna) i konfrontuje nas z (nie)typowym sposobem mówienia przez postaci w rozmowach, smsach, kłótniach czy sytuacjach intymnych, a w ten sposób odwraca porządki, zarówno te estetyczne, jak i moralne.

Opowiadania z Oki to pa są o wielu z nas, próbujących ogarnąć dorosłe życie i budować relacje z innymi, którzy próbują tego samego. Jak wiadomo, udaje się to z sukcesem rzadko, a czasem nigdy. I właśnie przez to lektura tej prozy jest tak elektryzująca.