Obroty cudów

Na koniec

W żad­nej spra­wie i na żaden temat nie moż­na wypo­wie­dzieć ostat­nie­go sło­wa, któ­re było­by inne niż sło­wo wyję­te z same­go środ­ka i będą­ce zara­zem pierw­szym sło­wem w danej spra­wie. Ostat­nie sło­wo na temat „Miło­ści”, czy też kwe­stii, w przy­pad­ku któ­rych miłość sta­no­wi naj­waż­niej­szy pro­blem, to oczy­wi­ście  s ł o w o  „miłość”. Wsze­la­ko ponie­waż jest to ostat­nie sło­wo, zna­cze­nie wyglą­da z nie­go pod posta­cią czy­sto uczu­cio­we­go zacie­ka­wie­nia czymś, co wyglą­da z jakiejś twa­rzy: sło­wo natych­miast wyja­wia swo­je zna­cze­nie. „Miłość” wypo­wie­dzia­na w for­mie peł­ne­go twier­dze­nia sama się zapo­wia­da. Ogła­sza inne­go, ozna­cza, że inny jest nam abso­lut­nie koniecz­ny do zado­wo­le­nia. Miłość to zasa­da cał­ko­wi­tej wystar­czal­no­ści żywej obec­no­ści uczuć. Okre­śla kogoś lub coś na ich wła­ści­wym miej­scu albo ozna­cza nie­obec­ność kogoś lub cze­goś, bądź też jakiejś wspól­no­ty ist­nie­ją­cych, indy­wi­du­al­nych rze­czy­wi­sto­ści, jako nie­moż­li­wą do znie­sie­nia w zado­wo­le­niu.

Miłość to zatem albo szcze­gól­ne pra­gnie­nie poprze­dza­ją­ce spo­tka­nie z rze­czy­wi­sto­ścią sta­no­wią­cą speł­nie­nie tego pra­gnie­nia, albo bez­po­śred­nie doświad­cze­nie jakiejś rze­czy­wi­sto­ści jako koniecz­ne­go ele­men­tu cało-wystar­czal­no­ści. W sło­wie „miłość” zawie­ra się zaro­dek dyna­mi­ki egzy­sten­cji jako nie­skoń­cze­nie róż­no­rod­nej samo­wy­star­czal­nej cało­ści. Nie może się sobie podo­bać, o ile nie zre­ali­zu­je się cała, wystar­cza­ją­co czy­tel­nie – w kotur­no­wej ter­mi­no­lo­gii inte­lek­tu­al­nej este­ty­ki powie­dzie­li­by­śmy „wystar­cza­ją­co wyra­zi­ście”.

Na począt­ku egzy­sten­cji – to zna­czy nama­cal­ne­go bycia – egzy­sten­cja była, jest,  z a s a d n i c z o  miło­ścią: wszyst­ko będzie, musi być, nie może nie być, w cał­ko­wi­tym wypo­wie­dze­niu tre­ści bycia, dobre. W punk­cie, w któ­rym zosta­je osią­gnię­te cał­ko­wi­cie wystar­cza­ją­ce wypo­wie­dze­nie, kom­plet­ne wyja­wie­nie bycia w języ­ku egzy­sten­cji jest, jest, zawsze i zawsze, miłość w skoń­czo­no­ści: wszyst­ko to, co w egzy­sten­cji jest, pozna­je sie­bie poprzez jed­ność świa­do­mo­ści, któ­ra mówi pod posta­cią czło­wie­ka – pod posta­cią praw­dy.

W histo­rii egzy­sten­cji roi się od nie­po­ro­zu­mień, czę­ścio­wo widocz­nych, czę­ścio­wo nie­wi­docz­nych. Pod­trzy­my­wa­nie nadziei na moż­li­wość spro­sto­wa­nia to histo­ria miło­ści. Kocha­ne jest to, w czym widzi się odbi­cie swo­jej nadziei na cał­ko­wi­te spro­sto­wa­nie. To, w czym dostrze­ga się odbi­cie swo­je­go bólu pły­ną­ce­go ze świa­do­mo­ści, iż spro­sto­wa­nie jest nie­wy­star­cza­ją­ce, jest naj­uko­chań­sze.