recenzje / KOMENTARZE

Na wszelki wypadek

Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

Biuro Literackie kup książkę na poezjem.pl

Wiersz, który teraz Państwu przeczytam, (powstał, napisałem, związany jest, dotyczy, etc. niepotrzebne skreślić)? W wierszu, który teraz chciałbym Państwu przeczytać, chodziło mi głównie o (o to, żeby)?

No, dobrze, od kiedy dowiedziałem się, że w 2001 roku są jeszcze i tacy miłośnicy poezji, którym zbyt skomplikowane, zbyt trudne i w efekcie niezrozumiałe wydają się wiersze księdza Jana Twardowskiego, jestem w stanie założyć, że mój autorski komentarz może się komuś przydać i może pomóc moim wierszom.

(Ale jeśli ktoś nie rozumie wiersza, to czy zrozumie komentarz? Przecież moja poezja jest prościutka, tak prosta, że bardziej już być nie może, jest tak zrozumiała, że czasem aż mi wstyd. Często, kiedy ktoś mnie pyta o mój stosunek do czegoś, o mój pogląd na jakąś sprawę, mam ochotę odesłać go do swojego konkretnego wiersza, który, wydaje mi się, najprecyzyjniej jak można, kwestię wyjaśnia. Dobrze jest mieć przygotowaną odpowiedź, choć pytanie jeszcze nie padło i może nie paść nigdy?).

Jak wiedzą ci z Państwa, którzy choć raz byli na moim wieczorze autorskim, nie zwykłem poprzedzać czytania wierszy opowieścią o tym, kiedy, jak, w jakich okolicznościach powstawały i o co mi w nich chodziło, co poeta chciał nam powiedzieć. Jak zauważyłem, postępuję w tym względzie zupełnie inaczej niż poeci brytyjscy, którzy każdy wiersz poprzedzają związaną z nim, interesującą zazwyczaj, anegdotą i komentarzem.

“Na wszelki wypadek” – czy jest co komentować? Nie, to nie ostrożna skromność dyktuje mi takie zachowanie, na wieczorach szkoda mi czasu na gadanie, interesuje mnie konfrontacja zazwyczaj świeżego poetyckiego towaru z publicznością, więc chcę go nawrzucać jak najwięcej, a pogadać to sobie możemy potem.
Poemat, no, poemacik “Na wszelki wypadek” nie jest pierwszej świeżości, powstał w końcu lat osiemdziesiątych. Formuła “Najlepiej spożyć przed” zabezpiecza producenta, daje mu luz, którego nie ma w sztywnym terminie przydatności do spożycia. Najlepiej było czytać “Na wszelki wypadek” wtedy, kiedy został napisany. Nie dlatego, by to, co w tym wierszu ważne, straciło swą aktualność, ale dlatego, że to, co w nim w pewnym sensie przygodne, straciło swą oczywistość, przestało być oczywistym elementem codziennego doświadczenia. Bardzo dumny byłem z dystychu:

Albowiem słońce wędzonego piklinga przebija się przez chmury

na krótko i bardzo rzadko

i dziś też uważam metaforę w nim zawartą za jakieś odkrycie, ale bez wątpienia obraz ten trafiał bardziej bezpośrednio do przekonania wtedy, gdy wędzony pikling w sklepach był rzadkością. Z mniejszym trudem czytelnik mógł sobie dopowiedzieć, co prócz deszczu przecieka przez stropy Dworca Centralnego, kiedy zapach moczu na tym dworcu był bardziej intensywny niż dzisiaj. Jak się zdaje, stwierdzenie “Kraków się wali” też było wówczas oczywiste. Co do godnych podziwu zmian na kolei, to choć w zasadzie należą one do elementów “przygodnych”, to kto podróżuje pociągami, ten wie, że dalej zmiany te budzą podziw (W lipcu 2001 roku widziałem konduktora oglądającego legitymacje uprawniające do zniżki przez lupę, znalezienie przedziału dla palących w coraz większej ilości pociągów pospiesznych graniczy z cudem, to nie kibice piłkarscy i chuligani (o, co za niespodzianka, to słowo jeszcze istnieje) zdzierają nalepki z papierosem z drzwi przedziałowych i demontują w środku popielniczki, a kwiat studenckiej młodzieży, który uwierzył w wizję zdrowego życia, zatem zmiany na kolei (nie zawsze wprowadzane przez kolejarzy) wciąż zapierają dech w piersiach. “Jakby mało było istniejących podziałów zaczynają nas dzielić na palących i niepalących”. Nie zaczynają, już podzielili.” Albowiem papierosy które palę kupiłem w sklepie filatelistycznym” Palę Carmeny, dziś można je kupić nawet na poczcie, wtedy – pod koniec lat 80. papierosy w sklepie filatelistycznym, robiącym już, podobnie jak filateliści, bokami, to był szok. Jednak Carmeny dzisiaj to są już inne Cameny – bez białego filtra, bez charakterystycznego aromatu. “Nawet przedmiotom trudno dochować nam wierności”. Przemija postać świata. “Coraz więcej chorób dookoła i umierają matki przyjaciół”. Dlaczego matki, nie ojcowie? Bo dwie sylaby są w tym miejscu lepsze niż trzy, a może i dlatego, że ojciec autora od ładnych paru lat już nie żył i nie było najmniejszego powodu, aby się o niego niepokoić.

“Albowiem nie jestem nieśmiertelny; podobnie jak niektórzy z moich czytelników” – niezły ten początek, nieprawdaż? Zna się swoje miejsce w szeregu, dzieli się odbiorców, z częścią z nich ustanawia się wspólnotę, reszcie nie odbiera się złudzeń, na pewno wynika z tego początku, że autor nie uważa literatury za sposób osiągnięcia nieśmiertelności. Jednak jeśli traktować ten początek poważnie, to być może jest w nim i taka sugestia, że pośród czytelników znajduje się ktoś nieśmiertelny. Jeśli Bóg wszystko widzi, a trudno zakładać, żeby był analfabetą, to czyta i ten wiersz?

“Na wszelki wypadek” jest zbudowany ze zdań, niby zdań, podrzędnie złożonych, z których uwidocznione są tylko zdania poboczne. Zdanie główne, jedno dla tych wszystkich pobocznych, pozostaje w ukryciu. Te poboczne zdania przybierają formę stwierdzeń, każde z tych stwierdzeń jest – lub przynajmniej ma sprawiać takie wrażenie – w oczywisty sposób prawdziwe. Ciąża słonia trwa 24 miesiące.
Jakie jest to zdanie główne? “Czuję się tak, jak się czuję”? Zrozumienie poematu polegać by miało na dopisaniu sobie do niego całkiem bylejakiego zdania? Nie, czytelnik tej zagadki wcale nie musi rozwiązywać. Czytelnik ma się poczuć tak, jak autor wiersza, czy (dla bardziej wymagających) jego podmiot mówiący.

“Słowa są jak pestki słonecznika i nie da się z nich wyłuskać ziarnka po raz drugi o czym wie każdy wróbel” – to jedna z ważnych dla autora rzeczy w tym poemacie. “Chciałbym powiedzieć swej ojczyźnie coś miłego i dzień za dniem nie znajduję stosownego pretekstu” – to raczej w przyjętej tu klasyfikacji rzecz przygodna, ale niestety niewiele wskazuje na to, by miała nie mieć długiego trwania.

Być może, skoro autor uważa, że jego poemat “Noc poetów (Warszawa pisarzy)” bardziej niż o czym innym jest poematem o mechanizmach pamięci i mechanizmach kojarzenia, ma też prawo sądzić, że “Na wszelki wypadek” jest wierszem będącym rozpaczliwą pochwałą (i zarazem dowcipną obroną) zdrowego rozsądku. Co w nim robi Panama? Jeśli ktoś zechce wiedzieć, skąd się wzięła, niechaj zajrzy do wcześniejszego wiersza, w którym ten kraj się pojawia i do późniejszego felietonu. Jeśli kogoś razi określenie “pisarz ze mnie jak z koziej dupy trąba”, to z innego tekstu może się dowiedzieć, że jest to nawiązanie do kwestii ojca autora, który na słowa swej siostry, “Jasiu, ale ty jako uczony” wyprowadzony z równowagi rzucił “Taki ze mnie uczony jak z koziej dupy trąba”. No więc mamy anegdotę. Tylko czy taka anegdota koniecznie – jak łaska boska do zbawienia – potrzebna jest do zrozumienia utworu? Czy rzeczą autora jest mówić, że nie napisałby tego wiersza, gdyby nie czytał parę lat wcześniej “Psalmów” w przekładzie Miłosza? Że może najważniejszy dla autora był w tym wierszu rytm i lekkie podniesienie tonu, odrobinę wyższa dykcja, ale bez koturnu, z bosymi stopami dotykającymi ziemi?


Na wszelki wypadek

Albowiem nie jestem nieśmiertelny; podobnie jak niektórzy z moich czytelników

Albowiem ciąża słonia trwa 24 miesiące

Albowiem chciałbym powiedzieć swej ojczyźnie coś miłego i dzień za dniem nie znajduję stosownego pretekstu

Albowiem przez stropy Dworca Centralnego przecieka nie tylko deszcz

Albowiem na ruchomych schodach, jeśli są czynne, czuję jak mam mało czasu i jak ktoś śmieje się ze mnie

Albowiem każdy kij ma dwa końce choć zakaz fotografowania odsłania tajemnice anonimowych budynków

Albowiem coraz więcej chorób dookoła i umierają matki przyjaciół

Albowiem nawet przedmiotom nie wolno dochować nam wierności

Albowiem słońce wędzonego piklinga przebija się przez chmury na krótko i bardzo rzadko

Albowiem papierosy które palę kupiłem w sklepie filatelistycznym

Albowiem mimo wszystko zbyt łatwo się przywiązuję

Albowiem nie wiem czemu de mortuis nil nisi bene skoro nic nie wskazuje na to że cokolwiek boli umarłych

Albowiem zmiany na kolei są godne podziwu

Albowiem trzeci to drugi jakby B było trzecią literą alfabetu; kto nie wierzy niechaj sobie policzy wagony

Albowiem jakby było mało istniejących podziałów zaczynają nas dzielić na palących i niepalących

Albowiem chciałbym szanować prawo lecz tylko w granicach rozsądku

Albowiem zostało mi dane poczucie śmieszności

Albowiem słyszałem durnia który mówił że zbyt długo tolerowaliśmy durniów a nie chciałbym aby o mnie ktoś tak powiedział

Albowiem Kraków się wali

Albowiem znając swoje możliwości znam swoje ograniczenia

Albowiem słowa są jak pestki słonecznika i nie da się z nich wyłuskać ziarnka po raz drugi o czym wie każdy wróbel

Albowiem pisarz ze mnie jak z koziej dupy trąba czego mówić nie powinienem przekonany że są ode mnie gorsi

Albowiem obiecana kartka z Panamy nie przychodzi od pół roku choć sam coraz częściej nie odpowiadam na listy

Albowiem dobrze mieć przygotowaną odpowiedź choć pytanie jeszcze nie padło i może nie paść nigdy

O AUTORZE

Bohdan Zadura

Ur. w 1945 r. Poeta, prozaik, tłumacz i krytyk literacki. W latach 2004-2020 redaktor naczelny „Twórczości”, od lat pozostaje związany z „Akcentem” i „Literaturą na Świecie”. Laureat licznych polskich i zagranicznych nagród, w tym: Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2011), Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. H. Skoworody (2014) oraz Nagrody im. C.K. Norwida (2015). W Biurze Literackim w latach 2005–2007 ukazały się jego dzieła zebrane, a w kolejnych latach publikował w oficynie następne premierowe książki, w tym w 2020 roku wybór wierszy Sekcja zabójstw. W 2018 r. został uhonorowany Silesiusem za całokształt twórczości.

powiązania

Pospieszny Legnica-Wroclaw

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Jolanta Kowalska Julia Fiedorczuk Kuba Mikurda Marcin Sendecki

Zapis rozmowy z udziałem Julii Fiedorczuk, Jolanty Kowalskiej, Kuby Mikurdy, Marcina Sendeckiego, Andrzeja Sosnowskiego i Bohdana Zadury podczas festiwalu Port Wrocław 2010.

WIĘCEJ

Wszystko gubione

dzwieki / WYDARZENIA Bohdan Zadura Krystyna Miłobędzka Sławomir Elsner

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Sławomira Elsnera, Krystyny Miłobędzkiej i Bohdana Zadury podczas Portu Wrocław 2009.

WIĘCEJ

Fest Ukraine

nagrania / TransPort Literacki Bohdan Zadura Hałyna Kruk Hubert Zemler Ołeksandr Irwaneć Serhij Żadan

Spotkanie z udziałem Ołeksandra Irwanecia, Hałyny Kruk, Serhija Żadana, Bohdana Zadury i Dariusza Buglaskiego w ramach festiwalu TransPort Literacki 27. Muzyka Hubert Zemler.

WIĘCEJ

Piszą, więc żyją

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury towarzyszący premierze książki Piszą, więc żyją. Pierwszych sto dni wojny w tłumaczeniu Bohdana Zadury, wydanej w Biurze Literackim 22 sierpnia 2022 roku.

WIĘCEJ

Z tej mojej bezsilności

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Łukasz Dynowski

Rozmowa Łukasza Dynowskiego z Bohdanem Zadurą, towarzysząca premierze książki Piszą, więc żyją. Pierwszych sto dni wojny w tłumaczeniu Bohdana Zadury, wydanej w Biurze Literackim 29 sierpnia 2022 roku.

WIĘCEJ

Piszą, więc żyją. Pierwszych sto dni wojny

utwory / zapowiedzi książek Andrij Lubka Bohdan Zadura Jurij Andruchowycz Ołeksandr Irwaneć

Fragmenty zapowiadające książkę Piszą, więc żyją. Pierwszych sto dni wojny w tłumaczeniu Bohdana Zadury, która ukaże się w Biurze Literackim 29 sierpnia 2022 roku.

WIĘCEJ

Od Andruchowycza do Żadana

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury, towarzyszący premierze książki 100 wierszy wolnych z Ukrainy, wydanej w Biurze Literackim 2 maja 2022 roku.

WIĘCEJ

Wojna zmienia wszystko…

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Karol Maliszewski

Rozmowa Karola Maliszewskiego z Bohdanem Zadurą, towarzysząca premierze książki 100 wierszy wolnych z Ukrainy, wydanej w Biurze Literackim 2 maja 2022 roku.

WIĘCEJ

100 wierszy wolnych z Ukrainy (2)

utwory / zapowiedzi książek Bohdan Zadura

Fragmenty zapowiadające książkę 100 wierszy wolnych z Ukrainy w tłumaczeniu Bohdana Zadury, która ukaże się w Biurze Literackim 30 maja 2022 roku.

WIĘCEJ

Ktokolwiek, tylko nie ja

utwory / zapowiedzi książek Bohdan Zadura Hałyna Kruk

Fragment zapowiadający książkę Ktokolwiek, tylko nie ja Hałyny Kruk w tłumaczeniu Bohdana Zadury, która ukaże się w Biurze Literackim 23 maja 2022 roku.

WIĘCEJ

100 wierszy wolnych z Ukrainy

utwory / zapowiedzi książek Bohdan Zadura

Fragmenty zapowiadające książkę 100 wierszy wolnych z Ukrainy w tłumaczeniu Bohdana Zadury, która ukaże się w Biurze Literackim 2 maja 2022 roku.

WIĘCEJ

Rozmowy na torach: odcinek 1 Bohdan Zadura

nagrania / Stacja Literatura Antonina Tosiek Bohdan Zadura Jakub Skurtys

Pierwszy odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.

WIĘCEJ

Rozbiórka

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Dariusz Suska Jacek Dehnel Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Piotr Sommer Ryszard Krynicki Tadeusz Pióro Urszula Kozioł Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Urszuli Kozioł, Ryszarda Krynickiego, Bohdana Zadury, Piotra Sommera, Jerzego Jarniewicza, Zbigniewa Macheja, Andrzeja Sosnowskiego, Tadeuszy Pióry, Darka Foksa, Wojciecha Bonowicza, Marcina Sendeckiego, Dariusza Suski, Mariusza Grzebalskiego, Dariusza Sośnickiego, Krzysztofa Siwczyka, Marty Podgórnik i Jacka Dehnela podczas Portu Wrocław 2007.

WIĘCEJ

Książki z Biura: Odcinek 14 Sekcja zabójstw

nagrania / Między wierszami Bohdan Zadura

Czternasty odcinek cyklu Książki z Biura. Nagranie zrealizowano w ramach projektu Kartoteka 25.

WIĘCEJ

Odwiedziny krewnych

dzwieki / WYDARZENIA Andrej Adamowicz Andrej Chadanowicz Bohdan Zadura Wasyl Machno

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Andreja Adamowicza, Andreja Chadanowicza, Wasyla Machny i Bohdana Zadury podczas Portu Wrocław 2006.

WIĘCEJ

Wojna (pieśni lisów), Przepowieść w ścinkach, Gdyby ktoś o mnie pytał, Sekcja zabójstw

nagrania / Stacja Literatura Bohdan Zadura Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Joanna Mueller Karol Maliszewski Konrad Góra Marta Podgórnik

Spotkanie wokół książek Wojna (pieśni lisów), Przepowieść w ścinkach, Gdyby ktoś o mnie pytał i Sekcja zabójstw z udziałem Konrada Góry, Marty Podgórnik, Bohdana Zadury, Joanny Mueller i Karola Maliszewskiego w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.

WIĘCEJ

W zdrowym ciele mały duch

dzwieki / WYDARZENIA Andrej Chadanowicz Bohdan Zadura Jurij Andruchowycz

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Jurija Anruchowycza, Andreja Chadanowicza i Bohdana Zadury podczas Portu Wrocław 2006.

WIĘCEJ

Dobra wiadomość

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury, towarzyszący premierze książki Puste trybuny, która ukazała się w Biurze Literackim 14 czerwca 2021 roku.

WIĘCEJ

Nie uciekam od rzeczywistości, staram się ją widzieć jasno, choć trudno, żeby w zachwyceniu

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Marta Podgórnik

Rozmowa Marty Podgórnik z Bohdanem Zadurą, towarzysząca premierze książki Puste trybuny, która ukazała się w Biurze Literackim 14 czerwca 2021 roku.

WIĘCEJ

Małe muzeum

dzwieki / WYDARZENIA Bohdan Zadura

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Bohdana Zadury podczas Portu Wrocław 2005.

WIĘCEJ

Puste trybuny

utwory / zapowiedzi książek Bohdan Zadura

Fragment zapowiadający książkę Puste trybuny Bohdana Zadury, która ukaże się w Biurze Literackim 14 czerwca 2021 roku.

WIĘCEJ

Piosenki dla martwego koguta

dzwieki / WYDARZENIA Andrij Bondar Bohdan Zadura Darek Foks Jurij Andruchowycz Mykoła Riabczuk Nazar Honczar Ostap Sływynski Serhij Żadan

Zapis całego spotkania autorskiego Jurija Andruchowycza, Andrija Bondara, Nazara Honczara, Mykoły Riabczuka, Ostapa Slywynskiego, Serhija Żadana, Darka Foksa oraz Bohdan Zadury podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Rafał Wojaczek, który jest

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Andrzej Sosnowski Bogusław Kierc Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Sośnicki Edward Pasewicz Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki Jerzy Jarniewicz Jurij Andruchowycz Krzysztof Siwczyk Maciej Malicki Maciej Melecki Marcin Sendecki Mariusz Grzebalski Marta Podgórnik Tadeusz Pióro Tomasz Majeran Tomasz Różycki Wojciech Bonowicz Zbigniew Machej

Zapis całego spotkania autorskiego poświęconego twórczości Rafała Wojaczka podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Spis rzeczywistości

recenzje / ESEJE Bohdan Zadura

Szkic Bohdana Zadury, towarzyszący wydaniu książki Semiona Chanina Ale nie to, w tłumaczeniu Bohdana Zadury, która ukaże się w Biurze Literackim 9 grudnia 2020 roku.

WIĘCEJ

[nie pomyśl, że to bezdomny]

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura Siemion Chanin

Autorski komentarz Siemiona Chanina, towarzyszący wydaniu książki Semiona Chanina Ale nie to, w tłumaczeniu Bohdana Zadury, która ukaże się w Biurze Literackim 9 grudnia 2020 roku.

WIĘCEJ

Ale nie to (2)

utwory / zapowiedzi książek Bohdan Zadura Siemion Chanin

Fragment zapowiadający książkę Semiona Chanina Ale nie to, w tłumaczeniu Bohdana Zadury, która ukaże się w Biurze Literackim 18 listopada 2020 roku.

WIĘCEJ

Damski boks

dzwieki / WYDARZENIA Agnieszka Wolny-Hamkało Bohdan Zadura Julia Fiedorczuk Klara Nowakowska Marta Podgórnik

Zapis całego spotkania autorskiego Julii Fiedorczuk, Klary Nowakowskiej, Marty Podgórnik, Agnieszki Wolny-Hamkało oraz Bohdana Zadury podczas Portu Legnica 2004.

WIĘCEJ

Głos wolny wolność ubezpieczający

wywiady / O KSIĄŻCE Artur Burszta Bohdan Zadura

Rozmowa Artura Burszty z Bohdanem Zadurą, towarzysząca wydaniu książki Bohdana Zadury Sekcja zabójstw, która ukazała się w Biurze Literackim 16 września 2020 roku.

WIĘCEJ

Sekcja zabójstw pracuje bez chwili wytchnienia

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury, towarzyszący wydaniu książki Bohdana Zadury Sekcja zabójstw, która ukazała się w Biurze Literackim 16 września 2020 roku.

WIĘCEJ

Dzikie wrażenia kreta (poeci trzech pokoleń)

dzwieki / WYDARZENIA Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Krzysztof Siwczyk Tomasz Majeran

Zapis całego spotkania autorskiego Tomasza Majerana, Krzysztofa Siwczyka, Andrzeja Sosnowskiego i Bohdana Zadury podczas Portu Literackiego 2004.

WIĘCEJ

Sekcja zabójstw

utwory / zapowiedzi książek Bohdan Zadura

Fragment zapowiadający książkę Bohdana Zadury Sekcja zabójstw, która ukaże się w Biurze Literackim 16 września 2020 roku.

WIĘCEJ

Bratanki

dzwieki / WYDARZENIA Bohdan Zadura István Kovács

Zapis całego spotkania autorskiego Istvána Kovácsa i Bohdana Zadury podczas Portu Legnica 2003.

WIĘCEJ

Och, tak Och, nie

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Komentarz Bohdana Zadury, opublikowany w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Ptasia grypa i Między wierszami

dzwieki / WYDARZENIA Bohdan Zadura

Zapis całego spotkania autorskiego z udziałem Bohdana Zadury w trakcie Portu Legnica 2002.

WIĘCEJ

Jakie życie – taka śmierć

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Tomasz Majeran

Zapis rozmowy Tomasza Majerana z Bohdanem Zadurą, opublikowanej w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Po szkodzie

nagrania / Stacja Literatura Bohdan Zadura Dawid Mateusz Karol Maliszewski

Spotkanie autorskie wokół książki Po szkodzie z udziałem Bohdana Zadury, Karola Maliszewskiego i Dawida Mateusza w ramach festiwalu Stacja Literatura 23.

WIĘCEJ

Od kuchni

wywiady / O PISANIU Artur Burszta Bohdan Zadura

Zapis rozmowy Artura Burszty z Bohdanem Zadurą, opublikowanej w cyklu prezentacji najciekawszych archiwalnych tekstów z dwudziestopięciolecia festiwalu Stacja Literatura.

WIĘCEJ

Poezja z nagrodami: Nocne życie

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Bohdan Zadura odpowiada na pytania w ankiecie dotyczącej książki Nocne życie, wydanej w wersji elektronicznej w Biurze Literackim 11 lipca 2018 roku. Książka ukazuje się w ramach akcji „Poezja z nagrodami”.

WIĘCEJ

Trampolina

dzwieki / RECYTACJE Bohdan Zadura

Wiersz z tomu Wszystko, zarejestrowany podczas spotkania “Wszystko gubione” na festiwalu Port Wrocław 2009.

WIĘCEJ

Kraj nieograniczonych możliwości

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Dawid Mateusz

Rozmowa Dawida Mateusza z Bohdanem Zadurą, towarzysząca premierze książki Po szkodzie, wydanej nakładem Biura Literackiego 26 lutego 2018 roku.

WIĘCEJ

Po szkodzie (2)

utwory / zapowiedzi książek Bohdan Zadura

Fragment zapowiadający książkę Po szkodzie Bohdana Zadury, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 19 lutego 2018 roku.

WIĘCEJ

Po szkodzie (1)

utwory / zapowiedzi książek Bohdan Zadura

Fragment zapowiadający książkę Po szkodzie Bohdana Zadury, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 19 lutego 2018 roku.

WIĘCEJ

Australian Open

dzwieki / RECYTACJE Bohdan Zadura

Wiersz zarejestrowany podczas spotkania “Wiersze z gazet” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Dyskusja „Barbarzyńcy czy nie. Dwadzieścia lat po przełomie”

nagrania / Między wierszami Bohdan Zadura Darek Foks Dariusz Nowacki Justyna Sobolewska Krzysztof Jaworski Piotr Czerniawski Piotr Śliwiński Roman Honet

Port Wrocław 2009: wypowiedzi Dariusza Nowackiego, Piotra Śliwińskiego, Justyny Sobolewskiej, Piotra Czerniawskiego, Darka Foksa, Krzysztofa Jaworskiego, Bohdana Zadury, Romana Honeta.

WIĘCEJ

Dyskusja “Poeci a ikonosfera współczesności”

nagrania / Z Fortu do Portu Adam Wiedemann Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura Krzysztof Siwczyk Marcin Świetlicki

Krzysztof Siwczyk, Marcin Świetlicki, Andrzej Sosnowski, Adam Wiedemann i Bohdan Zadura spierają się o ikonosferę współczesności. Port Legnica 2002.

WIĘCEJ

Wiersze z gazet

nagrania / Z Fortu do Portu Bohdan Zadura Ryszard Krynicki Zbigniew Machej

Zapis spotkania autorskiego “Wiersze z gazet” z Ryszardem Krynickim, Zbigniewem Machejem i Bohdanem Zadurą 20. festiwalu literackiego Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Maść przeciw poezji

nagrania / Między wierszami Bohdan Zadura Grzegorz Jankowicz Leszek Engelking

Prezentacja antologii Leszka Engelkinga Maść przeciw poezji. Przekłady z poezji czeskiej. Książkę komentują Grzegorz Jankowicz, Bohdan Zadura oraz tłumacz. Wiersze Jaroslava Vrchlickiego „Śpiąca Praga” i „Venus Verticordia” we własnej aranżacji muzycznej wykonuje Sambor Dudziński.

WIĘCEJ

Dyskusja “Co to jest barbarzyństwo w poezji?”

nagrania / Między wierszami Adam Wiedemann Bohdan Zadura Darek Foks Tadeusz Pióro

Mityczne pytanie o klasycystów i barbarzyńców zadane Darkowi Foksowi, Tadeuszowi Piórze, Adamowi Wiedemannowi i Bohdanowi Zadurze.

WIĘCEJ

Wszystko

nagrania / Między wierszami Bohdan Zadura Marcin Świetlicki

W rejs z Bohdanem Zadurą wyruszyli Marta Podgórnik i Krzysztof Siwczyk. Filmowa etiuda do wiersza „Z czego wyrosłem” w reżyserii Anny Jadowskiej.

WIĘCEJ

Dyskusja “Opozycja Poeta i naród”

nagrania / Z Fortu do Portu Bohdan Zadura Marcin Świetlicki

Czy istnieje opozycja “poeta i naród”? Czego literat może potrzebować od społeczeństwa (i odwrotnie)? Mówią Bohdan Zadura i Marcin Świetlicki, Port Legnica 2002.

WIĘCEJ

Dyskusja “Czy poezja może zmienić świat?”

nagrania / Między wierszami Anna Podczaszy Bohdan Zadura Jerzy Jarniewicz Krzysztof Siwczyk Tomasz Broda Zbigniew Machej

Krzysztof Siwczyk, Anna Podczaszy, Bohdan Zadura, Jerzy Jarniewicz, Zbigniew Machej oraz Tomasz Broda o tym, czy poezja to próba “dania w pysk światu”, czy może jego zmiany?

WIĘCEJ

Dyskusja “Słowa ujemne poetycko”

nagrania / Między wierszami Bohdan Zadura Krzysztof Siwczyk Marcin Świetlicki Zbigniew Machej

Zbigniew Machej, Krzysztof Siwczyk, Marcin Świetlicki i Bohdan Zadura zastanawiają się, czy istnieją słowa o ujemnym potencjale poetyckim. Port Legnica 2002.

WIĘCEJ

Who is who

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury w ramach cyklu „Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze książki Już otwarte, wydanej w Biurze Literackim 25 stycznia 2016 roku.

WIĘCEJ

Kto ma wisieć, nie utonie

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Monika Brągiel

Rozmowa Moniki Brągiel z Bohdanem Zadurą, towarzysząca premierze książki Już otwarte, wydanej w Biurze Literackim 25 stycznia 2016 roku.

WIĘCEJ

Rozmowa o książce Sposoby na zaśnięcie

wywiady / O KSIĄŻCE Anna Podczaszy Bohdan Zadura Filip Zawada Jerzy Jarniewicz Joanna Mueller Marianna Sztyma Tomasz Broda Zbigniew Machej

Dzieci zadają pytania autorom i autorkom książki Sposoby na zaśnięcie, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 13 lipca 2015 roku.

WIĘCEJ

„Żeby uważnie przeczytać to, co w obcym języku mi się spodobało”

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Miłosz Waligórski

Z Bohdanem Zadurą, tłumaczem Tragedii człowieka Imre Madácha, rozmawia Miłosz Waligórski.

WIĘCEJ

Zgryz

dzwieki / RECYTACJE Bohdan Zadura

Wiersz z tomu Wszystko, zarejestrowany podczas spotkania “Wszystko gubione” na festiwalu Port Wrocław 2009.

WIĘCEJ

Komentarz do wiersza "Hotel Ukraina"

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury w ramach cyklu “Historia jednego wiersza”, towarzyszący premierze książki Kropka nad i, która ukazała się w Biurze Literackim 22 września 2015 roku.

WIĘCEJ

Tylko nie mów, że była bez

wywiady / O PISANIU Bohdan Zadura Darek Foks

Rozmowa Darka Foksa z Bohdanem Zadurą o jego nowej książce Kropka nad i, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 22 września 2014 roku.

WIĘCEJ

Matijasz i Zadura o Powieści o ojczyźnie

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura Dzwinka Matijasz

Autorski komentarz do fragmentu tekstu Powieści o ojczyźnie.

WIĘCEJ

Emeryt młodym

recenzje / IMPRESJE Bohdan Zadura

Esej Mai Staśko towarzyszący premierze książki Klasyk na luzie Bohdana Zadury.

WIĘCEJ

Ius primae noctis

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury do wiersza Ius primae noctis z książki Zmartychwstanie ptaszka, która ukazała się 17 maja 2012 roku nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Logika snu wymusza wiekszą precyzję

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Malwina Mus

Z Bohdanem Zadurą o książce Zmartwychwstanie ptaszka rozmawia Malwina Mus.

WIĘCEJ

Dwa akapity przy okazji

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury do książki Klasyk na luzie, wydanej nakładem Biura Literackiego 15 września 2011 roku.

WIĘCEJ

Poeta metafizyczny

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura

Z Bohdanem Zadurą o książce Psalmy i inne wiersze Tadeusz Nowak rozmawiają Michał Raińczuk i Katarzyna Lisowska.

WIĘCEJ

Różne miary czasu

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura

Z Bohdanem Zadurą o książce Szkice, recenzje, felietony rozmawia Anna Krzywania.

WIĘCEJ

Jestem takim zajączkiem…

wywiady / O KSIĄŻCE Andrij Bondar Bohdan Zadura

Z Andrijem Bondarem o książce Historie ważne i nieważne rozmawia Bohdan Zadura.

WIĘCEJ

Barbarzyńca w parku

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Jarosław Borowiec

Z Bohdanem Zadurą o książce Nocne życie rozmawia Jarosław Borowiec.

WIĘCEJ

Do pełnego szczęścia zabrakło dziewięciu centymetrów

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury do wiersza Biały anioł z książki Nocne życie, wydanej nakładem Biura Literackiego 21 października 2010 roku.

WIĘCEJ

BEZ KOMENTARZA

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury towarzyszący premierze książki Wszystko, która ukazała się w Biurze Literackim 1 września 2008 roku.

WIĘCEJ

O Przygodach przyrody

recenzje / NOTKI I OPINIE Bohdan Zadura Tomasz Fijałkowski Wojciech Bonowicz

Komentarze Wojciecha Bonowicza, Tomasza Fijałkowskiego, Anny Kałuży oraz Bohdana Zadury.

WIĘCEJ

Przedmowa do pierwszego wydania i Dopowiedzenie

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Przedmowa Bohdana Zadury do pierwszego wydania antologii poezji ukraińskiej Wiersze zawsze są wolne, wydanej nakładem Biura Literackiego.

WIĘCEJ

Przygoda wciąż trwa

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura

Rozmowa Anny Krzywani z Bohdanem Zadurą, towarzysząca wydaniu w Biurze Literackim antologii Węgierskie lato.

WIĘCEJ

O Somie

recenzje / Agnieszka Wolny-Hamkało Artur Nowaczewski Bohdan Zadura Grzegorz Tomicki Inga Iwasiów Maciej Robert Marcin Orliński Mariusz Grzebalski Piotr Kępiński

Komentarze Bohdana Zadury, Agnieszki Wolny-Hamkało, Ingi Iwasiów, Pawła Lekszyckiego, Mariusza Grzebalskiego, Macieja Roberta, Marcina Orlińskiego, Artura Nowaczewskiego, Grzegorza Tomickiego, Piotra Kępińskiego.

WIĘCEJ

O Duszach monet

recenzje / NOTKI I OPINIE Bartłomiej Majzel Bohdan Zadura Marcin Sendecki Tomasz Fijałkowski

Komentarze Bohdana Zadury, Marcina Sendeckiego, Bartłomieja Majzla i Tomasza Fijałkowskiego.

WIĘCEJ

O Kotach. Podręczniku użytkownika

recenzje / NOTKI I OPINIE Bohdan Zadura Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki

Komentarze Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Bohdana Zadury, Bożeny Keff i Lwa Nikołajewicza Myszkina.

WIĘCEJ

Przypisy

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury towarzyszący premierze książki Wiersze zebrane (tom 1), wydanej w Biurze Literackim 18 maja 2005 roku.

WIĘCEJ

Och, nie, No, tak

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury towarzyszący premierze książki Ptasia grypa, wydanej w Biurze Literackim w 2002 roku.

WIĘCEJ

Komentarze Bohdana Zadury do wierszy z książki “Kopiec kreta”

recenzje / KOMENTARZE Bohdan Zadura

Autorski komentarz Bohdana Zadury do wierszy z książki Kopiec kreta, wydanej w Biurze Literackim w 2004 roku.

WIĘCEJ

Prawdę mówiąc

wywiady / O KSIĄŻCE Andrzej Sosnowski Bohdan Zadura

Rozmowa Andrzeja Sosnowskiego z Bohdanem Zadurą, towarzysząca premierze książki Klasyk na luzie. Rozmowy z Bohdanem Zadurą, wydanej w Biurze Literackim 15 września 2011 roku.

WIĘCEJ

W owalu cyklonu, w oku stadionu

recenzje / ESEJE Adam Poprawa

Recenzja Adama Poprawy, towarzysząca premierze książki Puste trybuny, która ukazała się w Biurze Literackim 14 czerwca 2021 roku.

WIĘCEJ

Nie uciekam od rzeczywistości, staram się ją widzieć jasno, choć trudno, żeby w zachwyceniu

wywiady / O KSIĄŻCE Bohdan Zadura Marta Podgórnik

Rozmowa Marty Podgórnik z Bohdanem Zadurą, towarzysząca premierze książki Puste trybuny, która ukazała się w Biurze Literackim 14 czerwca 2021 roku.

WIĘCEJ

Klasyk na luzie, ale jednak klasyk

recenzje / ESEJE Marta Podgórnik

Recenzja Marty Podgórnik, towarzysząca wydaniu książki Bohdana Zadury Sekcja zabójstw, która ukazała się w Biurze Literackim 16 września 2020 roku.

WIĘCEJ

Australian Open

dzwieki / RECYTACJE Bohdan Zadura

Wiersz zarejestrowany podczas spotkania “Wiersze z gazet” na festiwalu Port Wrocław 2015.

WIĘCEJ

Wielkie zamknięcie

recenzje / ESEJE Ilona Podlecka

Recenzja Ilony Podleckiej towarzysząca premierze książki Już otwarte Bohdana Zadury, wydanej w Biurze Literackim 25 stycznia 2016 roku.

WIĘCEJ

Węgierskie lato. Przekłady z poetów węgierskich

recenzje / ESEJE Krzysztof Varga

Recenzja Krzysztofa Vargi z książki Węgierskie lato. Przekłady z poetów węgierskich w przekładzie Bohdana Zadury, która ukazała się 4 maja 2010 roku na łamach „Gazety Wyborczej”.

WIĘCEJ