János Pilinszky

Pod zimowym niebem

Tama­so­wi Chol­no­ky­emu

Nad moją gło­wą lodo­wy
żar gwiaz­dy prze­gar­nia­ją,
okrut­ne nie­bo napie­ra,
na ścia­nę mnie rzu­ca­jąc.

I nie­pew­no­ści mi smu­tek
z sie­ro­cych ust wycie­ka.
Ubra­nie sobie zapla­mię.
To było mat­ki mle­ko?

Jak kamień jestem, cokol­wiek
przyj­dzie, byle­by przy­szło,
posłusz­ny będę i cichy,
upad­nę cał­kiem nisko.

Nie mogę dłu­żej się łudzić;
nikt mi nie poda dło­ni,
cier­pie­nie żad­ne nie zba­wi,
bóg żaden nie obro­ni.

Nie może być strasz­liw­sze­go,
prost­sze­go nic sądzo­ne:
biblij­ne potwo­ry wol­no
rusza­ją w moją stro­nę.

László Nagy

Herb miasta

Ponie­waż psz­czo­ły brzę­czą nad mię­sem,
ścier­wi­ce, mru­cząc, jedzą wino­gro­na;
nadej­dzie czar­ny żoł­nierz.

Ponie­waż przy jaskra­wych stra­ga­nach
i pod kopu­ła­mi w paty­nie
tylu jest prze­kup­niów,
aż recho­cze zie­mia,
ponie­waż prze­zna­cze­nie też ich słu­cha;
nadej­dzie czar­ny żoł­nierz.

Ponie­waż czar­ne­go żagla
już tak bar­dzo Bala­to­no­wi brak,
góry i lasy sosno­we
ze świ­stem huczą psal­my za bia­łych
umar­łych, za zmar­łych woń,
a dru­zgo­cą­cy nas Bako­ny
dość nie ma nigdy naszej tuła­czej miło­ści;
nadej­dzie czar­ny żoł­nierz.

Ponie­waż wie­ża gołę­bia,
a gołąb guano skal­ne gniaz­da
swo­je­go znie­na­wi­dził,
zaś dzwo­ny sza­le­jąc od ciszy,
zadźwię­czeć chcą, nawet gdy pło­ną,
niby wosko­wy kwiat
maje­sta­tycz­ne dzwo­ny się sto­pią,
po gorą­cych kamie­niach spły­nie
i po ścia­nach dyzen­te­ria brą­zu -
i aby gołąb już nigdy sfru­nąć nie mógł;
nadej­dzie czar­ny żoł­nierz.

Ponie­waż mąka wago­nów
nie chce prze­isto­czyć się w gorz­ki chleb,
dla­te­go pociąg przy­wie­zie
czar­ne rany,
ponie­waż mle­ko nie chce
bez koń­ca zamie­niać się w wodę,
dla­te­go nagle krwa­wić zaczną
zakła­dy mle­czar­skie – a na pla­cach
ster­ty desek uło­żo­nych jak wafle,
łup­ko­we płyt­ki, rury wszyst­kie
koło nie­ba poła­mie na proch,
wszyst­ko tu bowiem się sprze­ci­wia;
nadej­dzie czar­ny żoł­nierz.

Nadej­dzie czar­ny żoł­nierz,
olbrzym – nie­to­perz czar­no­ak­sa­mit­ny,
o skrzy­dłach z mięk­kich mru­czą­cych kopuł,
sadząc susy na ogrom­nych
wrot­kach, przy­mo­co­wa­nych do nóg
w czar­nych wło­cha­tych kosma­tych spodniach,
spły­nie, spły­nie na mia­sto, oślep­nie­my,
oślep­nie kalen­darz i histo­ria -
miło­ści moje, dłu­ga grzy­wa,
zasło­na zło­ta waszych bio­der
w garst­kę popio­łu się skur­czy
i ja, znaw­ca pie­kieł, ja sam,
zała­mię ręce, zdu­mio­ny;
nigdy bym nie uwie­rzył,
nigdy bym nie uwie­rzył;
że wy, dzie­wi­ce, przy zim­nym orę­żu
czu­wa­cie w swo­ich łożach, o nigdy:
że wam, szcze­nia­kom, nagle wypad­ną
mlecz­ne zęby i strasz­ne, per­ło­we
kwia­ty kon­wa­lii zakwit­ną na bru­ku -
nowy herb mia­sta będzie spo­rzą­dzo­ny,
pole prze­kre­ślo­ne już osta­tecz­nie
z orna­men­ta­mi dymu i wes­tchnie­nia,
bowiem nadej­dzie czar­ny żoł­nierz,
nadej­dzie czar­ny żoł­nierz.

Ottó Orbán

Poeta opisuje swoje rzemiosło

lite­ra­tu­ra jako przed­miot lite­ra­tu­ry
jeśli zasta­no­wić się głę­biej
to tyl­ko sklep por­no

w czer­wo­nym bur­de­lo­wym oświe­tle­niu
takie przy­rzą­dy że mózg sta­je
podwój­ne nawia­sy powiedz­my
a w środ­ku
w peł­ni auto­ma­tycz­ny
prze­no­śny samo­wy­zwa­la­ją­cy się
nadmu­chu­ją­cy się kie­dy trze­ba
tań­czą­cy taniec brzu­cha a przy tym gospo­dar­ny
poemat o zna­cze­niu słów

znie­chę­ca mnie ten dusz­ny prze­mysł
wiersz w moich oczach
to część życia
a jego przed­miot to zamknię­ta w bez­kre­sie
sta­ła nie­pew­ność
czło­wiek dnia powsze­dnie­go
ele­men­tar­na cząst­ka wszech­świa­ta
sam wszech­świat

mię­dzy dwo­ma przy­tu­la­ją­cy­mi się cia­ła­mi mię­dzy­gwiezd­na prze­strzeń
wiatr tar­ga kęp­ki prze­ni­ka­ją­cych się neu­ro­nów
i auto­por­tret sta­je się wize­run­kiem świa­ta
jakimś pasa­że­rem wysia­da­ją­cym z auto­bu­su czę­ścią życia
w nie­skoń­czo­nej ciem­no­ści otwie­ra­ją­cym się
tyl­ko na chwi­lę jasnym oknem
za któ­rym drżąc z roz­ko­szy piesz­czą się
jak nie­na­sy­ce­ni kochan­ko­wie
tak i nie

László Csiki

Zima

Dro­ga moja, Lisa­beth, kupi­łem kłód­kę
i zamknę panią w swo­im ser­cu,
tyl­ko pro­szę zacho­wy­wać się przy­zwo­icie,
bo kil­ka kla­wi­szy już się oblu­zo­wa­ło,
a w lewej komo­rze „chro­bo­cze tajem­ni­czy robak”.
Kłód­kę kupi­łem na tar­gu sta­ro­ci, od Rosjan­ki,
takiej moc­nej baby, nazwa­łem ją
Jeli­za­wie­ta Miko­ła­jew­na Moskow­ska­ja Vod­ka,
i zaraz zamkną­łem w ser­cu, już choć­by przez wzgląd na wzru­sza­ją­ce imię.
Teraz roz­grze­wa moją krew. Mały cie­le­sny pie­cyk!
Dro­ga moja Lisa­beth, pro­szę nie myśleć, że jestem lubież­ni­kiem,
jed­nak będzie pani mia­ła w moim ser­cu jesz­cze jed­ne­go towa­rzy­sza,
to Węgier, mło­dy lek­ko­duch, ścien­ny anioł,
na któ­re­go sta­rzy kraw­cy, mena­dże­ro­wie
wkła­da­ją rekla­mo­wą bie­li­znę, ład­nie się uśmie­cha,
na imię ma Zło­ty Pająk albo Elżu­nia.
Po co to wszyst­ko? Prze­cież pani wie, że zbli­ża się Boże Naro­dze­nie,
i kie­dy tacy jak ja ocze­ku­ją rado­ści tyl­ko od listo­no­sza,
bio­rą w nie­wo­lę kil­ka dro­gich osób i wpa­da­ją na pomysł,
żeby potrzą­sa­ły od środ­ka kra­tą ich ser­ca,
słu­żąc do wytłu­ma­cze­nia róż­nych rze­czy,
nie tyl­ko tachy­kar­dii… Kie­dy to robię,
a taki wie­śniak jak ja ma w sobie spo­ro tego,
cza­sa­mi aż z oka popły­nie pani łza.
Do kolej­ne­go spo­tka­nia zamy­kam piw­ni­cę na kłód­kę,
trzy­mam tam to, co poza panią jest dla mnie naj­waż­niej­sze,
kar­to­fle na zimę i cebu­lę, dro­ga moja Lisa­beth.

István Kovács

Lato

Powo­li prze­mi­ja lato.
Jesz­cze tro­chę i prze­brzmią syre­ny minut.
A my burz­li­wie okla­sku­je­my koma­ry,
chwy­ta­my się
za ramio­na, pokle­pu­je­my po wła­snych ple­cach
jak ci, co się wita­ją pod­czas przy­ja­ciel­skich wizyt.
I tego lata wiel­kie pla­ny sta­ły się
kana­ło­wy­mi szczu­ra­mi
„jutra – ale – jutra – z pew­no­ścią”:
Noca­mi prze­my­ka­ją przez nasze ner­wy.
A woda nadziei?
jak przed rokiem…
jesz­cze bar­dziej taka,
cho­ciaż czyst­sza niż za rok.
Jej fale nie­wy­ło­wy­wal­nie roz­ry­wa­ją nie­bo,
roz­rzu­ca­ją nadmu­chi­wa­ne popier­sia kąpią­cych się:
w ich ustach drum­la z rybie­go szkie­le­tu
odce­dza ciszę.
W bez­list­nych alta­nach
taniec niby later­na magi­ca.
Na miej­scu powa­lo­nych drzew
nagro­bek, posąg…
Na miej­scu powa­lo­nych drzew
my sto­imy.
W dziu­pli nasze­go zie­wa­nia
gnieź­dzi się pil­ny dzię­cioł:
jego twier­dza wbi­je się w nasz mózg.
Gapi­my się w nią,
ryt­micz­nie szczę­ka­jąc zęba­mi.
Pora­żo­ne uda­rem sło­necz­nym jaskół­ki
zgłu­pia­ły od naszych wes­tchnień:
nie­stru­dzo­ne lecą zyg­za­kiem przed nami,
szu­ka­jąc uspra­wie­dli­wień naszej bez­sil­no­ści,
chwy­ta­jąc nasze chwi­le.

Endre Ady

Do Paryża wczoraj przyszła jesień

Do Pary­ża wśli­znę­ła się Jesień
Przez Saint Michel cicho mknę­ła, nagła,
W upa­le, pod mil­czą­cy­mi liść­mi,
I na mnie wpa­dła.

Sze­dłem wła­śnie w kie­run­ku Sekwa­ny,
I chrust pio­se­nek pło­nął mi w duszy:
Dymi­ły, dziw­ne, smut­ne, w pur­pu­rze,
Że umrzeć muszę.

Zła­pa­ła Jesień mnie, coś szep­ta­ła,
I przez Saint Michel prze­bie­gło drże­nie,
Wiu, wiu: zabaw­ne fru­wa­ły liście
Pośród kamie­nic.

Sekun­da: Lato nic nie spo­strze­gło,
A już wybie­gła z mia­sta z chi­cho­tem.
Że była, wie­dzą jęczą­ce liście
I ja wiem o tym.

Zsófia Balla

Wieczór

Dobrze było­by, gdy­byś mnie uko­ły­sał,
powie­dzia­ła­bym ci to, co tyl­ko Bogu mówię.
Tro­chę pew­nie bym cię zasmu­ci­ła,
dowie­dział­byś się, że ktoś już mi umarł.

Patrzył­byś, jak zasy­piam,
że się wte­dy nie śmie­ję,
mesz­ku, co moją bluz­kę
pora­sta, sły­szał­byś szme­rek.

Gła­dził­byś moje wło­sy,
zanu­rzył w nich dłoń swo­ją,
wraz z moim snem wpły­nął­by
chłód lek­ki do poko­ju.

Mgła się włó­czy z wywie­szo­nym języ­kiem,
gałąź się wście­kle koły­sze na dwo­rze,
w mięk­ką kup­kę mil­cze­nie się zbi­ja,
jak na sukien­ce pra­co­wi­te mole.

Mihály Babits

Modlitwa Jonasza

Nie­wier­ne już mi moje sło­wa są
lub ja się sta­łem jako rze­ka, co
roz­la­na nie wie, gdzie brzeg zna­leźć znów,
i tak swych próż­nych dźwi­gam brze­mię słów
jak nurt, co błą­dząc, nie­sie tu i tam
zerwa­ne gro­ble i frag­men­ty tam.
Oby Pan memu poto­ko­wi tak
znów dał kory­to, aby pew­ny szlak
niósł mnie ku morzu, by na szczy­tach mych
wier­szy stał prze­zeń odmie­rzo­ny rym
i aby była z wszyst­kich moich ksiąg
ta świę­ta Biblia poety­ką mą.
Ja, com jak Jonasz się kie­dyś ukry­wał,
jak Jonasz w Rybie, com potem prze­by­wał
w ciem­no­ściach żywych i głu­chych, nie dnie
trzy, a mie­sią­ce, lata, wie­ki, obym
zanim odwiecz­ny mnie spo­tka Wie­lo­ryb,
nim w szczę­kach zgi­nę Wie­lo­ry­ba tego
na wie­ki wie­ków, a bar­dziej śle­pe­go,
głos daw­ny zna­lazł i sło­wa swe skła­dał
w bez­błęd­ny sze­reg, jak on pod­po­wia­da,
bym mówić śmia­ło mógł z mej krta­ni cho­rej,
i by nie zbra­kło mi sił przed wie­czo­rem
lub pokąd moce Nie­ba i Nini­wy
pozwo­lą mówić i być pośród żywych.

Péter Kántor

Koniec lata

Zmierz­cha się, fer­men­tu­je w górze Słoń­ce,
bru­nat­nie­ją w wazo­nie bia­łe goź­dzi­ki,
fry­zjer­ka upusz­cza grze­bień,
z ust nie­ostroż­nym star­com wypa­da­ją zęby.

Syczy igła na czar­nej gra­mo­fo­no­wej pły­cie,
wiel­ki niedź­wiedź wkra­cza na podium,
kła­nia się, zwa­la na mały sto­łe­czek,
Lazar Ber­man na for­te­pia­nie gra Rach­ma­ni­no­wa.

Och, cze­mu i ja nie umiem czy­tać tona­cji
grać na for­te­pia­nie, skrzyp­cach, sak­so­fo­nie?
cze­mu? cze­mu? cze­mu? cze­mu?
wzdy­cha­ją bar­ki na wie­czor­nym Duna­ju.

Cze­mu nie umiem nawet jed­ne­go papie­ro­sa wypa­lić
tak by moje płu­ca odczu­ły przy­jem­ność,
ku pożyt­ko­wi ludz­ko­ści i ojczy­zny,
pole­żeć sobie na jakimś mar­mu­ro­wym nabrze­żu!

Pew­na mło­da dama powie­dzia­ła kie­dyś na moście Elż­bie­ty:
Marzy­łam o tym i owym. Sta­ło się. Co będzie teraz?
Cóż może być? Koniec lata.
Bar­ki wzdy­cha­ją: Cze­mu? Cze­mu?

Gyula Juhász

Wesele w Tapé

Kon­tra­bas dud­ni, cóż za ton
Pęk­nię­ty wdzwa­nia w nie­go dzwon,
I do księ­ży­ca pies uja­da,
Kra­ka­nie wron mu odpo­wia­da.

Kobie­tą sta­ła się dziew­czy­na,
Kobie­tę zbi­ją, wle­ją wina,
Wia­do­my los, na żart nie pora,
Tu znój od świ­tu do wie­czo­ra.

Lecz zimą, zimą świat przy­sta­je,
Cze­ka­ją cichych zmierz­chów sta­je,
Niedź­wie­dziem czło­wiek jest, śpi, mru­czy.
Owczar­ki śpią, kon­tra­bas buczy.

Kon­tra­bas dud­ni, księ­życ omdlał,
Wypi­je wino druż­ba do dna,
Uno­si mgła się ku nie­bio­som
I Śmierć po polach idzie, kosząc…

Lőrinc Szabó

Słuchając muzyki Mozarta

„Pogod­nych godzin tyl­ko mie­rzę prze­pły­wa­nie”,
kil­ka słów mówi­ło, pręt żela­zny na ścia­nie
zega­ra sło­necz­ne­go. I ja też czy­ta­łem
inskryp­cję tę łaciń­ską, tak bar­dzo być chcia­łem
owym weso­łym star­cem w głę­bi smut­nej duszy,
co takie mądre kazał ryć lite­ry w głu­pim
kamie­niu… Cho­ciaż, kto wie, czy bły­skiem nie była
prze­lot­nym lub jedy­nie czy się nie zro­dzi­ła
z prze­ko­ry, z intu­icji owa myśl? I we mnie
bywa­ły one kie­dyś… Teraz cie­nie ciem­ne,
od świa­tła cięż­sze, tyl­ko pozo­sta­ły… Trze­ba
ponad chmu­ra­mi schwy­tać wiecz­ne lśnie­nie nie­ba!
zło­ci­stą słoń­ca powódź! jego morze! chwi­le
nie­waż­kie, lot­ne, ciche jak skrzy­dła moty­le,
jak poca­łun­ki słod­ki czar lek­ko­myśl­no­ści,
ją nade wszyst­ko, w któ­rej upo­je­nie gości,
mło­dzień­czą roz­kosz, któ­rej pono­wie­nie póź­ne
żal tyl­ko nie­sie, skar­gi i wymów­ki próż­ne:
jak alko­ho­le lot­ną i z dzi­kich naj­dzik­szą
tę waż­kę świ­te­zian­kę od bły­ska­wic szyb­szą,
ten ogień błę­kit­no­ema­lio­wy, któ­ry
z sze­le­stem się uno­si spi­ral­nie do góry,
zata­cza z uko­cha­nym ósem­ki i pły­nie
przez połu­dnia upal­ne i w zmierz­chu godzi­nie!…
Wśród bagien i szu­wa­rów, nad jezior obsza­ry,
pod roz­iskrzo­nym nie­bem, cia­łem tyl­ko sta­ry,
znów dzi­siaj lecę… (Ejże! – mru­czy we mnie owa
potwor­na praw­da) …Tak, tak, trze­ba mi od nowa
dości­gnąć dziś raz jesz­cze ten lot bez­cie­le­sny,
mój Boże, to pły­wa­nie, jak za lat mych wcze­snych
dzie­ciń­stwo to robi­ło: raz jesz­cze z powro­tem
wzbić się w górę jak komar powłó­czy­stym lotem,
uno­sić jak syre­na, łagod­nie falo­wać;
nie pra­gnę nic, jak tyl­ko nie­zmien­nie żeglo­wać
po wiecz­nym czy­stym nie­bie, a i dzi­siaj nawet,
gdy wyobraź­nia nie­sie duszy mojej nawę,
gdy rozum mnie wstrzy­mu­je, wnet uno­si ona
obraz, co jak batu­ta w górę pod­nie­sio­na
wska­zu­je trą­by, skrzyp­ce, potem lek­ko zgię­ta
roz­brzmie­wać każe fle­tom z woli dyry­gen­ta!
Więc kie­dy świa­tło, słoń­ce, pogo­dę, jutrzen­kę,
zapa­chów taniec, cichą niby wiatr saren­kę
trze­ba mi teraz przy­nieść z błę­ki­tów wyso­kich,
z ich spie­nio­nych kipie­li, stam­tąd gdzie obło­ki,
by mnie gorą­ce, nowe prą­dy prze­ni­ka­ły,
nie potwo­ry z Gren­lan­dii, zim­ne, jak ten bia­ły
polar­ny niedź­wiedź, czar­ny mors strasz­li­wy,
przez któ­re tyle cier­pi bie­dak nie­szczę­śli­wy,
że tak jak on bym wolał sprze­dać pie­kłu ducha
i bojąc się ich gro­zy, lęka­jąc się słu­cham
Mozar­ta i o wio­śnie przy­szłej lub o lecie,
któ­re minę­ło, myślę (a i ono prze­cież
już pięć­dzie­sią­te pią­te, więc też sta­re było!)
i wes­tchnę; lecz, uzdra­wiaj, znów obdarz mnie siłą,
muzy­ko, ty Wszech­świa­ta słod­kie bólu tchnie­nie,
zacza­ro­wa­ny ryt­mie, bło­gie upo­je­nie
nadziei, wia­ry: smu­ga zło­ci­sta przez pokój
bie­gnie i w ser­cu niczym nie­zmą­co­ny spo­kój,
i szkla­nym żarem jasno pro­mie­nie pło­ną­ce,
pod mor­skim sele­dy­nem żywych liści lśnią­ce,
i mądrość tych pogod­nych star­ców, owa mądrość,
jaką zapew­ne posiadł ten, co radą mądrą,
ów zegar­mistrz sło­necz­ny, któ­ry „Non nume­ro
horas nisi sere­nas”, swą prze­stro­gą szcze­rą
upo­mi­na nas, kła­dąc te sło­wa łagod­ne:
„W pamię­ci cho­wam tyl­ko godzi­ny pogod­ne”.

Gyula Illyés

Świat wiecznych dzieł

przed jed­nym z obra­zów Giot­ta

Z odle­gło­ści sied­miu­set lat, z ram two­ich zwy­cię­skich
wycią­ga­jąc palec mil­czą­cy,
o Giot­to, twarz moją otrzyj,
od lęku wyzwól i klę­ski.

Gra­ni­cą kra­ju jest twa rama zło­ta.
Miecz, ogień, woj­ska jej nie zmo­gą,
nic nie prze­ła­mie. Tutaj znisz­cze­nie i pomór!
Do tej ojczy­zny gdy­bym mógł się dostać!

Nie oswo­jo­ne jesz­cze lata, dzi­kie, nagłe:
z pust­ko­wi prze­mi­ja­nia cicho,
z bez­kształt­nych lot­nych pia­sków wzdy­cham
ku tobie, ku wam – też żyć pra­gnę!

Gdzie ład i spo­kój już. Gdzie dzie­lą tron jeden
cno­ta i pięk­no, jakaż pro­sto­ta dzie­cię­ca!
Grzech za kra­ta­mi, śmierć na łań­cuch wzię­ta -
Świat wiecz­nych dzieł; stwo­rzo­ny przez czło­wie­ka Eden.

Otrzyj me ser­ce, gdyś wzniósł je i zno­wu
upusz­czasz. Idę, idę jeden z wie­lu
w pro­ce­sji, któ­ra jesz­cze nie zna celu,
a patrzy, gdzie już triumf, z unie­sio­ną gło­wą.

Każ­de praw­dzi­we dzie­ło: gniaz­do opo­ru, fort i
przy­czó­łek, bate­ria ognio­wa,
by despo­tycz­ny detro­ni­zo­wać
czas – wiej­cie, wiej­cie wspa­nia­łe rewol­ty!

Z odle­gło­ści sied­miu­set lat, wy, świe­tli­ste pla­my,
pocie­szy­cie­le i zwia­stu­ny, i wy, stra­ży ognie,
nasze zry­wy powstań­cze ku ojczyź­nie, cią­gle -
zamknię­tej w zło­te ramy.

László Benjámin

Degradacja generała

Dwóch – z pra­wej, z lewej – sier­żan­tów obci­na­ło
moje naszyw­ki, z pier­si zry­wa­ło mi order,
a z ramion gwiazd­ki. Nigdy tylu dobo­szy
na moją cześć nie wyszło co na pohań­bie­nie.
Wokół mnie w czwo­ro­bo­ku sta­ło woj­sko,
ramio­na, twa­rze wyprę­żo­ne, ofi­ce­ro­wie galo­wo uro­czy­ści,
póź­niej, póź­niej po tym zacznie się wiel­ki ban­kiet.
Z odle­głe­go bal­ko­nu przez lor­net­ki
przy­glą­da­ły się bar­ba­rzyń­skiej cere­mo­nii
zapro­szo­ne damy i pano­wie.

Nikt mojej twa­rzy nie widział. Do koń­ca gra­łem tę hecę
z gębą nie­wzru­szo­ną jak skar­biec, tak jak i wszy­scy inni.
Jed­nak wraz ze spa­da­niem bły­sko­tek spa­da­ły ze mnie lata,
spa­dał żało­sny cię­żar wspo­mnień, a kie­dy już bez ozdób,
ran­gą niż­szy nawet od naj­młod­szych rekru­tów,
znów sam sta­łem w czwo­ro­bo­ku, jedy­ny poza tą far­są,
znów sta­łem się mło­dy, jak nie­gdyś w szcze­rym polu,
kie­dy na drżą­cych nogach cze­ka­łem po raz pierw­szy na natar­cie wro­ga
i krzy­cza­łem „Za ojczy­znę!”, poty­ka­jąc się o tru­py i ran­nych.

Wte­dy mun­dur pozo­stał na mnie. Teraz go zdją­łem.
W złym miej­scu szu­ka­łem ojczy­zny; kolek­cjo­ne­rzy orde­rów,
admi­ra­to­rzy gwiaz­dek, koniec zgo­dy, koniec kon­ku­ren­cji, dość już.
I sze­dłem już w innym kie­run­ku, ku cichej pra­cy, aby
żyć pośród nie­wy­róż­nio­nych, trosz­czyć się z nimi o plo­ny,
kryć się przed masze­ru­ją­cym woj­skiem, pod­glą­dać majo­wy deszcz,
słu­chać skrzy­pie­nia wozu i tur­ko­ta­nia mły­na,
śle­dzić prze­mar­sze mró­wek i patrzeć na miłość pta­ków.
I dom, spo­koj­ny dom wzno­sić z dala od pól bitew­nych.

Potem mnie roz­strze­la­li.