O Na szali znaków

Anto­lo­gia dwu­dzie­sto­wiecz­nej poezji fran­cu­skiej, dla któ­rej twór­czość Jaco­ba, Apol­li­na­ire­’a, Cen­drar­sa czy Rever­dy­’e­go jest jedy­nie histo­rycz­nym tłem? Fran­cu­ski wiersz po tym, jak Nowy Jork ukradł Pary­żo­wi ideę sztu­ki nowo­cze­snej, a Cze­sław Miłosz odmó­wił mu zami­ło­wa­nia do Rze­czy­wi­sto­ści? Kry­sty­na Rodow­ska wie, co robi. Nie chce zmie­niać histo­rii lite­ra­tu­ry i nie liczy, jak sądzę, na rady­kal­ną odmia­nę naszych gustów czy­tel­ni­czych. Wła­śnie nie­wy­gó­ro­wa­ne ambi­cje tłu­macz­ki i anto­lo­gist­ki spra­wia­ją, że Na sza­li zna­ków jest książ­ką cie­ka­wą.

Dariusz Sośnic­ki

Czas już naj­wyż­szy nad­ro­bić zale­gło­ści na odcin­ku współ­cze­snej poezji fran­cu­skiej, któ­rą Miłosz ska­zał oneg­daj na bani­cję za jej rze­ko­mą her­me­tycz­ność. Po 1989 roku odpu­ści­li­śmy sobie Fran­cu­zów na rzecz Ame­ry­ka­nów i tak uważ­nie wsłu­chi­wa­li­śmy się w głos dobie­ga­ją­cy z Nowe­go Jor­ku, że inne ryt­my, inne kon­wen­cje pisa­nia, inne tra­dy­cje poetyc­kie nie­mal w ogó­le do nas nie docie­ra­ły. W jed­nym z tek­stów pre­zen­to­wa­nych w anto­lo­gii Na sza­li zna­ków Jacqu­es Dupin mówi o pisa­niu do „nie­zna­jo­me­go nie­wi­do­me­go”. Tak mniej wię­cej wyglą­da­ła do tej pory nasza „komu­ni­ka­cja” z poeta­mi fran­cu­ski­mi. Książ­ka Kry­sty­ny Rodow­skiej wypeł­nia pokaź­ną lukę na mapie współ­cze­snej poezji. 450 stron, 14 poetów, ponad 250 tek­stów, pre­cy­zyj­ne komen­ta­rze do wier­szy i obszer­ne noty o wszyst­kich auto­rach… Sza­la zna­ków zde­cy­do­wa­nie prze­chy­la się na korzyść Fran­cu­zów!

Grze­gorz Jan­ko­wicz

Podo­ba mi się, że anto­lo­gia Kry­sty­ny Rodow­skiej – podob­nie jak O krok od nich Pio­tra Som­me­ra – jest książ­ką oso­bi­stą, zapew­ne miło­sną. Zamiast pre­ten­sji do kano­nicz­no­ści, mamy obszer­ne pre­zen­ta­cje twór­czo­ści czter­na­ścior­ga poetów. Dużo się dzie­je, rów­nież w pro­zie (Frank O’Ha­ra pisał: „To jest nawet / pro­za, jestem praw­dzi­wym poetą”), a wie­le z tych utwo­rów – jak­by na prze­kór tytu­ło­wi – chce być jak naj­bli­żej cia­ła, pró­bu­je dotknąć cze­goś poza­ję­zy­ko­we­go, cze­goś, co nie było­by zna­kiem, i cze­go za pomo­cą żad­nych zna­ków wyra­zić się nie da. Mam też nadzie­ję, że Na sza­li zna­ków spro­wo­ku­je innych tłu­ma­czy do przed­sta­wie­nia nam tego, co ich we współ­cze­snej poezji fran­cu­skiej fascy­nu­je, że docze­ka­my się praw­dzi­wej woj­ny na anto­lo­gie.

Adam Zdro­dow­ski