Temat z Tadeusza Pióry (na marginesie tomu „O dwa kroki stąd. 1992- 2011”)

1.
Tade­usz Pió­ro zamy­ka pewien etap swo­jej twór­czo­ści poetyc­kiej. Wier­sze uło­żo­ne są chro­no­lo­gicz­nie, od począt­ku do koń­ca.

2.
Zakoń­cze­nie jest zamiast wstę­pu. Wstęp rza­dziej, niż zakoń­cze­nie, spra­wia przy­jem­ność. A przy­jem­nie powin­no być do same­go koń­ca, nawet jeśli przez chwi­lę zro­bi się nie­przy­jem­nie, bo ktoś wygła­sza sądy ex cathe­dra.

3.
Więk­szość pryn­cy­piów, któ­re rzą­dzą poczy­na­nia­mi poetyc­ki­mi Tade­usza Pió­ro, znaj­du­je się w mani­fe­ście bli­skie­go mu ruchu Slow Food. Moż­na go w cało­ści prze­czy­tać po pol­sku na stro­nie www.slowfood.pl. Cie­ka­wa lek­tu­ra, pro­szę mi wie­rzyć. Na przy­kład wyimek, któ­ry jak nic rymu­je się z lirycz­ną twór­czo­ścią auto­ra Woli i Ocho­ty: „Odpo­wied­nie daw­ko­wa­nie pew­nej zmy­sło­wej przy­jem­no­ści i powol­ne, dłu­go­trwa­łe zado­wo­le­nie mogą ochro­nić nas przed zaraź­li­wą wie­lo­ścią mylą­cą sza­leń­stwo z wydaj­no­ścią”. Zda­nie to powin­no dać nam do myśle­nia. Przy­zwy­cza­ili­śmy się do czy­ta­nia Pió­ry jako poety nagłych prze­sko­ków i nie­ocze­ki­wa­nych zwro­tów języ­ka, gestów dema­ska­cji i auto­de­ma­ska­cji, obra­zów tak szyb­kich i zwiew­nych, że nie spo­sób uwol­nić się od sfor­mu­ło­wa­nia „zaraź­li­wa wie­lość”. Ale im dłu­żej obcu­je się z wier­sza­mi war­szaw­skie­go poety, tym wyraź­niej ujaw­nia się ich inny wymiar; powiedz­my, że jest to wymiar nie­spiesz­nej, prze­dłu­żo­nej przy­jem­no­ści wyni­ka­ją­cej już to z odwle­cze­nia sen­sów, już to z pozo­sta­wie­nia ich w sta­nie wzmo­żo­nej goto­wo­ści, zanim jesz­cze zaczę­ły zna­czyć.

4.
Moż­na by w tym miej­scu zacy­to­wać wie­le wier­szy tego dziw­ne­go poety, któ­ry nie lubi poga­niać słów, za to z roz­my­słem je sma­ku­je: czter­dzie­ści czte­ry przy­jem­no­ści, psy­cho­fi­zycz­ny kom­fort, i tak dalej. Moż­na by doko­nać kil­ku wstęp­nych roz­po­znań, któ­re pozwo­li­ły­by zoba­czyć, ile zmy­sło­wych roz­ko­szy może tkwić w zbit­ce słów, pro­stym zda­niu czy spraw­nie, choć nie popę­dli­wie prze­pro­wa­dzo­nym argu­men­cie. Co nie­co napi­sa­łem w szki­cu, któ­ry zna­lazł się w książ­ce Nie­pod­le­głość gło­su. Wyda­ne w ostat­nich latach zbio­ry Pie­śni miło­sne (2004) i Abe­ca­dło (2009) nie tyl­ko nie zmie­ni­ły moje­go poglą­du na tę poezję, ale utwier­dzi­ły w prze­ko­na­niu, że mamy do czy­nie­nia z abso­lut­nie fan­ta­stycz­ną języ­ko­wą cho­re­ogra­fią i pięk­nym ukło­nem w stro­nę nie­spiesz­ne­go życia z wszyst­ki­mi poten­cjal­ny­mi deta­la­mi i niu­an­sa­mi.

5.

Idąc pod wiatr moż­na liczyć kro­ki, myśle­nie
z wia­trem zwra­ca się ku sobie
więc myślę, że war­to pomy­śleć o czymś
co się liczy bez wzglę­du na wiatr.

6.
Czy­ta­li­śmy oneg­daj o poety­ce flow i chart. Być może nad­szedł czas, aby zająć się poezją slow food? A jest co prze­żu­wać. Pió­ro pisze tak, jak­by sam stwo­rzył mani­fest ruchu „nie­spiesz­ne­go jedze­nia”. W jego wier­szach nie ma żad­ne­go wykro­cze­nia prze­ciw natu­rze i jej sezo­no­wym cyklom. Poeta wyko­rzy­stu­je to, co naj­śwież­sze, naj­lep­sze i lokal­ne. Oczy­wi­ście nie zawsze jest to moż­li­we, a ponad­to nie war­to być prze­sad­nie dogma­tycz­nym w spra­wach lite­rac­kich. Prze­ko­ra czę­sto przy­no­si cie­kaw­sze skut­ki, niż orto­dok­syj­ność. Lecz zasa­da pod­sta­wo­wa pozo­sta­je ta sama: lep­szy pięk­ny, zdro­wy burak z dział­ki teściów, niż papa­ja, któ­rej nikt nie chciał zjeść na Hawa­jach. Cza­sem trze­ba się nabie­dzić, żeby bura­ka ucy­wi­li­zo­wać, a cza­sem moż­na go przy­jąć au natu­rel. Cała przy­jem­ność w nego­cjo­wa­niu. W eks­pe­ry­men­cie.

7.
Kil­ka­na­ście wier­szy w tej książ­ce uwa­żam za dosko­na­łe, to zna­czy takie, z któ­ry­mi dłu­żej eks­pe­ry­men­to­wać nie war­to. Pozo­sta­łe są otwar­te na pro­po­zy­cje. Będę do nich wra­cał. Mam nadzie­ję, że Pań­stwo rów­nież.