recenzje / NOTKI I OPINIE Temat z Tadeusza Pióry (na marginesie tomu “O dwa kroki stąd. 1992- 2011”)
Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki O dwa kroki stąd Tadeusza Pióry.
1.
Tadeusz Pióro zamyka pewien etap swojej twórczości poetyckiej. Wiersze ułożone są chronologicznie, od początku do końca.
2.
Zakończenie jest zamiast wstępu. Wstęp rzadziej, niż zakończenie, sprawia przyjemność. A przyjemnie powinno być do samego końca, nawet jeśli przez chwilę zrobi się nieprzyjemnie, bo ktoś wygłasza sądy ex cathedra.
3.
Większość pryncypiów, które rządzą poczynaniami poetyckimi Tadeusza Pióro, znajduje się w manifeście bliskiego mu ruchu Slow Food. Można go w całości przeczytać po polsku na stronie www.slowfood.pl. Ciekawa lektura, proszę mi wierzyć. Na przykład wyimek, który jak nic rymuje się z liryczną twórczością autora Woli i Ochoty: “Odpowiednie dawkowanie pewnej zmysłowej przyjemności i powolne, długotrwałe zadowolenie mogą ochronić nas przed zaraźliwą wielością mylącą szaleństwo z wydajnością”. Zdanie to powinno dać nam do myślenia. Przyzwyczailiśmy się do czytania Pióry jako poety nagłych przeskoków i nieoczekiwanych zwrotów języka, gestów demaskacji i autodemaskacji, obrazów tak szybkich i zwiewnych, że nie sposób uwolnić się od sformułowania “zaraźliwa wielość”. Ale im dłużej obcuje się z wierszami warszawskiego poety, tym wyraźniej ujawnia się ich inny wymiar; powiedzmy, że jest to wymiar niespiesznej, przedłużonej przyjemności wynikającej już to z odwleczenia sensów, już to z pozostawienia ich w stanie wzmożonej gotowości, zanim jeszcze zaczęły znaczyć.
4.
Można by w tym miejscu zacytować wiele wierszy tego dziwnego poety, który nie lubi poganiać słów, za to z rozmysłem je smakuje: czterdzieści cztery przyjemności, psychofizyczny komfort, i tak dalej. Można by dokonać kilku wstępnych rozpoznań, które pozwoliłyby zobaczyć, ile zmysłowych rozkoszy może tkwić w zbitce słów, prostym zdaniu czy sprawnie, choć nie popędliwie przeprowadzonym argumencie. Co nieco napisałem w szkicu, który znalazł się w książce Niepodległość głosu. Wydane w ostatnich latach zbiory Pieśni miłosne (2004) i Abecadło (2009) nie tylko nie zmieniły mojego poglądu na tę poezję, ale utwierdziły w przekonaniu, że mamy do czynienia z absolutnie fantastyczną językową choreografią i pięknym ukłonem w stronę niespiesznego życia z wszystkimi potencjalnymi detalami i niuansami.
5.
Idąc pod wiatr można liczyć kroki, myślenie
z wiatrem zwraca się ku sobie
więc myślę, że warto pomyśleć o czymś
co się liczy bez względu na wiatr.
6.
Czytaliśmy onegdaj o poetyce flow i chart. Być może nadszedł czas, aby zająć się poezją slow food? A jest co przeżuwać. Pióro pisze tak, jakby sam stworzył manifest ruchu “niespiesznego jedzenia”. W jego wierszach nie ma żadnego wykroczenia przeciw naturze i jej sezonowym cyklom. Poeta wykorzystuje to, co najświeższe, najlepsze i lokalne. Oczywiście nie zawsze jest to możliwe, a ponadto nie warto być przesadnie dogmatycznym w sprawach literackich. Przekora często przynosi ciekawsze skutki, niż ortodoksyjność. Lecz zasada podstawowa pozostaje ta sama: lepszy piękny, zdrowy burak z działki teściów, niż papaja, której nikt nie chciał zjeść na Hawajach. Czasem trzeba się nabiedzić, żeby buraka ucywilizować, a czasem można go przyjąć au naturel. Cała przyjemność w negocjowaniu. W eksperymencie.
7.
Kilkanaście wierszy w tej książce uważam za doskonałe, to znaczy takie, z którymi dłużej eksperymentować nie warto. Pozostałe są otwarte na propozycje. Będę do nich wracał. Mam nadzieję, że Państwo również.
W tekście wykorzystałem “Zakończenie” wieńczące książkę Tadeusza Pióro Czterdzieści cztery przyjemności (Warszawa 2005) oraz fragment wiersza “Życie z wiatrem” (z tomu Pieśni miłosne).
O AUTORZE
Jacek Gutorow
Urodzony 12 września 1970 roku w Grodkowie. Poeta, krytyk, tłumacz. Pracuje w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Opolskiego. Laureat Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny (1998), Fundacji Kultury (2003) oraz Nagrody im. Ludwika Frydego (2003). Nominowany do Nagrody Literackiej Nike, Nagrody Literackiej Gdynia oraz Nagrody Mediów Publicznych Cogito za opublikowany w 2008 roku tom Inne tempo. Mieszka w Opolu.
powiązania
Nocna zmiana
dzwieki / WYDARZENIA Glyn Maxwell
Jacek Gutorow
Jerzy Jarniewicz
Paweł Marcinkiewicz
Simon Armitage
Zapis całego spotkania autorskiego Simona Armitage’a, Glyna Maxwella, Jacka Gutorowa, Jerzego Jarniewicza i Pawła Marcinkiewicza w trakcie festiwalu Port Legnica 2003.
WIĘCEJ
X i Ruchome święta
dzwieki / WYDARZENIA Jacek Gutorow
Tomasz Majeran
Zapis całego spotkania autorskiego Jacka Gutorowa i Tomasza Majerana podczas Portu Legnica 2001.
WIĘCEJ
Pozytywki i marienbadki
nagrania / Między wierszami Andrzej Sosnowski
Anna Kałuża
Jacek Gutorow
Joanna Orska
Kamil Zając
Piotr Śliwiński
Wojciech Bonowicz
O twórczości Andrzeja Sosnowskiego wypowiadają się Wojciech Bonowicz, Jacek Gutorow, Anna Kałuża, Joanna Orska, Piotr Śliwiński, Kamil Zając.
WIĘCEJ
Nieumówione spotkania albo jak czytałem Heaneya po polsku
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Esej Jacka Gutorowa na temat poezji Seamusa Heaneya, towarzyszący wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 24 września 2018 roku.
WIĘCEJ
Język to zjawisko widmowe
wywiady / O PISANIU Jacek Gutorow
Simon Armitage
Rozmowa Jacka Gutorowa z Simonem Armitage’em, towarzysząca wydaniu antologii 100 wierszy wypisanych z języka angielskiego, w wyborze i przekładzie Jerzego Jarniewicza, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 15 października 2018 roku.
WIĘCEJ
Niezmordowany obserwator
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa książki Spóźniony śpiewak Williama Carlosa Williamsa w przekładzie Julii Hartwig, wydanej w Biurze Literackim w 5 stycznia 2009 roku, a w wersji elektronicznej 10 kwietnia 2019 roku.
WIĘCEJ
Trudna kontynuacja
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa towarzysząca premierze książki Po tęczy Andrzeja Sosnowskiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 17 września 2007 roku, a w wersji elektronicznej 12 lutego 2018 roku.
WIĘCEJ
Hymn do życia
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa książki Nad rzeką Esther Kinsky w tłumaczeniu Sławy Lisieckiej, wydanej przez Biuro Literackie 25 września 2017 roku.
WIĘCEJ
Leśmian galore
wywiady / O PISANIU Jacek Gutorow
Rozmowa Katarzyny Northeast z Jackiem Gutorowem.
WIĘCEJ
Lodowiec
recenzje / KOMENTARZE Jacek Gutorow
Komentarz Jacka Gutorowa do książki Z tamtej strony ciszy Bolesława Leśmiana, wydanej w Biurze Literackim 8 listopada 2012 roku.
WIĘCEJ
Zimne, wykalkulowane wiersze
dzwieki / RECYTACJE Jacek Gutorow
Wiersz z tomu Inne tempo, zarejestrowany podczas spotkania “Inne państwa” na festiwalu Port Wrocław 2009.
WIĘCEJ
Inne tempo
nagrania / Między wierszami Jacek Gutorow
Z Jackiem Gutorowem o wydanej w 2009 roku książce rozmawiają Marta Podgórnik i Krzysztof Siwczyk. Filmowa etiuda do wiersza „Creative writing” w reżyserii Anny Jadowskiej.
WIĘCEJ
Implozja
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki Życie na Korei Andrzeja Sosnowskiego.
WIĘCEJ
Pierwszy polski Green
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Szkic Jacka Gutorowa towarzyszący premierze książki Kochając Henry’ego Greena w przekładzie Andrzeja Sosnowskiego, która ukazała się 27 kwietnia 2015 roku nakładem Biura Literackiego.
WIĘCEJ
Mały duży apokryf Filipa
recenzje / IMPRESJE Jacek Gutorow
Esej Jacka Gutorowa towarzyszący premierze książki Pod słońce było Filipa Zawady, wydanej w Biurze Literackim 31 grudnia 2014 roku.
WIĘCEJ
Z rozpędu (nowe wiersze Dariusza Sośnickiego)
recenzje / IMPRESJE Jacek Gutorow
Esej Jacka Gutorowa towarzyszący premierze książki Spóźniony owoc radiofonizacji Dariusza Sośnickiego, wydanej w Biurze Literackim 3 listopada 2014 roku.
WIĘCEJ
O dwóch książkach
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książek Kolejowe dzieci Seamusa Heaney’a oraz Zapisy rozmów. Wywiady z poetami brytyjskimi Piotra Sommera.
WIĘCEJ
Poza drzewa, poza języki
recenzje / IMPRESJE Jacek Gutorow
Esej Jacka Gutorowa towarzyszący premierze książki Dzieła zebrane, tom 2 Tymoteusza Karpowicza.
WIĘCEJ
Laurka dla Edmunda White’a
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki Zuch Edmunda White’a.
WIĘCEJ
zbierane, gubione
debaty / KSIĄŻKI I AUTORZY Jacek Gutorow
Głos Jacka Gutorowa w debacie “Po co nam Dzieła zebrane Karpowicza”.
WIĘCEJ
Coś niepoliczalnego
debaty / KSIĄŻKI I AUTORZY Jacek Gutorow
Głos Jacka Gutorowa w debacie “Czy Nobel zasłużył na Różewicza?”.
WIĘCEJ
Notatki o nowej książce Wojtka Bonowicza
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki Wojciecha Bonowicza.
WIĘCEJ
A imię jego nieprzewidywalność
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki Radiowidmo Agnieszki Mirahiny.
WIĘCEJ
O wierszach, które stają na palcach. Nad brzegierz rzeki ? instrukcja obsługi.
recenzje / KOMENTARZE Jacek Gutorow
Autorski komentarz Jacka Gutorowa do książki Nad brzegiem rzeki.
WIĘCEJ
To zaangażowanie domaga się zwrotu
wywiady / O KSIĄŻCE Jacek Gutorow
Paweł Kaczmarski
Rozmowa Pawła Kaczmarskiego z Jackiem Gutorowem o książce Rzeczywiste i nierzeczywiste staje się jednym ciałem Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 3 grudnia 2009 roku.
WIĘCEJ
Raz jeszcze, po słowie, w otwartych drzwiach (fragment)
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki Makijaż Jerzego Jarniewicza.
WIĘCEJ
Wiersze bez odpowiedzi
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki Piosenka o zależnościach i uzależnieniach Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego.
WIĘCEJ
O Firbanku w siedmiu punktach
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki Studium temperamentu Rolanda Firbanka.
WIĘCEJ
Podziemia wyobraźni i wrażliwości
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki Państwo P. Dariusza Sośnickiego.
WIĘCEJ
Wyzwanie dla czytelnika
debaty / ANKIETY I PODSUMOWANIA Jacek Gutorow
Głos Jacka Gutorowa w debacie “Książka 2008”.
WIĘCEJ
O Wojaczku wielokrotnym
recenzje / NOTKI I OPINIE
Bogusław Kierc
Jacek Gutorow
Jacek Łukasiewicz
Komentarze Bogusława Kierca, Jacka Gutorowa, Jacka Łukasiewicza, Andrzeja Zawady.
WIĘCEJ
O Bez stempla
recenzje / NOTKI I OPINIE Adam Wiedemann
Anna Kałuża
Jacek Gutorow
Piotr Śliwiński
Komentarze Anny Kałuży, Jacka Gutorowa, Adama Wiedemanna, Piotra Śliwińskiego, Piotra Bogaleckiego.
WIĘCEJ
O Małych cieniach wielkich czarnoksiężników
recenzje / NOTKI I OPINIE Bogusław Kierc
Jacek Gutorow
Karol Maliszewski
Komentarze Jacka Gutorowa, Karola Maliszewskiego i Bogusława Kierca.
WIĘCEJ
O Po tęczy
recenzje / NOTKI I OPINIE Grzegorz Jankowicz
Iga Noszczyk
Jacek Gutorow
Kuba Mikurda
Paweł Mackiewicz
Komentarze Jacka Gutorowa, Pawła Mackiewicza, Kuby Mikurdy, Igi Noszczyk, Grzegorza Jankowicza.
WIĘCEJ
"Tęczowe" origami
recenzje / NOTKI I OPINIE Jacek Gutorow
Nota Jacka Gutorowa o książce Gdzie koniec tęczy nie dotyka ziemi Andrzeja Sosnowskiego.
WIĘCEJ
Zadura – krytyk i eseista
recenzje / NOTKI I OPINIE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa towarzysząca premierze dwutomowej edycji Szkiców, recenzji, felietonów Bohdana Zadury, wydanej w Biurze Literackim 4 czerwca 2007 roku.
WIĘCEJ
Amerykanie według Sommera
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki O krok od nich Piotra Sommera.
WIĘCEJ
Znaki wspólnoty
recenzje / ESEJE Jacek Gutorow
Recenzja Jacka Gutorowa z książki Pełne morze Wojciecha Bonowicza.
WIĘCEJ
O Pełnym morzu
recenzje / NOTKI I OPINIE Dariusz Sośnicki
Jacek Gutorow
Jarosław Borowiec
Kuba Mikurda
Piotr Kępiński
Komentarza Jacka Gutorowa, Jarosława Borowca, Dariusza Sośnickiego, Mariana Stali, Piotra Kępińskiego i Kuby Mikurdy.
WIĘCEJ
Medytacja, Ostatni dzień wakacji, Inwokacja
recenzje / KOMENTARZE Jacek Gutorow
Autorski komentarz Jacka Gutorowa do wierszy z książki Nad brzegiem rzeki (1990-2010).
WIĘCEJ
Złodziej serc i snów
recenzje / ESEJE Aldona Kopkiewicz
Recenzja Aldony Kopkiewicz z książki O dwa kroki stąd (1992-2011) Tadeusza Pióry.
WIĘCEJ
O niepowtarzalnych okolicznościach
recenzje / ESEJE Przemysław Rojek
Recenzja Przemysława Rojka z książki O dwa kroki stąd Tadeusza Pióry.
WIĘCEJ
Na jawie
recenzje / KOMENTARZE Tadeusz Pióro
Autorski komentarz Tadeusza Pióry do wiersza „Na jawie” z książki O dwa kroki stąd, wydanej nakładem Biura Literackiego 17 listopada 2011 roku.
WIĘCEJ
Pięć tez o Tadeuszu Piórze
recenzje / ESEJE Adam Poprawa
Recenzja Adam Poprawy z książki O dwa kroki stąd Tadeusza Pióry.
WIĘCEJ
Seksualność w wierszach Tadeusza Pióry: pozór i sztuczność
recenzje / IMPRESJE Anna Kałuża
Szkic Anny Kałuży o wierszach Tadeusza Pióry.
WIĘCEJ
Sześć zakładów o miejsce krytyki (wokół Księgi zakładek Jacka Gutorowa)
recenzje / IMPRESJE Jakub Skurtys
Recenzja Jakuba Skurtysa z ksiażki Księga zakładek Jacka Gutorowa.
WIĘCEJ
Czytelnik osobny
recenzje / ESEJE Krzysztof Jaworski
Recenzja Marcina Jaworskiego z książki Księga zakładek Jacka Gutorowa.
WIĘCEJ
Głowa pełna zakładek. Wokół Księgi zakładek Jacka Gutorowa
recenzje / ESEJE Marcin Jurzysta
Recenzja Marcina Jurzysty z książki Księga zakładek Jacka Gutorowa.
WIĘCEJ
Portret człowieka nieuformowanego
recenzje / ESEJE Paweł Mackiewicz
Recenzja Pawła Mackiewicza z książki Urwany ślad Jacka Gutorowa.
WIĘCEJ
Sześć głosów o wierszach Jacka Gutorowa
recenzje / NOTKI I OPINIE Adam Wiedemann
Konrad Wojtyła
Mieczysław Orski
Piotr Śliwiński
Zdzisław Jaskuła
Komentarze Zdzisława Jaskuły, Andrzeja Nowaka, Mieczysława Orskiego, Piotra Śliwińskiego, Adama Wiedemanna oraz Konrada Wojtyły.
WIĘCEJ
"Gra w literackość" i "gra w życie"
recenzje / ESEJE Krzysztof Siwczyk
Recenzja Krzysztofa Siwczyka z książki Inne tempo Jacka Gutorowa.
WIĘCEJ
O ambicji oraz poezji zasłaniającej widoki
recenzje / ESEJE Jakub Winiarski
Recenzja Krzysztofa Siwczyka z książki Inne tempo Jacka Gutorowa.
WIĘCEJ
O Innym tempie
recenzje / NOTKI I OPINIE Jarosław Borowiec
Konrad Wojtyła
Komentarze Sławomira Kuźnickiego, Konrada Wojtyły i Jarosława Borowca.
WIĘCEJ
O Urwanym śladzie
recenzje / NOTKI I OPINIE Anna Kałuża
Bogusław Kierc
Paweł Mackiewicz
Komentarze Anny Kałuży, Bogusława Kierca i Pawła Mackiewicza.
WIĘCEJ