Marcin Bies

shadowplay

pierw­szy w tym roku śnieg, kawa sypa­na, czar­na, amfa.
nie ma zjeż­dża­nia z gór­ki, chłop­czyk ma karę tej zimy.
dziś zjeż­dża z tobą ktoś inny, ja liczę śnieg, śli­nię pal­ce,
doty­kam zimy, gdzieś w niej jesteś Ty. zama­rza­ją cie­nie

pają­ków spod lodów­ki. kara przyj­dzie też następ­nej zimy.
i jesz­cze następ­nej. pierw­sza w życiu kawa, pierw­sza
kobie­ta, miłość w małym mie­ście, nie ma co sypać popio­łu
na kolej­ną zmarszcz­kę. chłop­czyk bie­rze amfę, dotknię­cie

doty­czy innych dzie­ci. karę przyj­mu­je się jak suchy chleb
albo amfę z domiesz­ką jarze­niów­ki. sło­dzisz czy odcho­dzisz?
wybór jako gra w bier­ki. kara jako kar­ma, na domiar bra­ku
sub­sty­tut nad­mia­ru, pierw­szy w tym roku śnieg, kawa, amfa

gwiazdy tańczą na głodzie

potem nie będzie sub­sty­tu­tów. zamilk­niesz i zro­bi się
pusto od bra­ku jakich­kol­wiek nawet odnie­sień. nawet
cień na ścia­nie będzie jak nie­ży­wy. i nic się nie sta­nie.
taka for­ma bytu jak rak życia, lub o mały włos. war­ko­czyk

czy dre­dzik? nie­do­pał­ki papie­ro­sów doda­dzą otu­chy, brak
toż­sa­mo­ści oka­że się zba­wien­ny. to zako­rze­nie­nie w
pust­ce spra­wia, że nie machasz ręka­mi, nie zaci­skasz
pię­ści. bóg miał plan jedy­nie co do two­jej zapal­nicz­ki.

wzo­ro­we uśmie­chy zamie­nią się w gry­mas. kse­ra zer
zaj­mą swo­je miej­sce w sze­re­gu i nie­po­strze­że­nie for­ma
nabie­rze tre­ści, gdy wyglą­da­jąc nijak, nie będziesz mieć
nic do powie­dze­nia. pozo­sta­nie tyl­ko ele­ment wyco­fa­nia,

z któ­re­go sko­rzy­stasz. tym­cza­sem wście­kłość i wrzask
w wer­sji super­li­ght oka­zu­je się być hitem sezo­nu. tłum
pod­no­si w górę chiń­skie zapal­nicz­ki, trans­kryp­cja pust­ki
dro­gą ese­me­so­wą może zapew­nić ci atrak­cyj­ne nagro­dy.

Rafał Gawin

Figi, migi. Ostateczne rozwiązanie

Masz pięk­ne cia­ło, ja umiem pięk­nie
o nim opo­wia­dać; uciek­nij­my! To będzie roman­tycz­ne
w przeded­niu ślu­bu, to będzie zdro­we
i świe­że. Ha! Nie zdą­żysz osty­gnąć,

będę wier­cić języ­kiem w środ­ku, języ­kiem,
któ­ry kie­dyś wybuch­nie. Mamy pięk­no
na wcią­gnię­cie ręki! Na skró­ty, przez lewe ramię -
uwierz­my w zabo­bon i poćmy się sie­dem dni.

Stwo­rze­nie nigdy nie było tak peł­ne,
kar­ma tak ape­tycz­na. Świat nie koń­czył się
na życze­nie, nie wra­cał bez pestek.

Stru­mień świa­do­mo­ści będzie jesz­cze cie­pły,
gdy zno­wu zacznie­my się lepić. Ale wte­dy
przyj­dzie kolej na cie­bie. Jeden cel­ny strzał.

Materiał się wyczerpuje,

mię­dzy zęba­mi bra­ku­je przerw,
do któ­rych mógł­by się dostać pokarm,
czar­na mate­ria – z bli­ska, jak prze­źro­cza.
Język się pru­je, jak­by był zakład­ni­kiem

adi­da­sa z ryn­ku – alma mater koło nosa,
brzę­cze­nie uro­jeń. Wiesz, mate, jesteś cen­ny,
dopó­ki two­je sło­wo coś waży,
choć­by mia­ło cią­żyć. Tej gry nie koń­czy

mat. To nawet nie jest gra, ktoś
ma sobie nie­wie­le do zarzu­ce­nia
i powo­li zdej­mu­je ubra­nie w roz­grza­nym

do czer­wo­no­ści pie­cu. Mmm, jak nie­jed­no­znacz­nie
powie­la się sche­mat. Koniec jest począt­kiem
w miej­scu, gdzie nastę­pu­je ukłu­cie i prze­bu­dze­nie.

Mariusz Partyka

migotania

rano kawa, po połu­dniu zie­lo­na her­ba­ta z guara­ną,
anty­bio­tyk i osło­ny, żeby nie zruj­no­wać żołąd­ka
i wątro­by. ilu nie wytrzy­ma­ło pró­by suszy. teraz chłód

i deszcz otu­li pozo­sta­łych, zwie­rzę­ta zno­wu ruszą
w stro­nę cen­trum nie­usta­ją­cej ciem­no­ści.
w wil­got­nym mchu zasną, prze­cze­ka­ją słoń­ce i hałas.

ilu jesz­cze przej­dzie ścież­kę mię­dzy czar­ny­mi
kona­ra­mi z całym dobyt­kiem pod ubra­niem,
żeby zoba­czyć zim­ne sta­da wcho­dzą­ce w nurt

cichej rze­ki. ilu wró­ci z prze­świe­tlo­ny­mi kli­sza­mi,
gło­sem kamie­nia wrzu­co­ne­go do wody.

zima niczyja

będziesz żył pośród zapa­sów mar­twych
zwie­rząt w ocyn­ko­wa­nej sta­li.
two­ja woda zosta­nie ozna­czo­na

i zabu­tel­ko­wa­na. zima do cie­bie przyj­dzie,
ale nie umrzesz z chło­du.
pal­cem na zmro­żo­nej szy­bie
zapi­szesz frag­men­ty war­te zapa­mię­ta­nia.

Bartosz Sadulski

implozja

mie­siąc ćwierć­fi­na­łów i pierw­szych
burz dro­ga do fina­łu jesz­cze dale­ka
ale moż­na wybie­rać: ja o tobie piszę
on by robił zdję­cia – wie­rzę że to nie spra­wia

róż­ni­cy albo wyobra­żam sobie wła­sne
foto­gra­fie: naga kobie­ta w pustym poko­ju
i pościel marsz­czo­na jak przej­rza­łe jabł­ko
kobie­ta pła­cze bo nikt nie poda­ro­wał jej

snów i wiel­ki pią­tek spę­dza w towa­rzy­stwie tych
któ­rzy ode­szli – ich doty­czy zna­ne mi pra­wo fizy­ki:
dwa cia­ła nie mogą jed­no­cze­śnie znaj­do­wać się
w tym samym miej­scu nawet jeśli tym miej­scem

jest żarów­ka a w niej sny bywa­ją dzi­wacz­ne:
o doty­ka­niu o nagłej śmier­ci w rze­ce

syte dziecko

coraz mniej zachwy­tu a wię­cej stra­chu
tyle śla­dów noszą two­je ręce jak­byś
zry­wa­ła pokrzy­wę i przy­kła­da­ła ją do ust
jak parzą­cy instru­ment – cierp­ki jest smak

wygra­nych melo­dii przy któ­rych ser­ce się kra­je
jak na widok brud­ne­go mia­sta gdzie wiatr
poczy­na swo­je tań­ce aż zosta­ną śla­dy dziec­ka
w asfal­cie – dwu­dzie­sty trze­ci dzień desz­czu

potop wdzie­ra się do piw­nic oraz komó­rek
skąd wywle­ka sło­je i uko­cha­ne nie­czy­sto­ści
gro­ma­dzo­ne przez lata: foto­gra­fie rodzin­ne
i nie­do­koń­czo­ne histo­rie (bo nie bez powo­du

są łzy na dwor­cach w pocią­gach pospiesz­nych)
mamy głód i ostat­nie sło­wo – może­my wywo­łać woj­nę

Krzysztof Szeremeta

Asperges

Pierw­sze spo­tka­nie w śnie­gu, kru­szo­ne szkło,
mię­so abs­trak­cji – two­je ple­cy, natu­ral­na ścia­na.

W ciem­ni zosta­je abs­trak­cja. Mia­sto spły­wa
z wodą, meta­le cięż­kie, bły­ska­wi­ce w trak­cjach.

Przez chwi­lę nie widać nie­ba, lecz jest hałas,
pod języ­kiem natych­miast cia­ło sta­je sło­wem.
Bolą zęby. Bia­li jak pierw­szy śnieg
spo­tka­ny na dro­dze, zda­je­my sobie spra­wę

ze skru­szo­nych twa­rzy, czy­sty­mi pal­ca­mi
pod­trzy­mu­je­my mowę. Gdy zamy­kam oczy,
widzę wnę­trze two­ich powiek. Resz­ta cia­ła

nie­istot­na w ist­nie­ją­cej for­mie. A prze­chod­nie,
archi­tek­tu­ra, inne dziew­czę­ta, mija­ją się
lub mylą, wybie­ra­ją mgłę. Na zani­ka­ją­cym tle

otwórz war­gi moje, a będą gło­sić chwa­łę,
nie opusz­czaj krwi, weź ofia­rę z ognia.
Pozo­stań we wło­sach skle­jo­nych hizo­pem.

Confiteor

Zim­ne powie­trze, sprawdź to, bole­sna zadysz­ka.
Nar­ra­cja pro­wa­dzi pomiar cza­su. Łączy nas

każ­dy zakręt. Niby mam jakieś waha­nia,
ale tra­cąc rów­no­wa­gę, okre­ślam cię jako głos
bez dźwię­ku. Wszech­obec­na powta­rzal­ność
nazy­wa cię gło­sem bez dźwię­ku, obca kobie­ta
obra­ca wil­got­ny papie­rek i też cię tak nazy­wa.
Maszy­ni­sta nie otwie­ra drzwi. Papie­rek osu­wa się,

bez­gło­śne usta. Sprawdź to: przy­sta­nek cra­co­via,
czy­nię cało­pa­le­nie, doty­ka­jąc śnie­gu, moja wiel­ka
wina w płu­cach, nar­ra­cja pro­wa­dzi do złe­go.

Oddech boli, bo z cie­bie
nie zda­je sobie spra­wy.

Nie widzę wycią­gnię­tej ręki.

Filip Wyszyński

Strzeżone plaże

Ście­ra­łem pot z czo­ła Boga. Morze.
W Rimi­ni trwa strajk ratow­ni­ków:
męż­czyź­ni w czer­wo­nych koszul­kach
z gwizd­ka­mi w ustach cho­dzą

pomię­dzy leża­ka­mi. Dzień w dzień robią swo­je wśród nas.
Mówisz o falach, peł­nej pla­ży.
Wdy­cha­my coś inne­go niż powie­trze.
Gdzieś w szcze­li­nie, w cie­niu ucha

mie­sią­ce przej­dą w chłód.
A oni idą z deska­mi, gwizd­ka­mi i lor­net­ka­mi,
idą w koszul­kach i kąpie­lów­kach
czer­wo­nych jak słoń­ce, jak miłość, jak nic.

Atlantique Nord

Gwiaz­dy będą biec i prze­pa­dać jak żwir na dłu­giej bież­ni.
Dziew­czy­ny na dys­ko­te­kach za jakiś czas będą
mia­ły coś do powie­dze­nia. Trze­ba dać im tro­chę cza­su.
Kie­dyś obu­dzisz się zmar­z­nię­ty
i będzie to po pro­stu marzec

Będzie taki dzień, że nie spo­tkasz tło­ku w tram­wa­ju ani w auto­bu­sie,
że nocą będzie moż­na cho­dzić po uli­cach, że już nic nie zro­dzi się
z agre­sji, przy­pły­wów nadziei, pomy­łek i przy­pad­ku.
Będzie taki dzień, że każ­de­go zabie­rze tak­sów­ka.
Przyj­dzie dzień, w któ­rym spo­tkasz się ze zna­jo­my­mi

pogra­cie w bry­dża, będzie­cie się bawić i śpie­wać,
póź­niej oni wyj­dą w noc, prze­ci­na­jąc chłod­ne powie­trze,
i zosta­wią cię same­go z tym wszyst­kim, i sam już zosta­niesz
na zawsze. Trze­ba będzie żyć dalej.

Przyj­dzie też dzień, któ­ry będzie beze mnie, nie­do­stęp­ny
i nadej­dzie jesz­cze wie­le dni, któ­re nas omi­ną.
Nasta­nie czas, w któ­rym umrą rodzi­ce, naczel­nik, dyrek­tor,
kil­ku mło­dych leka­rzy i ratow­ni­ków. Póź­niej nikt nie będzie
znał uza­leż­nień, nie będzie powo­dów do narze­kań.
Zapo­mnisz o sma­kach, nutach i odpo­czyn­ku w lesie,
miesz­ka­niu, lite­ra­tu­rze, cie­płym wybrze­żu.

Skó­ra nie będzie się łusz­czyć, cia­ło nie będzie boleć,
nikt po nikim nie zapła­cze. Poczu­jesz się wol­ny, spo­tkasz
kobie­tę, będziesz ją kochał, ale nic się nie zda­rzy.
Będzie dzień, w któ­rym dosta­niesz wła­sny punkt widze­nia
i dzień, kie­dy zoba­czysz topią­ce się dziec­ko w żylet­kach chłod­nej tafli.
I będzie dzień, kie­dy pomy­ślisz, że to wszyst­ko nie jest ludz­kie,
i nie będziesz w błę­dzie, bo życie jest czymś wię­cej.

N.

Otwie­ram okno. Sąsiad zamia­ta liście.
Gli­na jest wszę­dzie taka sama, może
w nie­któ­rych miej­scach dzia­ła tro­chę wol­niej.
Ktoś opo­wia­da film, ktoś śpi, tam jest ślad, tam
świa­tło pada na ścia­ny i księ­życ jest jak dziec­ko

pocho­wa­ne w tyn­ku. Jakiś embrion lub koł­nierz
na zimę, któ­ry trze­ba zna­leźć, tak jak się szu­ka dro­gi

uciecz­ki, czy­li zło­że­nie mapy przed wyjaz­dem,
prze­tar­cie wszyst­kich szla­ków przed wyj­ściem do kina.
Wpa­dłem samo­cho­dem w żyłę rze­ki, ale naj­pierw
zoba­czy­łem tra­sę: na pobo­czu kobie­ta prze­pa­sa­na
czar­ną chust­ką wycią­ga kciuk, by mnie zatrzy­mać.

Z dru­giej stro­ny dziew­czyn­ka pró­bu­je kar­mić lal­kę
swo­ją nie­doj­rza­łą, małą pier­sią. Nie wiem, co wybrać.

Sposób życia

Przy wiel­kim przy­brzeż­nym jezio­rze
każ­de­go dnia tego upal­ne­go lata
zbie­ra­ły się tłu­my pla­żo­wi­czów
i pla­żo­wi­czek.

Narze­ka­li na let­nie upa­ły
i bło­go­sła­wi­li let­nie upa­ły.
Więk­szość z nich mia­ła
swo­je koce i kolo­ro­we para­so­le,
nie­któ­rzy radia na bate­rie,
arse­nał napo­jów lub pił­ki.

Jed­ni ubie­ra­li się i wycho­dzi­li,
na ich miej­sca przy­cho­dzi­li następ­ni.
Ich pry­wat­no­ści chro­ni­ły
kawał­ki mate­ria­łu poni­żej pasa.
Byli też tacy, któ­rzy się ich zrze­kli.

Kobie­ty w ogó­le nie zasła­nia­ły
gór­nej czę­ści cia­ła.
Dzie­ci grze­ba­ły w roz­ża­rzo­nym pia­sku.
Kobie­ty sma­ro­wa­ły swo­je pier­si
tłu­stym, świe­cą­cym fil­trem,
męż­czyź­ni cho­dzi­li i obser­wo­wa­li,
ich cia­ła wyglą­da­ły na nie­spo­koj­ne i drżą­ce.
Od cza­su do cza­su ktoś
gwiz­dał pio­sen­ki, ktoś sprze­da­wał lody.

Kil­ka­set metrów za wydma­mi
był cmen­tarz żoł­nie­rzy
z krzy­ża­mi ciem­ny­mi
jak dno misy jezior­nej.
Na nie­bie nie było żad­nych chmur.
Po tafli pły­wa­ły jakieś cia­ła.

[Wszystko zaczyna się według historii]

Wszyst­ko zaczy­na się według histo­rii.
Noc i jej zim­na bla­cha wytrzy­mu­ją pust­kę.
Pro­stu­je się życie, wyrze­ka się twa­rzy.

Krew pły­nie po cie­le i kana­li­za­cji.
Dro­gi są opusz­czo­ne i nie sły­chać ich
o zmierz­chu. W ustach mamy śla­dy lądów.

Czu­je­my, jak pły­nie nasze krót­kie życie.
Blask w głę­bi­nie. Gwiaz­dy kła­dą się
na źró­dło. Nikt nie wie, po co umie­ra.

Dominik Piotr Żyburtowicz

Dowody na istnienie umarłych

Po dłu­giej zimie nastą­pi­ła odwilż,
mgła odkry­wa wil­got­ne zaka­mar­ki cmen­ta­rza,
przy koń­cu dro­gi dostrze­gam bia­łą jabłoń
(dopie­ro co roz­kwi­tła) – i zie­mia pod nią
jest peł­na prze­bi­śnie­gów.

Dębo­we kutry opusz­cza­ją­ce w desz­czu zato­kę,
czar­ny paź­dzier­nik i czar­ny listo­pad, mil­cze­nie
cią­żą­ce nad lasem po burzy,
głęb­sze niż sen.

Póź­na noc na pustym pla­cu,
sze­lest czy­ta­ją­cy na ław­ce gaze­tę;
dziw­ne, mru­ga­ją­ce świa­tło lamp
kie­dy idziesz obok uli­cą.

Dzień, w któ­rym wszyst­ko
sta­je się lżej­sze, i ktoś
zupeł­nie nie­ob­cy -
cze­ka na bal­ko­nie;
poru­sza firan­ka­mi, otwie­ra
sta­re albu­my, doty­ka zdjęć

i widzisz jasny pył na wszyst­kich swo­ich rze­czach,
kie­dy nagle,
w świe­tle słoń­ca
ONI
pocho­wa­ni w drze­wach

wychy­la­ją się na chwi­lę.

Jak daleko spadają jabłka

Mat­ce – Marii Żybur­to­wicz

gdy prze­by­wasz dale­ko (a tak jest teraz zawsze),
chło­piec bie­gnie do morza, chło­piec cze­ka w nim
na wszyst­kich sen­nych kutrach, tam, gdzie obra­casz się
lek­ko doty­kasz ust pal­cem, głasz­czesz mnie jak śnieg
czu­ję nie­dziel­ny rosół, któ­ry jadłem jak zwie­rzę
i deszcz róża­ny, spa­da­ją­cy w dzień kobiet -
(twój płacz uśmiech­nię­ty)

gdy prze­by­wasz dale­ko (a tak jest teraz zawsze),
z każ­dej innej mat­ki pod­kra­dam kawa­łek
i kła­dę wzdłuż brze­gu któ­rym odcho­dzisz
przed świ­tem zry­wa­jąc jabł­ka -

zazwy­czaj rano po two­im znik­nię­ciu
budzi mnie w łóż­ku wła­śnie ich zapach

Elegia na odejście pięknych saren

Jeże­li po śmier­ci miłość ist­nie­je, na pew­no
jest to wio­sna, świa­tło, któ­re tak sil­nie świe­ci w tobie,
ist­nie­je na zewnątrz roz­le­głe i wol­ne, kie­dy umie­rasz

kocha­jąc moc­no. Dla­te­go kwit­ną kwia­ty, pąki
na wznie­sio­nych w górę drze­wach, lar­wa, któ­ra była ciszą
krzy­czy nagle pęka­jąc na wie­trze -

Więc teraz odcho­dzisz w pyle roz­wia­ne­go mle­czu, gdy topi się słoń­ce
na zbo­czu wzgó­rza zni­kasz, a trzci­ny wygię­te są moc­no, i patrzę
na cie­bie znad zamknię­tej księ­gi, ten deszcz, któ­ry pada

to twój poca­łu­nek nada­ją­cy tem­po zie­mi, i tak musi być zawsze.
Rodzi­my się po to, żeby kochać, w miło­ści umie­rać, prze­no­sić
tę miłość na dru­gą stro­nę. Tu ser­ce jest środ­kiem, Ktoś

cichym napę­dem. Prze­strzeń wchła­nia świa­tło i żyje. Tak,
ty sam zie­le­nisz lądy, cze­szesz wia­trem morza. Bo cały ten świat,
ener­gię ma w tobie, w two­im wnę­trzu, w nas.

Przejście na 26 ulicy

Noc – jago­dy w sło­ju
zale­wa­ją prze­strzeń i moż­na już poczuć
smak doj­rza­łych lat. Dzi­siaj powie­trze
to ziar­no pocho­dzą­ce z wnę­trza
epo­ki, z jej kolej­nej zmia­ny. Oto woda
któ­ra mnie zale­wa, przy­po­mi­na tę
z jezior dzie­ciń­stwa. Oto nie
upły­nął czas i jestem
we wszyst­kich bez­tro­skich kału­żach, w tych wie­żach
z sia­na, uciecz­kach i podró­żach w baśń. Ale nie tyl­ko,
nie tyl­ko ten zapach.

Wczo­raj nad rze­ką zoba­czy­łem chłop­ca, któ­ry
pusz­czał łódecz­ki – i zaczą­łem pła­kać. Bo jest jesz­cze żal:
coś jak w odda­li macha­ją­ca mat­ka; albo w dzi­wacz­nym
poko­ju jej sen­ny, cie­pły głos -

Albo teraz, w środ­ku nocy – widzę sta­do brzóz.
Kie­dy wyjeż­dża­łem 10 lat temu,
nie było ich tu:
myślę o cza­sach osie­dlo­wej ban­dy, o pierw­szym
winie na przy­stan­ku i o oczach dziew­czy­ny,
z któ­rą sze­dłem do domu ode mnie z altan­ki, Rome­tach i WSK-ach
wpra­wia­ją­cych w szał sąsia­dów – lecz to my,
to my zaj­rze­li­śmy w pęd wia­tru, do nas nale­ża­ły
polne dro­gi, brzask, uciecz­ki w świat.
I ponow­nie,
płacz,
na widok kil­ku brzóz. Jak­by wyro­sły
tu wła­śnie ze szcze­niac­kich lat, z tych opłat­ków
słońc wcho­dzą­cych wte­dy w zie­mię -

Oto pęche­rzyk cza­su pęka i widzę list:
Kocha­na mamo, mówię ci, kie­dy doro­snę nie chcę być
nikim innym jak tyl­ko
Super­ma­nem. Czy jestem nim dziś?
Jesteś – mówi dziew­czy­na z pier­ścion­kiem na pal­cu.

*

Tak koń­czy się noc w pod­gwiezd­nej bajecz­ce
o chłop­cu, któ­ry wró­cił i zapa­lił świecz­ki,
a teraz bie­gnie w mgłę, tuż za nim zabaw­ki:
szkla­ne konie, szkla­ny Paź i szkla­ne bał­wan­ki.
Sypie śnieg.

Obcy

Kie­dy umie­ra w domu czło­wiek – moż­na poczuć,
że jest tam ktoś jesz­cze: ktoś obcy, któ­ry stoi
na bal­ko­nie i patrzy w dal albo cho­dzi
cicho po poko­jach, oglą­da obra­zy.

Kie­dy umie­ra w domu czło­wiek – obcy w cie­niu cze­ka.
Tuż za gło­wa­mi bli­skich, i nawet gdy
wybu­cha płacz, gdy wszy­scy
zaczy­na­ją bie­gać, krzą­tać się – on

nie ujaw­nia się – : przy­bysz z kra­iny
dobrych fal, prze­zro­czy­stych wydm. A z nim
jakiś okręt, ogni­sty żaglo­wiec
zawie­szo­ny nad dachem jak prze­pięk­ny dzień.

Ale tutaj nie, nikt nie zauwa­ża:
jak wycho­dzi z cie­nia, jak roz­chy­la
firan­ki i obra­ca się – dziec­ko,
zna­ne też pacjen­tom z dna kli­nicz­nych

jezior; śpią­ce pod łóż­ka­mi, tkwią­ce w kory­ta­rzach.
W pust­ce burzy – przed bły­skiem pio­ru­na. W poża­ro­wych
łunach miga­ją­cych na wie­czor­nym nie­bie. Może
w oczach saren, kie­dy pło­szą się. Tak więc

dusza – jesz­cze nie­świa­do­ma – widzi go
i wie. Pierw­szy krok: zapo­mnieć. Dru­gi:
wcie­lić się. Po pro­stu wejść z nim
w drze­wa jak w głę­bo­ki sen.

Krzysztof Dąbrowski

CANKARJEVO NABREŽJE

Możesz być kimś przy sto­li­ku kawiar­ni na wyso­kim Can­kar­je­vo nabrze­żu.

W dniu z reszt­ką upa­łu na fasa­dach domów, w niskim i mie­dzia­nym świe­tle.

W nie­zbyt dużym pań­stwie, nie­zbyt wiel­kim mie­ście. Wyso­ko nad spo­koj­ną rze­ką.

Czy też w chwi­li koń­ca dnia, kie­dy idziesz zaję­tą upa­łem i słoń­cem ale­ją,

Myśląc o tym, jak to jest patrzeć na nią rano z okien. Czy gdzie­kol­wiek indziej.

Na uli­cy, pla­cu. Słu­cha­jąc w barze obce­go języ­ka. Jako prze­cho­dzień.

Doznać wię­cej niż jed­ne­go życia.

A TERAZ CIEMNOŚĆ

Przy­cho­dzą obra­zy z tego lata i przez chwi­lę jest upał i pach­nie kurzem.

Widać San bia­ły od słoń­ca i to mia­sto roz­sia­ne po wzgó­rzach. Rze­ka wycho­dzi z mia­sta,

Spo­mię­dzy domów, opusz­cza je powol­nym ruchem. Powin­na zaczy­nać się tutaj Azja,

Jed­nak mia­sto ści­ska ze sobą rzym­skie kościo­ły. Za to kobie­ty ubra­ne odważ­niej

Nale­żą już jak­by do wscho­du, chy­ba że roze­brał je upał. Biją dzwo­ny, kuran­ty

I przez powie­trze o bły­sku brą­zu idzie­my zadrze­wio­ną uli­cą. Powie­trze dźwię­czy, trwa.

A teraz znów ciem­ność.

MODLITEWNE MŁYNKI

Poważ­ne zacho­dy słoń­ca, tar­cza słoń­ca wiszą­ca nisko, cho­wa­ją­ca się za linię lasu

I wra­ca­ją­ca wyżej na nie­bo, gdy jadę autem i odry­wam wzrok od dro­gi myśląc coś o bra­ciach Kara­ma­zow.

Albo wcze­śniej tego dnia, nie­bo, któ­re obra­ca się wokół brą­zo­we­go punk­tu skow­ron­ka,

Gdy w świe­tle tam­te­go kra­jo­bra­zu wska­zu­ję nie­ru­cho­my wschód, zachód.

I potem, widok z okna, komin cie­płow­ni, dach i frag­ment domu pośród drzew,

Gdy patrząc na srebr­ny błysk tej pory roku, nie usi­ło­wa­łem nic wię­cej jak tyl­ko oddzie­lić dni od dni.

ZIMA

Zima. Cebu­la­ste kopu­ły kamie­nic na tle nie­ba. Oglą­dam to co rano.

I przez chwi­lę nie wiem, kim dokład­nie, w jakim miej­scu jestem.

Zazwy­czaj to uczu­cie każe sie­bie szu­kać. Na przy­kład w obcym, przy­gra­nicz­nym mie­ście,

Peł­nym śnie­gu i zimo­wej mgły, z ryn­kiem i ope­rą wynie­sio­ną w góry.

Na stro­mych i krę­tych uli­cach. O świ­cie w pocią­gu. Być może na sza­rym pasku auto­stra­dy.

A teraz to wra­że­nie jest. I zasta­na­wiam się, czy ono może dokąd­kol­wiek zapro­wa­dzić.

SZÉCHENYI UTCA

Kosy w nie­na­zwa­nej alei. Żół­te tyn­ki Széche­nyi utca.

Uli­ce w majo­wym, kwiet­nio­wym świe­tle. Dziel­ni­ce przed­mie­ścia w peł­nym maju.

Widzę przez szkło pamię­ci. W reflek­sach. Na prze­świe­tlo­nej foto­gra­fii.

Na przy­kład sto­ję po desz­czu bez słów na uli­cy, olśnio­ny jed­no­krot­no­ścią chwi­li.

Idę ale­ją, w któ­rej nawo­łu­ją się kosy, w tym widzia­nym jak w sym­bo­lu mie­ście.

A teraz mogę prze­żyć to wszyst­ko ponow­nie. Moc­niej, sil­niej niż było.

Urszula Kulbacka

oswajanie

zna­czy­my pole dłu­gi­mi kro­ka­mi. świa­tło roz­sz­cze­pia się
tuż przy skó­rze. trze­ba powią­zać je w sno­py, zanim
otwo­rzy rany, roz­dra­pie bli­zny. daw­niej nie było tu

kle­pi­ska. musi­my uwa­żać, by zie­mia nie roz­prę­ży­ła
ścię­gien, nasłu­chu­je­my jak daw­ni india­nie. szu­ka­my
szcze­lin, któ­re moż­na zasy­pać, by nie czuć,

jak kil­ka stóp pod zie­mią pul­su­je świa­tło­czu­łe.

mimikra

kie­dy klucz zaci­na się w drzwiach, chło­piec po dru­giej
stro­nie śmie­je się do łez. zosta­ło mu jesz­cze kil­ka
mle­cza­ków. zapę­dził do kąta dzi­kie­go konia,

poga­nia go lej­ca­mi – rzeź­bi mu grzbiet, szu­ka
dro­gi mię­dzy jego żebra­mi. chciał­by zostać dobrym
jeźdź­cem, nauczyć się zawra­cać. na razie tnie dywan

bie­gu­na­mi. podob­no pół­noc zazę­bia się o połu­dnie,
rze­ki ostrzą brze­gi i toczą kamie­nie. mia­sto wyglą­da
jak pia­skow­ni­ca, z gra­nic odpry­sku­je far­ba. trze­ba

wysy­pać pia­sek i zbu­do­wać dom.

chłopcy malowani

mówią, że kobie­ty wycią­gnę­ły ją z rze­ki, kie­dy pra­ły
koszu­le mężów. już od daw­na pod­ci­na­ła brze­gi, żło­bi­ła
dno. od daw­na szu­ka­ła miej­sca, gdzie mogła­by wyjść,

roz­pro­sto­wać kości. dzie­ci pod­glą­da­ły lato, któ­re wie­czo­rem
zasy­cha­ło za domem. zdra­py­wa­ły je ze ścian i cho­wa­ły na
stry­chu. zabez­pie­cza­ły śla­dy – pamiąt­kę po ostat­nich

zaba­wach. bitwy trwa­ły wte­dy do połu­dnia.
ojciec przy­cho­dził z pola i zabie­rał drew­nia­ny kara­bin.
ran­ni otrze­py­wa­li się z pia­sku i szli na kola­cję, pew­ni,

że krew nie wgry­za się we włók­na.

przerębla

zie­mia leży odło­giem, prze­kli­na­ją nie­uży­tek.
nie lubią, kie­dy ich kobie­ty krwa­wią aku­rat
po sezo­nie. wte­dy pyli pokrzy­wa, wszyst­ko

inne od daw­na zale­ga w płu­cach, zagra­dza
przej­ścia. za domem gęst­nie­je sza­rów­ka.
kaszel. nie­dłu­go okna zaro­pie­ją od mro­zu.
dzie­ci sąsia­dów pój­dą nad jezio­ro

skrę­cać bibuł­ki. będą chcia­ły spraw­dzić, czy
przy dnie jest rze­czy­wi­ście naj­cie­plej. póź­niej
trze­ba będzie odry­wać krzyk od języ­ków,

opo­wia­dać mat­kom.

matrioszki wychodzą z siebie

podob­no prze­no­si góry, a cię­żar­nych kobiet
nie chce. nad­ry­wa im ner­wy i szo­ru­je sto­py,
pod­glą­da, jak ksiądz czwar­ty rok sta­wia
kościół. witra­że będą mia­ły odcień butel­ko­wej

zie­le­ni. okna wschód – zachód, tędy
bie­gnie świa­tło roz­sz­cze­pio­ne na dwa cien­kie
pasma. kolej­na cór­ka ma zna­mię po mat­ce.

poka­żą jej pią­tą stro­nę świa­ta, nadzie­leń.
za kil­ka lat roz­ło­żą ją jak pudeł­ko, podzie­lą

na pomniej­sze.