Studium temperamentu

Księżniczka słoneczników
Parlando

Posłuchajcie, Zacni Panowie i Nadobne Panie, posłuchajcie smutnej opowieści o Księżniczce Słoneczników.

Władca Persji oddał swą córkę – Księżniczkę Słoneczników – Królowi Złotych Wysp, by zakończyć w ten sposób wieloletnią wojnę między ich krajami.

Ale Księżniczka nie kochała Króla Złotych Wysp. Wybrankiem jej serca był młody Książę z Persji.

Młodzieniec tak bladolicy jak księżyc w nowiu. Nosił ciemnobrązowy napierśnik wysadzany białymi perłami…

Każdego wieczora, gdy bladofioletowe cienie wielkiego cyprysu wędrowały po tarasie z różanego marmuru, Księżniczka – eskortowana przez czarnoskórych niewolników – wychodziła z pałacu, by obejrzeć zachód słońca nad morzem.

Zakładała suknię mieniącą się barwami wszystkich kwiatów, wyszywaną białymi perłami, które wydawały delikatny dźwięk, gdy spacerowała – coś jak rozkoszna muzyka dolatująca z oddali…

W jej lokach ciemniejszych niż noc błyszczały dwie duże lilie przypominające świetliki. Z głowy opadał szal koloru morza, płynący za nią jak niebieski obłok w czas wieczornej bryzy.

W swej drobnej białej dłoni trzymała wachlarz czarnych piór; w drugiej zaś ogromny słonecznik, którym od czasu do czasu opędzała się od czerwonego motyla lub ptaka o złocistych skrzydłach.

Kroczący za nią niewolnicy śpiewali łagodne pieśni. Każdy z nich niósł lirę z kości słoniowej inkrustowaną szmaragdami i perłami; ich czarne dłonie tańczyły na srebrnych strunach niczym cienie.

Oczyma pełnymi głębokiej melancholii spoglądali smętnie na zachodzące za horyzontem morza słońce. Rozpierała ich tęsknota za rodzinną ziemią.

Stopy mieli skute srebrnymi łańcuchami.

Słowiki śpiewały wśród drzew jak natchnione; wydawało się, że róże rosnące pod wysokim cyprysem zasypiają.

Powietrze było ciężkie od zapachu kwiatów pomarańczy, a z krańca ogrodu, z zagajnika granatów, dolatywał radosny szmer strumyków mauretańskiej fontanny.

W asyście nubijskich kobiet mała Księżniczka spacerowała po tarasie; ich cienie rozciągały się za nimi jak posępne duchy.

Po obu stronach tarasu stały ogromne, nieruchome słoneczniki – niczym żołnierze na straży.

Różowy i bladofioletowy żagiel na horyzoncie mógł być równie dobrze zbłąkanym motylem.

Młoda Księżniczka spoglądała ze smutkiem na znikające w morzu słońce – ona też czuła tęsknotę za krajem.

Wzdychała do swojej ziemi, do Persji i jej upalnych nocy, do purpurowego powietrza ciężkiego od zapachu róż, do gołębic łagodnie gruchających w drzewkach pomarańczy; do błękitnych pawi dumnie spacerujących wśród mirtu po białych i różowych dywanach z jedwabiu.

A czasem… czasem zjawiał się jej Książę… jego karmazynowa zbroja wysadzana perłami, szeleszcząca, widziana w przelocie przez wysoką i wąską ambrazurę z zielonej mozaiki.

Trwała tak na tarasie przez długi czas, śniąc na jawie. Pragnęła, by jej spojrzenie przebiło mgłę, która z wolna spowijała morze.

Ale nie widziała już nic, albowiem noc jak granatowa kurtyna spadała na ziemię pogrążoną we śnie. Z jej nieprzeniknionych oczu spływały dwie łzy…

Potem powoli, powoli wracała do pałacu, który błyszczał w świetle księżyca, bielszy niż śniegi przykrywające góry w jej kraju.

Kroczący za nią niewolnicy śpiewali miękko, łagodnie; słowiki na drzewach milkły – zasłuchane.

Słyszała z oddali skargę morza i wiatr rozmawiający w tajemnicy z kwiatami.

Aż pomiędzy gałęziami palm zobaczyła gwiazdy.

Przełożył Grzegorz Jankowicz

Daleko stąd

O wielki, mosiężny parawan oparła się kobieta; w sukni złotolitej, na której woal z morskozielonego jedwabiu, haftowany w gwiazdy, księżyce i dziwne zwierzęta, zalśnił w czerwonym świetle zachodzącego słońca – Duże błękitne kamienie rozbłysły na rąbku jej sukni – Kamienie spotykane nocą w zielonych wodach Nilu – Kamienie napotykane w szarych górach o brzasku – Kamienie spotykane na brzegu morza w południe – Na jej ramionach drżą nieoszlifowane diamenty, brzemię klejnotów na szyi zmienia jej oddech w ciąg westchnień – Jej palce są jakby zmęczone ciężarem pierścieni; para olbrzymich szafirów zwiesza się z płatków jej uszu – W bladej dłoni trzyma wachlarz z czarnych i białych pereł, w śniadoczerwonych włosach srebrny ptak rozpostarł swe skrzydła – Za witrażem okna powietrze jest całkiem niebieskie, wysokie palmy rzucają fioletowe cienie na białe ściany pałacu, czasem pomarańczowy ptak powoli leci ku morzu – Hen daleko na morzu widać żółty żagielek – A na brzegu niewolnicy śpią albo modlą się do spadającej gwiazdy – Teraz księżyc jak wielki kwiat wypływa w niebieską noc, palmy są czarne jak widma, wysokie cyprysy szeptem mówią o Śmierci –

Kiedy niekiedy grucha biały gołąb, czasem spokój nocy przerywa krzyk pawia lub przeciągły jęk śpiącego niewolnika –

W komnacie, w której stoi kobieta, już prawie zapadł mrok – Prócz czerwonej lampki płonącej przed wizerunkiem idola nie ma innego światła –

O wielki, mosiężny parawan oparła się kobieta –

Przełożył Andrzej Sosnowski

Harmonia

Letnia noc: tajemnicze cienie ślizgają się po ogrodzie niczym widma.

śnieżnobiała lilia rzuca na ziemię szary cień. Ptak śpiewa słodko w czereśni, kiedy niekiedy wywołując skrzydłami deszczyk białych płatków. W przezroczystej tafli stawu odbija się niewyraźny zarys srebrnej gwiazdy.

Na skraju jeziorka rosną ogromne purpurowe irysy, piękniejsze niźli ludzka twarz, a kwiaty białych fuksji opadają na gęstą trawę jak łzy. Dojrzała brzoskwinia uderza głucho o ziemię tuż przy stojącym w oddali starym ceglastym murze.

Spowita granatowym cieniem rabata z każdą chwilą traci kontury, aż wreszcie jej rozmarzone kwiaty zamykają oczy przytłoczone snem.

świetliki jak ogniste pierwiosnki lśnią pod białym lilakiem.

Spłoszony motyl skrył się w baldachu lilii z dala od połyskujących, złotych oczu olbrzymiej brunatnej ćmy.

Wtem nagle z żółtej gałązki sykomory dolatuje wspaniały tryl słowika niczym daleki dźwięk skrzypiec.

Wachlarze zielonych liści kasztanowca drżą na wietrze, wybudzając słoneczniki z ich królewskiego snu.
Karmazynowe naparstnice potrząsają gronami jak dzwonnik kloszem w kościelnej wieży; a jasnoczerwone goździki rzucają namiętne spojrzenia męczennicom obejmującym czule marmurowy cokół zegara.

Fiołki uginają się pod ciężarem sercowatych liści i wzdychają… roztaczając w powietrzu swą woń.

Wreszcie księżyc niczym ogromna biała róża wspina się ponad grzebień cyprysów i srebrną poświatą zalewa uśmiechnięte oblicze posągu.

Przełożył Grzegorz Jankowicz