O Pieśniach Muniny Schwartz vel Adabisi

To nie Munina Adabisi wymyśliła sobie wiersze Kamila Zająca, ale jego wiersze wymyśliły sobie Muninę Adabisi. Uwodzicielsko sztuczne jak papierowy księżyc, bez tej tajemniczej niewiasty nie miałyby racji bytu. Zrodziły się ze słodko-gorzkiego przekonania, że dzisiaj, tutaj, nie można na serio napisać “wiersza”, a co dopiero “pieśni”, bo jest w tym przedsięwzięciu jakaś gruba nieprzyzwoitość. Albo fałsz. Chyba że fałsz ten odważnie podkręcić i zamienić w feeryczny teatr, steatralizować wszystko, a z nieprzyzwoitości, podniesionej do potęgi, ulepić postać kruchą, ale bezwstydnie i prowokacyjnie manieryczną – tytułową Muninę.

Jerzy Jarniewicz

Nieprawda. To nie wiersze Kamila Zająca wymyśliły sobie Muninę Adabisi, ale Munina Adabisi wymyśliła sobie Kamila Zająca. I oto podający się za jej sekretarza impozytor przywłaszczył sobie niecnie płomienne wytwory jej natchnionego ducha na oszalałym rumaku zmysłów rzucającego się na oślep w bezdenną przepaść wyobraźni i ośmiela się je drukować pod swoim zajęczym nazwiskiem! Czytelniku, nie daj się omamić ani wziąć na lep. Nie możesz już teraz twierdzić, że czytając nie wiesz, albowiem zostałeś ostrzeżony.

Frank L. Vigoda (tłumacz Muniny na język angielski)

Lorelei, Mata Hari i czuły postmodernizm

Przypuszczam, że Munina najlepiej czułaby się w legendzie, niezależnie od poetyckich siatek kartograficznych czy pojęć. – mówi o swojej bohaterce- narratorce- porte-parole sam autor. Zgadzam się z nim. Jest bowiem w tych wierszach, w tym poetyckim projekcie, niepowtarzalna, niezależnie od oczywistej literackości użytych środków, aura tajemniczości.

Piękna kreacja, choć może się momentami wydać zbyt siebie świadoma, by uważny czytelnik dał się uwieść, czując pismo nosem nawet wtulonym w woal ciężkich perfum madame Adabisi. Wyrachowanie jest jednak wpisane w pisanie tak jak w legendy pięknych, smutnych i niebezpiecznych kobiet. Czym jest bowiem poezja jeśli nie uwodzeniem dla celów zgoła nieromantycznych? Śpiewem Lorelei? A może w demonstracyjnym uwiedzeniu kryje się więcej prawdy niż w niewinnych a płytkich lirycznych konfesjach? Z pewnością żaden czytelnik nie pożałuje czasu spędzonego na lekturze tych raz wyzywających, raz znów nieomal chwytających za gardło pieśni, niezależnie od tego, czy da im się uwieść, zwieść, czy wywieść w pole, w maliny lub na nagie skały. Posłuchać warto.

Marta Podgórnik

Droga Munino,

Jak zapewne pani pamięta spotkaliśmy się po raz pierwszy na rynku starego miasta w Poznaniu, 26 kwietnia 2004 około godziny 22.30. Nie pamiętam już, czy to Pani mnie zagadała, czy też ja Panią. Rozmawialiśmy o Johnie Berrymanie i trzeciej z jego piosenek snu A Stimulant for an Old Beast. Tam była tak fraza proszę Pani, co to ją zaraz rozpoznałem w Pani Pieśniach:

Acadia, burnt myrrh, velvet, pricky stings.
-I’m not so young but not so very old,
said screwed-up lovely 23.

I gadaliśmy też o tym, że nie znosimy Rilkego, bo: “Rilke was a jerk.”, jak mawiał Papa Berryman.
A teraz czytam i przypominam sobie naszą rozmowę. Pani tak ładnie ją strawestowała, że aż przytoczę:

co wiedział rilke o blond kędziorkach,
sukienkach fastrygowanych kwietniowych wiatrem
gdy ciało się marszczy jak złudzenia i cnoty

i dalej:

tłuszczu wałki smażą się na biodrach
a słońce ma napis niemodny: don’t touch this!
palę zefira, dym wokół palców śmiga jak pilot

i tym wersom proszę Pani znów patronuje John, bo czyż to nie jest odpowiedź na jego:

A final sense of being right out in the cold,
unkissed.

(…)

She holds her breath like a seal
and is whiter & smoother.
Rilke was a jerk.
I admit his griefs & music
& titled spelled all-disapointed ladies.
A threshold worse than the circles
where the vile settle & lurk,
Rilke’s. As I said.

I tak siedzieliśmy sobie (Pani pamięta?) w Proletaryacie, ja pijąc piwo a Pani koniak. I zapytałem, jaka jest Pani ukochana potrawa, i usłyszałem: zając w buraczkach, zając.

Edward Pasewicz