
Rozmowy na koniec: odcinek 13 Adam Mickiewicz
nagrania / TransPort Literacki Antonina Tosiek Jakub Skurtys Joanna Mueller Miłosz BiedrzyckiTrzynasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJEsej Jakuba Skurtysa towarzyszący premierze książki Zmartwychwstanie ptaszka Bohdana Zadury.
Powyższy tytuł to oczywiście parafraza słynnego powiedzenia “daj mu tam, gdzie go nie ma” (które wedle legendy krzyknąć miał Piotr Sommer podczas gry w ping-ponga), a które stanowiło początek jednej z krytycznych książek Bohdana Zadury (Lublin 1996). Pełny tytuł szkicu traktującego o tej doskonałe frazie, a zarazem szkicu otwierającego książkę, zawierał jeszcze człon drugi – “języki obce poezji”. Zadura pytał więc, czym byłyby obce języki (a także język własny lub wspólny), równocześnie sprawdzając doskonałość pierwszej frazy. Sprawdzał jej absolutną poetyckość, “nieprzestawialność” członów, niepodatność na modyfikacje, by w końcu zdradzić nam prozaiczny kontekst jej powstania. A więc ów poetycki Absolut, ta doskonałość łącząca brak (nieobecność) i dar (nadobecność), wzięła się po prostu z zasłyszenia, z życia, z emocji? To było chyba najlepsze wprowadzenie w poetycką dykcję Zadury, jakie mógł nam za-dać autor Ciszy.
A piszę o tym, gdyż nasunął mi się tu oczywisty kontekst do wiersza Dar z nowego tomu Zmartwychwstanie ptaszka. Po pierwsze dlatego, że i tam i tu Zadura jakoś odnosi się do Czesława Miłosza. Wtedy przywołał go jako prawodawcę przekładu, jako tego, który nader trafnie, w krótkim akapicie, zawarł to, czym jest przekład z innego języka – uważną lekturą, lekturą najuważniejszą i najostrożniejszą, najbardziej świadomą, swoistym close reading, w którym cały czas borykamy się z utratą kolejnych znaczeń. W Darze Zadura przywołuje wielkiego modernistę na prawach motta, przypominając pierwszą frazę jego wiersza o tym samym tytule: “Dzień taki szczęśliwy” (Cz. Miłosz, Dar).
Przekład z innego języka jest jednak – w co zdawał się również wierzyć Zadura – zawsze szukaniem języka wspólnego i nigdy nie dotyczy wyłącznie pracy tłumacza. Każdy z nas bowiem przekłada: pisząc, czytając, wygłaszając. Cały czas dokonujemy nieustannych interpretacji i przekładów z cudzego na własny. Dar jest szczególnym rodzajem takiego przekładu – to przekład jednego polskiego poety na drugiego, jednego systemu metafizycznego na drugi, języka wysokiego modernizmu na język późnej (i słabej) nowoczesności. Moglibyśmy oczywiście powiedzieć prościej: Zadura dokonuje pastiszu wiersza Miłosza, podczepia się pod jego język, jego rytm, jego frazy, by dać utwór zupełnie przeciwny w wymowie, by ukazać pęknięcia w systemie autora Gucia zaczarowanego. Nie chodzi mi tu jednak o stosunek Zadury do Miłosza, a przynajmniej nie o stosunek osobisty, o walkę dwóch poetów czy podziw jednego dla drugiego. Idzie raczej o stosunek Zadury do całej tradycji wysokiego modernizmu, którą w Polsce najlepiej uosabiałby właśnie Miłosz.
Jan Błoński zarysował kiedyś w swoim słynnym eseju Bieguny poezji1 “linię Przybosia” i “linię Miłosza”, temu drugiemu przypisując o wiele bardziej produktywną i chętniej czytaną tradycję poetycką. Dziś “dykcja o’harystów”, swój początek biorąca właśnie działaniach Zadury i Sommera, byłaby trzecią taką linią, linią, którą trzeba by dopiero dopisać (choć właściwie już dopisano) do porządkującej wizji Błońskiego. Z tego punktu widzenia Dar to tekst bardzo ważny, podejmujący otwartą polemikę z ontologią i etyką Miłosza, a tym samym stający się dyskusją między dwoma wielkimi biegunami poezji. Widać w nim wyraźnie ten moment, w którym “linia Zadury” krzyżuje się z “linią Miłosza”.
W wierszu Miłosza był dzień – tu jest noc; tam było “słońce dnia”, tu jest “słońce snu” (które “wzeszło za wcześnie”). Solarny podarunek wileńskiego poety przechodzi pod piórem Zadury w nokturn, przesuwając swój środek ciężkości z “oświecenia” (i całej jego pękającej filozofii przejrzystości2) na oniryczne uśpienie, zmętnienie obrazu i komunikacji. Miłosz mówił o stanie błogiego roztopienia się, o wyzbyciu się po-żądania i żądania, o swoistej apatii, jako rozładowaniu wszystkich napięć. Dar wiersza jest tam jednak darem dla niego samego – to on, wszechwładny i scentralizowany podmiot, osiąga w tekście i poprzez tekst swoją wewnętrzną nirwanę, swoje pogodzenie się ze światem w metafizycznym ukojeniu. U Zadury Dar jest znacznie bardziej etyczny, od początku skierowany do kogoś, do drugiego. Zazdrość nie musi znikać – przepisuje Zadura na opak frazy swojego kolegi po piórze: “Nie było na ziemi rzeczy, którą chciałbym mieć. / Nie znałem nikogo, komu warto byłoby zazdrościć” (Cz. Miłosz, Dar). Tutaj zazdrość motywuje, rozpoczyna ruch snu, a zarazem pozwala sobie uświadomić własną pychę i egocentryzm, by potem móc z nich zrezygnować, czego Miłosz w swoim epifanijnym zachłyśnięciu się raczej nie dostrzegał. Oś przesuwa się więc gdzie indziej – na płaszczyznę etycznego wyboru, a potem w stronę możliwości wyzbycia się go:
Zazdrościłem wszystkim, którzy nie byli mną.
Byli prawdziwsi, zazdrość była formą podziwu.
Każdemu z osobna poświęcałem całą uwagę.
Te znamienne i genialne trzy wersy z wiersza Zadury charakteryzują wszystko to, czego nie potrafił nigdy wyzbyć się modernizm, a na co czułe ucho autora Ciszy przystaje w swoim metafizycznym podróżowaniu. Powstaje więc słabe “nie-ja” (“ja” nie posiadające w sobie ostatecznej instancji Prawdy, prawdziwości), które jest warunkiem etycznej relacji z innymi, jej atrybutariuszem3 i dłużnikiem zarazem; “nie-ja” wobec “ja” stawianego przez Miłosza w centrum. Wobec takiego narcystycznego i spełnionego “ja” Zadura ma więc propozycję “ja”, któremu inni są niezbędni, dla którego są ważniejsi niż ono samo; wobec których to “ono” jest darem (zostaje na nich wy-dane) i z których nieustannie musiałoby czerpać.
“Ja” Miłosza było więc nieustającym żądaniem (być może takim, o jakim pisał Simon Critchley w swoim błyskotliwym eseju filozoficznym4), ciągłym pragnieniem przekraczania samego siebie, które zniesione, skutkowało apatią, biernością; dla którego nirwana była właśnie ustaniem żądania i umorzeniem długu. U Zadury jest empatia, na którą Miłosz nie potrafi się zdobyć. O ile więc Miłosz pisze o ustaniu żądania, autor Ciszy projektuje raczej ruch odkupienia, odpuszczenia win, zwolnienia z mechanizmów pamięci za obopólną zgodą. U Miłosza jest więc wyjście od “ja” by znowu do niego trafić; u Zadury dominuje raczej etyka drugiego, wyjście od ja, by doznać przebaczenia w Innym. Brzmi to może pokrętnie, ale widać zasadnicze różnice między mocnym, modernistycznym marzeniem Miłosza i słabym (ontologicznie słabym), ale etycznie umotywowanym marzeniem (sennym) Zadury.
Na końcu Daru Miłosza jego bohater się prostuje (“Prostując się, widziałem niebieskie morze i żagle”). Bohater Zadury budzi się z kolei z pewnością rozgrzeszenia. Jeden staje wyprostowany, drugi leży z otwartymi oczami i poczuciem, że przez sen dokonała się jakaś eucharystia, wymazanie win. Pozostaje nam po tych dwóch wierszach zasadnicze pytanie, którą utopię wybierzemy: “postawy wyprostowanej”, czy raczej onirycznych przebaczeń i wy-pogodzeń? Tak zakreśliłbym dziś te dwa bieguny: linię Miłosza i linię Zadury.
[1] J. Błoński, Bieguny poezji, [w:] Odmarsz, Kraków 1978.
[2] Mam tu na myśli filozoficzny mit Aufklärung – oświecenia jako projektu usunięcia przeszkód komunikacyjnych, dojścia do ideału samostanowiącej się świadomości, która posiądzie tym samym ostateczną prawdę – leżący u podłoża nowoczesności. Zob. G. Vattimo, Społeczeństwo przejrzyste, Wrocław 2006.
[3] Używam tu pojęcia zaczerpniętego ze słownika Jean-Luca Mariona, który w Będąc danym. Eseju z Fenomenologii donacji (Warszawa, 2005) przedstawia atrybutariusza jako nowy rodzaj podmiotu, a raczej to, co przychodzi “po” podmiocie, co jest wynikiem donacyjnej natury fenomenów (dających się naszej świadomości), a nie – po kartezjańsku – wynikiem ruchu myśli o samostanowieniu.
[4] S. Critchley, Nieustające żądanie. Etyka polityczna, Wrocław 2006.
Ur. 1989, krytyk i historyk literatury; doktor literaturoznawstwa; pracuje na Wydziale Filologicznym UWr; autor książek o poezji najnowszej Wspólny mianownik (2020) oraz Wiersz… i cała reszta (2021).
Trzynasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki zemla vulgaris Katarzyny Szwedy, wydanej w Biurze Literackim 29 maja 2023 roku.
WIĘCEJImpresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Jakuba Gutkowskiego, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.
WIĘCEJDwunasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJImpresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Miłosza Fleszara, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.
WIĘCEJJedenasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJDziesiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJRecenzja towarzysząca premierze książki fuzja bordo Karoliny Kapusty, wydanej w Biurze Literackim 6 lutego 2023 roku.
WIĘCEJDziewiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJImpresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Joanny Łępickiej, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.
WIĘCEJÓsmy odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJSiódmy odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJSzósty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJ12. odcinek cyklu „PPR” autorstwa Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJImpresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Jakuba Grabiaka, laureata 17. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca premierze książki cierpkie Marleny Niemiec, która ukaże się w Biurze Literackim 28 listopada 2022 roku.
WIĘCEJPiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJCzwarty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJPosłowie Jakuba Skurtysa z książki Inaczej nie będzie Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, która wydanej w Biurze Literackim 14 listopada 2022 roku.
WIĘCEJ11. odcinek cyklu „PPR” autorstwa Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJRozmowa Przemysława Suchaneckiego z Jakubem Skurtysem, towarzysząca premierze książki Inaczej nie będzie Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, która wydanej w Biurze Literackim 14 listopada 2022 roku.
WIĘCEJ10. odcinek cyklu „PPR” autorstwa Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJDrugi odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJPierwszy odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJTrzeci odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJRozmowy na koniec: odcinek 4 Maria Krzywda
WIĘCEJCzternasty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJ8. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJTrzecia część dyskusji prowadzonej przez Antoninę Tosiek i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJDruga część dyskusji prowadzonej przez Antoninę Tosiek i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Oli Lewandowskiej-Ferenc, laureatki 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJ7. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJDwunasty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJTrzynasty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJ6. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Patricka Leftwicha, laureata 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJ5. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJJedenasty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJDziesiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJDziewiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJÓsmy odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Teksty odzyskane Tadeusza Różewicza, która ukaże się w Biurze Literackim 18 kwietnia 2022 roku.
WIĘCEJ4. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Julkiem Rosińskim, towarzysząca premierze książki streszczenie pieśni, wydanej w Biurze Literackim 21 marca 2022 roku.
WIĘCEJ3. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJSzósty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJSiódmy odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJ2. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJCzwarty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJPiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJPierwszy odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Zofii Kiljańskiej, laureatki 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJTrzeci odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJPierwszy odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJDrugi odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Meskalina i muzyka Henriego Michaux w przekładzie Jakuba Kornhausera i Wacława Rapaka, wydanej w Biurze Literackim 15 listopada 2021 roku.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Bartosza Horyzy, laureata 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Po domu Dariusza Sośnickiego, wydanej w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Aleksandry Byrskiej, laureatki 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Połów. Poetyckie debiuty 2020, która ukazała się w Biurze Literackim 26 lipca 2021 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Mondo cane Jerzego Jarniewicza, która ukazała się w Biurze Literackim 28 czerwca 2021 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Agaty Puwalskiej haka!, wydanej w Biurze Literackim 22 marca 2021 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki 2020 roku”.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Adamem Kaczanowskim, towarzysząca premierze książki Utrata, która zostanie wydana w Biurze Literackim 22 lutego 2021 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca wydaniu książki Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego Ciało wiersza, która ukazała się w Biurze Literackim 11 stycznia 2021 roku.
WIĘCEJSpotkanie wokół książek Wyspa na Księżycu Williama Blake’a, świnia jest najlepszym pływakiem Mirjoluba Todorovicia, Kielich upojenia Otona Župančiča oraz Skóra byka Salvadora Espriu z udziałem Tadeusza Sławka, Jakub Kornhauser, Miłosza Biedrzyckiego, Filipa Łobodzińskiego, Joanny Orskiej i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
WIĘCEJZapis dyskusji “Nowe języki poezji” prowadzonej przez Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Nowe języki poezji”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca wydaniu książki Radosława Jurczaka Zakłady holenderskie, która ukazała się w Biurze Literackim 18 listopada 2020 roku.
WIĘCEJSzkic Jakuba Skurtysa, towarzyszący wydaniu almanachu Wiersze i opowiadania doraźne 2020, który ukazał się w Biurze Literackim 8 października 2020 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca premierze almanachu Połów. Poetyckie debiuty 2019, który ukazał się w Biurze Literackim 17 sierpnia 2020 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Ludzie ze Stacji”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca wydaniu książki Otona Župančiča Kielich upojenia, w wyborze, przekładzie i z posłowiem Katariny Šalamun- Biedrzyckiej, która ukazała się w Biurze Literackim 15 czerwca 2020 roku.
WIĘCEJSpotkanie z udziałem Anny Kałuży, Karola Maliszewskiego, Joanny Mueller, Joanny Orskiej oraz Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.
WIĘCEJSpotkanie wokół książek Kroniki ukrytej prawdy Pere’a Caldersa, Sroga zima Raymonda Queneau i Biblia i inne historie Pétera Nádasa z udziałem Anny Sawickiej, Elżbiety Sobolewskiej, Anny Wasilewskiej, Anny Kałuży i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki 2019 roku”.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Przemysławem Suchaneckim, towarzysząca premierze książki Wtracenie Przemysława Suchaneckiego, która ukazała się w Biurze Literackim 31 grudnia 2019 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Naworadiowa Kacpra Bartczaka, wydanej w Biurze Literackim 26 sierpnia 2019 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Kroniki ukrytej prawdy Pere Caldersa, w tłumaczeniu Anny Sawickiej, wydanej w Biurze Literackim 15 lipca 2019 roku.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Dawidem Mateuszem, towarzysząca wydaniu almanachu Połów. Poetyckie debiuty 2018, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 3 czerwca 2019 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Animalia Anny Adamowicz, która ukazała się w Biurze Literackim 28 stycznia 2019 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki 2018 roku”.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Poetycka książka trzydziestolecia”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Dni powszednie i święta Julii Szychowiak, wydanej w Biurze Literackim 15 października 2018 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca premierze almanachu Połów. Poetyckie debiuty 2017, który ukazał się w Biurze Literackim 13 sierpnia 2018 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Sankcje Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 30 kwietnia 2018 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki roku 2017”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Raport wojenny Agaty Jabłońskiej, wydanej nakładem Biura Literackiego 20 listopada 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Historie ważne i nieważne w przekładzie Bohdana Zadury, wydanej nakładem Biura Literackiego 26 maja 2011 roku, a w wersji elektronicznej 13 listopada 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Trawers Andrzeja Sosnowskiego, wydanej w Biurze Literackim w wersji papierowej 6 marca 2017 roku, a w wersji elektronicznej 31 lipca 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Wybieganie z raju (2006-2012) Tomasza Pułki, wydanej w Biurze Literackim 10 lipca 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Stacja wieży ciśnień Dawida Mateusza, wydanej w Biurze Literackim w wersji papierowej 26 lipca 2016 roku, a w wersji elektronicznej 17 lipca 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Jarzmo Przemysława Owczarka, wydanej w Biurze Literackim 29 maja 2017 roku.
WIĘCEJRozmowa Piotra Jemioły z Jakubem Skurtysem, towarzysząca premierze książki Trawers Andrzeja Sosnowskiego, wydanej w Biurze Literackim 6 marca 2017 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Na scenie czy w polu”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Z tamtej strony ciszy Bolesława Leśmiana w wyborze Jacka Gutorowa, wydanej 8 listopada 2012 roku w Biurze Literackim.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki 2016 roku”.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Piotrem Matywieckim.
WIĘCEJSzkic Jakuba Skurtysa o poezji Kamili Janiak. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Szymonem Domagałą-Jakuciem. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Dawidem Mateuszem. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Formy zaangażowania”, towarzyszącej premierze antologii Zebrało się śliny, która ukaże się niebawem w Biurze Literackim.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Powiadacie, że chcecie rewolucji”.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Po co nam Dzieła zebrane Karpowicza”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z ksiażki Księga zakładek Jacka Gutorowa.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Biurowe książki 2010 roku”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Nocne życie Bohdana Zadury.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “44. Poezja polska od nowa”.
WIĘCEJZ Piotrem Matywieckim o książce Złotniejący świat Marii Konopnickiej rozmawia Jakub Skurtys.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Dobry wieczór”.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Jak rozmawiać o poezji”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki poems Andrzeja Sosnowskiego.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Kolejowe dzieci Seamusa Heaneya.
WIĘCEJZ Jakubem Skurtysem o książce Sajgon rozmawia Mateusz Kotwica.
WIĘCEJZ Kacprem Bartczakiem o książce Świat nie scalony. Estetyka, poetyka, pragmatyzm rozmawiają Paweł Kaczmarski i Jakub Skurtys.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Świat nie scalony Kacpra Bartczaka.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Zdarte okładki (1965-2009) Piotra Matywieckiego, wydanej w Biurze Literackim 14 września 2009 roku.
WIĘCEJZ Piotrem Matywieckim o książce Zdarte okładki rozmawia Jakub Skurtys.
WIĘCEJAutorski komentarz Bohdana Zadury do wiersza Zmartwychwstanie ptaszka.
WIĘCEJAutorski komentarz Bohdana Zadury do wiersza Ius primae noctis z książki Zmartychwstanie ptaszka, która ukazała się 17 maja 2012 roku nakładem Biura Literackiego.
WIĘCEJRecenzja Malwiny Mus z książki Zmartwychwstanie ptaszka Bohdana Zadury.
WIĘCEJZ Bohdanem Zadurą o książce Zmartwychwstanie ptaszka rozmawia Malwina Mus.
WIĘCEJ