
Rozmowy na koniec: odcinek 14 Hubert Zemler
nagrania / TransPort Literacki Antonina Tosiek Hubert Zemler Jakub SkurtysCzternasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Sankcje Jerzego Jarniewicza, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 30 kwietnia 2018 roku.
Zacznijmy banalnie, od okładek. Skądinąd, zebrane wiersze Jerzego Jarniewicza za lata 1977–2007 (BL, 2007) były czarne, a zdjęcie zapełniały nieco rozmyte talerze anten satelitarnych. Wybór wiersza, z posłowiem Piotra Śliwińskiego (WBPiCAK, 2012), zdobił kolorowy kolaż, w którym pierwszoplanową rolę odgrywały wycięte sylwetki ludzi. Załóżmy, że okładki te mówiły coś o poezji autora Makijażu, ale też o podstawowych koncepcjach obu książek. Zebrane miały swój kosmiczny rozmach. Sugerowały fundamentalną rolę „ja” jako przekaźnika, a samą komunikację literacką przedstawiały jako próbę porozumienia się w sytuacji dużej niejednoznaczności kodu (wszak nie zdążył wybrzmieć jeszcze prowokacyjny hymn Z Ksiąg Królewskich: „Piękna jest żona bliźniego mego,/ choć nie widziałem jej nigdy na dachu,/ kiedy pośród białych satelitarnych talerzy/ myje w deszczówce kolana/ i odsłania swój kark rozwiązłemu słońcu”). Wybór wiersza to z kolei kompromis, ale taki, w którym przeszłość (fragmenty dawnych fotografii) spotyka się z poetyckim konceptem: tajemnicą, kryminalną grą ról, nieobecnością postaci w samym środku opowieści. Jakby wiersze autora Oranżady po równo wypełniały wspominki zdarzeń i kontury ludzi, albo na odwrót: wspomnienia o ludziach i grubą kreską rysowane ramy sytuacji.
Wszystko się zgadza, ale też wydaje się dość oczywiste: komunikacja, pamięć, kolaże, ogrywanie codzienności, lata 90., poczucie uciekającego czasu i ulotność wrażeń. Z tej perspektywy okładka Sankcji to diametralna odmiana: wyrazisty róż, a na nim białe ślady rozbitego szkła. Ktoś zbił szybkę, ale kto? Poeta? Autorzy wyboru? A może wszyscy troje, w zmowie, w komitywie? Wszak „[t]en chłopak z poprzedniej książki wciąż jeszcze/ tu siedzi. I bez słowa ze stopy wyciąga – co/ takiego? Pinezkę? Szkło, być może? Pestki”. Róż Sankcji jest wyzywający, niedyskretny i prowokacyjny, od provocare, wezwania do głosu, rzucenia wyzwania, skierowany w stronę czytelnika, i pozostawiony, jak ślad uszminkowanych ust na chusteczce. To książeczka – bo w stosunku do poznańskiego wyboru jest ona drobnym upominkiem, rozmiaru przeciętnego tomiku – bezczelnie otwarta, taka, która każe się zaangażować w poetyckie strojenie piórek, w pawie gody języka, w erotyczną rozgrywkę, której stawką jest nie tylko miejsce wierszy Jarniewicza w kanonie, ale przede wszystkim nasze – prywatne, zobowiązujące, angażujące – rozumienie podstaw działania tekstu literackiego. Czym jest dla Ciebie wiersz? Jaką relację chcesz z nim nawiązać? Tandem wrocławskich krytyków Koronkiewicz–Kaczmarski (dalej jako K&K), dobrze się zresztą z autorem znających i wielokrotnie ciekawie piszących o jego poezji, zaprasza w posłowiu-rozmowie do takiej właśnie lektury, do porzucenia strefy komfortu i przyjęcia erotycznego wyzwania, do poezji intymnej, w której podmiotowość czytelnika ma się spotkać z cielesnością w asyście wiersza, pośrednika i podglądacza zarazem.
„[C]zytelnikowi tych wierszy przyznawana jest na poły rola voyeura, tego trzeciego w intymnej scenie, świadka, który nie zawsze wie, co zobaczył” – stwierdza krytyczka na ostatnich stronach tomu, dodając, że wiersze te „dość perwersyjnie otwierają się na wzrok innego, dają mu odczuć, że jest pożądany” [s. 101]. Może się to nie spodobać bardziej konserwatywnym poszukiwaczom lirycznych wrażeń, to oczywiste. Tak wyraziste „ustawienie” poety przez krytyków przy okazji przygotowywania wyboru zdarza się rzadko, zdecydowanie za rzadko, bo zdajemy się zapominać, że takowy wybór nie służy jedynie przedrukowaniu dostępnych na ogół publikacji, ale też wykonaniu pewnego gestu interpretacyjnego. K&K taki gest wykonują, ale robią go w komitywie, bo zza ich działań przemawia również sam Jarniewicz, chcący najwyraźniej co nieco odświeżyć swój poetycki corpus. Życzyłbym wszystkim czytelnikom, żeby „wybory wierszy” były właśnie czymś takim jak Sankcje, żeby odbywała się w nich praca nad całą twórczością danego autora oraz nad zaproponowaną przez krytyka wizją, żeby nie ograniczała się ona wyłącznie do posłowia, ale tworzyła kolaż wzajemnie dopowiadających się i kontrujących głosów. Tutaj taka praca nastąpiła, a Sankcji nie można sprowadzić do wybrakowanej sumy tomików, gdzie na koniec następuje popis erudycji lub lenistwa krytyka w postaci lakonicznego komentarza. Ta książka pełnić będzie – jak zakładali zresztą autorzy posłowia – samodzielną rolę w dorobku poetyckim Jarniewicza. Pozwala ona spojrzeć na tego arcywspółczesnego twórcę – poetę „na nowy wiek”, który z relacji z teraźniejszością uczynił wiodącą zasadę – bez historycznego bagażu i poczucia, że za kometą ciągnie się nieznośny, lodowy ogon wypalonych wierszy.
Spotkanie, które proponują K&K, należy zatem do kategorii tych rzadko widzianych, jest wydarzaniem się literatury na naszych oczach, ale nosi też na sobie pokoleniową rysę. Chociaż układ tomu jest chronologiczny, to do roku 2003, aż do Dowodu z tożsamości, uchowało się w wyborze pięć wierszy, niezbędnych do zakotwiczenia reszty książki, z Daktyloskopią i Daktyloskopią (Erotykiem) na czele. Niedługo potem zaczyna się profesjonalna przygoda młodych krytyków z literaturą, w okolicach Oranżady, może nieco później. Kolejne tomy podzielone zostały już na trylogie, będące zarazem ciekawą propozycją ich wspólnego czytania: trylogia empiryczna i relacyjna. Ta druga stanowi zresztą największą część Sankcji. Z całego dorobku Jarniewicza wrocławski duet wydobywa właśnie te wiersze, które duchem i poetyką najbliższe są prezentowanym w ostatnich dwóch–trzech książkach, a zatem wiersze, których tematem jest niestabilny, intymny charakter poetyckiego „ja”, tworzącego się i rozpadającego w rozerotyzowanej relacji do jakiegoś „ty”. Mimo chronologicznego układu znikają jednak z samej książki odniesienia do konkretnych tomów (dopiero spis treści je uzupełnia), opowieść nie ulega więc zerwaniu, a Weszła przez okno do łazienki (z Oranżady) może twórczo sąsiadować z Mokrym parkietem (z Makijażu).
Dodajmy, że Sankcje to książka-prezent, złożona z okazji sześćdziesiątych urodzin poety, zawierająca sześćdziesiąt wierszy poprzetykanych fragmentami rozmów i esejów, dzięki czemu do głosu może dojść i sam Jarniewicz. Przypominam sobie poprzedni taki prezent: Ślady i więzy. Krytyczna topografia Jarniewicza (2008), tom zebranych szkiców, zredagowany przez Zdzisława Jaskułę, wieloletniego przyjaciela, partnera w dyskusjach i chyba największą personę łódzkiego środowiska literackiego. Dziś Jaskuły już z nami nie ma (choć kilka pięknych zdań w Sankcjach należy właśnie do niego), ale w duecie młodych krytyków znalazł on godnych następców, którzy do rozmowy z Jarniewiczem i jego poezją przystępują bezpardonowo, na równych prawach, nie przeceniając granic (kurtuazji, wieku, różnic pokoleniowych), za to wykorzystując dwa pojęcia istotne dla samego twórcy: przyjaźni i gościnności.
Chciałbym coś dopowiedzieć jednym konceptem, zręczną metaforą, ale o samej poezji nie sposób mówić w kontekście tak wykonanego gestu, który bezczelnie wręcz narzuca się czytelnikowi. I dobrze, niech będzie więcej o geście zatem, o tym, co dzieje się za różową zasłoną, czego śladem jest ta szminka i ta zbita szybka, którą chłopiec ustrzelił z procy. Powiedzmy, że wszystko zaczyna się w jednej z Daktyloskopii: „Tymczasem, gdy nikt jeszcze nie wyważa drzwi/ i nie kolekcjonuje dowodów rzeczowych,/ pozwól mu założyć szare rękawiczki:/ na nożu są ślady/ szminki”. To mityczna scena źródłowa, scena dziwności i zbrodni, w której spotykają się prawo i miłość, ślady i więzi/więzy. Sankcje odpowiadają miłosno-prawno-socjologicznym językiem na to, co Jarniewicz za pomocą podobnego połączenia osiąga w samych wierszach: poszukują doświadczeń granicznych, strefy labilnej tożsamości, seksualności i nieoczywistego erotyzmu. To nie zakaz jest ważny, a możliwość jego przekroczenia, a co za tym idzie – poniesienia kary lub ustanowienia nowego prawa. Prawo jest nieustannym tłem tak prowadzonej komunikacji, zarówno jako społeczna, jak i estetyczna norma. To „wbrew niemu”, „skądinąd”, spoza jego porządku, przychodzi wiersz, i tworzy swoją przestrzeń, heterotopię, w której intymne relacje podlegają ciągłym negocjacjom, ale też wystawiane są na widok publiczny, eksponowane jak wabik, zalotka.
Chłopięcość podmiotu, chłopięcość samego Jarniewicza, to jedna z takich labilnych przestrzeni, przejść między „ja” i „ty”, które krytycy zdołali wydobyć. Nie sposób powiedzieć, w którą stronę przebiega ta relacja: czy to kwestionowanie (hetero)normy, z jej zestawem sztywnych, męskich cnót, prowadzi podmiot do odkrycia tego Drugiego – rozmówcy/czyni, kochanki/ka, powiernika/czki wspomnień i doznań, czy przeciwnie: właśnie istnienie tego Drugiego i niemożność zredukowania go do konkretnej roli społeczno-płciowej składania bohatera do poszukiwań inności w sobie samym. Coś się jednak dzieje u Jarniewicza zawsze na stykach: między normą i wykroczeniem, prawem i zbrodnią, tajemnicą i ujawnieniem, autobiografią i kreacją, męskością i zniewieścieniem.
W jednym z tekstów nazwałem ogół tych działań i zdarzeń – które zmieniają ostatnie książki w rozerotyzowaną baśń, pogrywającą z wrażliwością czytelnika, na ogół cofającego się w obcowaniu z wierszem do okresu latencji – perwersyjnymi. Ten trop podejmują też Sankcje, bez względu na to, jak bardzo łudzą wrażeniem dialogu, jak ten trójkąt rozmówców wtóruje sobie w sugerowaniu, że nikt nie wykonuje tu przemocowego gestu, nikt niczego nie zawłaszcza. Krytycy tłumaczą się z decyzji, Jarniewicz podpowiada i dopowiada (się) z fragmentów tekstów prozatorskich. Ale to też maskarada, makijaż. Siłą tej książki nie jest jej urodzinowa, podarunkowa natura ani metafizyczne spekulacje o relacyjności i dialogiczności podmiotu, które się zresztą w przypadku tej poezji nieuchronnie narzucają. Gra idzie o uwiedzenie czytelnika, o zniewolenie i wyzwalanie się spod uroku wierszy, o przemoc – zbicie okna, skaleczenie i krawędź, o to, jak załamuje ona światło. Miłość nie jest tu niewinną, wyidealizowaną koncepcją, odśpiewaną przez Johna Lennona w złotym okresie kontrkultury. To mroczna podszewka całej rzeczywistości. W niej zawiera się zarówno naddatek wytwarzanych więzi, jaki i niepokojąca resztka, zdolna zdestabilizować poczucie komfortu, naruszyć i nadużyć „ja”. Właśnie o tym pociągającym niebezpieczeństwie, które napędza poezję Jarniewicza, są Sankcje.
Druga istotna sprawa to kwestia czasu, a właściwie samej teraźniejszości, jako czasu wiersza. W jednym z pierwszych fragmentów uzupełniających tom Jarniewicz mówi o zmianach własnej dykcji: „chyba coraz częściej oddawałem inicjatywę językowi, a wiersz otwierał się na przygodność. Potem zaczął mnie interesować czas w wierszu – mówiłem już o tym wielokrotnie, ale bliski stał mi się wiersz wpisany w swój czas i wraz ze swoim czasem odchodzący w – twórcze, skądinąd – zapomnienie, wiersz, powiedz, biofilny, z przemieniającą się materią, starzejący się razem ze starzejącym się językiem” [s. 12–13]. Wiersz, który przychodzi „skądinąd”, wydarza się w języku, ale też opowiada o tym, co się wydarzyło poza nim i w sposób nieuchronny przepadło, to właśnie wiersz współczesnego Jarniewicza. „Słowo zawsze potrzebuje drugiego słowa, natychmiast biegnie do innego, szuka słów kolejnych, bo samo, poza relacją, niknie, pustoszeje. Nie daje poczucia spełnienia, zamknięcia, kompletności, nie zatrzymuje – choćby na chwilę, jak orgazm – czasu” [s. 53]. To dzięki refleksji nad językiem – nad gramatyką, poetyką, „metafizyką składni” – odbywa się u autora Wody na Marsie refleksja filozoficzna: nad wspólnotowością, odpowiedzialnością i tożsamością.
Trudno rozstrzygnąć, co jest w tym tomie ciekawsze – poezja czy autokomentarze i fragmenty rozmów, które ją uzupełniają. Jarniewicz to wszak świetny literaturoznawca (niech to obejmie wszystkie jego specjalności), zawsze bliski pojedynczemu słowu, idiomowi, czuły na poetologiczne aspekty dzieł, czytający z dala od wielkich teorii i akademickich formuł, nie po to, by „uprawiać naukę”, ale żeby każdorazowo aktualizować zdarzenie literatury. Główne tematy, jakie poruszają te prozatorskie uzupełnienia w Sankcjach to: kontrkultura i antykapitalistyczna postać poezji, forma i działanie wiersza współczesnego, doświadczenie miejskości, gościnność języka, kobiecość (czy raczej matriarchalność wierszy samego Jarniewicza) i wreszcie miłość, rewolucyjna i wszechwładna („Kocham cię – nasze nagie ciała krążą po Europie/ jak nieopierzony, niewinny komunizm”). To jej poświęcone jest najwięcej rozważań. Chodzi zresztą najczęściej o miłość erotyczną, o to, co wydarza się pod jej banderą, o „ja” i „ty”, które się spotykają i na chwilę znoszą (jak w doskonałej Ciszy w namiotach polarników). „Miłość to inny w nas” – stwierdza poeta, ale nie w tej tezie tkwi urok jego wierszy. Jarniewicz to poeta miłości, ale miłości dziwnej i skomplikowanej, stojącej zdradą, pełnej pożądania i maskarady – bez wielkich metafor, bez większości historycznych konwencji, które sprawiły, że udany erotyk to dla czytelnika głównie cykl Leśmiana i ewentualnie spazm Wojaczka. Bohater Sankcji jest równocześnie wrażliwy i ofensywny, czuły i skłonny do prowokacji, aktywnie poszukuje transgresji, ale też lubi ulegać, poddawać się, komunikować własną słabość. Innymi słowy: okazuje się najbardziej erotyczny nie wówczas, gdy każde słowo przylega mu idealnie do rzeczy, ale gdy te nie mogą się sobie nadziwić, gdy perwersyjnie zbaczają z bezpiecznych (również estetycznie) ścieżek.
Poszukiwanie erotycznych doświadczeń to od pewnego czasu dla autora Makijażu rodzaj eksperymentu na podmiotowości (dwóch podmiotowościach), a sam eksperyment jest analogiczny z pracą wiersza i z tym, o czym próbuje on opowiedzieć, a o czym opowiedzieć nie może. Oddajmy jeszcze raz głos Jarniewiczowi: „wiersz powstaje, bo czegoś wyrazić się nie da. To bodaj najważniejsza sankcja dla poezji” [s. 31], „[s]ankcją wiersza jest inny, którego powiedzmy, kocham na tyle, że chcę z nim rozmawiać” [s. 33]. Erotyzm to główny temat Sankcji, bo też Jarniewicz to jeden z najlepszych poetów spod znaku Erosa, jacy kiedykolwiek przydarzyli się polszczyźnie. Nie jest specjalnie intelektualny, polityczny czy autotematyczny, ale przez to, w jaki sposób podejmuje się kontrkulturowej z ducha celebracji erotyzmu, znajduje się nagle w samym środku wiążących nas wydarzeń, w konkrecie teraźniejszości i w politycznym tyglu (Wiersz Lotosowy, Batman rzuca kością, Prosty wiersz o miłości).
Ostatnią „różową” książką w Biurze Literackim był wybór wierszy Adrienne Rich, erotyków jednej z ważniejszych amerykańskich poetek, krytyczek i działaczek feministycznych. To był blady róż. Ten Jarniewicza jest intensywny, nasycony, niespokojny, jak na okładce przetłumaczonej przez Krzysztofa Wolańskiego kilka lat temu Innej rozkoszy (2013). Jak śpiewał Steve Tayler w pewnym (młodym jeszcze) klasyku: „I want to be your lover/ I want to wrap you in rubber/ As pink as the sheets that we lay on”. Jarniewicz może mu śmiało odpowiedzieć, choć w bardziej molowym tonie: „Zanim powalą mnie twarzą do ziemi/ dosiądą okrakiem, przygniotą kolanem,/ zgaś światło, załóż mi na głowę/ swoje czerwone pończochy,/ namaluj mi szminką na brzuchu/ krzyżyk. Kółko i krzyżyk”.
Ur. 1989, krytyk i historyk literatury; doktor literaturoznawstwa; pracuje na Wydziale Filologicznym UWr; autor książek o poezji najnowszej Wspólny mianownik (2020) oraz Wiersz… i cała reszta (2021).
Czternasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJImpresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Amelii Żywczak, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.
WIĘCEJTrzynasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki zemla vulgaris Katarzyny Szwedy, wydanej w Biurze Literackim 29 maja 2023 roku.
WIĘCEJImpresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Jakuba Gutkowskiego, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.
WIĘCEJDwunasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJImpresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Miłosza Fleszara, laureata projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.
WIĘCEJJedenasty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJDziesiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJRecenzja towarzysząca premierze książki fuzja bordo Karoliny Kapusty, wydanej w Biurze Literackim 6 lutego 2023 roku.
WIĘCEJDziewiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJImpresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Joanny Łępickiej, laureatki projektu „Połów. Poetyckie debiuty 2022”.
WIĘCEJÓsmy odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJSiódmy odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJSzósty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJ12. odcinek cyklu „PPR” autorstwa Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJImpresja Jakuba Skurtysa na temat poezji Jakuba Grabiaka, laureata 17. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca premierze książki cierpkie Marleny Niemiec, która ukaże się w Biurze Literackim 28 listopada 2022 roku.
WIĘCEJPiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJCzwarty odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJPosłowie Jakuba Skurtysa z książki Inaczej nie będzie Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, która wydanej w Biurze Literackim 14 listopada 2022 roku.
WIĘCEJ11. odcinek cyklu „PPR” autorstwa Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJRozmowa Przemysława Suchaneckiego z Jakubem Skurtysem, towarzysząca premierze książki Inaczej nie będzie Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, która wydanej w Biurze Literackim 14 listopada 2022 roku.
WIĘCEJ10. odcinek cyklu „PPR” autorstwa Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJDrugi odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJPierwszy odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJTrzeci odcinek z cyklu “Rozmowy na koniec” w ramach festiwalu TransPort Literacki 27.
WIĘCEJRozmowy na koniec: odcinek 4 Maria Krzywda
WIĘCEJCzternasty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJ8. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJTrzecia część dyskusji prowadzonej przez Antoninę Tosiek i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJDruga część dyskusji prowadzonej przez Antoninę Tosiek i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Oli Lewandowskiej-Ferenc, laureatki 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJ7. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJDwunasty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJTrzynasty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJ6. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Patricka Leftwicha, laureata 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJ5. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJJedenasty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJDziesiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJDziewiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJÓsmy odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Teksty odzyskane Tadeusza Różewicza, która ukaże się w Biurze Literackim 18 kwietnia 2022 roku.
WIĘCEJ4. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Julkiem Rosińskim, towarzysząca premierze książki streszczenie pieśni, wydanej w Biurze Literackim 21 marca 2022 roku.
WIĘCEJ3. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJSzósty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJSiódmy odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJ2. odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJCzwarty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJPiąty odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJPierwszy odcinek cyklu „PPR” Jakuba Skurtysa.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Zofii Kiljańskiej, laureatki 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJTrzeci odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJPierwszy odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJDrugi odcinek z cyklu “Rozmowy na torach” w ramach festiwalu Stacja Literatura 26.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Meskalina i muzyka Henriego Michaux w przekładzie Jakuba Kornhausera i Wacława Rapaka, wydanej w Biurze Literackim 15 listopada 2021 roku.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Bartosza Horyzy, laureata 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Po domu Dariusza Sośnickiego, wydanej w Biurze Literackim 1 listopada 2021 roku.
WIĘCEJImpresja Dawida Mateusza i Jakuba Skurtysa na temat poezji Aleksandry Byrskiej, laureatki 16. edycji Połowu poetyckiego.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Połów. Poetyckie debiuty 2020, która ukazała się w Biurze Literackim 26 lipca 2021 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Mondo cane Jerzego Jarniewicza, która ukazała się w Biurze Literackim 28 czerwca 2021 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Agaty Puwalskiej haka!, wydanej w Biurze Literackim 22 marca 2021 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki 2020 roku”.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Adamem Kaczanowskim, towarzysząca premierze książki Utrata, która zostanie wydana w Biurze Literackim 22 lutego 2021 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca wydaniu książki Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego Ciało wiersza, która ukazała się w Biurze Literackim 11 stycznia 2021 roku.
WIĘCEJSpotkanie wokół książek Wyspa na Księżycu Williama Blake’a, świnia jest najlepszym pływakiem Mirjoluba Todorovicia, Kielich upojenia Otona Župančiča oraz Skóra byka Salvadora Espriu z udziałem Tadeusza Sławka, Jakub Kornhauser, Miłosza Biedrzyckiego, Filipa Łobodzińskiego, Joanny Orskiej i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
WIĘCEJZapis dyskusji “Nowe języki poezji” prowadzonej przez Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 25.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Nowe języki poezji”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca wydaniu książki Radosława Jurczaka Zakłady holenderskie, która ukazała się w Biurze Literackim 18 listopada 2020 roku.
WIĘCEJSzkic Jakuba Skurtysa, towarzyszący wydaniu almanachu Wiersze i opowiadania doraźne 2020, który ukazał się w Biurze Literackim 8 października 2020 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca premierze almanachu Połów. Poetyckie debiuty 2019, który ukazał się w Biurze Literackim 17 sierpnia 2020 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Ludzie ze Stacji”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca wydaniu książki Otona Župančiča Kielich upojenia, w wyborze, przekładzie i z posłowiem Katariny Šalamun- Biedrzyckiej, która ukazała się w Biurze Literackim 15 czerwca 2020 roku.
WIĘCEJSpotkanie z udziałem Anny Kałuży, Karola Maliszewskiego, Joanny Mueller, Joanny Orskiej oraz Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.
WIĘCEJSpotkanie wokół książek Kroniki ukrytej prawdy Pere’a Caldersa, Sroga zima Raymonda Queneau i Biblia i inne historie Pétera Nádasa z udziałem Anny Sawickiej, Elżbiety Sobolewskiej, Anny Wasilewskiej, Anny Kałuży i Jakuba Skurtysa w ramach festiwalu Stacja Literatura 24.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki 2019 roku”.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Przemysławem Suchaneckim, towarzysząca premierze książki Wtracenie Przemysława Suchaneckiego, która ukazała się w Biurze Literackim 31 grudnia 2019 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Naworadiowa Kacpra Bartczaka, wydanej w Biurze Literackim 26 sierpnia 2019 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Kroniki ukrytej prawdy Pere Caldersa, w tłumaczeniu Anny Sawickiej, wydanej w Biurze Literackim 15 lipca 2019 roku.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Dawidem Mateuszem, towarzysząca wydaniu almanachu Połów. Poetyckie debiuty 2018, który ukazał się nakładem Biura Literackiego 3 czerwca 2019 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Animalia Anny Adamowicz, która ukazała się w Biurze Literackim 28 stycznia 2019 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki 2018 roku”.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Poetycka książka trzydziestolecia”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Dni powszednie i święta Julii Szychowiak, wydanej w Biurze Literackim 15 października 2018 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa, towarzysząca premierze almanachu Połów. Poetyckie debiuty 2017, który ukazał się w Biurze Literackim 13 sierpnia 2018 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki roku 2017”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Raport wojenny Agaty Jabłońskiej, wydanej nakładem Biura Literackiego 20 listopada 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Historie ważne i nieważne w przekładzie Bohdana Zadury, wydanej nakładem Biura Literackiego 26 maja 2011 roku, a w wersji elektronicznej 13 listopada 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa książki Trawers Andrzeja Sosnowskiego, wydanej w Biurze Literackim w wersji papierowej 6 marca 2017 roku, a w wersji elektronicznej 31 lipca 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa towarzysząca premierze książki Wybieganie z raju (2006-2012) Tomasza Pułki, wydanej w Biurze Literackim 10 lipca 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Stacja wieży ciśnień Dawida Mateusza, wydanej w Biurze Literackim w wersji papierowej 26 lipca 2016 roku, a w wersji elektronicznej 17 lipca 2017 roku.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Jarzmo Przemysława Owczarka, wydanej w Biurze Literackim 29 maja 2017 roku.
WIĘCEJRozmowa Piotra Jemioły z Jakubem Skurtysem, towarzysząca premierze książki Trawers Andrzeja Sosnowskiego, wydanej w Biurze Literackim 6 marca 2017 roku.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Na scenie czy w polu”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Z tamtej strony ciszy Bolesława Leśmiana w wyborze Jacka Gutorowa, wydanej 8 listopada 2012 roku w Biurze Literackim.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Biurowe książki 2016 roku”.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Piotrem Matywieckim.
WIĘCEJSzkic Jakuba Skurtysa o poezji Kamili Janiak. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Szymonem Domagałą-Jakuciem. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJRozmowa Jakuba Skurtysa z Dawidem Mateuszem. Prezentacja w ramach cyklu tekstów zapowiadających antologię Zebrało się śliny. Nowe głosy z Polski, która ukaże się w Biurze Literackim.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie „Formy zaangażowania”, towarzyszącej premierze antologii Zebrało się śliny, która ukaże się niebawem w Biurze Literackim.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Powiadacie, że chcecie rewolucji”.
WIĘCEJEsej Jakuba Skurtysa towarzyszący premierze książki Zmartwychwstanie ptaszka Bohdana Zadury.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Po co nam Dzieła zebrane Karpowicza”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z ksiażki Księga zakładek Jacka Gutorowa.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Biurowe książki 2010 roku”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Nocne życie Bohdana Zadury.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “44. Poezja polska od nowa”.
WIĘCEJZ Piotrem Matywieckim o książce Złotniejący świat Marii Konopnickiej rozmawia Jakub Skurtys.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Dobry wieczór”.
WIĘCEJGłos Jakuba Skurtysa w debacie “Jak rozmawiać o poezji”.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki poems Andrzeja Sosnowskiego.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Kolejowe dzieci Seamusa Heaneya.
WIĘCEJZ Jakubem Skurtysem o książce Sajgon rozmawia Mateusz Kotwica.
WIĘCEJZ Kacprem Bartczakiem o książce Świat nie scalony. Estetyka, poetyka, pragmatyzm rozmawiają Paweł Kaczmarski i Jakub Skurtys.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Świat nie scalony Kacpra Bartczaka.
WIĘCEJRecenzja Jakuba Skurtysa z książki Zdarte okładki (1965-2009) Piotra Matywieckiego, wydanej w Biurze Literackim 14 września 2009 roku.
WIĘCEJZ Piotrem Matywieckim o książce Zdarte okładki rozmawia Jakub Skurtys.
WIĘCEJRozmowa Marty Koronkiewicz i Paweł Kaczmarski o twórczości Jerzego Jarniewicza, będąca posłowiem do książki Sankcje, która ukazała się nakładem Biura Literackiego 30 kwietnia 2018 roku.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Sankcje Jerzego Jarniewicza, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 21 maja 2018 roku.
WIĘCEJFragment zapowiadający książkę Sankcje Jerzego Jarniewicza, która ukaże się nakładem Biura Literackiego 21 maja 2018 roku.
WIĘCEJ