O Skądinąd

Wier­sze Jerze­go Jar­nie­wi­cza prze­pły­wa­ją mono­te­ma­tycz­nie, by nagle roz­mno­żo­ne w bez­wstyd­nym nad­mia­rze zato­pić uśpio­ną czuj­ność czy­tel­ni­ka. Krót­kie i suge­styw­ne ubie­ra­ją się samo­kry­tycz­nie w obcą skó­rę, pły­nąc pod prąd wła­snej rze­ki. Autor ujmu­je swo­bo­dą i lek­ko­ścią, a jed­no­cze­śnie kon­cen­tra­cją i uwa­gą przy kon­stru­owa­niu histo­rii swo­je­go mostu. W wier­szach jest moc­no zazna­czo­na gra­ni­ca mię­dzy teraź­niej­szym, a nie­dzi­siej­szym. Są jak muzy­ka lat sie­dem­dzie­sią­tych w nowej aran­ża­cji. Autor dzia­ła na zle­ce­nie lokal­nych obla­ty­wa­czy, pro­to­ty­pów. Nie­trud­no będzie go spo­tkać, trze­ba tyl­ko sta­nąć na moście, pod któ­rym prze­pły­wa.

Julia Szy­cho­wiak

Ory­gi­nal­ność tej poety­ki poja­wia się w spo­inach mię­dzy tro­pa­mi histo­rycz­no­li­te­rac­ki­mi a alu­zja­mi do róż­nych „już raz uży­tych” słów, zdań i zwro­tów. Spe­cy­ficz­ną wła­sno­ścią Jar­nie­wi­cza jest ton, iro­nicz­ny dystans, jak­by powścią­ga­ny efekt dow­ci­pu, mecha­nizm kon­tro­lo­wa­nej obco­ści, „zamro­żo­ny żart” zawie­szo­ny nad świa­tem, nad chwi­lą, nad opi­sy­wa­ną sce­ną czy sytu­acją.

Karol Mali­szew­ski

„Skąd­inąd”? „Indziej”. Nie stąd i nie stam­tąd. Nie tyl­ko tytu­ły poszcze­gól­nych tomów i wier­szy Jar­nie­wi­cza wska­zu­ją jakąś prze­strzeń, zakre­śla­ją ją. „Tu miesz­kam” – czy­ta­my w jed­nym z wier­szy. Prze­strzeń w poezji Jar­nie­wi­cza wią­że się z nie­usta­ją­cym pyta­niem o toż­sa­mość, nie tyl­ko w tomie Dowód z toż­sa­mo­ści. Przy czym zamiast sta­łe­go dowo­du – dosta­je­my płyn­ność i ruch. To zresz­tą znak cha­rak­te­ry­stycz­ny tej poezji: zmien­ność gło­su, punk­tów widze­nia i sko­ja­rzeń. Z tomu na tom ta poezja zagęsz­cza się, sta­je się coraz bar­dziej wie­lo­gło­so­wa, a pomię­dzy roz­ma­ity­mi języ­ka­mi nara­sta napię­cie. Jed­nak to, co naj­bar­dziej wyróż­nią tę poezję, to roz­mo­wa: „do kogo ty / mówisz / kie­dy piszesz / wier­sze”. Poezja Jar­nie­wi­cza to prze­strzeń pomię­dzy jakimś ja, ty i my. Nie cho­dzi tyl­ko o gra­ma­ty­kę, ale i o komu­ni­ka­cję, któ­rej warun­kiem pod­sta­wo­wym jest, jak się oka­zu­je – iro­nia. Dzię­ki niej moż­na być skąd­inąd.

Justy­na Sobo­lew­ska

Poezja Jar­nie­wi­cza oka­zu­je się nie poezją dez­in­te­gra­cji, choć ją opi­su­je, ale przede wszyst­kim poezją zespo­le­nia, histo­rią mają­cą wyraź­ny ciąg przy­czy­no­wo-skut­ko­wy, nigdy nie­do­mknię­tą. Pod­miot tych wier­szy nie akcep­tu­je kolei zda­rzeń, któ­re są, lecz jed­no­cze­śnie wol­ny jest od pre­ten­sji wzglę­dem nich; jest czę­ścią zani­ka­nia, ale dostrze­ga spo­iwa, któ­re pozo­sta­ną, któ­re pozo­sta­ły. Stąd taka w poezji Jar­nie­wi­cza tro­ska o sło­wo, pre­cy­zja i sku­tecz­ność fra­zy, ale i żywioł wyobraź­ni ma tu swo­je miej­sce, mają miej­sce sza­ra­dy i zagad­ki rodem z film noir.

Dag­ma­ra Suma­ra

Wier­sze z tomu Skąd­inąd autor­stwa Jerze­go Jar­nie­wi­cza pró­bu­ją udo­wad­niać, że na zewnątrz jest jesz­cze świat, zaś język może powo­ły­wać cokol­wiek do życia.

Czy­tel­ni­ku, czy pozwo­lisz, aby mały świat tych wier­szy Cię znie­wo­lił?

Po lek­tu­rze wier­szy zebra­nych Jerze­go Jar­nie­wi­cza Skąd­inąd ist­nie­je pew­ność, że mamy do czy­nie­nia z poetą lirycz­nym, kur­wa, lirycz­nym.

Kamil Zając