O Brzytwie okamgnienia

Nowe wier­sze Jac­ka Deh­ne­la nawie­dza kło­po­tli­we „pod spodem” i „na zewnątrz”. Wobec zdwo­jo­ne­go napo­ru, tym bar­dziej przej­mu­ją ele­gan­cja for­my i bie­głość warsz­ta­tu. Autor „czu­wa nad struk­tu­rą, któ­ra nić za nicią,/ nie­po­wstrzy­ma­nie pęka, pru­je się zacie­kle”. Iro­nia? Nie, gdy autor czu­wa. Wie, co począć z czu­ło­ścią. Czu­je poin­tę, jak nic.

Kuba Mikur­da

Deh­nel zarzu­cił nas powstrzy­my­wa­ną lawi­ną wspo­mnień, od Lali do Brzy­twy oka­mgnie­nia; a ileż ma jesz­cze w szu­fla­dach… Czas, prze­mi­ja­nie, histo­rycz­ność i hero­icz­ne pró­by zatrzy­my­wa­nia mkną­cych chwil, owe­go „oka­mgnie­nia”. Pró­by naj­wyż­sze­go lotu! I w tym locie nagłe i czu­łe prze­sto­je, wręcz ejde­tycz­ne zasty­ga­nie przy zia­ren­ku pia­sku, bruź­dzie na twa­rzy, rysach na mar­mu­rze. Kla­sy­cyzm może być płod­ny, gdy wypro­wa­dza się go z muze­ów na uli­ce i wtrą­ca we wła­sne życie.

Karol Mali­szew­ski

W wier­szach Jac­ka Deh­ne­la cen­niej­sze od zabie­gow for­mal­nych wyda­ją mi się momen­ty bez­wstyd­nie wzru­sza­ją­ce, jak choć­by frag­ment wie­sza „Pri­ma”, w któ­rym dusze porow­nu­je się do przed­mio­tu zaci­śnię­te­go „w piąstkach/ czte­ro­lat­ka”. Takich momen­tów jest w Brzy­twie oka­mgnie­nia spo­ro i wca­le nie­ko­niecz­nie towa­rzy­szą im „trą­by, kotły, puzo­ny” („Pierw­sze 5–8 minut”).

Julia Fie­dor­czuk

Jacek Deh­nel – ten z Brzy­twy oka­mgnie­nia, lecz tak­że ten z powie­ścio­wej Lali – to poeta rze­czy świa­ta tego, poeta miło­ści (znacz­na licz­ba wier­szy tego zbio­ru to mniej lub bar­dziej jaw­ne ero­ty­ki dedy­ko­wa­ne „P.T.”). Deh­nel w koń­cu to poeta, któ­ry – wiem, że to zabrzmi sta­ro­świec­ko, ale w koń­cu: to jest tekst o twór­czo­ści Deh­ne­la, więc sta­ro­świec­kość, mam nadzie­ję, ujdzie – kocha życie w jego prze­ja­wach wszel­kich. Od koro­nek, fal­ba­nek, tiu­li – po naj­kruch­sze z por­ce­la­no­wych bibe­lo­tów i jesz­cze kruch­sze od nich – losy ludz­kie, te, jak je nazwał w swo­im debiu­cie, „żywo­ty rów­no­le­głe”. Lecz – i to jest sed­no dra­ma­tu – tak pra­gnąc życia, wciąż nie­na­sy­ce­nie jesz­cze wię­cej życia, nie potra­fi Deh­nel – i o tym naj­czę­ściej pisze – upo­rać się ze świa­do­mo­ścią, że śmierć jest w isto­cie bestią – i wygrać z nią nie ma spo­so­bu.

Jakub Winiar­ski

W chwi­li, w któ­rej boha­ter wier­szy Jac­ka Deh­ne­la wyru­sza w podróż wie­rzę, że teraź­niej­szość paku­je się w minio­ne. Ktoś wra­ca z ostre­go obra­zu w rewi­ry zamglo­ne by zatę­sk­nić i prze­żyć raz jesz­cze zasły­sza­ne histo­rie. Czy­tel­nik sta­je wte­dy w cen­trum este­tycz­nej siat­ki wier­sza, któ­ra jak sfe­ra miej­skie­go pla­cu, puste­go o poran­ku wyła­pu­je powo­li bar­wy, ich zapach i wol­ną prze­strzeń. Wte­dy pokój jak skrzy­necz­ka ety­mo­lo­ga czy pudło apa­ra­tu potra­fi prze­cho­wać chwi­lę o wie­lu war­stwach cza­su.

Darek Pado